ISSN (Print) 2616-6844 ISSN (Online) 2663-1318
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің
ХАБАРШЫСЫ ВЕСТНИК
Евразийского национального
университета имени Л.Н. Гумилева
BULLETIN of L.N. Gumilyov
Eurasian National University
ҚҰҚЫҚ сериясы LAW Series Серия ПРАВО
№ 4(129)/2019
1995 жылдан бастап шығады Founded in 1995
Издается с 1995 года
Жылына 4 рет шығады Published 4 times a year Выходит 4 раза в год
Нұр-Сұлтан, 2019
Nur-Sultan, 2019
Нур-Султан, 2019
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің ХАБАРШЫСЫ. ФИЛОЛОГИЯ сериясы - BULLETIN of the L.N. Gumilyov Eurasian National University. PHILOLOGY Series
Бас редакторы
Заң ғылымдарының докторы, профессор Ибрагимов Ж. И. (Қазақстан)
Бас редактордың орынбасары Абдрасулов Е. Б. з.ғ.д., профессор (Қазақстан) Бас редактордың орынбасары Аничкин Е. С. з.ғ.д., доцент (Ресей)
Редакция алқасы
Абайдельдинов Е.М. з.ғ.д., проф. (Қазақстан)
Абдилов Қ.С. PhD (Қазақстан)
Ақпанов А.Н. з.ғ.д., проф. (Қазақстан) Амандыкова С.К. з.ғ.д., проф. (Қазақстан) Бабкина Е.В. з.ғ.к., доцент (Беларусь)
Баймаханов М.Т. з.ғ.д., проф., академик (Қазақстан) Балтабаев К.Ж. з.ғ.д., проф. (Қазақстан)
Бурибаев Е.А. з.ғ.д., проф. (Қазақстан) Бусурманов Ж.Д. з.ғ.д., проф. (Қазақстан) Винниченко О.Ю. з.ғ.д., проф. (Ресей) Исполинов А.С. з.ғ.д., проф. (Ресей)
Коняхин В.П. з.ғ.д., проф. (Ресей)
Коробеев А.И. з.ғ.д., проф. (Ресей) Мукашева А.А. з.ғ.д., проф. (Қазақстан) Нургалиева Е.Н. з.ғ.д., проф. (Қазақстан) Сарсенова С.Н. з.ғ.к, доцент (Қазақстан) Тлепина Ш.В. з.ғ.д., проф. (Қазақстан) Томас Давулис з.ғ.д., проф. (Литва) Рейн Мюллерсон з.ғ.д., проф. (Эстония)
Трунк А. з.ғ.д., проф. (Германия)
Хасенов М.Х. PhD (Қазақстан)
Турлуковский Я. з.ғ.д., проф. (Польша)
Жауапты редактор, компьютерде беттеген: Қ.Ж. Жұмабекова
Редакцияның мекенжайы: 010008, Қазақстан, Нұр-Сұлтан қ., Қ.Сәтбаев к-сі, 2, 402 б.
Тел.: +7(7172) 709-500 (ішкі 31-457) E-mail: vest_law@enu.kz
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің Хабаршысы. Құқық сериясы Меншіктенуші: ҚР БжҒМ «Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті» ШЖҚ РМК 27.03.18 ж. № 16992-Ж-тіркеу куәлігімен Қазақстан Республикасының Ақпарат және коммуникациялар министрлігімен тіркелген.
Мерзімділігі: жылына 4 рет.
Тиражы: 20 дана
Типографияның мекенжайы: 010008, Қазақстан, Нұр-Сұлтан қ., Қажымұқан к-сі,13/1, тел.: +7(7172)709-500 (ішкі 31-457)
© Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
Editor-in-Chief
Doctor of Juridical Sciences, Professor Ibragimov Zh.I. (Kazakhstan)
Deputy Editor-in-Chief Abdrassulov E.B. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Kazakhstan) Deputy Editor-in-Chief Anichkin E.S. Doctor of Juridical Sciences, Assoc.Prof., (Russia)
Editorial board
Abaydeldinov E.M. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Kazakhstan)
Abdilov K.S. PhD (Kazakhstan)
Akhpanov А.Н. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Kazakhstan) Amandykova S.K. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Kazakhstan) Babkina E.V. Сan. of Juridical Sciences, Assoc.Prof. (Belarus) Baymakhanov M.T. Doctor of Juridical Sciences, Prof., Academician
(Kazakhstan)
Baltabayev K.Zh. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Kazakhstan) Buribaev E.A. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Kazakhstan) Busurmanov Zh.D. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Kazakhstan) Vinnichenko O.Yu. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Russia) Ispolinov A.S. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Russia) Konyakhin V.P. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Russia) Korobeyev A.I. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Russia) Mukasheva A.A. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Kazakhstan) Nurgaliyeva E.N. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Kazakhstan) Sarsenova S.N. Сan. of Juridical Sciences, Assoc.Prof. (Kazakhstan) Tlepina Sh.V. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Kazakhstan) Tomas Davulis Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Lithuania) Rain Mullerson Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Estonia) Trunk A. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Germany) Khasenov M. Kh. PhD (Kazakhstan)
Turlukovsky Ya. Doctor of Juridical Sciences, Prof. (Poland) Responsible secretary, computer layout: K.Zh. Zhumabekova Editorial address: 2, К.Satpayev str., of.402, Nur-Sultan, Kazakhstan, 010008
Теl.: +7(7172) 709-500 (ext. 31-457) E-mail: vest_law@enu.kz
Bulletin of the L.N.Gumilyov Eurasian National University. Law Series
Owner: Republican State Enterprise in the capacity of economic conduct «L.N.Gumilyov Eurasian National University» Ministry of Education and Science of the Republic of Kazakhstan
Registered by Ministry of information and communication of Republic of Kazakhstan.
Registration certificate No. 16992-Ж from 27.03.2018 Periodicity: 4 times a year
Circulation: 20 copies
Address of printing house: 13/1 Kazhymukan str., Nur-Sultan, Kazakhstan 010008;
tel.: +7(7172) 709-500 (ext.31-457)
© L.N. Gumilyov Eurasian National University
Главный редактор
Доктор юридических наук, профессор Ибрагимов Ж. И. (Казахстан)
Зам. главного редактора Абдрасулов Е. Б. д.юр.н., проф. (Казахстан) Зам. главного редактора Аничкин Е. С. д.юр.н., доцент (Россия)
Редакционная коллегия
Абайдельдинов Е.М. д.юр.н., проф. (Казахстан)
Абдилов К.С. PhD (Казахстан)
Ахпанов А.Н. д.юр.н., проф. (Казахстан) Амандыкова С.К. д.юр.н., проф. (Казахстан) Бабкина Е.В. к.юр.н., доцент (Белоруссия)
Баймаханов М.Т. д.юр.н., проф., академик (Казахстан) Балтабаев К.Ж. д.юр.н., проф. (Казахстан)
Бурибаев Е.А. д.юр.н., проф. (Казахстан) Бусурманов Ж.Д. д.юр.н., проф. (Казахстан) Винниченко О.Ю. д.юр.н., проф (Россия) Исполинов А.С. д.юр.н., проф. (Россия) Коняхин В.П. д.юр.н., проф. (Россия) Коробеев А.И. д.юр.н., проф. (Россия) Мукашева А.А. д.юр.н., проф. (Казахстан) Нургалиева Е.Н. д.юр.н., проф. (Казахстан) Сарсенова С.Н. к.юр.н., доцент (Казахстан) Тлепина Ш.В. д.юр.н., проф. (Казахстан) Томас Давулис д.юр.н., проф. (Литва) Рейн Мюллерсон д.юр.н., проф. (Эстония)
Трунк А. д.юр.н., проф. (Германия)
Хасенов М.Х. PhD (Казахстан)
Турлуковский Я. д.юр.н., проф. (Польша)
Ответственный редактор, компьютерная верстка: К.Ж. Жумабекова Адрес редакции: 010008, Казахстан, г. Нур-Султан, ул. К.Сатпаева, 2, каб. 402
Тел.: +7(7172) 709-500 (вн. 31-457) E-mail: vest_law@enu.kz
Вестник Евразийского национального университета имени Л.Н.Гумилева. Серия: Право Собственник: РГП на ПХВ «Евразийский национальный университет имени Л.Н. Гумилева» МОН РК Зарегистрирован Министерством информации и коммуникаций Республики Казахстан.
Регистрационное свидетельство № 16992-Ж от 27.03.18 г.
Периодичность: 4 раза в год Тираж: 20 экземпляров
Адрес типографии: 010008, Казахстан, г. Нур-Султан, ул. Кажымукана, 13/1, тел.: +7 (7172) 709-500 (вн.31-457)
© Евразийский национальный университет имени Л.Н. Гумилева
Мазмұны
Мемлекет және құқық теориясы, конституциялық құқық
Әмірханова И.Қ., Майшекина Э.С.Қазақстан Республикасында ішкі көші-қон мәселе-
лерін құқықтық бағалау 8
Есетова С., Бондаренко Е., Құрманғали М., Крылов Р. Қазақстандағы қорғауды талап ететін топтарға қатысты жергілікті мемлекеттік басқару мен өзін-өзі басқарудың ерек- шеліктерін зерттеу қажеттілігі туралы
17
Жусупов А.Д., Карыбаев С.К. Еуразиялық экономикалық одақтағы Қазақстан Республи-
касының қаржы-кредит саясатының құқықтық негізі 26
Каматова Д.М. Қоғамдық мүдделер компаниялардың табиғаты: жалпы шолу 33 Майқанов А.С. Терроризмді қаржыландыруға қарсы іс-қимыл саласындағы Қазақстан
Республикасының халықаралық ынтымақтастығы 43
Энхцецег Сухбаатар Дүниежүзілік елдердің мәселелеріне конституционалдық шолу 51 Қылмыстық және қылмыстық-процессуалдық құқық
Нұрлұмбаева Л.Е. Қылмыстық істер бойынша бұйрық өндірісі институтының рецептісі
мәселелері 58
Ищанова Г.Т., Қалиева Г.С. Халықаралық терроризм қазіргі заманның жаһандық
проблемасы ретінде 64
Азаматтық құқық
Нурмагамбетов А.А., Нурмагамбетов А.М. Рейдерлікке карсы азаматтық-құқықтық
шара қолданудың кейбір мәселелері 76
Еңбек құқығы
Исаева А.Ж., Айтимов Б.Ж. Еңбек дауларын сотта қарау тәртібін құқықтық реттеу 85 Мырзаханова М.Н., Жукова З.Б., Товсултанова Л.И., Мирошникова О.В. ЕАЭО
елдерінде жеке еңбек дауларын қарау ерекшеліктері 97
Рахимова Ә.М. Әлеуметтік серіктестік және еңбек даулары: механизмдер мен іске асы-
рылуы 103
Халықаралық құқық
Акшалова Р.Д. , Әбдірайым Б.Ж., Солнцев А.М. Жаңартылатын энергия көздерін қолда- нуды қолдау мәселелері бойынша Дүниежүзілік сауда ұйымы Дауларды шешу бойынша органының тәжірибесі
112
Ибрагимов Ж.И., Асанова Т.С. Халықаралық босқындар құқығы - халықаралық адам
құқығының ішкі жиынтығы 131
Тлепина Ш.В. Ежелгі Үндістанда халықаралық құқық қалыптасуының бастауы 146
Contents
The theory of the state and the law, the constitutional law
Amerkhanova I.K., Mayshekina E.S. Legal assesment of the problems of internal migration in
the Republic of Kazakhstan 8
Yessetova S., Bondarenko O., Kurmangali M., Krilov R. On the need to study the characteristics of local government and self-government in relation to vulnerable groups in Kazakhstan 17 Zhusupov A.D., Karybayev S.K. The legal basis of the financial and credit policy of the Republic
of Kazakhstan in the Eurasian Economic Union 26
Kamatova D.M. An overview on the nature of community interest companies 33 Maikanov A.S. International cooperation of the Republic of Kazakhstan in countering the
financing of terrorism 43
Enkhtsetseg Sukhbaatar The constitutional review in the worldwide countries, issues of
development and improvement 51
Criminal and criminal procedural law
Nurlumbayeva L.Ye. Reception issues of the institute of writ proceedings on criminal cases 58 Ichshanova G.T., Kalieva G.S. International Terrorism as a global problem nowadays 64
Civil law
Nurmagambetov A.A., Nurmagambetov A.M. Some issues of civil law counteraction to raiding
in the field of entrepreneurship 76
Labor law
Issayeva А.Zh., Aitimov B.Zh. Legal regulation of the procedure for consideration of labor
disputes in court 85
Myrzakhanova M.N., Zhukova Z.B., Tovsultanova L.I., Miroshnikova O.V. Features of the consideration of individual labor disputes in the EAEU countries 97 Rakhimova A.M. Social partnership and labor disputes: mechanisms and realization 103
International law
Akshalova R.D., Abdiraiym B.Zh., Solntsev A.M. Practice of World Trade Organization Dispute Settlement Body (WTO DSB) on the issues of the support of the use of renewable energy sources
112
Ibragimov Zh. I., Assanova T.S. International law of refugees - a subset of international human
rights law 131
Tlepina Sh.V. The origins of the formation of international law in Ancient India 146
Содержание
Теория государства и права, конституционное право
Амерханова И.К, Майшекина Э.С. Правовая оценка проблем внутренней миграции в
Республике Казахстан 8
Есетова С., Бондаренко Е., Курмангали М., Крылов Р. К вопросу о необходимости исследования особенностей местного государственного управления и самоуправления в отношении уязвимых групп в Казахстане
17
Жусупов А.Д., Карыбаев С.К. Правовая основа финансово-кредитной политики Респу-
блики Казахстан в Евразийском Экономическом Союзе 26
Каматова Д.М. О природе компаний общественных интересов: общий обзор 33 Майканов А.С. Противодействие финансированию терроризма: национальный и между-
народный опыт 43
Энхцецег Сухбаатар Конституционный обзор в мировых странах,вопросы развития и
улучшения 51
Уголовное и уголовно-процессуальное право
Нурлумбаева Л.Е. Вопросы рецепции института приказного производства по уголовным
делам 58
Ищанова Г.Т., Калиева Г.С. Международный терроризм как глобальная проблема совре-
менности 64
Гражданское право
Нурмагамбетов А.А., Нурмагамбетов А.М. Некоторые вопросы гражданско-правового
противодействия рейдерству в сфере предпринимательства 76
Трудовое право
Исаева А.Ж., Айтимов Б.Ж. Правовое регулирование порядка рассмотрения трудовых
споров в суде 85
Мырзаханова М.Н., Жукова З.Б., Товсултанова Л.И., Мирошникова О.В. Некоторые аспекты рассмотрения индивидуальных трудовых споров в странах ЕАЭС 97 Рахимова А.М. Социальное партнерство и трудовые споры: механизмы и реализация 103
Международное право
Акшалова Р.Д., Әбдірайым Б.Ж., Солнцев А.М. Практика Органа по разрешению споров Всемирной торговой организации (ОРС ВТО) по вопросам поддержки использования возобновляемых источников энергии
112
Ибрагимов Ж.И., Асанова Т.С. Международное право беженцев - подмножество между-
народного права по правам человека 131
Тлепина Ш.В. Истоки становления международного права в Древней Индии 146
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің ХАБАРШЫСЫ. Құқық сериясы
№ 4(129)/2019
26
МРНТИ 10.21.21
А.Д. Жусупов, С.К. Карыбаев
АО «Университет КАЗГЮУ имени М.С. Нарикбаева», Нур-Султан, Казахстан (Е-mail: zh60@inbox.ru, karybayev17@mail.ru)
Правовая основа финансово-кредитной политики Республики Казахстан в Евразийском Экономическом Союзе
Аннотация. В данной статье авторами затрагиваются вопросы, связанные с правовой реали- зацией финансово-кредитной политики Республики Казахстан в Евразийском Экономическом Со- юзе. Рассмотрение правовой сущности финансовых аспектов в интеграционных процессах требует особого подхода, который вызван объектом и предметом исследования.
Анализ правовых норм финансово-кредитной политики Республики Казахстан демонстри- рует наличие базового подхода в развитии государства, что выражено в основных нормативных правовых актах. В то же время требуется дальнейшее освещение правовых аспектов финансовой системы государства, учитывающее взаимовлияние союзных государств на многостороннее разви- тие. Игнорирование последнего чревато негативными последствиями, которое может выразиться в оттоке денег, валютных ценностей и других финансовых инструментов.
Также статья содержит вопросы финансового суверенитета приобретающего значимый ха- рактер в рамках единого экономического пространства.
Ключевые слова: финансово-кредитная политика, Евразийский Экономический Союз, фи- нансовое право, экономическая интеграция, финансовый сектор, Евразийская экономическая ко- миссия, финансовый суверенитет.
DOI: https://doi.org/10.32523/2616-6844-2019-129-4-26-32 Реалии современного мира демонстрируют, что при изоляции государства невоз- можно получить высокий уровень развития без взаимодействия с иными субъектами.
Развитие как положительная постоянная деятельность также присуща государству. Для осуществления процессов развития государства, которое подразумевает многосторонний аспект, требуется экономическая основа, которая также выступает одним из направлений.
Согласно Конституции Казахстана, одним из основополагающих принципов является «эко- номическое развитие на благо всего народа» [1].
Реализация указанного принципа требует создания конкурентной среды в глобаль- ном масштабе, которое по большей части в первоначальном виде раскрывается через ре- гиональные интеграционные союзы. При интеграционных процессах выявляются преи- мущества и недостатки различных секторов национальной экономической системы, что позволяет стремиться к их устранению. Также выявление негативных моментов националь- ной экономической системы позволяет внести изменения в его базисную основу, а точнее, в экономическую политику, которая является стратегическим планом развития государства.
Стоит отметить, что особую роль, если не самую важную, в интеграционных процессах занимает финансово-кредитная политика как часть экономической политики.
Законодательство Республики Казахстан придерживается понятия «финансово-кре- дитная система». Так, в соответствии с Декларацией о государственном суверенитете за- креплено что: Казахская ССР вправе образовать государственный национальный банк, подчиненный Верховному Совету Республики, свою финансово-кредитную систему, само- стоятельно формирует государственный бюджет, организует налоговую и союзно-респу- бликанскую таможенную системы [2].
Так, Конституционный закон Республики Казахстан 1991 года «О государственной независимости Республики Казахстан» прописывал что: Республика Казахстан имеет Госу-
ВЕСТНИК Евразийского национального университета имени Л.Н. Гумилева. Серия Право
BULLETIN of the L.N. Gumilyov Eurasian National University. Law Series
№4 (129)/2019
27
дарственный национальный банк, вправе создать свою финансово-кредитную, денежную системы, организует республиканские налоговую и таможенную системы [3].
Вышеуказанные акты демонстрируют, что государство в связи с развитием обще- ственных отношений расширяет понятие финансово-кредитной системы. В первом случае бюджет отделен от финансово-кредитной системы, что не присутствует во втором. Выше- указанные акты налоговую и таможенную системы рассматривают в отдельном контексте.
Объяснением этому может служить, что налоговая и таможенная система, в обобщенном виде именуемая фискальной является основной доходной частью формирования денежных ресурсов государства.
Применение термина «финансово-кредитная система» является более соответству- ющим системе государственных органов и понятным широкому кругу лиц, так как осу- ществление политического курса происходит посредством выстроенной системы госу- дарственных органов, наделенных полномочиями. Государство при реализации задач и функций придерживается определенных взглядов, которые формируются специалистами и утверждаются уполномоченными органами, проводящими государственную политику.
Учитывая, что основным субъектом, претворяющим в жизнь и ответственным за политику, является система государственных органов «термин финансово-кредитная система» есть отражение объективной действительности.
Согласно законодательству Казахстана, под финансами и финансовой системой сле- дует понимать отношения в области бюджета, фискальной политики в едином составе. Та- ковым органом в Республике Казахстан следует считать Министерство финансов, в поло- жении которого указывается, что ее миссия заключается в «обеспечении экономических интересов государства» [4].
Следует заметить, что основные законы государств-членов ЕАЭС, за исключением Республики Казахстан, предусматривают особую значимость финансово-кредитной поли- тики либо системы государства и ответственных за нее органов государственной власти.
Особого упоминания требует и доктринальный подход в понимании финансово-кре- дитной политики. Так, Искакова З.Д. придерживается понятия «финансово-кредитная си- стема», под которым понимает сложное сочетание проявления финансов и кредита через механизм распределения и перераспределения финансовых ресурсов общества на основе функционирования специальных учреждений в стране с целью формирования финансо- во-кредитных ресурсов и их эффективного использования [5, 22 стр.]. Учитывая тот факт, что понятия «финансово-кредитная политика» и «система» являются комплексными казах- станские ученые в лице Зейнельгабдина А.Б, Алиева У.Ж. и другие придерживаются ана- логичного мнения.
По мнению российских ученых Бабич А.М. и Павлова Л.Н., финансово-кредитная политика представляет собой совокупность форм, методов и инструментов регулирующего воздействия на социально-экономические процессы, связанные с реальным денежным обо- ротом в следующих направлениях:
• налоговая;
• бюджетная;
• денежно-кредитная;
• социальная;
• инвестиционная;
• в области международных финансов [6, 111 стр.].
Вышеуказанная точка зрения представляет более объективный характер, которая охватывает аспекты финансовой деятельности государства, что также получило продол- жение в развитии государственной системы управления. В то же время доктринальное по- нятие финансово-кредитной политики, данное российскими учеными, не содержит одного
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің ХАБАРШЫСЫ. Құқық сериясы
№ 4(129)/2019
28
из главных объектов регулирования в виде банковской и парабанковской деятельности, а лишь косвенно указывает через денежно-кредитную политику. Банки, являясь субъектом, концентрирующим и приводящим в движение большие финансовые средства, требуют ре- гулирования баланса интересов публичного и частного, а также узкоспециализированных уполномоченных органов.
Уполномоченными органами такого рода выступают вновь созданное Агентство Ре- спублики Казахстан по регулированию и развитию финансового рынка и Национальный Банк Республики Казахстан который единолично проводит денежно-кредитную политику.
Денежно-кредитная политика осуществляется Национальным Банком Казахстана с целью обеспечения стабильности цен [7]. Так в связи с проведением денежно-кредитной поли- тики Национальный банк является единственным уполномоченным органом на выпуск и обращение денег.
Деньги как финансовое средство являются главным индикатором финансового су- веренитета и их существование есть тому подтверждение. Помимо прочего Национальный Банк Казахстана представляет, в пределах своей компетенции, интересы Республики Ка- захстан в отношениях с центральными банками и банками других стран, в международных банках и иных финансово-кредитных организациях [7].
Финансовые правоотношения, опосредующие отношения распределения и перерас- пределения осуществляют весьма важную роль в реализации экономических процессов.
Средства в финансовом аспекте, под которыми понимаются финансовые активы, деньги, выступающие основным источником реализации функции государства, требуют особого урегулирования в интеграционных процессах. Давно осознанный факт, что у капитала нету родины, явно начинает выражаться в интеграционных объединениях. Также стоит отме- тить, что в международных финансовых правоотношениях идет отягощение некоторых финансовых понятий и инструментов. Так, например, деньги в государстве, в котором они эмитированы, выступают как платежное средство, а на международной арене могут стать платежным средством и товаром.
Стоит заметить, что финансовые правоотношения являются проводником товароо- борота, так как являются второй ступенью экономической системы, где первой выступает производство, а в дальнейшем - обмен и потребление. Урегулирование данных процессов правовыми актами требует многостороннего подхода, который отягощен такими фактора- ми, как государственное устройство, система законодательства и т.п. в совокупности с меж- дународными актами. Дополнительным обстоятельством является современная тенденция цифровизации финансового сектора, которое выступает одним из двигателей развития.
Исходя из вышесказанного следует, что суверенитет экономики, являющийся одним из частей суверенитета государства, призван содержать в себе вопросы безопасности на- циональной экономики и ее устойчивого развития. Под экономической безопасностью понимается состояние защищенности национальной экономики Республики Казахстан от реальных и потенциальных угроз, при котором обеспечивается устойчивое ее развитие и экономическая независимость [8].
Подписание международного договора как согласие государства является результа- том проведения оценки возможных политических, правовых, финансово-экономических и иных последствий заключения международных договоров [8]. Создание Евразийского эко- номического союза (далее – ЕАЭС) представляет собой новый этап развития, который так- же объясняется созданием права ЕАЭС, включающего: Договор о создании ЕАЭС, между- народные договоры в рамках ЕАЭС, международные договоры ЕАЭС с третьей стороной.
Как начало строения нового союзного права установлены основные цели ЕАЭС, такие как: создание условий для стабильного развития экономик государств-членов в интересах повышения жизненного уровня их населения; стремление к формированию единого рынка
ВЕСТНИК Евразийского национального университета имени Л.Н. Гумилева. Серия Право
BULLETIN of the L.N. Gumilyov Eurasian National University. Law Series
№4 (129)/2019
29
товаров, услуг, капитала и трудовых ресурсов в рамках Союза; всесторонняя модернизация, кооперация и повышение конкурентоспособности национальных экономик в условиях гло- бальной экономики [10].
Достижение указанных целей предусматривает осуществление ряда действий, од- ними из которых являются:
- гармонизация законодательства - сближение законодательства государств-членов, направленное на установление сходного (сопоставимого) нормативного правового регули- рования в отдельных сферах;
- унификация законодательства - сближение законодательства государств-членов, на- правленное на установление идентичных механизмов правового регулирования в отдель- ных сферах, определенных настоящим Договором [10].
Указанные действия необходимы также для создания наднационального органа, ко- торый будет регулировать финансовый рынок ЕАЭС в Алматы к 2025 году, о чем государ- ства-члены указали в Договоре о создании ЕАЭС.
Немаловажную роль для претворения в жизнь указанного играет учрежденный по- стоянно действующий регулирующий орган - Евразийская экономическая комиссия (да- лее - ЕЭК). Выступая органом, реализующим поставленные задачи, можно с уверенностью сказать, что он является более оперативным органом управления, который состоит из пред- ставителей государств-участников ЕАЭС. Структура ЕЭК, состоящая из 25 департамен- тов и 1071 сотрудника, демонстрирует будущее положение экономической политики госу- дарств-членов ЕАЭС.
С учетом важности и возможностей интеграционных процессов в Казахстане обра- зовано министерство торговли и интеграции, где одной из функции является координация работы государственных органов по международному торговому сотрудничеству, взаимо- действие с международными организациями и интеграционными объединениями [11].
Таким образом, развитие наличие нормативных правовых актов и государственных органов Республики Казахстан с их функциями и задачами позволяет осуществлять фи- нансово-кредитную политику государства на международной арене, которая находится в постоянном динамичном состоянии. Необходимо также отметить, что вышеуказанные нор- мативные правовые акты требуют внесения изменений, отражающих современные тенден- ции и технологическое развитие общественных отношений в совокупности с принципами справедливости, транспарентности, социальной ориентированности и др.
Список литературы
1 Конституция Республики Казахстан от 30 августа 1995 года (с изменениями и допол- нениями от 23.03.2019) [Электрон. ресурс] – URL: http:adilet.zan.kz/rus/docs/K950001000_
(дата обращения: 03.01.2020)
2 Постановление Верховного Совета Казахской ССР от 25 октября 1990 г. № 307-XII
«О Декларации о государственном суверенитете Казахской Советской Социалистической Республики» [Электрон. ресурс] – URL: http: http://adilet.zan.kz/rus/docs/B900001700_ (дата обращения: 04.01.2020)
3 Конституционный закон Республики Казахстан от 16 декабря 1991 года «О госу- дарственной независимости Республики Казахстан» [Электрон. ресурс] – URL: http: http://
adilet.zan.kz/rus/docs/Z910004400_ (дата обращения: 04.01.2020)
4 Постановление Правительства Республики Казахстан от 24 апреля 2008 года № 387
«О некоторых вопросах Министерства финансов Республики Казахстан» (с изменениями и дополнениями от 01.01.2020) [Электрон. ресурс] – URL: http: http://adilet.zan.kz/rus/docs/
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің ХАБАРШЫСЫ. Құқық сериясы
№ 4(129)/2019
30
P080000387_#z1 (дата обращения: 05.01.2020)
5 Искакова З.Д. Теоретические основы финансов, кредита и роль финансовой систе- мы в развитии Стратегии Казахстана. – Алматы, 2014. – 254 с.
6 Бабич А.М., Павлова Л.Н. Государственные и муниципальные финансы: учебник для вузов. - 2-е изд., перераб. и доп. — М.: ЮНИТИ-ДАНА, 2012. -703 с.
7 Закон Республики Казахстан от 30 марта 1995 года № 2155 «О Национальном Банке Республики Казахстан» (с изменениями и дополнениями от 01.01.2020) [Электрон. ресурс]
– URL: http://adilet.zan.kz/rus/docs/Z950002155_ (дата обращения: 05.01.2020)
8 Закон Республики Казахстан от 6 января 2012 года № 527-IV «О национальной без- опасности Республики Казахстан» (с изменениями и дополнениями от 01.01.2020) [Элек- трон. ресурс] – URL: http://adilet.zan.kz/rus/docs/Z1200000527 (дата обращения: 07.01.2020) 9 Закон Республики Казахстан от 30 мая 2005 года N 54 «О международных договорах Республики Казахстан» (с изменениями и дополнениями от 21.01.2019) [Электрон. ресурс]
– URL: http://adilet.zan.kz/rus/docs/Z050000054_ (дата обращения: 03.01.2020)
10 Закон Республики Казахстан от 14 октября 2014 года № 240-V ЗРК «О ратифика- ции Договора о Евразийском экономическом союзе» (с изменениями и дополнениями от 08.02.2019) [Электрон. ресурс] – URL: http://adilet.zan.kz/rus/docs/Z1400000240 (дата обра- щения: 07.01.2020)
11 Постановление Правительства Республики Казахстан от 10 июля 2019 года №497
«О мерах по реализации Указов Президента Республики Казахстан от 17 июня 2019 года
№ 17 и от 1 июля 2019 года № 46 О мерах по дальнейшему совершенствованию системы государственного управления Республики Казахстан» (с изменениями и дополнениями от 20.12.2019) [Электрон. ресурс] – URL: http://adilet.zan.kz/rus/docs/P1900000497 (дата обра- щения: 08.01.2020)
А.Д. Жусупов, С.К. Карыбаев
«М.С. Нарықбаев атындағы Қазақ гуманитарлық-заң университеті», Нұр-Сұлтан, Қазақстан
Еуразиялық экономикалық одақтағы Қазақстан Республикасының қаржы-кредит саясатының құқықтық негізі
Аңдатпа. Бұл мақалада авторлар Еуразиялық экономикалық одақта Қазақстан Респу- бликасының қаржы-кредит саясатын құқықтық жүзеге асыруға байланысты мәселелерді қозғайды. Интеграциялық үдерістердегі қаржылық аспектілердің құқықтық мәнін қарау зерттеу объектісі мен нысанасынан туындаған ерекше тәсілді талап етеді.
Қазақстан Республикасының қаржы-кредитсаясатының құқықтық нормаларын тал- дау мемлекеттің дамуындағы базистік тәсілдің болуын көрсетеді, бұл негізгі нормативтік құқықтық актілерде көрсетілген. Сонымен қатар, одақтық мемлекеттердің көпжақты да- муға өзара қатынасын ескеретін мемлекеттің қаржы жүйесінің құқықтық аспектілерін одан әрі жария ету талап етіледі. Соңғысын елемеу ақшаның, валюталық құндылықтардың және басқа да қаржы құралдарының жылыстауынан көрініс табуы мүмкін жағымсыз салдарға әкеп соқтырады.
Сонымен қатар, мақалада Бірыңғай экономикалық кеңістік кезінде маңызды сипатқа ие болатын қаржылық егемендік мәселелері қамтылған.
Түйін сөздер: қаржы-кредиттік саясат, Еуразиялық экономикалық одақ, қаржы құқығы, эко- номикалық интеграция, қаржы секторы, Еуразиялық экономикалық комиссия, қаржы егемендігі.
ВЕСТНИК Евразийского национального университета имени Л.Н. Гумилева. Серия Право
BULLETIN of the L.N. Gumilyov Eurasian National University. Law Series
№4 (129)/2019
31
A.D. Zhusupov, S.K. Karybayev
M. Narikbayev KAZGUU University JSC, Nur-Sultan, Kazakhstan
The legal basis of the financial and credit policy of the Republic of Kazakhstan in the Eurasian Economic Union
Abstract. In the article authors address issues related to the legal implementation of the financial and credit policy of the Republic of Kazakhstan in the Eurasian Economic Union. Consideration of the legal nature of financial aspects in integration processes requires a special approach which is caused by the object and subject of the research.
An analysis of the legal norms of the financial and credit policy of the Republic of Kazakhstan demonstrates the existence of a basic approach in the development of the state, which is expressed in the main regulatory legal acts. At the same time, further coverage of the legal aspects of the financial system of the state is required, taking into account the mutual influence of the union states on multilateral development. Ignoring the latter is fraught with negative consequences, which may result in an outflow of money, currency values and other financial instruments.
The article also contains questions of financial sovereignty, which is acquiring significant character in a single economic space.
Keywords: financial and credit policy, Eurasian Economic Union, financial law, economic integration, financial, financial sector, Eurasian Economic commission, financial sovereignty.
References
1 Konstitucija Respubliki Kazahstan ot 30 avgusta 1995 goda (s izmenenijami i dopolnenijami ot 23.03.2019) [Constitution of the Republic of Kazakhstan adopted at the all-nation referendum on 30 August 1995] (with amendments of 23.03.2019) Available at: http:adilet.zan.kz/rus/docs/
K950001000_ (accessed 03.01.2020)
2 Postanovlenie Verhovnogo Soveta Kazahskoj SSR ot 25 oktjabrja 1990 g. № 307-XII «O Deklaracii o gosudarstvennom suverenitete Kazahskoj Sovetskoj Socialisticheskoj Respubliki»
[On the Declaration of State Sovereignty of the Kazakh Soviet Socialist Republic] [in Russian]
Available at: http://adilet.zan.kz/rus/docs/B900001700_ (accessed 04.01.2020)
3 Konstitucionnyj zakon Respubliki Kazahstan ot 16 dekabrja 1991 goda «O gosudarstvennoj nezavisimosti Respubliki Kazahstan» [On the State Independence of the Republic of Kazakhstan]
Available at: http://adilet.zan.kz/rus/docs/Z910004400_ (accessed 04.01.2020)
4 Postanovlenie Pravitel’stva Respubliki Kazahstan ot 24 aprelja 2008 goda № 387 «O nekotoryh voprosah Ministerstva finansov Respubliki Kazahstan» (s izmenenijami i dopolnenijami ot 01.01.2020) [Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan dated April 24, 2008 No. 387 “On Certain Issues of the Ministry of Finance of the Republic of Kazakhstan”] (with amendments of 01.01.2020) Available at: http://adilet.zan.kz/rus/docs/P080000387_#z1 (accessed 05.01.2020)
5 Iskakova Z.D. Teoreticheskie osnovy finansov, kredita i rol finansovoi sistemy v razvitii Strategii Kazakhstana. – Almaty, 2014. – 254 s. [Iskakova Z.D. Theoretical foundations of finance, credit and the role of the financial system in the development of the Strategy of Kazakhstan. - Almaty, 2014.- 254 p.] [in Russian]
6 Babich A.M., Pavlova L.N. Gosudarstvennye i municipal’nye finansy: Uchebnik dlja vuzov. - 2-e izd., pererab. i dop. — M.: UNITI-DANA, 2012. -703 s. [Babich A.M., Pavlova L.N.
State and municipal finance: Textbook for universities. - 2nd ed., Revised. and add. - M.: UNITY- DANA, 2012. -703 p.] [in Russian]
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің ХАБАРШЫСЫ. Құқық сериясы
№ 4(129)/2019
32
7 Zakon Respubliki Kazahstan ot 30 marta 1995 goda № 2155 «O Nacional’nom Banke Respubliki Kazahstan» (s izmenenijami i dopolnenijami ot 01.01.2020) [The Law of the Republic of Kazakhstan, dated 30 March 1995, No. 2155 “On National Bank of the Republic of Kazakhstan”] (with amendments of 01.01.2020) Available at: http://adilet.zan.kz/rus/docs/
Z950002155_ (accessed 05.01.2020)
8 Zakon Respubliki Kazahstan ot 6 janvarja 2012 goda № 527-IV «O nacional’noj bezopasnosti Respubliki Kazahstan» (s izmenenijami i dopolnenijami ot 01.01.2020) [Law of the Republic of Kazakhstan dated January 6, 2012 No. 527-IV “On national security of the Republic of Kazakhstan”] (with amendments of 01.01.2020) Available at: http://adilet.zan.kz/rus/docs/
Z1200000527 (accessed 07.01.2020)
9 Zakon Respubliki Kazahstan ot 30 maja 2005 goda N 54 «O mezhdunarodnyh dogovorah Respubliki Kazahstan» (s izmenenijami i dopolnenijami ot 21.01.2019) [The Law of the Republic of Kazakhstan dated 30 May 2005 No. 54 “On International Treaties of the Republic of Kazakhstan”] (with amendments of 21.01.2019) Available at: http://adilet.zan.kz/rus/docs/
Z050000054_ (accessed 07.01.2020)
10 Zakon Respubliki Kazahstan ot 14 oktjabrja 2014 goda № 240-V ZRK «O ratifikacii Dogovora o Evrazijskom jekonomicheskom sojuze» (s izmenenijami i dopolnenijami ot 08.02.2019) [The Law of the Republic of Kazakhstan dated 14 October, 2014 No. 240-V LRK “On Ratification of Agreement on the Eurasian Economic Union”] (with amendments of 08.02.2019) Available at: http://adilet.zan.kz/rus/docs/Z1400000240 (accessed 07.01.2020)
11 Postanovlenie Pravitel’stva Respubliki Kazahstan ot 10 ijulja 2019 goda №497 «merah po realizacii Ukazov Prezidenta Respubliki Kazahstan ot 17 ijunja 2019 goda № 17 i ot 1 ijulja 2019 goda № 46 O merah po dal’nejshemu sovershenstvovaniju sistemy gosudarstvennogo upravlenija Respubliki Kazahstan» (s izmenenijami i dopolnenijami ot 20.12.2019) [Decree of the Government of the Republic of Kazakhstan dated July 10, 2019 No. 497 «Measures for the implementation of Decrees of the President of the Republic of Kazakhstan dated June 17, 2019 No. 17 and dated July 1, 2019 No. 46 On measures to further improve the public administration system of the Republic of Kazakhstan»] (with amendments of 20.12.2019) Available at: http://
adilet.zan.kz/rus/docs/P1900000497 (accessed 08.01.2020) Сведения об авторах:
Жусупов А.Д – доктор юридических наук, профессор, АО «Университет КАЗГЮУ им.
М.С. Нарикбаева», Нур-Султан, Казахстан.
Карыбаев С.К.– докторант PhD АО «Университет КАЗГЮУ им. М.С. Нарикбаева», Нур-Султан, Казахстан.
Zhusupov A.D. – doctor of juridical science, professor, M. Narikbayev KAZGUU University JSC, Nur-Sultan, Kazakhstan.
Karybayev S.K.– PhD student of the M. Narikbayev KAZGUU University JSC, Nur-Sultan, Kazakhstan.
«Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің Хабаршысы.
Құқық сериясы» журналында мақала жариялау ережесі 1. Журнал мақсаты. Заң ғылымдары бойынша мұқият тексеруден өткен ғылыми құндылығы бар мақалалар жариялау.
2. Журналда мақала жариялаушы автор мақаланың қол қойылған бір дана қағаз нұсқасын Ғылыми басылымдар бөліміне (редакцияға, мекенжайы: 010008, Қазақстан Республикасы, Нұр-Сұлтан қаласы, Қ. Сәтпаев көшесі, 2, Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық универ- ситеті,
Бас ғимарат, 402 кабинет) және vest_law@enu.kz электрондық поштасына Word
форматындағы нұсқаларын жіберу қажет. Мақала мәтінінің қағаз нұсқасы мен электронды нұсқалары бірдей болулары қажет.
Мақалалар қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде қабылданады.
3. Автордың қолжазбаны редакцияға жіберуі мақаланың Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің хабаршысында басуға келісімін, шетел тіліне аударылып қайта басылуына келісімін білдіреді. Автор мақаланы редакцияға жіберу арқылы автор туралы мәліметтің дұрыстығына, мақала көшірілмегендігіне (плагиаттың жоқтығына) және басқа да заңсыз көшірмелердің жоқтығына кепілдеме береді.
4. Мақаланың көлемі: 8 беттен 18 бетке дейінгі көлемде қабылданады;
Мақаланың құрылымы: ( А4 беттінде, кітап өлшемінде, жолдың барлық жақтауы – 20 мм. Шрифт: Times New Roman, размер (кегль) - 14);
5. ХҒТАР http://grnti.ru/ - бірінші жолдың сол жақтауында;
Автор(лар)дың аты-жөні – жолдың ортасында;
Мекеменің толық атауы, қаласы, мемлекеті (егер авторлар әртүрлі мекемеде жұ- мыс жасайтын болса, онда әр автор мен оның жұмыс мекемесі қасында бірдей белгі қойылу керек) – жолдың ортасында;
Автор(лар)дың Е-mail-ы – жақша ішінде, курсивпен, жолдың ортасында;
Мақала атауы – жолдың ортасында, жартылай қою кіші әріппен жазылады;
Аннотация (100-200 сөз; мақаланың атауын мейлінше қайталамауы қажет; әдебиет- терге сілтемелер болмауы қажет; мақаланың құрылысын (кіріспесі, мақаланың мақсаты, міндеттері, қарастырылып отырған сұрақтың тарихы, зерттеу әдістері, нәтижелер/талқы- лау, қорытынды) сақтай отырып, мақаланың қысқаша мазмұны берілуі қажет).
Түйін сөздер (6-8 сөз не сөз тіркесі)
Түйін сөздер мақала мазмұнын көрсетіп, мейлінше мақала атауы мен аннотациядағы сөздерді қайталамай, мақала мазмұнындағы сөздерді қолдану қажет. Сонымен қатар, ақпа- раттық-іздестіру жүйелерінде мақаланы жеңіл табуға мүмкіндік беретін ғылым салалары- ның терминдерін қолдану қажет.
Негізгі мәтін мақаланың мақсаты, міндеттері, қарастырылып отырған сұрақтың та- рихы, зерттеу әдістері, нәтижелер/талқылау, қорытынды бөлімдерін қамтуы қажет – жола- ралық интервал - 1, азат жол «қызыл жолдан» - 1,25см, беттеу жолағы – еніне сай жасалады.
Таблица, суреттер – аталғаннан кейін орналастырылады. Әр таблица, сурет қасында- оның аталуы болу қажет. Сурет айқын, сканерден өтпеген болуы керек.
Мақаладағы формулалар тек мәтінде оларға сілтеме берілсе ғана номерленеді.
Жалпы қолданыста бар аббревиатуралар мен қысқартулардан басқалары міндетті түрде алғаш қолданғанда түсіндірілуі берілуі қажет.
Қаржылай көмек туралы ақпарат бірінші бетте көрсетіледі.
Әдебиеттер тізімі
Мәтінде әдібиеттерге сілтемелер тікжақшаға алынады. Мәтіндегі әдебиеттер тізіміне сілтемелердің номерленуі мәтінде қолданылуына қатысты жүргізіліде: мәтінде кездескен әдебиетке алғашқы сілтеме [1] арқылы, екінші сілтеме [2] арқылы т.с.с. жүргізіледі. Кітапқа жасалатын сілтемелерде қолданылған бетттері де көрсетілуі керек (мысалы, [1, 45 бет]).
Жарияланбаған еңбектерге сілтемелер жасалмайды. Сонымен қатар, рецензиядан өтпейтін басылымдарға да сілтемелер жасалмайды (әдебиеттер тізімін әзірлеу үлгілерін төмендегі мақаланы рәсімдеу үлгісінен қараңыз).
6. Мақала соңындағы әдебиеттер тізімінен кейін библиографиялық мәліметтер орыс және ағылшын тілінде (егер мақала қазақ тілінде жазылса), қазақ және ағылшын тілінде (егер мақала орыс тілінде жазылса), орыс және қазақ тілінде (егер мақала ағылшын тілінде жазылған болса) беріледі.
Авторлар туралы мәлімет: автордың аты-жөні, ғылыми атағы, қызметі, жұмыс орны мен мекенжайы, телефон, e-mail – қазақ, орыс, ағылшын тілдерінде толтырыла- ды.7. Қолжазба мұқият тексерілген болуы қажет. Техникалық талаптарға сай келмеген қолжазбалар қайта өңдеуге қайтарылады. Қолжазбаның қайтарылуы оның журналда басылуына жіберілуін білдірмейді.
Редакцияға түскен мақала жабық (анонимді) тексеруге жіберіледі. Барлық рецензиялар авторға жіберіледі. Автор (рецензент мақаланы түзетуге ұсыныс берген
жағдайда) ескертулерді күн аралығында қайта қарап, қолжазбаның түзетілген нұсқасын редакцияға қайта жіберуі керек. Рецензент жарамсыз деп таныған мақала қайтара қа- растырылмайды. Мақаланың түзетілген нұсқасы мен автордың рецензентке жауабы ре- дакцияға
жіберіледі.
8. Төлемақы. Басылымға рұқсат етілген мақала авторларына төлем жасау туралы ескертіледі. 2019 жылға төлемақы көлемі ЕҰУ қызметкерлері үшін - 4500 теңге, басқа ұйым мен мекеме қызметкерлері үшін - 5,500 теңге.
Реквизиттер:
РГП на ПХВ «Евразийский Национальный Университет имени Л.Н. Гумилева»
БИН 010140003594 АО «Банк ЦентрКредит»
БИК банка: KCJBKZKX
ИИК: KZ978562203105747338 (KZT) Кнп 859
Кбе 16
АО «Bank RBK»
Бик банка: KINCKZKA
ИИК: KZ498210439858161073 (KZT) АО «ForteBank»
БИК Банка: IRTYKZKA ИИК: KZ599650000040502847 АО «НародныйБанкКазахстан»
БИК Банка: HSBKKZKX ИИК: KZ946010111000382181
