№ 1 (122)/2018
Л.Н. ГУМИЛЕВ АТЫНДАҒЫ ЕУРАЗИЯ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТIНІҢ
ХАБАРШЫСЫ ВЕСТНИК
ЕВРАЗИЙСКОГО НАЦИОНАЛЬНОГО
УНИВЕРСИТЕТА ИМ. Л.Н. ГУМИЛЕВА
BULLETIN
of the L.N. GUMILYOV EURASIAN NATIONAL
UNIVERSITY
ҚҰҚЫҚ сериясы Серия ПРАВО
LAW Series
№ 1 (122)/2018
1995 жылдан бастап шығады Издается с 1995 года
Founded in 1995
Жылына 4 рет шығады Выходит 4 раза в год Published 4 times a year
Астана, 2018 Astana, 2018
ISSN 2616-6844
2 Бас редакторы
з.ғ.д., проф.
Амандыкова С.К. (Қазақстан)
Бас редактордың орынбасары Ибрагимов Ж.И., з.ғ.д.,доцент (Қазақстан) Бас редактордың орынбасары Сарсенова С.Н., з.ғ.к., доцент (Қазақстан)
Редакция алқасы
Абайдельдинов Е.М. з.ғ.д., проф. (Қазақстан) Абдрасулов Е.Б. з.ғ.д., проф. (Қазақстан) Алебастрова И.А. з.ғ.к., доцент (Ресей)
Ақпанов А.Н. з.ғ.д., проф. (Қазақстан)
Баймаханов М.Т. з.ғ.д., проф., академигі (Қазақстан) Балтабаев К.Ж. з.ғ.д., проф. (Қазақстан)
Букалерова Л.А. з.ғ.д., проф. (Ресей)
Жумашева Г.С. з.ғ.к., доцент (Қазақстан)
Коняхин В.П. з.ғ.д., проф. (Ресей)
Коробеев А.И. з.ғ.д., проф. (Ресей)
Кристиан Комплак д.ю.н., проф. (Польша)
Мукашева А.А. з.ғ.д., проф. (Қазақстан)
Мурат Тумай PhD (Түркия)
Нургалиева Е.Н. з.ғ.д., проф. (Қазақстан)
Тлепина Ш.В. з.ғ.д., проф. (Қазақстан)
Томас Давулис з.ғ.д., проф. (Литва)
Тхабисимова Л.А. з.ғ.д., проф. (Ресей)
Умирзаков П.К. з.ғ.к. (Қазақстан)
Хайрмуханмедов Н.И. PhD (Қазақстан)
Явуз Оглу PhD (Түркия)
Редакцияның мекенжайы: 010008, Қазақстан, Астана қ., Сәтпаев к-сі, 2, 408 б.
Тел.: (7172) 709-500 (ішкі 31432) E-mail: vest_law@enu.kz
Жауапты хатшы, компьютерде беттеген: Е.А. Изтелеуова, Д. Байтлесова
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің хабаршысы. ҚҰҚЫҚ сериясы Меншіктенуші: ҚР БжҒМ «Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті» ШЖҚ РМК Қазақстан Республикасының Ақпарат және коммуникациялар министрлігімен тіркелген. 27.03.18 ж. № 16992-Ж -тіркеу куәлігі
Мерзімділігі: жылына 4 рет.
Тиражы: 35 дана
Типографияның мекенжайы: 010008, Қазақстан, Астана қ., Қажымұқан к-сі,12/1, тел.: (7172)709- 500 (ішкі 31432)
© Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
№ 1 (122)/2018 Главный редактор
д.юр.н.
Амандыкова С.К. (Казахстан)
Зам. главного редактора Ибрагимов Ж.И., д.юр.н., доцент (Казахстан) Зам. главного редактора Сарсенова С.Н., к.юр.н., доцент (Казахстан)
Редакционная коллегия
Абайдельдинов Е.М. д.юр.н., проф. (Казахстан) Абдрасулов Е.Б. д.юр.н., проф. (Казахстан) Алебастрова И.А. к.юр.н., доцент (Россия) Ахпанов А.Н. д.юр.н., проф. (Казахстан)
Баймаханов М.Т. д.юр.н., проф., академик (Казахстан) Балтабаев К.Ж. д.юр.н., проф. (Казахстан)
Букалерова Л.А. д.юр.н., проф. (Россия) Жумашева Г.С. к.юр.н., доцент (Казахстан)
Коняхин В.П. д.юр.н., проф. (Россия)
Коробеев А.И. д.юр.н., проф. (Россия) Кристиан Комплак д.юр.н., проф. (Польша) Мукашева А.А. д.юр.н., проф. (Казахстан)
Мурат Тумай PhD (Турция)
Нургалиева Е.Н. д.юр.н., проф. (Казахстан) Тлепина Ш.В. д.юр.н., проф. (Казахстан) Томас Давулис д.юр.н., проф. (Литва) Тхабисимова Л.А. д.юр.н., проф. (Россия) Умирзаков П.К. к.юр.н., (Казахстан) Хайрмуханмедов Н.И. PhD (Казахстан)
Явуз Оглу PhD (Турция)
Адрес редакции: 010008, Казахстан, г. Астана, ул. Сатпаева, 2, каб. 408 Тел.: (7172) 709-500 (вн. 31432)
E-mail: vest_law@enu.kz
Ответственный секретарь, компьютерная верстка: Е.А. Изтелеуова, Д. Байтлесова Вестник Евразийского национального университета имени Л.Н.Гумилева. Серия: Право Собственник: РГП на ПХВ «Евразийский национальный университет имени Л.Н. Гумилева» МОН РКЗарегистрирован Министерством информации и коммуникаций Республики Казахстан. Регистра- ционное свидетельство № 16992-Ж от 27.03.18 г.
Периодичность: 4 раза в год Тираж: 35 экземпляров
Адрес типографии: 010008, Казахстан, г. Астана, ул. Кажымукана, 12/1, тел.: (7172)709-500 (вн.31432)
© Евразийский национальный университет имени Л.Н. Гумилева
4 Editor-in-Chief Doctor of Juridical Sciences Amandykova S.K. (Kazakhstan)
Deputy Editor-in-Chief Ibragimov Zh.I., Doctor of Juridical Sciences, Assoc.Prof. (Kazakhstan) Deputy Editor-in-Chief Sarsenova S.N., Can. of Juridical Sciences, Assoc.Prof. (Kazakhstan)
Editorial board
Abaydeldinov E.M. Doctor of Juridical Sciences, Prof.(Kazakhstan) Abdrassulov E.B. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Kazakhstan) Alebastrova I.A. Can. of Juridical Sciences, Assoc.Prof. (Russia) Akhpanov А.Н. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Kazakhstan)
Baymakhanov M.T. Doctor of Juridical Sciences, Prof., Academician (Kazakhstan) Baltabayev K.Zh. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Kazakhstan)
Bukalerova L.А. Doctor of Juridical Sciences, Prof.(Russia) Khairmuhanmedov N.I. PhD (Kazakhstan)
Konyakhin V.P. Doctor of Juridical Sciences, Prof.(Russia) Korobeyev A.I. Doctor of Juridical Sciences, Prof.(Russia) Krystian Complak Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Poland) Mukasheva A.A. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Kazakhstan)
Murat Tumay PhD (Turkey)
Nurgaliyeva E.N. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Kazakhstan) Tlepina Sh.V. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Kazakhstan) Tomas Davulis Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Lithuania) Thabisimova L.А. Doctor of Juridical Sciences, Prof.(Russia) Umirzakov P.K. Can. of Juridical Sciences (Kazakhstan)
Yavuz Oglu PhD (Turkey)
Zhumasheva G.S. Can. of Juridical Sciences, Assoc.Prof. (Kazakhstan) Editorial address:2, Satpayev str., of.408, Astana, Kazakhstan, 010008
Теl.: (7172) 709-500 (ext. 31432) E-mail: vest_law@enu.kz
Responsible secretary, computer layout: Yelena Izteleuova, Dinara Baytlessova Bulletin of the L.N.Gumilyov Eurasian National University. Law Series
Owner: Republican State Enterprise in the capacity of economic conduct «L.N.Gumilyov Eurasian National University» Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan
Registered by Ministry of information and communication of Republic of Kazakhstan. Registration certificate No. 16992-Ж from 27.03.2018
Periodicity: 4 times a year Circulation: 35 copies
Address of printing house: 12/1 Kazhimukan str., Astana, Kazakhstan 010008; tel.: (7172) 709-500 (ext.31432)
© L.N.Gumilyov Eurasian National University
№ 1 (122)/2018 МАЗМҰНЫ
Мемлекет пен құқық, конституциялық құқық теориясы
Ахметов А.С. Құқықтық мәдениетті зерделеуге деген заманауи жолдар... 11 Ибрагимов Ж.И. Құқықтық мемлекетті дамытудағы конституциялық реформалар эволюциясы... 16 Нургалиева Е.Н. Мемлекеттік органдарда мемлекеттік емес ұйымдардың мүдделердің жүзеге асыруды құқықтық реттеу... 23
Әкімшілік құқық, қаржы құқығы, кеден құқығы
Айдарханова К.Н., Омарова А.Б. Кеден-логистикалық инфрақұрылымды дамыту... 30 Дайрабаева Н.К. АҚШ-тың мемлекеттік сатып алу саласындағы антимонопольді реттеу... 37 Дайрабаева Н.К. Мемлекеттік сатып алуды қалыптастырудың еуропалық, америкалық және қазақстандық үлгілерін салыстырмалы талдау... 42 Тлепина Ш.В. Қазақстанда және Ресейде мемлекеттік органдарға жүгіну құқығын құқықтық реттеу... 47
Қылмыстық құқық
Қанатов А.Қ., Балгынтаев А.О. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс қимылдың проблемалық аспектілері (заңнама мониторингісі)... 57 Финк Д.А. Әдістері қылмыстық құқық бұзушылық келтірген зиянның, Қазақстан Республикасының заңнамасы бойынша... 66
Қылмыстық-процессуалдық құқық
Азаров В.А., Каштанова Н.С. Тағайындау тәртібі туралы сот ай сайынғы мемлекеттік жәрдемақы тұлғаларға уақытша босатылған қызметінен: салыстырмалы талдау Қылмыстық іс жүргізу кодексінің Ресей және Қазақстан Республикасы... 76
Криминалистика
Сембекова Б.Р. Терроризм және діни экстремизмге қарсы әрекет ету жүйесіндегі өзара әрекеттесудің тактикалық формалары... 86
Экологиялық және азаматтық құқық
Досжанов Ж.Б. Мүліктік әсер етуді көздейтін құқықтық жауапкершілік түрлеріне қысқаша шолу... 95 Ережепқызы Р. Қоршаған ортаны қорғау және табиғи ресурстарды пайдалану саласындағы ақпаратқа қоғамның қол жетімділігін құқықтық институт нормаларының орны... 100
Халықаралық құқық
Адилгазы С., Рэккиниен М. Адамдардың құқықтарын қорғаудың халықаралық құқық тәжірибиесі... 107 Айгаринова Г.Т. Қазақстан Республикасында азық түлік өнімдерінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласындағы құқықтық мәселелер... 115 Ахметбеков Д.Е. Борыштың құрылымын қайта құрау – ЕАЭО елдерінде қаржы ұйымдардың тоқыраудан шығуына бағытталған құқықтық тәсілі ретінде қарастырылу амалы... 122 Байдильдина Ш.С. XXI ғасырдағы құқықмирасқорлық мәселелері... 132 Есиркепова М.М. Орталық Азиядағы Еуропалық Одақтың саяси-құқықтық саласы... 138
6
Қапсәлямов Қ.Ж., Қапсәлямова С.С. ТМД аумағында халықаралық терроризмге қарсы іс-қимыл мәселелер және болашағы... 145 Ойнарова А.А. Цифрлық трансформация - Еуразиялық экономикалық одақтың дамуының өзекті басымдықтарының бірі... 152 Тастанова М.М. Бала құқықтарын жүзеге асырудың кедергі келтіретін кейбір факторлар мен қиындықтар... 164
Салыстырмалы құқықтану
Джиембаев Р.Қ., Алиев А.Н. Шет мемлекеттердің заңдарындағы әлеуметтік, ұлттық, рулық, нәсілдіқ, таптық немесе діни алауыздықты қоздыруға қарсы іс-әрекеттер мәселелері... 168 Хайрмуханмедов Н.И. Мемлекеттілік қалыптастыру тұрғысынан Қазақстан және Орталық Азия республикаларындағы саяси және құқықтық мәселелер... 175
№ 1 (122)/2018 СОДЕРЖАНИЕ
Теория государства и права, конституционное право
Административное право, финансовое право, таможенное право
Уголовное право
Ахметов А.С. Современные подходы к изучению правовой культуры... 11 Ибрагимов Ж.И. Эволюция конституционных реформ в развитии правового государства.... 16 Нургалиева Е.Н. Правовые вопросы продвижения интересов неправительственных организаций в государственных органах... 23
Aйдарханова К.Н., Омарова А.Б. К вопросу о развитии таможенно-логистической нфраструктуры... 30 Дайрабаева Н.К. Антимонопольное регулирование в сфере государственных закупок
США... 37 Дайрабаева Н.К. Сравнительный анализ европейской, американской и казахстанской моделей становления института государственных закупок... 42 Тлепина Ш.В. Правовое регулирование права на обращение в государственные органы в Казахстане и России... 47
Канатов А.К., Балгынтаев А.О. К проблемным аспектам противодействия коррупции(мониторинг законодательства)... 57 Финк Д.А. Методы заглаживания вреда, причиненного уголовным правонарушением, по законодательству Республики Казахстан... 66
Уголовно-процессуальное право
Азаров В.А. , Каштанова Н.С. О порядке назначения судом ежемесячного государственного пособия лицам, временно отстраненным отдолжности: сравнительный анализ УПК России и Республики Казахстан... 76
Криминалистика
Сембекова Б.Р. Тактические формы взаимодействия в системе противодействия терроризму и религиозному экстремизму... 86
Экологическое и гражданское право
Досжанов Ж.Б. Виды юридической ответственности, связанные с имущественным воздействием... 95 Ережепкызы Р. Особенности эколого-правовых отношений в сфере определения права на экологическую информацию... 100
Международное право
Адилгазы С., Рэккиниен М. Международный правовой опыт по защите прав человека ... 107 Айгаринова Г.Т. Правовые аспекты обеспечения безопасности продовольственных товаров в Республике Казахстан... 115 Ахметбеков Д.Е. Реструктуризация долга - правовое средство финансовых организаций в странах ЕАЭС по выходу из кризиса... 122 Байдильдина Ш.С. Проблем правопреемства XXI века... 132 Есиркепова М.М. Политико-правовые основы Европейского союза в центральной Азии ... 138
8
Сравнительное правоведение
Капсалямов К.Ж., КапсалямоваС.С. Проблемы и перспективы противодействия международному терроризму на территории СНГ... 145 Ойнарова А.А. Цифровая трансформация – один из ключевых приоритетов развития Евразийского экономического союза... 152 Тастанова М.М. О некоторых факторах и трудностях, препятствующих осуществлению прав ребенка... 164
Джиембаев Р.К., Алиев А.Н. Вопросы противодействия возбуждению социальной, национальной, родовой, расовой, сословной или религиозной розни в законодательстве зарубежных стран... 168 Хайрмуханмедов Н.И. Правовые и политические проблемы становления государственности в Казахстане и Центральноазиатских республиках... 175
№ 1 (122)/2018
CONTENTS
The theory of the state and the law, the constitutional law
Administrative law, financial law, customs law
Criminal law
Criminology
Akhmetov A.S. Modern approaches to the study of legal culture... 11 Ibragimov Zh.I. Evolution of the constitutional reforms in development of the constitutional state ... 16 Nurgaliyeva E.N. Legal questions of advancement of interests of ungovernmental organizations are in public organs... 23
Aydarhanova K.N., A.B. Omarova To the question about development of custom-logistic
infrastructure... 30 Dairabayeva N.K. Antitrust regulation in the field of public procurement in the USA... 39 Dayrabayeva N.K. Comparative analysis of the European, American and Kazakhstan models of the formation of public procurement... 42 Tlepina Sh.V. The legal regulation of the law on the application to state bodies in Kazakhstan and Russia... 47
Каnаtоv А.К., Bаlgyntayev А.О. To problematic aspects of combating corruption (monitoring legislation)... 57 Fink D. A. Methods of compensation for damage caused by a criminal offence under the legislation of the Republic of Kazakhstan... 66
Сriminal procedural law
Azarov V.A., Kashtanova N.S. On the appointment by the court of monthly state allowances to persons temporarily removed from office: a comparative analysis of the criminal procedure code of Russia and the Republic of Kazakhstan... 76
Sembekova B.R. Tactical forms of interaction in the system of counteraction to terrorism and religious extremism... 86
Ecological and civil law
Doszhanov Zh. B. A brief overview to types of legal liability which involves property impact... 95 Yerezhepkyzy R. Place the norms of the legal institution of access to environmental information in the field of environmental protection and use of natural resources... 100
International law
Adylgazy S., Riekkinen M. International legal experience in the field of human rights protection.. 107 Aygarinova G.Т. Legal aspects of food products protection in the Republic of Kazakhstan... 115 Akhmetbekov D.E. Debt restructuring is a legal tool of financial organizations in EEA countries to overcome the crisis... 122 Baidildina Sh.S. Problems of succession in the XXI century... 132 Yessirkepova M.M. Political-Legal Framework Of The European Union In Central Asia... 138 Каpsalyamov K.Zh., Каpsalyamovа S.S. Problems and prospects of combating international terrorism in the CIS... 145
10
Comparativе law
Oinarova A.A. Digital transformation is one of the key priorities for the development of the Eurasian Economic Union... 152 Tastanova M.M. Factors and difficulties impeding implementation of the rights of the child... 164
Dzhiembaev R.K., Aliev A.N. Issues of counteraction against social, national, tribal, racial, class or religious enmity in the legislation of foreign countries... 168 Khairmukhanmedov N. Legal and political issues of state building process in Kazakhstan and central Asian republics... 175
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлтық университетінің хабаршысы
Historical experience and performance indicators of effective functioning in the field of public procurement system in the United States currently determine the interest of considering this system as an international experience.
Office of Federal Procurement Policy (Office of Federal Procurement Policy) is engaged in the coordination of activities in the field of public procurement in the United States.
One of the key figures in the US public procurement system is the public customer represented by a contract officer. The contract officer is the authorised person, the official representative of the state in the execution process of procurement, having the right to enter into, administer or terminate the contract on behalf of the Government of the United States. In doing so, it acts as a guarantor of the interests of the United States in the costs and revenues to be contracted and, accordingly, plans are made to procure the necessary costs for the employer.
Key words. State procurement, state control, corruption, public procurement management, procurement, placement, efficiency of public procurement, spending of budget funds
References
1. Defense Procurement Regulations. Wash., 1989. Sec. VII. Contract Clauses and Solicitation Provisions. P. 7.104.58.
2. Dianov V., Egorushkin A., Hohlov E. Kommentarij k “tret’emu antimonopol’nomu paketu”.
Citirovano po SPS «Konsul’tant plyus» [Comment on the “third antimonopoly package”. It is quoted on the PCA “Consultant Plus”] (Statut, Moskow, 2012)
3. Kelarev VZ. Gosudarstvennoe regulirovanie antimonopol’noj politiki: uchebnoe posobie [State regulation of antimonopoly policy: a textbook] (Rostov-na-Donu, 2008)
4. Fedorovich V.A. SSHA: Sistema gosudarstvennyh zakupok i ehkonomika. Mekhanizmy regulirovaniya/ V.A.Fedorovich, A.P. Paton, V.P.Zavaruhin [USA: Federal contract system and economy. Mechanisms of regulation / V.А. Fedorovich, A.P. Paton, VP Zavarukhin] (Nauka, Moscow, 2002)
5. Andreev I.A. Finansovye uslugi dlya estestvennyh monopolistov: konkursnoe zaklyuchenie dogovora [Financial services for natural monopolists: a competitive contract] (Statute, Moskow, 2012)
Сведения об авторе:
Дайрабаева Н.К.– PhD докторант кафедры теории и истории государства и права, конституционного права, Евразийский национальный университет имени Л.Н.Гумилева, ул. Сатапаева 2, Астана, Казахстан.
Dairabayeva.N.K. – PhD student of the Department of the theory and history of state and law, constitutional law, L.N. Gumilyov Eurasian National University, Satpayev str., Astana, Kazakhstan.
МРНТИ 10.21.01
Н.К. Дайрабаева
Евразийский национальный университет имени Л.Н. Гумилева, Астана, Казахстан (E-mail:dairabayeva.n@gmail.com)
Сравнительный анализ европейской, американской и казахстанской моделей становления института государственных закупок
Аннотация. В данной статье проведен сравнительный анализ европейской, американской и казахстанской моделей становления института государственных закупок. В каждой стране формируется соответствующая система государственных закупок, определенная в законодательном порядке и имеющая, как правило, орга- низационно-правовые механизмы и инфраструктуру ведения закупочной деятельности требующая изучения.
Формирование системы государственных закупок в Республике Казахстан началось в 1996 году с принятием ряда постановлений Правительства Республики Казахстан, впервые определяющих конкретные процедуры проведения закупок для нужд государства. Создание нормативной правовой базы, регулирующей процессы государственных закупок, и государственных структур, контролирующих эти процессы, было
43
вызвано потребностью повышения эффективности расходов бюджетных средств, направляемых на закупки товаров, работ и услуг для государственных нужд. Принятые в 1997-2000 годах меры позволили сформировать систему государственных закупок, которая в условиях значительного увеличения объемов закупок товаров, работ и услуг смогла обеспечить организацию процессов государственных закупок [1].
Ключевые слова. Государство, государственные закупки, экономическое пространство, система электронных закупок, информационная база, ответственность.
Ввиду большого значения государственных закупок для развития европейской интеграции была признана необходимость включить открытие рынка государственных закупок в качестве одного из ключевых элементов Программы Внутреннего рынка. Согласно ей должны были быть обеспечены условия, при которых рынок государственных закупок услуг был бы открыт для европейской конкуренции, с тем чтобы поставщики услуг имели равные возможности заключать государственные контракты [2]. При заключении догово- ров с иностранными организациями о поставке товаров, работ и услуг уполномоченные органы Великобритании заинтересованы тем, чтобы в договоре содержалась оговорка о юрисдикции права Великобритании ввиду того, что судебное разбирательство по праву иностранного государства является потенциально более сложным и экономически невыгодным для британской стороны. В связи с этим в стандартных условиях договора на выполнение государственного заказа предусмотрено, что право Великобритании имеет преимущественную силу при разрешении споров, и согласие с данными условиями является весьма важным при выборе поставщика.
В некоторых странах статусом государственных заказчиков наделены частные организации с государственным участием, что представляется вполне обоснованным.
К числу государственных заказчиков по законодательству отдельных зарубежных стран отнесены также физические лица, например, в Белоруссии и Германии [3].
В настоящее время международное законодательство о государственных закупках базируется на Типовом законе Комиссии Организации Объединенных Наций по праву международной торговли (ЮНСИТРАЛ).
Комиссия ООН по праву международной торговли, ЮНСИТРАЛ (англ. United Nations Commission on International Trade Law, UNCITRAL) — вспомогательный орган Генераль- ной Ассамблеи ООН, созданный в 1966 году в целях содействия развитию права междуна- родной торговли [4].
Закон ЮНСИТРАЛ «О закупках товаров (работ) и услуг» регулирует методы закупок и условия их использования; процедуры торгов; основной метод закупок; обжалование.
Закупки для государственных нужд и их размещение в развитых странах происходит на основе методов: конкурсные процедуры (открытые, закрытые, двухэтапные, селективные), закупки на основе переговоров с несколькими альтернативными поставщиками, закупки в торговой сети (метод запроса ценовых предложений), закупки из одного источника [5].
Типовой закон о публичных закупках предусматривает процедуры и принципы, призванные обеспечить экономическую эффективность процесса закупок и не допустить злоупотреблений. Для достижения этих целей в текст Типового закона включены положения, способствующие объективности, справедливости, участию, конкуренции и добросовестности. Ключевым принципом также является прозрачность процесса закупок, позволяющая наглядно видеть степень соблюдения установленных процедур и принципов
Типовой закон о публичных закупках предусматривает процедуры и принципы, призванные обеспечить экономическую эффективность процесса закупок и не допустить злоупотреблений. Для достижения этих целей в текст Типового закона включены положения, способствующие объективности, справедливости, участию, конкуренции и добросовестности. Ключевым принципом также является прозрачность процесса закупок, позволяющая наглядно видеть степень соблюдения установленных процедур и принципов [6].
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлтық университетінің хабаршысы
Законодательной основой британских госзакупок служат «Руководства по закупочной политике» (Procurement Policy Guidelines), а также ряд других документов.
Главным координатором госзакупок в Великобритании является Государственное казначейство (Her Majestys Treasury, HM-Treasury). Сами закупки входят в прерогативу от- раслевых министерств, причем действуют и специализированные «отраслевые» закупоч- ные службы.
Законодательство Великобритании регламентировано на разработанных документах, один из которых «Рекомендации по конкурсным закупкам». При Казначействе Соединенного Королевства в качестве методического и контролирующего органа действует «Центральная организация по закупкам». В каждом министерстве имеется департамент контрактной работы. Казначейство делегирует право распоряжения финансовыми средствами отраслевым министерствам. Инспектор финансов обеспечивает покрытие расходов бюджетным ассигнованиями, и каждый контракт проходит его одобрение.
В Австралии и Новой Зеландии отсутствует законодательство, регулирующие закупки для государственных нужд. Однако в этих странах активно применяются конкурсные методы внедрения государственных заказов. При этом регионы пользуются автономией в рамках государственной политики закупок. Финансовый контроль над государственными финансовыми расходами осуществляется по линии Казначейства на основе законодательства. Действующая во Франции и Бельгии схема организации государственных закупок предусматривает контроль за государственными расходами. Во Франции создаются специальные комиссии, которые выборочно проверяют контракты.
Ведомства и органы местной власти формируют подразделения по закупкам, в функции которых входит заключение договоров и контроль их исполнения.
Федеральное законодательство США формально не распространяется на деятельность отдельных штатов и местных территориальных единиц, обладающих самостоятельным бюджетом. Законодательство США регулирует деятельность органов, ответственных за информационные ресурсы по государственным закупкам. Законодательно определены полномочия и функции органов ответственных за информационные ресурсы — сбор, обработку данных по закупкам, обеспечение и управление информационной базой.
Внедрение электронных торгов в США при осуществлении государственных закупок преследует своей целью снижение затрат на выполнение закупочных процедур и резкое сокращение сроков проведения этих операций.
Важными условиями применения электронных торгов, при осуществлении федеральных закупок в США, являются развитое законодательство в сфере регулирования использования.
Интернет — технологий, защиты информации, средств связи и т. п., а также наличие базовых стандартов безопасности применительно к компьютерным сетям. Любой желающий может получить представление об организации электронных торгов для государственных нужд в различных странах и может легко разобраться в документах, благодаря деятельности Всемирного банка. Всемирный банк выступает координатором усилий и собирателем всей информации по теме электронных государственных закупок. Всемирный банк, являясь крупнейшей в мире финансовой организацией, оказывает всестороннюю помощь в становлении систем электронной торговли государственных закупок в различных странах.
Правила закупок товаров и работ в проектах, финансируемых Всемирным банком, отражены в документе — «Руководство по закупкам по займам МБРР и кредитам МАР»[7].
Все материалы публикуются на сайте Всемирного банка. Анализ опубликованных материалов позволяет формулировать основные тенденции в построении инфраструктуры систем электронных государственных закупок, рассмотреть типовые модели и методы сопровождения такого рода систем. Из документов Всемирного банка сделан вывод, что наиболее заметные результаты в области электронных конкурсных торгов для государственных закупок получены Австралией, Мексикой, Данией, США и Канадой.
45
Анализ опыта информационного обеспечения государственных закупок в странах Европейского Союза показывает, что в Евросоюзе создана система наднационального законодательства и формируются информационные ресурсы, призванные обеспечить процесс закупок на государственные нужды. Зарубежный опыт может многое подсказать при построении системы российских электронных государственных закупок.
Анализ опыта информационного обеспечения государственных закупок в странах Европейского Союза показывает, что в Евросоюзе создана система наднационального законодательства и формируются информационные ресурсы, призванные обеспечить процесс закупок на государственные нужды.
Американская модель государственных закупок представляет собой контрактную систему аллокации, финансовых ресурсов страны при организации закупочной деятельно- сти, основанную на выработке единой национальной стратегии в определении структуры/
заказов по рынкам товаров и услуг , и на конкурсном отборе эффективного поставщика:
общественных благ при преимуществе административного контроля со стороны заинте- ресованного в реализации контракта ведомства. Европейская (континентальная) модель государственных закупок базируется на непосредственном и конкурсном размещении де- нежных ресурсов государственными финансовыми ведомствами и контрактном способе аллокации финансовых средств страны в процессе организации закупочной деятельности.
В соответствии с казахстанской моделью предпочтение отдавалось непосредственному размещению заказа на предприятиях общественного (государственного) сектора. Только в настоящее время сформирована система конкурсного размещения заказов с привлечением субъектов частного сектора экономики, при этом особая роль отводится малому предпринимательству.
Исходя из вышеизложенного хотелось бы предложить, что в целях модернизации системы государственных закупок Казахстана необходимо доработать законодательную базу, повысить квалификации участников государственных закупок, усилить контроль за эффективностью.
Список литературы
1. О Концепции развития системы государственных закупок в Республике Казахстан на 2001-2004 годы: Постановление Правительства Республики Казахстан от 12 октября 2001 года N 1319.
2. Постникова Е. В. Эволюция правового регулирования свободы предоставления услуг в Европейском Союзе // Международное право и международные организации. -2012. - № 4. - С. 93–111.
3. Кичик К. В. Законодательство России о государственных (муниципальных) закупках:
состояние и перспективы (лекция в рамках учебного курса «Предпринимательское право») // Предпринимательское право. Приложение «Бизнес и право в России и за рубежом». — 2012. — № 1. — С. 6.
4. Комиссия_ООН_по_праву_международной_торговли. [Электронный ресурс]. –URL:
Https://ru.wikipedia.org/wiki/.
5. Типовой закон ЮНСИТРАЛ о закупках товаров (работ) и услуг и Руководство по его принятию 1994 г.
6. Http://www.uncitral.org/uncitral/ru/uncitral_texts/procurement_infrastructure/2011Model.
html
7. «Руководство: Закупки по займам МБРР и кредитам МАР». Май, 2004 г.
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлтық университетінің хабаршысы Н.К. Дайрабаева
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, Астана, Қазақстан Мемлекеттік сатып алуды қалыптастырудың еуропалық, америкалық және
қазақстандық үлгілерін салыстырмалы талдау
Аннотация. Бұл мақалада талдау еуропалық, американдық және қазақстандық үлгілерінің қалыптасу институтының мемлекеттік сатып алу. Әрбір елде қалыптасады тиісті мемлекеттік сатып алу жүйесі, белгілі бір тәртіппен және бар, әдетте, ұйымдық-құқықтық тетіктері мен инфрақұрылымын жүргізу сатып алу қызметін талап ететін зерттеу.
Мемлекеттік сатып алу жүйесін қалыптастыру, Қазақстан Республикасында 1996 жылы басталды Үкіметінің бірқатар қаулылары қабылданған Қазақстан Республикасының бірінші рет анықтайтын нақты сатып алуды жүргізу рәсімдерін мемлекет мұқтаждары үшін. Нормативтік-құқықтық базаны құру, реттеуші процестер, мемлекеттік сатып алу және мемлекеттік құрылымдардың бақылаушы бұл процестер, туындаған қажеттілікке шығыстардың тиімділігін арттыру бағытталатын бюджет қаражатының сатып алу тауарларды, жұмыстарды және қызметтерді мемлекеттік мұқтажы үшін. Қабылданған 1997-2000 жылдары шаралар жүйесін қалыптастыру, мемлекеттік сатып алу, ол едәуір ұлғаюы жағдайында сатып алу көлемін тауарларды, жұмыстарды және қызмет табысын қамтамасыз ету үдерістерін ұйымдастыруға мемлекеттік сатып алу.
Түйін сөздер. Мемлекеттік, мемлекеттік сатып алу, экономикалық кеңістік, электрондық сатып алу жүйесі, ақпараттық база, жауапкершілік.
N.K. Dayrabayeva
L.N. Gumilyov Eurasian National University, Astana, Kazakhstan
Comparative analysis of the European, American and Kazakhstan models of the forma- tion of public procurement
Abstract. This article provides a comparative analysis of the European, American and Kazakh models of forma- tion of the Institute of public procurement. In each country, an appropriate system of public procurement is being developed, as defined by law and generally having organizational and legal mechanisms and infrastructure for pro- curement activities requiring study.
The formation of the system of public procurement in the Republic of Kazakhstan began in 1996 with the adop- tion of a number of resolutions of the Government of the Republic of Kazakhstan, for the first time defining specific procedures for procurement for the needs of the state. The creation of a regulatory legal framework regulating the pro- cesses of public procurement, and state structures that control these processes, was caused by the need to improve the efficiency of budget spending allocated to the purchase of goods, works and services for public needs. The measures adopted in 1997-2000 made it possible to establish a system of public procurement, which, with a significant increase in the volume of purchases of goods, works and services, was able to ensure the organization of public procurement processes.
Key words. State, public procurement, economic space, e-procurement system, information base, responsibility.
References
1. O Koncepcii razvitiya sistemy gosudarstvennyh zakupok v Respublike Kazahstan na 2001- 2004 gody: Postanovlenie Pravitel’stva Respubliki Kazahstan ot 12 oktyabrya 2001 goda N 1319 [On the Concept of Development of the Public Procurement System in the Republic of Kazakh- stan for 2001-2004: Resolution of the Government of the Republic of Kazakhstan of 12 October 2001 No. 1319].
2. Postnikova E. V. Evolyuciya pravovogo regulirovaniya svobody predostavleniya uslug v Evropejskom Soyuze [Evolution of the legal regulation of freedom of service provision in the European Union], Mezhdunarodnoe pravo i mezhdunarodnye organizacii [International law and international organizations] (4), 93-111 (2012).
3. Kichik K. V. Zakonodatel’stvo Rossii o gosudarstvennyh (municipal’nyh) zakupkah: sostoy- anie i perspektivy (lekciya v ramkah uchebnogo kursa «Predprinimatel’skoe pravo») [Legislation
47
of Russia on state (municipal) purchases: state and prospects (lecture in the framework of the training course «Business Law»)], Predprinimatel’skoe pravo. Prilozhenie «Biznes i pravo v Ros- sii i za rubezhom [Entrepreneurship. Appendix “Business and Law in Russia and Abroad”] (1), 6 (2012).
4. Komissiya_OON_po_pravu_mezhdunarodnoj_torgovli [The UN Commission on interna- tional trade law] Https://ru.wikipedia.org/wiki/Комиссия_ООН_по_праву_международной_
торговли (accessed 10.10.2017)
5. Tipovoj zakon YUNSITRAL o zakupkah tovarov (rabot) i uslug i Rukovodstvo po ego prin- yatiyu 1994 g. [UNCITRAL Model Law on Procurement of Goods, Construction and Services and its 1994 Guidelines for its Adoption]
6. Infrastruktura [procurement_infrastructure] Http://www.uncitral.org/uncitral/ru/uncitral_
texts/procurement_infrastructure/2011Model.html (accessed 10.10.2017)
7. «Rukovodstvo: Zakupki po zajmam MBRR i kreditam MAR» [ “Management: Procurement of IBRD Loans and IDA Credits”] (May, 2004)
Сведения об авторе:
Дайрабаева Н.К.– PhD докторант кафедры теории и истории государства и права, конституционного права, Евразийский национальный университет имени Л.Н.Гумилева, ул. Сатапаева 2, Астана, Казахстан.
Dairabayeva.N.K. – PhD student of the Department of the theory and history of state and law, constitutional law, L.N. Gumilyov Eurasian National University, Satpayev str., Astana, Kazakhstan.
МРНТИ 10.01.39
Ш.В. Тлепина
Евразийский национальный университет им. Л.Н. Гумилева, Астана, Казахстан (E-mail: tlepina_shv@enu.kz)
Правовое регулирование права на обращение в государственные органы в Казахстане и России
Аннотация. В статье рассмотрены вопросы правового регулирования права обращения граждан в государственные органы. Отмечается, что в эффективном функционировании государства большое значение имеет сотрудничество и взаимодействие институтов государства и общества. В демократическом централизованном государстве, когда нет прямого монопольного вмешательства государства во все сферы жизни общества, его функции выполняет гражданское общество. Связь государства с обществом вызывает немало исследовательских работ в разные исторические эпохи. Рассмотрено законодательство Республики Казахстан и Российской Федерации о порядке рассмотрения обращений физических и юридических лиц.
Автор выделяет основные принципы регулирования правоотношений, связанных с рассмотрением обращений физических и юридических лиц.
В статье конкретизируется, что относится к обращениям; рассмотрены сроки рассмотрения обращений граждан, а также субъекты, рассматривающие обращения граждан; представлены процедурные аспекты работы с обращениями и мн. др. по вопросам правового регулирования права обращений граждан в государственные органы Казахстана и России
Ключевые слова. Государство, гражданское общество, право обращений в государственные органы, принципы регулирования права граждан на обращение, процедура реализации права гражданина на обращение; субъекты, рассматривающие обращения граждан в государственные органы.
Государство и общество представляют собой сложные системы. В их функционировании большое значение имеет сотрудничество и взаимодействие, направленное на благо общества.
В демократическом централизованном государстве, когда нет прямого монопольного вмешательства государства во все сферы жизни общества, его функции выполняет гражданское общество. К первоисходным функциям общества исследователи относят: созидательную
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлтық университетінің хабаршысы
«Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің Хабаршысы.
Құқық сериясы» журналында мақала жариялау ережесі
1. Журнал мақсаты. Заң ғылымдары бойынша мұқият тексеруден өткен ғылыми құндылығы бар мақалалар жариялау.
2. Журналда мақала жариялаушы автор мақаланың қол қойылған бір дана қағаз нұсқасын Ғылыми басылымдар бөліміне (редакцияға, мекенжайы: 010008, Қазақстан республикасы, Астана қаласы, Қ. Сәтпаев көшесі, 2, Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, Бас ғимарат, 408 кабинет) және vest_law@enu.kz электрондық поштасына Word форматындағы нұсқаларын жіберу қажет. Мақала мәтінінің қағаз нұсқасы мен электронды нұсқалары бірдей болулары қажет.
Мақалалар қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде қабылданады.
3. Автордың қолжазбаны редакцияға жіберуі мақаланың Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің хабаршысында басуға келісімін, шетел тіліне аударылып қайта басылуына келісімін білдіреді. Автор мақаланы редакцияға жіберу арқылы автор туралы мәліметтің дұрыстығына, мақала көшірілмегендігіне (плагиаттың жоқтығына) және басқа да заңсыз көшірмелердің жоқтығына кепілдеме береді.
4. Мақаланың көлемі 18 беттен аспауға тиіс (6 беттен бастап).
Мақаланың құрылымы
5. ХҒТАР http://grnti.ru/ - бірінші жолдың сол жақтауында;
Автор(лар)дың аты-жөні – жолдың ортасында;
Мекеменің толық атауы, қаласы, мемлекеті (егер авторлар әртүрлі мекемеде жұ- мыс жасайтын болса, онда әр автор мен оның жұмыс мекемесі қасында бірдей белгі қой- ылу керек) – жолдың ортасында;
Автор(лар)дың Е-mail-ы – жақша ішінде, курсивпен, жолдың ортасында;
Мақала атауы – жолдың ортасында;
Аннотация (100-200 сөз; формуласыз, мақаланың атауын мейлінше қайталама- уы қажет; әдебиеттерге сілтемелер болмауы қажет; мақаланың құрылысын (кіріспесі, мақаланың мақсаты, міндеттері, қарастырылып отырған сұрақтың тарихы, зерттеу әдістері, нәтижелер/талқылау, қорытынды) сақтай отырып, мақаланың қысқаша мазмұны берілуі қажет).
Түйін сөздер (6-8 сөз не сөз тіркесі)
Түйін сөздер мақала мазмұнын көрсетіп, мейлінше мақала атауы мен аннотациядағы сөздерді қайталамай, мақала мазмұнындағы сөздерді қолдану қажет. Сонымен қатар, ақпараттық-іздестіру жүйелерінде мақаланы жеңіл табуға мүмкіндік беретін ғылым салаларының терминдерін қолдану қажет.
Негізгі мәтін мақаланың мақсаты, міндеттері, қарастырылып отырған сұрақтың тарихы, зерттеу әдістері, нәтижелер/талқылау, қорытынды бөлімдерін қамтуы қажет – жоларалық интервал - 1, азат жол «қызыл жолдан» - 1,25см, беттеу жолағы – еніне сай жасалады.
Таблица, суреттер – аталғаннан кейін орналастырылады. Әр таблица, сурет қасында оның аталуы болу қажет. Сурет айқын, сканерден өтпеген болуы керек.
Мақаладағы формулалар тек мәтінде оларға сілтеме берілсе ғана номерленеді.
Жалпы қолданыста бар аббревиатуралар мен қысқартулардан басқалары міндетті түрде алғаш қолданғанда түсіндірілуі берілуі қажет.
Қаржылай көмек туралы ақпарат бірінші бетте көрсетіледі.
Әдебиеттер тізімі
Мәтінде әдібиеттерге сілтемелер тікжақшаға алынады. Мәтіндегі әдебиеттер тізіміне сілтемелердің номерленуі мәтінде қолданылуына қатысты жүргізіліде: мәтінде кездескен
