Қолданушылардың таңдауы
Кeстe 1 Aэpaция стaнциясының ақаба сулapдaғы aуыp мeтaлдapдың ( Cu,Zn,Pb,Cd) 2016- 2019 жылдық opтaшa көpсeткiштepiн квapтaлдap бoйыншa сaлыстыpу
Уaқыты Ақаба сулap Cu Zn Pb Cd
2015 жыл Кeлiп түскeн су 0,003 0,021 0,003 0,0007
Aғapтылғaн су 0,002 0,017 0,001 0,0004
Тaзapтылғaн су 0,001 0,012 0,001 0,0001
2016 жыл
Кeлiп түскeн су 0,005 0,032 0,003 0,0011
Aғapтылғaн су 0,002 0,025 0,001 0,0005
Тaзapтылғaн су 0,0003 0,016 0,001 0,00007
2017 жыл
Кeлiп түскeн су 0,007 0,033 0,007 0,0014
Aғapтылғaн су 0,004 0,019 0,002 0,0006
Тaзapтылғaн су 0,001 0,007 0,001 0,0001
2018 жыл
Кeлiп түскeн су 0,010 0,042 0,007 0,002
Aғapтылғaн су 0,006 0,029 0,004 0,0014
Тaзapтылғaн су 0,003 0,015 0,001 0,0007
ҚазҰТЗУ хабаршысы №6 2020
79
Кeстe 1-дегі мaғлұмaттapғa сипaттaмa бepeтiн бoлсaқ, Aлмaты қaлaсының ақаба сулapындaғы aуыp мeтaлдapдың динaмикaсын aнықтaу үшiн Aэpaция стaнциясынaн тaзapтылғaнғa дeйiнгi, мeхaникaлық тaзapтудaн кeйiнгi, тaзapтылғaннaн кeйiнгi сaтылapдaн 2016-2019 жылдap apaлығындaғы үлгiлep aлынып зepттeлдi. Ақаба сулapдaғы aуыp мeтaлдap тaзapту сaтылapынaн өткeннeн кeйiн мөлшepiнiң aзaйып oтыpaтынын бaйқaуғa бoлaды.Суpeт 1 - Aэpaция стaнциясының ақаба сулapдaғы мыс иoнының (Cu) 2016-2019 жылдapдaғы opтaшa көpсeткiштepiн жылдap бoйыншa сaлыстыpу
Суpeт 2 - Aэpaция стaнциясының ақаба сулapдaғы мыpыш иoнының (Zn) 2016-2019 жылдapдaғы opтaшa көpсeткiштepiн жылдap бoйыншa сaлыстыpу
● Науки о Земле
№6 2020 Вестник КазНИТУ
80
Суpeт 3 - Aэpaция стaнциясының ақаба сулapдaғы қopғaсын иoнының (Pb) 2016-2019 жылдapдaғы opтaшa көpсeткiштepiн жылдap бoйыншa сaлыстыpу
Суpeт 4 - Aэpaция стaнциясының ақаба сулapдaғы кaдмий иoнының (Cd) 2016-2019 жылдapдaғы opтaшa көpсeткiштepiн жылдap бoйыншa сaлыстыpу
Қорытынды
Алынғaн нәтижeлepді қорытындылай келе, Aэpация стaнциясынa кeлiп түсeтiн ақаба сулapдa aуыp мeтaлдapдың мөлшepiн 2016-2019 жылдap apaлығындa сaлыстыpaтын бoлсaқ, ақаба сулapдa мыс, мыpыш жәнe кaдмийдiң жыл сaйын мөлшepi apтып oтыpғaн, яғни 2019 жылы eң жoғapы мөлшepдi иeлeндi, дeгeнмeн ақаба сулapдa 2018 жәнe 2019 жылдapы қopғaсынның мөлшepi бipдeй.
Жылдaн-жылғa суды тұpмыстық жәнe өндipiстiк мaқсaттa пaйдaлaнaтын хaлық сaнының apтуынa
ҚазҰТЗУ хабаршысы №6 2020
81
бaйлaнысты ақаба сулapдың мөлшepi көбeюдe. Дeгeнмeн тaзapту сaпaсы қaлыпты жaғдaйдa, ақаба сулapдaғы aуыp мeтaлдapдың мөлшepi сaпa нopмaтивтepiнe сaй. Бұл Aэpация стaнцияның жұмысының мiндeттeмeлepгe сaй opындaлып жaтқaндығын көpсeтeдi.ӘДЕБИЕТТЕР
[1] Николадзе Г.И. Технология очистки природных вод: учебное пособие. – М.: Высшая школа, 1987. – 479 с.
[2] Водоотведение и очистка сточных вод: учеб. пособие для вузов / С.В. Яковлев, Я.А. Карелин, Ю.М.
Ласков,В.И.Ка- лицун. – М.: Стройиздат, 1996. – 591 с. Шифр: Г 96 – 4983 Хранение: ГПНТБ СОРАН.
[3] ГолубовскаяЭ.К.Биологическиеосновыочисткиводы:учебноепособиедлястроит.спец.вузов / Э.
К.Голубовская.
[4] М.: Высш. школа, 1978. – 271 с.
[5] Жмур, Н.С. Технологические и биохимические процессы очисткисточных вод насооружениях с аэротенками / Н.С. Журов. – М.: Акварос, 2003. – 512 с.
[6] Жаро С.В. Строительная экология: учебное пособие для вузов. – Караганда: КарГТУ, 2002. – 110 с.
[7] Бородатый, И.Т. Методическое руководство по анализу природных и сточных вод. – Чел.: Южно- Уральскоекн.изд., 1973. – 178-183 с.
[8] Тоспа су мекемесінің ресми сайты http://www.as-tospasu.kz.
Танабекова Г.Б., Оразбаев А.Е., Жигитбекова А.Д., Досжанов О.М., Мадияр Б.П.
Динамика загрязнения сточных вод тяжелыми металлами в городе Алматы
Резюме. В работе исследовалась динамика загрязнения сточных вод тяжелыми металлами в г.
Алматы. Было выявлено, что в сточных водах города Алматы основные тяжелые металлы, как медь, свинец, кадмий, цинк, встречаются в виде ионов. Концентрацию массы ионов тяжелых металлов определили с помощью методики «модуль ЕМ04 полярограф с электрохимическим датчиком». Результаты исследования показали, что степень загрязнения сточных вод тяжелыми металлами в городе Алматы по кварталам имеет разную концентрацию. Концентрация всех ионов тяжелых металлов уменьшается после механической и биологической очистки.
● Технические науки
82 №6 2020 Вестник КазНИТУ
УДК 331.45B. ZH. Bektibay, A.U. Kuan
(Al-Farabi Kazakh National University, Almaty, Kazakhstan.
E-mail: [email protected])
MODEL OF OCCUPATIONAL HEALTH AND INDUSTRIAL SAFETY MANAGEMENT IN ACCORDANCE WITH THE REQUIREMENTS OF OHSAS 18001
Abstract. This article discusses the scheme of the occupational health and safety management system developed on the basis of the requirements of the OHSAS 18001 standard for the development of personnel health and safety management systems. In the article, the author proposed a model of the occupational safety management system to reduce injuries and occupational risks at the enterprise. This model provides an increase in the efficiency of the labor protection management system.
Key words: occupational health and safety management, industrial safety, OHSAS 18001, occupational health policy, development, management system.
Б.Ж. Бектібай, А.Ү. Қуан
(Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Алматы, Қазақстан.
E-mail: [email protected])
OHSAS 18001 ТАЛАПТАРЫНА СӘЙКЕС КӘСІПОРЫННЫҢ ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ ӨНЕРКӘСІПТІК ҚАУІПСІЗДІГІН БАСҚАРУДЫҢ ҮДЕРІСТІК МОДЕЛІ
Аңдатпа. Бұл мақалада OHSAS 18001 қызметкерлерінің денсаулығы мен қауіпсіздігін басқару жүйесін дайындау стандартының талаптары негізінде жасалған еңбекті қорғауды басқару жүйесінің схемасы қарастырылған. Мақалада автор кәсіпорындағы жарақаттану мен кәсіби тәуекелдерді азайту үшін еңбекті қорғауды басқару жүйесінің моделін ұсынды. Бұл модель еңбекті қорғауды басқару жүйесі жұмысының тиімділігін арттыруды қамтамасыз етеді.
Түйін сөздер: еңбекті қорғауды басқару, өнеркәсіптік қауіпсіздік, OHSAS 18001, еңбекті қорғау саласындағы саясат, әзірлеу, менеджмент жүйесі.
Еңбекті қорғау және оның қауіпсіздігі әртүрлі пәндерді қолдануды және барлық мүдделі тараптардың қатысуын, сондай-ақ еңбекті қорғау саласындағы ұлттық саясатты іске асыру үшін тиісті механизмдерді құруды талап ететін білімнің күрделі саласы болып табылады. Қазіргі заманғы түсініктерге сәйкес еңбекті қорғау талаптарын іске асыруға негізгі назар тікелей ұйымға аударылады.
Егер еңбекті қорғауды басқару жүйесі әзірленсе, бұл жұмысты жақсы орындауға болады. Қазіргі уақытта мұндай әзірлемелерді жүзеге асыру үшін барлық қажетті нормативтік-құқықтық база бар, алайда мамандар көбінесе OHSAS 18001 (Occupational Health and Safety Management Systems) қызметкерлердің денсаулығы мен қауіпсіздігін басқару жүйелерін дамытудың халықаралық стандартын пайдаланады.
OHSAS 18001 сипаттамасы ұйымға қауіпсіздік пен денсаулықтың кәсіби тәуекелдерін басқаруға және осындай басқарудың тиімділігін арттыруға мүмкіндік беретін кәсіби қауіпсіздік пен денсаулықты (КҚ және Д) басқару жүйесіне қойылатын талаптарды ұсынады. OHSAS 18001 талаптарына сәйкес ұйымда оның қызметі барысында туындайтын барлық қауіптер туралы ақпарат болуы керек. Осы тәсілді практикада іске асыру үшін халықаралық еңбек ұйымы әзірлеген еңбекті қорғауды басқару жүйесінің (ЕҚБЖ) схемасы (Сурет 1) ұсынылды, оған сәйкес негізгі міндет: тәуекелдерді азайту, іске асырылады [1].
● Т Е Х Н И Ч Е С К И Е Н А У К И
ҚазҰТЗУ хабаршысы №6 2020 83
1-сурет. OHSAS 18001 бойынша еңбекті қорғау және өнеркәсіптік қауіпсіздікті басқару моделі Бұл сызба ЕҚБЖ құруда процестік және жүйелі тәсілдерді іске асыруға мүмкіндік береді, бұл оның жұмысының тиімділігін арттыруды қамтамасыз етеді. Компанияның еңбекті қорғау саласындағы қызметі кәсіби тәуекелдерді басқаруға бағытталған өзара байланысты процестер жүйесі болып табылады. OHSAS 18001 стандартына сәйкес ұйым жоғарыда аталған модельге сәйкес кәсіби денсаулық пен қауіпсіздікті басқару жүйесін әзірлеп, жұмысқа қабілеттілігі жағдайында сақтау керек.
Қазақстанда еңбекті қорғауды басқару жүйесі туралы үлгілік ережені бекіту туралы Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрінің бұйрығы бар [2].
ЕҚБЖ-дағы басқару объектісі жұмыс орындарында, өндірістік бөлімшелерде және тұтастай алғанда ұйымда қауіпсіз және салауатты еңбек жағдайларын қамтамасыз ету бойынша ұйымның функционалдық қызметтері мен құрылымдық бөлімшелерінің қызметі болып табылады. ЕҚБЖ міндеттерін шешу басшылар мен орындаушылардың міндеттеріне, олардың заңнамалық актілерде, қаулыларда, өкімдерде, жарғыларда, ережелерде, нұсқаулықтарда және басқа да нормативтерде, сондай-ақ еңбек ұжымдарының шешімдерінде бекітілген құқықтары мен міндеттеріне сәйкес ұйымды басқарудың барлық деңгейлерінде басқарушылық шешімдерді қабылдау және іске асыру жолымен жүзеге асырылады.
ЕҚБЖ қалыптастыру еңбекті қорғау саласындағы саясатты әзірлеуден, ұйымды басқарудың барлық деңгейлерінде жұмыс берушілер мен жұмыскерлер (басшылар, мамандар, қызметкерлер, жұмысшылар) үшін еңбекті қорғау жөніндегі белгілі бір функциялар мен міндеттерді белгілеуден басталады. Бұдан әрі еңбекті қорғау жөніндегі іс-шараларды жоспарлау және олардың орындалуын ұйымдастыру қажет. Бұл ретте жүргізілетін жұмысты тұрақты бақылау, есепке алу, талдау және бағалау жүзеге асырылады [3].
Зерттеу барысында автор ЕҚБЖ процестерінің картасын (Сурет. 2) жасады. Бұл ЕҚБЖ процестерінің картасы процестердің төрт тобын қамтиды: басқару процестері; кәсіптік қауіпсіздік тәуекелдерін басқару тұрғысынан құрылған ЕҚБЖ негізгі процестері; өлшеу, талдау және жақсарту процестері; қамтамасыз ету процестері.
ЕҚБЖ әзірлеу және енгізу ұйым басшылығының өндірістегі қауіпсіз жағдайларды және қызметкерлердің денсаулығын қорғауды қамтамасыз ету жөніндегі міндеттерін орындауға, сондай-ақ еңбек қауіпсіздігі жөніндегі қызметті үздіксіз жетілдіруді жүзеге асыруға жәрдемдеседі. ЕҚБЖ басты міндетін іске асырудың негізгі әдісі әрбір жұмыс орнында қауіпсіздікті қамтамасыз ету және қауіптерді жол берілетін минимумға дейін төмендету болып табылады. Статистика бойынша, 1,6 миллион қызметкердің 373 мыңы немесе әрбір төртіншісі (22,3%) зиянды және қауіпті еңбек жағдайларында жұмыс істеген [4].
ЕҚБЖ келесі қағидаттарға негізделген:
- үдерістік тәсіл;
- еңбекті қорғау ережелері мен нормаларын сақтау;
- қызметкерлерді жұмысты орындаудың қауіпсіз әдістері мен тәсілдеріне жүйелі оқыту;
- еңбекті қорғау жөніндегі жұмыстарды бақылау және бағалау;
- қызметкерлердің қауіпсіз еңбек жағдайларына мүдделілігі;
● Технические науки
84 №6 2020 Вестник КазНИТУ
- еңбекті қорғау жөніндегі іс-шараларды материалдық-техникалық қамтамасыз ету;- әрбір қызметкердің жұмыс орнындағы қауіпсіздік үшін жауапкершілігі;
- еңбекті қорғауды басқару жүйесін стандарттау және сертификаттау.
Ұйым басшылығы еңбекті қорғауға әсер ететін жұмысты басқаратын, орындайтын және тексеретін қызметкерлердің жауапкершілігін, өкілеттіктері мен өзара іс-қимылын анықтайды және құжатпен ресімдейді. Бөлімшелерде ЕҚБЖ жұмыс істеуі үшін бөлімдер мен қызметтердің басшылары жауапты болады. Қызметкерлердің жауапкершілігі мен өкілеттіктері кадрлар бөлімінде тіркелген лауазымдық нұсқаулықтармен анықталады.
2-сурет. Еңбекті қорғау және кәсіби қауіпсіздік менеджменті жүйесінің үдерістік моделі
Басшылық еңбекті қорғау саласындағы саясатты қызметкерлердің назарына жеткізуді, оны ұйымның барлық деңгейлерінде түсінуді және қолдауды қамтамасыз етеді. Еңбекті қорғау саласындағы саясатты ресімдеуге және өзектендіруге жауапты еңбекті қорғау жөніндегі инженер болып табылады. Еңбекті қорғау саласындағы саясатты әрбір қызметкерге жеткізу және оны түсінуді қамтамасыз ету: ұйымдағы «Еңбекті қорғау» стендінің; еңбекті қорғау жүйесін басқару бойынша оқыту жүйесінің; ішкі сайттың («Еңбекті қорғау» айдары); Еңбекті қорғау күндерінде талқылау;
жұмысқа қабылдау кезінде кіріспе нұсқаманың көмегімен қол жеткізіледі.
Қызметкерлердің еңбекті қорғау саласындағы саясат туралы хабардарлығын ішкі аудит жүйелі түрде тексереді. Басшылық өзі қабылдаған еңбекті қорғау саласындағы саясатқа бейілділігін жүйелі бақылау және оның орындалуын талдау арқылы; ұйымның кез келген бөлімінде еңбекті қорғау саласындағы саясаттан ауытқуға жол бермеу арқылы ұдайы көрсетеді. Еңбекті қорғау саласындағы саясат мынадай көрсеткіштерді ескере отырып өзектендіріледі: басшылықтың ЕҚБЖ талдау
ҚазҰТЗУ хабаршысы №6 2020 85 нәтижелері, жұмыс орындарын аттестаттау нәтижелері, жарақаттанушылық, ЕҚБЖ сыртқы және ішкі тексеру нәтижелері, нормативтік құқықтық актілердің өзгеруі.
Нормативтік құқықтық актілердің өзгеруі, сертификаттау органдарының талаптары, басшылықтың ЕҚБЖ талдау нәтижелері еңбекті қорғау жөніндегі саясатты түзетудің шарты болуы мүмкін. Еңбекті қорғау саласындағы саясатты түзету процесі келесідей: еңбекті қорғау жөніндегі инженер бір жылдағы жұмыс нәтижелерін талдайды, талдау нәтижелері бойынша саясатты түзету бойынша ұсыныстар дайындайды. Ұсыныстарды ұйым басшылығы қарайды. Келісілген ұсыныстар саясатқа енгізіледі және ұйымның директоры бекітіледі. Саясат мынадай қағидаттарды көздейді:
салауатты және қауіпсіз еңбек жағдайларын қамтамасыз ету; еңбекті қорғау жөніндегі кадрларды оқыту және аттестаттау; еңбекті қорғау жағдайын бақылау, қадағалау және бағалау [5].
Қауіптерді тұрақты сәйкестендіру, қатерлерді бағалау және тәуекелдерді басқару үшін жұмыс орындарын еңбек жағдайлары бойынша аттестаттау бағдарламасы белгіленеді, оған: жұмыс орындарын аттестаттауға байланысты жұмыстарды орындау мерзімдерін айқындау; қауіптерді сәйкестендіруді талдау – қауіптердің сипатына, тәуекелдің маңыздылығына қарай жұмыс орындарында күнделікті немесе жоспардан тыс жүргізіледі. Жұмыс орындарында қауіпті және зиянды өндірістік факторлардың деңгейін бақылау құралы ретінде қауіптілігі жоғары жұмыстарды жүргізу кезінде қауіптер мен тәуекелдерді анықтау нысанын пайдалануға болады [6, 7].
Еңбекті қорғау саласындағы ұйымның негізгі мақсаттары:
- жыл сайын жарақаттану деңгейі көрсеткіштерінің төмендеуі;
- жазатайым оқиғалар саны – 1-ден көп емес;
- кәсіби сырқаттанушылықты ең төменгі деңгейде ұстау;
- еңбекті қорғау жөніндегі нормалардың қандай да бір бұзушылықтарын дер кезінде жоюды ғана емес, олардың туындау мүмкіндігінің алдын алуды да қамтамасыз ететін жағдайлар жасау.
Қойылған мақсатты қамтамасыз ету үшін жыл сайын еңбекті қорғау саласындағы іс-шаралар жоспары жасалады, әрбір іс-шараның өз мерзімдері, орындауға жауаптылар және орындаушылар болады [8].
Осылайша, ЕҚБ кәсіби қызметпен байланысты ұйымның тәуекелдерін іске асыру ықтималдығын барынша азайтуға бағытталған. Бұл еңбекті қорғау және кәсіби қауіпсіздік менеджменті жүйесінің үдерістік моделі қауіптілігі жоғары жұмыстар жүргізілетін кәсіпорындарға енгізу ұсынылады. Осы модель:
1) өндірістегі қауіпсіздік шаралары мен жазатайым оқиғалардың бұзылуының алдын алу жөніндегі профилактикалық жұмысты күшейтуге;
2) кәсіпорындардың басшы қызметкерлерінің, сондай-ақ жұмысшы кәсіптері қызметкерлерінің жауапкершілігінің рөлін арттыруға бағытталған.
Жүйенің тиімділігі жұмыс орындарын 100% аттестациялаумен, қызметкерлердің еңбекті қорғау жөніндегі ережелер мен нұсқаулықтарды сақтау деңгейінің жоғары коэффициентімен, барабар бақылаумен және соның салдарынан қызметкерлер арасында өндірістік жарақаттану жағдайларының болмауымен расталады.
ӘДЕБИЕТТЕР
[1] OHSAS 18001-2008. Системы менеджмента профессиональной безопасности и здоровья. Требования.
[2] Приказ Министра труда и социальной защиты населения РК. Об утверждении Типового положения о системе управления охраной труда: утв. 27 августа 2020 года, № 340 // ИС ПАРАГРАФ.
[3] Бычек О. И., Малахова Ю. Г. Преимущества и внедрение на российских предприятиях стандартов OHSAS 18000// Актуальные проблемы авиации и космонавтики. – 2011. – С. 268-269.
[4] Казанцева Т. Травматизм и смертность на производстве в Казахстане пошли на спад [Электронды ресурс]. – Режим доступа: https://liter.kz/society/health/9538-travmatizm-i-smertnost-na-proizvodstve-v-kazahstane- poshli-na-spad/.
[5] СТ РК 12.0.003-2010. Система стандартов безопасности труда. Система управления охраной труда в организации. Общие требования по разработке, применению, оценке и совершенствованию.
[6] Бектібай Б.Ж., Қуан А.Ү. Еңбек жағдайлары ˗ денсаулық кепілі // V International Scientific-Practical Conference/ «Quality Management: Search and Solutions». – Сан-Франциско, 2019. – 303-308 б.
[7] СТ РК 12.0.002-2016. Система стандартов безопасности труда. Система управления охраной труда в организациях. Руководство по оценке и управлению рисками.
[8] СТ РК 12.0.005-2016. Система стандартов безопасности труда. Система управления охраной труда в организациях. Организация проверки (аудита).
● Технические науки
86 №6 2020 Вестник КазНИТУ
Бектибай Б.Ж., Куан А.У.
Схемауправления охраной труда и промышленной безопасностью предприятия в соответствии с требованиями OHSAS 18001
Резюме.В данной статье рассмотрена схема системы управления охраной труда, разработанная на основе требований стандарта по разработке систем управления охраной здоровья и безопасностью персонала OHSAS 18001. В статье автором была предложена модель системы управления охраной труда для снижения травматизма и профессиональных рисков на предприятии. Данная модель обеспечивает повышение эффективности работы системы управления охраны труда.
Ключевые слова: управление охраной труда, промышленная безопасность, OHSAS 18001, политика в области охраны труда, разработка, система менеджмента.
UDC 004.738
1B.Kurban, 1Zh.Umarova, 1G.Koishibekova, 1Z.Makhanova, 1Zh. Kemelbekova (1M.AuezovSouth Kazakhstan University, Shymkent, Kazakhstan
e-mail: [email protected])
INTERNET OF THINGS (IOT): CHALLENGES AND FUTURE DIRECTIONS
Abstract. Internet of Things as it stands today is predominantly consumer led, and the sectors that can envisage value are those such as healthcare, retail, manufacturing and construction. These are industries that are looking to revolutionise their customer interaction experience – they are considering how the Internet of Things can enhance the services they provide to their customers.
Internet of Things technology is at the initial, mostly experimental, stage. With the beginning of its wide application there will be a lot of problems: reliability, legal consequences, real price of computer calculations, etc.
Today the developers of the project actively develop the platform, expand its functionality, refine the code, fix vulnerabilities, and introduce new tools. In addition to the Internet of Things aims at the field of online payments and money transfers.
The implementation of the Internet of Things has been criticized because of non-standard ways of approaching cryptography and the lack of obvious to most users of the evidence that it has cost-effective advantages. There are also doubts about the triad redundancy for theoretical protection against quantum processors (there is not mass application, only prototypes are available) and the use of the Coordinator server (interacting with complete nodes for additional protection against attack on a weak network), its necessity and the period of further operation.
Keywords: Internet of things, RFID, IPv6, wireless sensor network, smart house, digital technologies, innovative IT products.
Introduction
The term “Internet of Things” (IoT) was first used in 1999 by the founder of the Auto-ID research group, Kevin Ashton. IoT is an integrated network to which many objects are connected through the communication and information infrastructure. They exchange information with each other and work without human intervention in real time. The ultimate goal of the Internet of things is to create a better world for people, when the surrounding objects understand their desires and, therefore, act without any explicit instructions.
The notion of "the Internet of things"
According to another definition, the “Internet of things” refers to a global distributed network (or networks) of physical objects that are able to perceive or affect their environment, interacting with each other, other machines or computers. Such “smart” objects have a wide range of sizes and capacities - from household appliances, industrial robots, cars, trains to items that are present in the everyday life of any person (watches, bracelets, shirts). The Internet of things allows you to create dynamic networks, consisting of billions of elements interacting with each other. Thus, a link between the accumulated data volume and real objects is provided, for which applications, services, the devices themselves are data sources. The aggregate average annual growth rate (CAGR) of this segment in the period from 2015 to 2021 will be 23%. Analysts of the company predict that of about 28 billion connected devices worldwide, by 2021, about 16 billion will be associated with IoT. According to IDC, the total world investment in the Iot in 2016 was $ 737 billion, in 2017 - more than 800 billion. By 2021, the forecast is 1.4 trillion. Therefore, if the platform team manages to realize everything conceived, the IOT forecast looks optimistic and it will be a great success [1].
ҚазҰТЗУ хабаршысы №6 2020 87 Today it can be observing areas that are completely influenced by the Internet of things: smart cities, the environment, health, energy, transportation, public safety, and more. In this article, we will discuss the functionality of the IoT solutions available in today's world.
Smart devices can collect data, track actions and customize the experience for the needs and desires of users [2]. They can be worn on different parts of the body (head, eyes, wrist, waist, arms, fingers, legs) or these devices are built into various elements of clothing;
- A smart home is the integration of technology and services through a home network to improve the quality of life. Solutions of this category make the life of home owners more convenient and enjoyable. Some of these are designed to assist older people with daily activities and health monitoring. Due to the high market potential, more and more intelligent home solutions are entering the market - smart energy and resource management are mainly aimed at the interaction of the system and human activities;
- A smart city is an urban region that has advanced infrastructure, communications and a viable market.
This is a city where information technology is the basis for providing basic services to residents. There are many technology platforms, including automated sensor networks and data centers. In fact, the urban IoT is aimed at using the most modern communication technologies in order to support additional services for the city administration and citizens [3]. The application of the IoT paradigm to the urban context is of particular interest because it responds to the tendency of many national governments to implement information and communications solutions in public affairs management;
Smart enterprise. IoT Enterprise solutions are designed to support infrastructure and more versatile industry functionality. Modern enterprises already use several interfaces for smart elements, but in the future, with the increase in the computing and communication capabilities of these elements, the boundaries between the production site and the supplier, between consumers, employees and researchers, between production and services, may disappear. Intelligent mechanisms for aggregating, filtering, merging and transforming data can be deployed and run at the edge of the network or in the network, if necessary [4].
Software is now a key driver in many industries, and future business models will be heavily based on IoT mechanisms. Considering the concept of “Internet of things” more broadly, we will see many other interesting areas for the application of its capabilities. The most promising ones are production, supply chain optimization, energy, healthcare, transport and logistics. For example, Irish company Wattics has developed innovative panels that allow you to manage energy consumption over the Internet. The device analyzes the rationality of the use of electricity and in case of excessive energy consumption warns the user about it. The development of Cantaloupe Systems from the USA allows vending machine owners to remotely track inventory in them. Timely and optimal replenishment strategies are determined from the contextual information associated with usage patterns. Another American company - Engaugeinc - is the creator of intelligent sensors for remote monitoring of security equipment (for example, fire extinguishing systems), which leads to lower costs and increased safety of life. The company delivers such solutions to schools, public and private organizations [5].
IoT Methods
It seems to us that for the widespread adoption of the Internet of things, the necessary conditions must exist - technological, social, legal, financial and business. Only in this case, IoT will be widely recognized in the global community. Consider some of the problems that inhibit the development of IoT.
Standards and interoperability. Standards are important to create markets for new technologies. If devices from different manufacturers use different standards, the interaction will be more difficult, requiring additional gateways to transfer from one norm to another. In addition, a company that controls various parts of the vertical market (for example, acquiring data, integrating with other data streams and using them to develop innovative solutions or provide services) can squeeze small players and entrepreneurs. The lack of uniform standards can also create obstacles to consumers, for example, in the case of replacing a device from one manufacturer with a similar device from another manufacturer, when it is impossible to transfer the accumulated information and users actually lose all the benefits of the data that they accumulated over time [6].
Security and privacy. Since the Internet of things connects a huge number of different devices, there is an increased risk of introducing malware at decentralized entry points. In this case, the most prone to interference are inexpensive devices located in physically compromised locales.
Thanks to remote sensors and monitoring of the primary use case for IoT, sensitivity to access control and data ownership is enhanced. It should be noted that the recent widespread violation of information security boundaries that affected Target and Home Depot was made possible thanks to credentials stolen from third- party suppliers, as a result of which attackers gained access to payment systems.