Қ А ЗА Қ С Т А Н РЕ С П У Б Л И К А С Ы Б ІЛ ІМ Ж Ә Н Е Ғ Ы Л Ы М М И Н И С Т РЛ ІГ І М И Н И С ТЕРС Т В О О Б РА ЗО В А Н И Я И Н А У К И
РЕ С П У Б Л И К И К А ЗА Х С ТА Н
ҚазҰТЗУ ХАБАРШЫСЫ
ВЕСТНИК КазНИТУ
VESTNIK KazNRTU
№ 4 (122)
АЛМАТЫ 2017 ИЮЛЬ
Главный редактор И. К. Бейсембетов - ректор
Зам. главного редактора М.К. Орунханов - проректор по науке
Отв. секретарь Н.Ф. Федосенко
Редакционная коллегия:
С.Б. Абдыгаппарова, Б.С. Ахметов, З.С. Абишева, Ж.Ж. Байгунчеков-акад. НАНРК, В.И. Волчихин (Россия), Д. Харнич (США), К. Дребенштед (Германия), И.Н. Дюсембаев, Г.Ж. Жолтаев, С.Е. Кудайбергенов, С.Е. Кумеков, Б. Кенжалиев, В.А. Луганов, С.С. Набойченко - член-корр. РАН, И.Г. Милев (Германия), С. Пежовник (Словения), Б.Р. Ракишев - акад. НАН РК, М.Б. Панфилов (Франция), Н.Т. Сайлаубеков, Н.С. Сеитов - член-корр. НАН РК..
Учредитель:
Казахский национальный исследовательский технический университет имени К.И. Сатпаева
Регистрация:
Министерство культуры, информации и общественного согласия Республики Казахстан № 951 - Ж “25” 11. 1999 г.
Основан в августе 1994 г. Выходит 6 раз в год Адрес редакции:
г. Алматы, ул. Сатпаева, 22, каб. 904, тел. 292-63-46
n. fedossenko @ ntu. kz
© КазНИТУ имени К.И. Сатпаева, 2017
• Т е х н и к а л ы қ ғ ы л ы м д а р
бінесе диеталық тағам ретінде қолданылады. Осы мәліметке сүйеніп, өндірілген қуырылып пісірілген шұжықты да диеталық тағам ретінде ұсынуға болады.
Сонымен, алынған нәтижелер дайындалған өнімнің дәмдік қасиеттері, яғни тағам құндылығы жоғары екенін көрсетеді. Осындай өнімдерді дайындаудың пайдасы өте зор. Өйткені, халқымыз са- палы әрі таза өнімдерді пайдалануды қалайды. Түйе еті сиыр етіне қарағанда арзан, тағамдық және биологиялық құндылығы көрсеткіштері жағынан кем емес. Қазіргі таңда бұл тағам түрі үлкен сұра- нысқа ие болатынына толық ғылыми негіз бар.
ӘДЕБИЕТТЕР
[1] Я. М. Узаков, И. М. Чернуха.И снова о верблюжатине: исследование нутриентного состава //Мясная индустрия. - 2014. - №12. - С. 30-32.
[2] В.Б. Крылова, Т.В. Густова, Н.Н. Манджиева. Использование нетрадиционного животного сырья в технологии мясных и мясорастительных консервов // Мясная индустрия. - 2010. - № 11. - С. 20-23.
[3] Я. М.Узаков, А. М. Таева, Б. С. Тамабаева. Химический состав и пищевая ценность верблюжатины //
Мясная индустрия. - 2015. -№11. - С. 36-37.
[4] Лисицын А.Б., Липатов Н.Н., Кудряшов Л.С. и др.Производство мясной продукции на основе биотех
нологии.-М. ВНИИМП.-2005-369 с.
[5] Узаков Я.М Диханбаева Ф.Т.,Абжанова Ш.А., Ергазы улы С., Рскелдиев Б.А. Новые виды цельномы
шечных варено-копченых мясных продуктов // Мясная индустрия, г.Москва, 2010, №2 С. 42-44 с.
Узаков Я. М., Таева А. М., Макангали К. К., Агитаев А.А., Бекенова Ж.
Разработка технологии национальных продуктов из нетрадиционных видов мясного сырья
Резюме. В настоящей статье приведена технология национального варено-копченого продукта из вер
блюжатины с применением белково-растительной эмульсии. Расматривается применение нетрадиционных ви
дов мясного сырья в мясной промышленности, в частности мясные продукты из верблюжатины.
Ключевые слова: Мясные продукты, колбасные изделия, белково-растительная эмульсия, пищевая цен
ность, верблюжатина, горбовой жир.
Uzakov Y. M., Taeva A. M., Makangali K. K., Agitaev A.A., Bekenova Zh.
Development of technology for national products of camel meat
Summary. This article describes the technology of national cooked smoked products from camel with protein and vegetable emulsion. It is risen application of non-traditional raw meat in the meat industry, in particular meat prod
ucts from camel.
Key words: Meat products, sausages, protein and vegetable emulsion, nutritional value, camel meat, hump fat.
УДК 637.525
Я. М.Ұзақов, А. М.Таева, А. И. Матибаева, Ж. Қойшыбай (Алматы технологиялық университеті,
А. Б. Нуртаева
(С. Сейфуллин атындағы Қазақ Агротехникалық университеті, Алматы, Қазақстан Республикасы, [email protected])
ӨСІМДІК КОМПОЗИЦИЯСЫН ҚОЛДАНЫП СИЫР ЕТІНЕН ЖАСАЛҒАН ПІСІРІЛІП- ЫСТАЛҒАН ӨНІМНІҢ САПАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІН ЗЕРТТЕУ
Аннотация. Ет өнеркәсібінің дәстүрлі өнімдеріне өсімдік шикізатын қоса отырып, функционалды та- мақтануға арналған құрамы жануар белогына бай өнімдер жасау бағыты белсенді дамып келеді. Себебі қазіргі таңда салауатты өмір салтына көшу, өз денсаулығына жауапкершілікпен қарау алдыңғы орында тұр. Адам ден- саулығы көбіне оның тамақтануына байланысты. Дұрыс тамақтанудың негізгі көрсеткіші ол барлық тамақ ком- поненттерінің дұрыс қатынас пен көлемде ағзаға жеткізілу. Сондықтан ет индустриясы адам денсаулығын сақ- тау үшін құрамына өсімдіктер қосу арқылы дәрумендер мен микроэлементтерге бай өнімдер шығаруға бағыт- талған. Сол себепті ет өндіру өнеркәсібінің перспективалық және қарышты дамып жатқан бағыттарының бірі жылқы етінен, құрамы ақуыз, май, дәрумендер және микроэлементтерге бай өнімдер рецептурасы мен техно- логиясын жасап шығару.
Негізгі сөздер: Етті өңдеу, ұлттық тағамдар, сиыр еті, амин қышқылдар, биологиялық құндылығы, та- ғамдық құндылық, дәрумендер, өсімдік қоспалар.
ҚазҰТЗУ хабарш ысы №4 2017 411
• Т е х н и ч е с к и е н а у к и
Кіріспе. Қалыптағы ет өнімдерінің өзінің дәмдік мен тағамдық қасиеттері, көрнекі сыртқы тү- ріне және айқын хош иісіне байланысты әртүрлі материалды қамсызданған халықтың барлық катего- рияларында біршама сұранысқа ие. Қажетті сапа қамтамасыз етілгенде бұл берілген ет өнімдерінің өзіндік құнын төмендету жалпы осындай өнімдерді өндіру көлемін ұлғайту, сұрыптамасын кеңейту үшін басты шарт болып табылады.
Осындай өнімдерді өндіру кезінде маңызды технологиялық үдеріс ыстау мен пісіруден тұратын жылулық өңдеу болып табылады. Қыздырумен туындалатын өзгерістер дәрежесі тек температуралық параметрлермен ғана емес, сонымен қатар өнім құрамымен анықталады. Жылулық өңдеу кезінде жа- нуар текті өнімдердің қасиеттерінің өзгеруі олардың құрамының негізгі өзгерімстеріне, физико- химиялық, биохимиялық және түстік сипаттамаларына негізделген.
Зерттеу әдістері. Ылғал құрамын анықтау. Еттің ылғал құрамы оның қасиетіне, сақтау және жылумен өңдеу кезінде жоғалтатын шығынына, сонымен қатар дайындалатын өнімнің сапасына әсер етеді. Ылғал мөлшерін еттегі ылғалды престеу жолымен бөлу арқылы анықтайды. Ылғал құрамын ГОСТ 9793-74 және ГОСТ Р 51479-99 сәйкес анықтайды. Ет және дайын өнімдердің құрамындағы ылғал мөлшерін 105 0С температурада кептіру арқылы анықтайды.
Май құрамын анықтау. Май құрамы ГОСТ 23042-86 сәйкес анықталады.
Еттің құрамындағы ақуыздарды анықтау. Тәжірбиеде пайдаланылатын ақуыздарды анықтау- дың сандық әдістері макромалекулалардың құрамдас бөліктерін анализдеуге немесе олардың концен- трциясына тура тәуелді жағдайда өзгеретін ақуыздар ерітінділерінің кейбір физикалық қасиеттерін зерттеуге негізделген. Бірінші жағдайда зерттелетін объектідегі құрамындағы ақуыз құрамы туралы азот мөлшері бойынша немесе әр түрлі ақуыздар үшін жалпы атомдардың кейбір спецификалы топ- тары бойынша сонымен қатар, бір немесе басқа аминқышқылының қалдығы бойынша жалпы және қалдықты азотты І әдісімен анықталады.
Күл құрамын анықтау. Минерализация процесін жылдамдатуға (2-3 есе) магний ацетатын не
месе азот қышқылының ерітіндісін қолдану арқылы жетуге болады. Магний ацетатының ерітіндісі күлденетін заттың ауа оттегісімен ыңғайлы қамтамасыз ететін тесікті құрылысын түзеді. Азот қыш- қылын қосу органикалық заттардың жақсы тотығуын туғызады. Көрсетілген катализаторларды пай- далану сонымен қатар күлдеу кезінде ұшқыш компоненттердің жоғалуын төмендетеді. Өнімнің сапа- сын (иісі, дәмі, шырындылығы, түсі, консистенциясы) 5-баллды жүйе бойынша бағалайды.
Зерттеу нәтижелері. Пісірілген ет өніміне органолептикалық баға беру барысында оның турама кескінің түсі, иісі, дәмі және сыртқы түрі анықталды. Әр көрсеткішке салмақ коэфиценті берілді, оның шамасы 5 балдық шкала бойынша қойылды.
Сыртқы түрі бойынша барлық ыстап пісірілген үлгі кесек ет өнімдеріне бірдей баға қойылды, себебі барлық үлгілердің сырты таза, құрғақ, тегіс, бетінде ешқандай дақ жоқ.
Қалыптағы ет бойынша бағалағанда годжи ұнтағы қосылған үлгілерге жоғарғы баға беріп, ал асқабақ қосылған кесек ет үлгілерінде органолептикалық көрсеткіші біршама төмендеу, оның себебі кесек ет түсінде қоңыр түс пайда болды.
Дәміне келетін болсақ қалыптағы ет композициясында асқабақ ұнтағы мен годжи жидегі бар дайын өнімнің консистенциясы жақсаратының, нәзік болатынын, ал тәжірибелік үлгілердің суды сақ- тау сияқты қасиеттермен үстемдік табатынын атап көрсетті. Өндеудің осы шарттарын таңдауда атал- ған факторлардың ықпалын мейлінше кең зерттеу мақсаты себеп болады.
1-кесте. Дегустацияның нәтижесі Фукциональдықет
атауы
Сақтау
мерзімі, тәулік Сыртқы түрі Дәмі Иісі
Бақылау 1 6 5.00 ± 0.02 5.00 ± 0.03 5.00 ± 0.04
Бақылау 2 6 3.20 ± 0.09 3.50 ± 0.10 3.90 ± 0.05
«Жұлдыз» өнімі 6 4.95± 0.05 4.90 ± 0.07 4.90 ± 0.07
1 Кестеде көрсетілгендей Бақылау 2 қарағанда «Жұлдыз» өнімі сақтау кезінде қоспалардың арқасында бұзылмай органолептикалық қасиеттері жақсы болды.
Дегустацияның нәтижесінде Дидар өнімі жоғарғы органолептикалық қасиеттерге ие болды және оларды өндіріске енгізу ұсынылды.
412 №4 2017 Вестник КазНИТУ
• Т е х н и к а л ы қ ғ ы л ы м д а р
Сиыр етінен жасалған ысталып пісірілген өнімнің түстік сипатамасы CIE жүйесінде Lab шкала- сын қолдану арқылы спектроколориметр көмегімен есептелді. Бұл түстік қарқындықты келесідей си-
X Т * 1 *
паттайды: L-ақшылдық, а қызғылт және b сары түсті көрсетеді.
Экперимент барысында таңдалған өсімдік композициясымен 20% мөлшерде шприцтелген өнім мен бақылау түрлеріне түстік көрсеткіштерге жеке жеке қорытынды жасалды.
Липидтік фракцияның тотығу өзгерістері. Малдың майы қаныққан, моно- және полиқанықпа- ған май қышқылдарынан тұратыны барлығымызға мәлім. Соның ішіндегі полиқанықпаған май қыш- қылы тез тотығуға ұшырайды. Липидттер негізгі хош иісті заттардың орының басушы, өйткені ол тоты- ғу реакциясы арқылы тағамның хош иісі мендәмдік қасиетін тудырады. Белгілі бір жағдайда тағамда липидтердің тотығуы пайда болады, ол улы заттар болып табылатын тағамға ашыған дәм береді.
Липидтік фракцияның тұрақтылығын зерттеу үшін сақтау барысында 20 % мөлшерінде тұздық- тар егілген тоңазытылған сиыр етінен ысталып пісірілген өнімдер дайындалды. Тотығу үдерісінің дамуын асқын тотық шамасы (ПЧ) бойынша бағаланды.
Тоңазытылған шикізаттан дайындалған ысталып пісірілген өнімдерді тоңазытып сақтау бары- сында 4-6 °С температурада ПЧ динамикасы 3 суретте келтірілген.
Алынған мәліметтерді жарамдылық аяқталған соң тәжірибелік өнімдерде (берілген өнімдер тобы үш ін сақтау мерзімі 2 - 6 °С тем пературада 8 тәулікке дейін құрайды ) май фракциясы- ның асқын тоты ғы № 1 және № 2 бақы лау үлгілеріне қарағанда 6,67 % кем болды. Б ұны тә- ж ірибелік үлгі құрамы ндағы өсімдік текті ком позицияны ң анитоты қты рғы ш қасиетімен тү- сіндіруге болады.
Сақтау ұзақтығы, тәулік
1-сурет. Сиыр етінен алынған ысталып пісірілген өнімдердің асқын тотығы саны
і,б
1,4 1,2
1 0,8 0,6
0,4
0,2 0
l i L l k -Ч
1 2 3 4 5 6 7
I Контрольный образец №1
I Контрольный образец №2 Опытный образец
Сақтау ұзақтығы, тәулік
2-сурет. Сиыр етінен алынған пісірілген өнімдердің тиобарбитур санының өзгеруі
ҚазҰТЗУ хабарш ысы №4 2017 413
• Т е х н и ч е с к и е н а у к и
4-6 °С температурада сақтау барысында тоңазытылған сиыр етінен алынған ысталып пісірілген өнімдердің май бөлігінің өзгеруі 4-суретте келтірілген. Алынған мәліметтер зерттелетін көрсеткіш- тердің аса маңызды өзгеруі өсімдік текті композиция қосылған өнімде байқалатыныын дәлелдейді.
Зерттеу нәтижелері ПЧ динамикасын сипаттайтын және тәжірибелік үлгінің ең үлкен антитотықтыр- ғыш әрекетін көрсететін мәліметтерді растайды.
Осы жұмыста өсімдік текті композицияны таңдау кезінде басымды бағыт өндіру және сақтау барысында дайын өнімдегінатрий нитриті мөлшерін азайта отырып, жоғары антитотықтырғыш қа- сиеттерін қамтамасыз ету болды. Асқабақ және Годжи жидектерінің құрамы мен қасиеттерін зерттеу асқабақта да, Годжи жидектерінде де А,Е,С дәрумендерінің - антитотықтырғыш қасиеттерін тасы- малдаушылардың аса көп мөлшерде екенін орнатуға мүмкіндік берді және өсімдік композицияда осы толтырғыштардың оңтайлы үйлесімі ысталып пісірілген өнімнің липидтік фракциясының тотығып бүлінуі үшін кедергі тудырды.
Жақсы нәтижелерді (қарқынды, тұрақты түс) кесек ет өнімдері өндірісінде ас тұзы, натрий нит- риті мен аскорбинатынан басқа полифосфаттардан тұратын тұздықтарды қолдану қамтамасыз етеді, бұл олардың антитотықтырғыш әрекетімен түсіндірілуі мүмкін. Аскорбин қышқылы мен аскорбинат- тар дайын өнімдері нитриттің қалдық мөлшерін азайтады, нитриттің антибактериялық қасиеттерін күшейтеді, нитрозаминдердің түзілуін тежейді.
Алынған нәтижелер негізінде натрий нитритіне қарағанда асқабақ және годжи жидектері ұнта- ғынан тұратын өсімдік композицияның антитотықтырғыш қасиеті жоғары болатыны туралы қоры- тынды жасауға болады.
Өнімнің тағамдық және биологиялық құндылығы. Тамақ өнімдерінің сапа көрсеткіштерінің бірі олардың тағамдық құндылығы болып табылды, ол адамның энергия мен негізгі тағамдық заттарға физиологиялық қажеттіліктерін қамтамасыз ететін тамақ өнімдері қасиеттерінің жиынтығын сипат- тайды. Тағамдық құндылықты зерттеу нәтижелері 2-кестеде келтірілген.
2-кесте. Тағамдық құндылықты зерттеу нәтижелері
Үлгілер Ақуыз,
г/100г
Май мөлшері
г/100г
Көмірсу- лар мөлшері
г/100г
Ылғалдылықтың массалық үлесі, %
Күлді заттар мөлшері
Энергети- калық құн- дылық,ккал
№ 1 бақылау үлгісі 19,76 2,80 0,31 76,22 0,98
№2 бақылау үлгісі 17,39 2,76 0,30 74,23 0,91
Тәжірибелік үлгі 20,74 2,30 5,92 69,96 1,06
Сиыр етінен жасалған қалыптағы фукционалды ет өнімдерінің тағамдық құндылығын зерттеу нәтижелері №2 бақылау үлгіде ақуыз мөлшері 2,37 г азаятынын, ал тәжірибелік үлгіде бақылау үлгі- мен салыстырғанда 0,98 г ұлғаятынын көрсетті. Сонымен бірге тәжірибелік үлгіде №2 бақылау үлгі- сіне қарағанда ақуыз 3,35 г көбірек, бұл құрамында өсімдік композицияның қолдануына байланысты.
Тәжірибелік үлгіде май мөлшері №1 және №2 бақылау үлгілеріне қарағандасәйкесінше 0,5 г және 0,48 г аз. Бұл құрамында липидті құрам бөлігі жоқ композицияны қолдануға байланысты.
Өсімдік композиция құрамында 77,74 % көмірсу болуына байланысты, тәжірибелік үлгі құра- мында 5,92 г мөлшерінде көмірсу бар, бұл №1 және №2 үлгілерге қарағанда сәйкесінше 4,79 г және 5,61 г көбірек.
Тәжірибелік үлгіде ылғалдың массалық үлесі бақылау үлгілеріне қарағанда 6,26 % кемиді.
Медико-биологиялық талаптарға сәйкестігін бақылау мақсатында амин қышқылдық құрамы мен минералды затта негізінде сиыр етінен дайындалған ет өнімдері ақуыздарының биологиялық құндылығы зерттелді.Тамақ өнімдерінің биологиялық құндылығы ауыстырылмайтын амин қышқыл- дары мөлшерімен анықталады.
Сиыр етінен дайыналған ет өнімдерінің бақылау және тәжірибелік үлгілерінің амин қышқыл- дық құрамы 3 кестеде келтірілген
414 №4 2017 Вестник КазНИТУ
• Т е х н и к а л ы қ ғ ы л ы м д а р
3-кесте. Сиыр етінен дайыналған ет өнімдерінің бақылау және тәжірибелік үлгілерінің амин қышқылдық құрамы
Амин қышқылдары ФАО/БДҰ
межелігі, г/100 г
ақуыз
№ 1 бақылау үлгісі
№2 бақылау үлгісі
Тәжірибелік үлгі г/100 г
ақуыз
г/100 г ақуыз
г/100 г ақуыз
Ақуыз мөлшері, г 19,76 17,39 20,74
Ауыстырылмайтын амин қышқылдары:
валин 5,0 4,80 4,80 4,64
лейцин 7,0 7,53 7,53 7,25
изолейцин 4,0 3,86 3,86 3,71
лизин 5,5 8,63 8,63 8,37
метионин+цистин 3,5 3,64 3,64 3,44
фенилаланин+тирозин 6,0 6,99 6,99 6,7
триптофан 1,0 1,6 1,6 1,51
треонин 4,0 4,13 4,13 3,97
Амин қышқылдарының жалпы мөлшері
41,18 41,18 39,59
Ақуыздардың амин қышқылдық құрамының теңгерімсіздігі зат алмасудың бұзылуына, оның синтезінің тежелуіне, және оның салдарынан ағзаның өсуінің тежелуіне алып келеді. Бір амин қыш- қылының артықшылығы басқа амин қышқылдарының жеткіліксіздігіне және нашар сіңуіне алып ке- леді. Ағзаның полиқанықпаған май қышқылдарымен жеткіліксіз қамсыздануы зат алмасудың аса бұ- зылуына, соның ішінде қан плазмасында холестерин деңгейінің ұлғаюына, балалардың өсу қарқын- дылығының тежелуіне, сыртқы және ішкі қолайсыз факторларға тұрақтылығының төмендеуіне, ты- ныс алу мүшелерінің және асқазан-ішек жолы инфекцияларға және т.б. ауруларға сезімталдығының артуына алып келеді.
Минералды заттар дәрумендер сияқты энергетикалық құндылығы жоқ, соған қарамастан олар адам ағзасына өмірінің әртүрлі кезеңдерінде белгілі-бір мөлшерде қажет.
Кесте 4 сиыр етінен дайындалған пісірілген өнімдердің минералдық құрамы келтірілген. Ет өнімінің тәжірибелік үлгісінде бақылау үлгісіне қарағандамакроэлементтер 3,19-3,53% және мик- роэлементтер 4,84-11,19% жоғары.
Өсімдік композиция пісірілген өнімді калиймен, кальциймен, магниймен, сонымен қатар мар- ганецпен, мыспен және мырышпен байытты, бұл осы элементтердің аз мөлшерінен тұратын ет өнім- дері түрлері үшін аса маңызды.
4-кесте. Бақылау үлгілерінің минералдық құрамы
Көрсеткіштер № 1 бақылау үлгісі №2 бақылау үлгісі Тәжірибелік үлгі
Күл мөлшері, % 3,76 3,59 3,88
Макроэлементтер, мг/кг
калий 282,0 297,0 311,0
кальций 5,5 6,8 8,0
магний 17,0 19,0 19,0
натрий 1030,0 1050,0 1050,0
фосфор 180,0 180,0 180,0
Микроэлементтер, мкг/100г
-марганец 22,6 28,5 28,5
-мыс 228,0 236,0 236,0
-мырыш 2930 3240,0 3070,0
ҚазҰТЗУ хабарш ысы №4 2017 415
• Т е х н и ч е с к и е н а у к и
Амин қышқылдық және май қышқылдық құрамын, өсімдікті-ақуызды тұздықтың функционал- ды қасиеттерін талдау нәтижелері өсімдік текті шикізат өнімді жақсартады, дайын өнімнің органо- лептикалық қасиеттерін жақсартады. Композиция құрамында өсімдік шикізаттарының болуына бай
ланысты қоспаның дәрумендік құрамы жақсарады, ал ет шикізатын тұздық құрамына салып қою амин қышқылдық құрамының теңгерімділігінде және соңғы өнімнің функционалды-технологиялық көрсеткіштерінде көрініс тапқан.
Осылайша, келтірілген зерттеулер өсімдік текті композициясы бар, сиыр етінен дайындалған ысталып пісірілген өнімдердің биологиялық құндылығының артуы туралы дәлелдейді.
ӘДЕБИЕТТЕР
[1] Лисицын А.Б., Липатов Н.Н., Кудряшов Л.С. и др. Производство мясной продукции на основе био
технологии.-М. ВНИИМП.-2005-369 с.
[2] Узаков Я.М Диханбаева Ф.Т.,Абжанова Ш.А., Ергазы улы С., Рскелдиев Б.А. Новые виды цельномы
шечных варено-копченых мясных продуктов // Мясная индустрия, г.Москва, 2010, №2 С. 42-44 с.
[3] Я.М. Узаков. Биотехнологические аспекты создания продуктов из баранины нового поколения. Каз- госИНТИ - Алматы.: 2005.
[4] Узаков Я.М., Прянишников В.В., Ильтяков А.В. Белки и пищевые волокна в мясных технологиях. Из
дательство «Эверо»- Алматы.: 2013
[5] Узаков Я.М., Соловьев А.Ю.,Байболова Л.К., Жаксылыкова А.Н. Разработка технологии функцио
нальных мясных продуктов Мясная индустрия, Москва 2010. - №3, с.51-52 с
Узаков Я. М., Таева А. М., Матибаева А. И., Койшыбай Ж., Нуртаева А.Б.
Исследование качественных показателей варено-копченого мясного продукта из говядины с ис
пользованием растительных композиций
Резюме. Разработка технологий мясных продуктов с использованием растительного сырья становится все больше актуальной в ненышнее время. Потому что, в данное время потребители все больше уделяет место здоровому питанию. А здоровье человека как известно напрямую связано с тем что он употребляет в пищу.
Поэтому в мясной индустрии все большее применение находят различные растительные добавки для улучше
ния показателей пищевой и биологической ценностей. В данной статье приведены данные по разработке тех
нологии национальных мясных продуктов из конины с использованием растительного сырья. Которые улуч
шают физико-химические показатели продукта, что позволяет считать данный продукт продуктом функцио
нального назначения.
Ключевые слова. Мясопереработка, национальные продукты, говядина, аминокислотный состав, биоло
гическая ценность, пищевая ценность, витамины, растительные добавки.
Uzakov Y. M., Taeva A. M., Matibaeva A. I., Koyshibay Zh., Nurtaeva A. B.
Research of qualitative indicators of boiled-smoked meat product from beef with the use of herbal compositions
Summary. Development of technology of meat products using vegetable raw materials becomes more and more relevant. Because, at this time, consumers are increasingly paying place a healthy diet. A human health as it is known is directly related to the fact that he eats. Therefore, in the meat industry are becoming more and more different herbal supplements to improve performance of food and biological value. This article presents data on the development of na
tional technology of meat products from horse meat with vegetable raw materials. Which improves the physical and chemical characteristics of the product, which makes this product a functional purpose product.
Key words: meat processing, national products, beef, amino acid composition, biological value, nutritional val
ue, vitamins, and herbal supplements.
416 №4 2017 Вестник КазНИТУ
МАЗМҰНЫ
Жер туралы ғылымдар Кулагин В. В., Мақыжанова А. Т., Тоқпанбетов Р. Е.
СУДЫ АЗ ҚАБЫЛДАЙТЫН ДАҚЫЛДАР РЕТІНДЕ ҚЫЗЫЛҚҰМ КҮРІШ МАССИВІН ҚАЙТА ЖАҢҒЫРТУ ЖАҒДАЙЫНДА ГРУНТ СУЛАРЫНЫҢ СУЛЫ-ТҰЗДЫ РЕЖИМІН ЗЕРТТЕУ... 3 Нугманов Р. Н., Калиев Е. Б., Козбагаров Р. А.
ЖЕРДІ ЗОНДТАУДЫҢ ГЕОМЕТРИЯЛЫҚ ПРИНЦИПТЕРІ... 8 Мырзахметов М. М., Сидорова Н. В., Серікбаева Ж. С.
ЖЕР ҮСТІ СУЛАРЫНЫҢ САПАСЫН АУЫЗ СУ МАҚСАТТ АРЫ ҮШІН ЖАҚСАРТУ... 15 Жангужина А. А., Джаналеева Г. М., Берденов Ж. Г., Емин Атасой
ЕСІЛ ӨЗЕНІ АЛАБЫ ГЕОЖҮЙЕЛЕРІНІҢ ЭКОГЕОМОРФОЛОГИКАЛЫҚ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ... 19 Бейсехали Д.Ш., Жарлгапова А.А., Нурсултанова Н.С., Жумадилов К.Ш.
СЕМЕЙ ПОЛИГОНЫНЫҢ ЖӘНЕ КАПУСТИН ЯР ҒАРЫШ АЙЛАҒЫ РАДИАЦИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙ 25 Курманкожаев А.К.
ПАЙДАЛЫ ҚАЗБАНЫҢ САПАСЫН ТҰРАҚТАНДЫРУДЫҢ КВАЛИМЕТРЛЕУ ӘДІСТЕМЕСІ. 28 Техникалық ғылымдар
Генбач А.А., Джаманкулова Н.О.
ЭЛЕКТР СТАНЦИЯЛАРЫНЫҢ ЖЫЛУ АЛМАСТЫРҒЫШТАРЫНЫҢ КЕУЕКТІК
ҚҰРЫЛЫМДАРЫНДА БУ ФАЗАСЫНЫҢ ӨРБУ МОДЕЛІН ҚҰРУ... 31 ЖукешовА.М., ГабдуллинаА.Т., МухамедрысқызыМ., МолдабековЖ.М.
ИМПУЛЬСТІ ПЛАЗМА АҒЫНДАРЫ МАТЕРИАЛТАНУ ТЕХНОЛОГИЯСЫНДАҒЫ
ПЕРСПЕКТИВАЛЫҚ ҚҰРАЛ РЕТІНДЕ... 36 Мережко М.С., Мережко Д.А., Максимкин О.П.
НЕЙТРОНДАРМЕН СӘУЛЕЛЕНДІРГЕН 12Х18Н10Т ЖӘНЕ AISI 304 БОЛАТТАРДЫҢ
ДЕФОРМАЦИЯЛЫ-ИНДУЦИРЛЕНГЕН МАРТЕНСИТ АУЫСУЫН САЛЫСТЫРМАЛЫ ЗЕРТТЕУ. 41 БайоразоваМ.Ө., Зульбухарова Э.М., Нурсейтова А.К., Нурмуханова А.З.
GCMS - QP2010 ULTRA ТИПТІ ХРОМАТОМАССА - СПЕКТРОМЕТРЛЕРІН БЕКІТУ
ПРОЦЕДУРАЛАРЫН ЖҮРГІЗУДІ ТАЛДАУ... 47 Генбач А.А., Бондарцев Д.Ю.
МОДЕЛІ ГЕНЕРАЦИЯЛАУ БУ, ҚАТТЫ БЕТІ ЖАБЫЛҒАН КЕУЕКТІ ҚҰРЫЛЫМЫМЕН,
ЭЛЕМЕНТТЕР ҮІІІІН ЖЫЛУ ЭНЕРГЕТИКАЛЫҚ ҚОНДЫРҒЫЛАР... 49 Алияров Б.К., Тұрар А.Б.
ЖЕЛ АГРЕГАТЫ ШАҒЫН СУ ЭЛЕКТР СТАНЦИЯСЫНЫҢ ПАРАМЕТРЛЕРІН ЗЕРТТЕУ... 56 Даулетяр А.Ж., Нурсейтова А.К., Нурмуханова А.З.
АВТОМАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДІҢ МЕТРОЛОГИЯЛЫҚ СИПАТТАМАСЫНЫҢ АНАЛИЗІ... 59 Дуаметұлы Б., Қалауов Б.П., Коканбаев М.З.
ФОТОЭФФЕКТ ЖӘНЕ КОМПТОН ЭФФЕКТІ АРАСЫНДАҒЫ БАЙЛАНЫСТЫ ЗЕРТТЕУ... 61 Дорофеев В. Л., Поветкин В. В., Исаева И. Н., Орлова Е. П.
AEROFLANK МОДЕЛЬДЕУ ЖҮЙЕСІН ПАЙДАЛАНА ОТЫРЫП, ТОЗУҒА ТӨЗІМДІ ШАРЛЫ
ДИІРМЕНДЕРДІҢ ТІСТІБЕРІЛІСІН ЖОБАЛАУ... 67 Мусилимова Н.А., Биахметов Ж.К.
КЕШЕНДІ ТЕХНОЛОГИЯДА СИНТЕЗДЕЛГЕН AL-CU-ZN ЖҮЙЕСІНІҢ ФАЗАЛЫҚ ҚҰРАМЫ
МЕН МИКРОҚҰРЫЛЫМЫНЫҢ ӨЗГЕРІСІ... 74 Лежнев С.Н., Курапов Г.Г., Волокитина И.Е., Волокитин А.В., Орлова Е.П.
ДЕФОРМАЦИЯЛАНАТЫН МЫС СЫМНАН ҚАСИЕТТЕРІНЕ ҚОСПАСЫ «БАСПАЛАУ-СОЗУ»
ПРОЦЕСІНІҢ ӘСЕРІ... 79 Курапов Г.Г., Лежнев С.Н., Волокитина И.Е., Волокитин А.В., Орлова Е.П.
«БАСПАЛАУ-СОЗУ» ЖӘНЕ ДЕФОРМАЦИЯЛАНАТЫН АЛЮМИНИЙ СЫМ ҚАСИЕТТЕРІ ОНЫҢ ЭСЕР ЖАҢА ҚҰРАМА ПРОЦЕСІ... 85 Асылбек А.Е., Заурбеков Н.С., Умаров Ф.
ҮЛКЕН МӘЛІМЕТТЕРДІ ӨҢДЕУ АРҚЫЛЫ РЕСТОРАН БИЗНЕСІНДЕ ЖЕКЕ ЖАРНАМА
ҚОЛДАНУ... 91 Ұзақов Я. М., Диханбаева Ф. Т., Макангали К. К., Шукешева С.Е., Қойшыбай Ж.
СИЫР ЕТІНЕН ҰЛТТЫҚ ТАҒАМ ЖАСАУ ҮІІІІН ҚОЛДАНЫЛАТЫН ТҰЗДЫҚ ДАЙЫНДАУ
ТЕХНОЛОГИЯСЫ... 95
647
Төреханова Қ.М., НуржановаМ.С., Әкімханова Ж.Е.
ТЕХНИКАЛЫҚ МАМАНДЫҚТАРДЫ ДАЯРЛАУДАҒЫ ЭЛЕКТРОНДЫ ОҚУЛЫҚТАРДЫ
ПАЙДАЛАНУ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫ... 101 Кошумбаев М.Б., Чинпулатов Ж.Ж.
ШАҒЫН ГЭС-терге АРНАЛҒАН ТУРА АҒЫНДЫ ГИДРОТУРБИНАЛАРДЫҢ ЖАҢА
КОНСТРУКЦИЯЛАРЫН ӨҢДЕУ ЖӨНІНДЕГІ ТЕОРИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ЭКСПЕРИМЕНТАЛЬДЫ
ЗЕРТТЕУЛЕР АНАЛИЗІ... 104 Пулатов Б.К., Рысмендеева Г.С.
ЖЕКЕ ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ СТРАТЕГИЯ ЖАСАУ ҮІІІІН ШЕШІМ ҚАБЫЛДАУ МОДЕЛЬДЕРІ
МЕН АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕЛЕРІ... 112 Михалко Ш.В., Асылбек А.Е.
ҚАЗАҚСТАН ВЕБ-САЙТТАРЫНЫҢ БОЛАШАҚ ЖАҢАЛЫҚТ АРЫНА АРНАЛҒАН СПАМ СҮЗУ АЛГОРИТМДЕРІНІҢ САРАПТАМАСЫ, ПІКІР БАҒАЛАУ ҮНДЕСТІГІ... 116 Мусабаев Т.Р., Амиргалиев Е.Н.
О РЕЧЕВОМ ПОРТРЕТЕ ЧЕЛОВЕКА И ЕГО ПРЕДСТАВЛЕНИЕ В КОМПЬЮТЕРНОЙ СИСТЕМЕ 122 Ұзақов Я.М., Жүсіпова Н.С.
ЖЫЛҚЫ ЕТІНІҢ ТАҒАМДЫҚ ҚҰНДЫЛЫҒЫН ЗЕРТТЕУ... 126 Есеналиева А.Б., ПакИ.Т., Макаренко Н.Г.
ТЕКСТУРАЛАРДЫ ТАНУ ҮШІН ВАССЕРШТЕЙН ӨЛШЕМДЕРІ... 131 Лентаева А., Тнымбаева Б. Т.
НАССР ЖҮЙЕЛЕРІН СЕРТИФИКАТТАУ ЖӨНІНДЕГІ ЖҰМЫСТАРДЫ ЖҮРГІЗУ ТӘРТІБІ... 134 Сарсанбеков Д.К., Назырова Г.Р.
ҚАРЖЫЛЫҚ БАСПА ІСІНЕ ТАЛДАУ... 140 Кубеков Б.С., Жетписбаев О.М.
БАҒДАРЛАМАЛЫҚ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІ ӘЗІРЛЕУ КЕЗІНДЕГІ ЖҮЙЕЛІК ТАЛАПТАРДЫ
БАСҚАРУ МІНДЕТТЕРІНДЕ “COCOMO 2” МОДЕЛІН ҚОЛДАНУ... 144 Аязбекова М.А., Баймухан Б.Д.
СҮТТІ-ЖЕМІСТІ ДИЕТИКАЛЫҚ ЙОГУРТ... 149 Мухтарова М.Н., Ермаганбетова С.Д., Жармуханова Т., Остемир Д., Алибаева А., Изатова Г.
ДӘНЕКЕРЛЕУ АРАЛЫҒЫНА СӘЙКЕС ӘРТҮРЛІ ЖАРЫҚТАЛУ КӨЗІН ТАЛДАУ... 153 Мережко М.С., Мережко Д .А ., Максимкин О.П., Gussev M.N.
AISI 304 РЕАКТОРЛЫҚ АУСТЕНИТТІ БОЛАТТЫҢ МЕХАНИКАЛЫҚ ҚАСИЕТІНЕ
ХИМИЯЛЫҚ ҚҰРАМЫ МЕН ТЕРМО-МЕХАНИКАЛЫҚ ӨНДЕУ ӘСЕРІ... 162 Джаксон И. В.
КОРРЕЛЯЦИЯЛЫҚ АРАСЫНДАҒЫ ӨЗАРА БАЙЛАНЫСТЫ ИНДЕКСІНЕ LPI ЖӘНЕ ЖІӨ-НІҢ
ХАЛЫҚТЫҢ ЖАН БАСЫНА ШАҚҚАНДАҒЫ МӘЛІМЕТІ БОЙЫНША. 2013 Ж ... 168 Мусатаева И.С., Ыбрайханова Г.Е.
АССОЦИАТИВТІ ТӘЖІРИБЕЛЕРГЕ АРНАЛҒАН АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕ ҮЛГІСІН ЖОБАЛАУ.... 171 Чуркина А.В.
КӘСІПОРЫН БАСҚАРМАСЫНДА ЛОГИСТИКАЛЫҚ ӘДІСТІ ТАЛДАУ... 175 Дараев А.М. Куттыбаева А. Байкенова Г.М.
ЭЛЕКТР ЭНЕРГИЯСЫН СФЭС МЕХАНИКАЛЫҚ ТЕРБЕЛІС ӘСЕРІН ТАЛДАУ... 180 Исагулов А.З., Куликов В.Ю., Квон Св.С., Сидорина Е.А., Насенов Т.Е.
БОРДЫҢ ЫСТЫҚҚА ТӨЗІМДІ ҚОРЫТПАЛАРЫ ҚАСИЕТТЕРІН ЗЕРТТЕУ... 185 Биятов А.Т.
КОМПАНИЯДА АТ-ҚАУІПТЕРДІ СӘЙКЕСТЕНДІРУ ЕРЕКШЕЛІГІ... 189 Кәлден Н.К., Сапарходжаев Н.П.
«ҚАНТ ДИАБЕТІН» АНЫҚТАУ МЕН ҚАДАҒАЛАУ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ... 193 Калимолдаев М.Н., Косынбай Е.Б.
ҮЛКЕН ДЕРЕКТЕРДІҢ КЕЙБІР АСПЕКТІЛЕРІ ЖӘНЕ ОЛАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ... 196 Нугманов Р.Н., Калиев Е.Б., Козбагаров Р.А., Камзанов Н.С.
КОСМОСТЫҚ ТЕХНОЛОГИЯНЫҢ ӘЛЕМДЕГІ ЖАҒДАЙЫНЫҢ АНАЛИЗІ... 201 Самигулина Г.А., Шаяхметова А.С.
КӨРУ МҮМКІНДІГІ ШЕКТЕУЛІ ЖАНДАРҒА ҚАШЫҚТЫҚТАН ОҚЫТУДЫҢ
ИНТЕЛЛЕКТУАЛДЫ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ҚҰРУ... 205 Идрисов Н.В., Мукаш Ж.О., Кельдинова А. Б., Гриценко Л.В., Кумеков С.Е., АбдуллинХ.А.
ОКСИДТІ ЖАРТЫЛАЙ ӨТКІЗГІШТЕРДЩ ҚҰРЫЛЫМДЫҚ ЖӘНЕ ЭЛЕКТРЛІК ҚАСИЕТТЕРІНЕ ТЕРМИЯЛЫҚ ӨҢДЕУДІҢ ӘСЕРІН ЗЕТТЕУ... 209 Тургазинов И.К., Енсепбаев Т.А., Панфилова И.
МИНЕРАЛИЗАЦИЯСЫ АЗ СУДЫҢ МҰНАЙ БЕРГІШТІ АРТТЫРУ АГЕНТІРЕТІНДЕ
ПАЙДАЛАНУ ТУРАЛЫ ӘДЕБИЕТТЕР ШОЛУЫ... 214
648
Саримбеков С.
ЖОҒАРЫ ҚОЛ ЖЕТІМДІ КОСМОСТЫҚ ТҮСІРІЛІМДЕР НЕГІЗІНДЕ ЖЕРГІЛІКТІ ЖЕРДІҢ
САНДЫҚ МОДЕЛІН ЖАСАУ... 220 ЖүгінісовМ.Т., СартаевД.Т.
КВАРЦИТ НЕГІЗІНДЕ СИЛИКАТ-НАТРИЙЛІ КОМПОЗИЦИЯЛЫҚ БАЙЛАНЫСТЫРҒЫШ... 223 Мырзахан О.М., Атымтаева Л.Б.
ЖЕДЕЛ ШЕШІМДЕР ТӨТЕНШЕ ЖАҒДАЙ БАЙЛАНЫС ӨЗІН-ӨЗІ ҰЙЫМДАСТЫРУ
ЖҮЙЕЛЕРІН ПАЙДАЛАНУ... 227 Халхабай Б., Сидорова Н.В., Ниязбергенова Г.Н.
ТҰРМЫСТЫҚ САРҚЫНДЫ СУЛАРДЫ АУЫЛ ШАРУАШЫЛЫҒЫНДА ПАЙДАЛАНУ
МҮМКІНДІКТЕРІ... 235 Тортбаева Д.Р., Мейржан Р.М., Карасаева А.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ОҢТҮСТІК АЙМАҚТАРЫНДА ОРНАЛАСҚАН ЖЕРАСТЫ ГАЗ ҚОЙМАЛАРЫНЫҢ ПАЙДАЛАНУ ТИІМДІЛІГІН АРТТЫРУ... 240 Ысқақбек А. А.
«АҚЫЛДЫ ҚАЛАДАҒЫ» ЖОҒАРЫ ТЕХНОЛОГИЯЛАР ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ... 243 НакысбековЖ.Т., БуранбаевМ.Ж., АйтжановМ.Б., СуюндыковаГ.С., ШаймухановаА.Т., ГабдуллинМ.Т.
МЫС НАНОҰНТАҒЫНЫҢ ҚҰРЫЛЫМЫНА АЗ ҚУАТТЫ ЭЛЕКТРОНДЫҚ ШОҒЫРДЫҢ ӘСЕРІ 246 Олжаева М.Қ., Дарменкулова Н. О.
НЫҒАЙТҚЫШ ГРАФЕН - МЕТАЛЛ МАТРИЦАЛЫҚ ҚОСПА... 251 Дараев А.М., Нурпеисова Д.А.
КҮН ФОТОЭЛЕКТРЛІ ЗАУЫТТЫ ҚАДАҒАЛАУДЫҢ БАСҚАРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ... 256 ДараевА.М., ДжулаеваЖ.Т., Касымова А.Е., СадвокасоваЖ.Д.
ЭНЕРГИЯ ЖИНАҚТАУДАҒЫ СУ АЙДАУҒА РЕТТЕЛЕТІН ЭЛЕКТР СОРҒЫЛАРЫН САҚТАУ.... 260 Абаева Г.М., Молдабаева Г.Ж.
СШИТО-ПОЛИМЕРЛІ ҚҰРАМДАРДЫ ҚОЛДАНА ОТЫРЫП, СУЛЫ ҚАБАТТАРДЫ ШЕКТЕУДІҢ ФИЗИКО-ХИМИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯСЫ. СУДЫҢ КЕЛУІН ШЕКТЕЙТІН
ҚҰРАМДАРДЫҢ КЛАССИФИКАЦИЯСЫ... 263 Бабашова Д.Е., Ермаханбетова М.Е., Мухаева С.К., Сагат Т.Қ., Ақансерина Т.А.
«КӨКСУ ҚАНТ ЗАУЫТЫ» ЖШС ЖАҒДАЙЫНДА ҚАНТТЫҢ САПАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІН
АНЫҚТАУ... 269 Джетписбаева А.Ж., Нугман Е.З.
БӨЛЕТІН ОПЕРАЦИЯЛАР БОЙЫНША ЖАЙМА ҚАЛЫПТАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫНЫҢ БАСТЫ
ҚАҒИДАЛАРЫ... 276 Сақабекова Ш.К., Медетбекова З.О.
ПОЛИГРАФИЯ ӨНДІРІСІНІҢ АВТОМАТТАНДЫРЫЛҒАН БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІНЕ ТАЛДАУ
ЖАСАУ... 282 Мырзалиев Д.С. Печерский В.Н. Ибрагимова З.А. Қойшыбай М.Б.
БОЛАТТАРДЫҢ БЕТІН КАРБОНИТРАЦИЯ ӘДІСІМЕН БЕРІКТЕНДІРУ... 289 Жолмағамбетова С.Ж., Молдабаева Г.Ж.
ҰҢҒЫ ЖҰМЫСЫНЫҢ ТИІМДІЛІГІН АРТТЫРУ ҮІІІІН ДЕЭМУЛЬГАТОРЛАРДЫҢ
ҚОЛДАНЫЛУ ТИІМДІЛІГІНІҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕМЕСІ... 293 Кайполдаев О.Е., Немкаева Р.Р., Байгаринова Г.А., Мурадов А.Д., Тауасаров К., Омаров Ж.Н.,
Гусейнов Н.Р.
ТИТАН МЕН ГРАФИТТІҢ БІРІККЕН ТОЗАҢДАТУ ӘДІСІМЕН АЛЫНҒАН ТИТАН КАРБИДІН
РАМАНДЫҚ СПЕКТРОСКОПИЯ ӘДІСІМЕН ЗЕРТТЕУ... 298 Иманбекова У.Н., Джунисбеков М. Ш., Иманбекова А.Н.
ДИФРАКЦИЯЛЫҚ ТАЛШЫҚТЫ ТОРДЫҢ ЖҰМЫС ЖАСАУ ПРИНЦИПІ МЕН
СИПАТТАМАЛАРЫН ЗЕРТТЕУ... 302 Унаспеков Б.А., Қуанышбай Н.Б.
ИНФРАҚЫЗЫЛ СӘУЛЕЛІ ОТТЫҚТЫҢ ЭЖЕКТОРЛЫҚ ҚҰРЫЛҒЫСЫНЫҢ ЖҰМЫСЫН
ТЕОРИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУ... 305 Байсеркенов М.Н.
ЖАҺАНДЫҚ СПУТНИКТІК НАВИГАЦИЯ ЖҮЙЕСІН СЫРҒАНАЙ ТАЛДАУ... 310 Мусина З.Д., Билашев Б.А., Калешева Г.Е.
ТЕРЕҢ ҰҢҒЫМАЛАРДЫҢ ҚАБЫРҒАЛАРЫНЫҢ ОРНЫҚТЫЛЫҒЫ... 314 Лян И.В., Мухтарова А.Н., Калкозова Ж.К., Чихрай Е.В., АбдуллинХ.А.
КОМПОЗИЦИЯЛЫҚ ТАЛШЫҚТАРЫНЫҢ СИНТЕЗІ... 321 Амантаева Ә.Е., Зульбухарова Э.М., Нурсейтова А.К., Нурмуханова А.З.
GCMS-QP2010 ULTRA ТИПТІ ХРОМАТОМАССА-СПЕКТРОМЕТІНІҢ ЖҰМЫСЫН
ТАЛДАУ... 326
649
Байболова Л.К., Абжанова Ш.А., Мухтарханова Р.Б., Акимбай Д.
Қ¥С ЕТІНЕН ДЕЛИКАТЕСТІ ЕТ ӨНІМДЕРІНІҢ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ЖЕТІЛДІРУ... 327 Гаврилюк Т. В.
ЛОГИСТИКАДАҒЫ ЭЛЕКТРОНДЫҚ КОММЕРЦИЯ... 332 Жұмабек А.Ж.
ҚАБАТҚА ЭСЕР ЕТУ ӘДІСІ АРҚЫЛЫ ӨНДІРІЛІП ЖАТҚАН М¥НАЙ ҚҰРАМЫНЫҢ
ӨЗГЕРУІНІҢ ӘСЕРІ... 337 Өтепбергенов И.Т., Хисамиев З.Г., Тойбаева Ш. Д., Исабекова Л.С.
НАУБАЙХАНА ӨНДІРІСІНДЕГІ КАМЕРАНЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІНІҢ ЗИЯТКЕРЛІК МОДЕЛІ... 342 Мылқайдаров Ә.Т., Тлеухан Н.
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ӘЛЕМНІҢ ШИЕЛЕНІСКЕН АЙМАҚТАРЫНДАҒЫ
МӘСЕЛЕЛЕРДІ ШЕШУДЕГІ РӨЛІ... 346 Жакипбаев Б.Е., Мусали Г.П., Кулмаханова А.Ш., Кочеров Е.Н., Колесников А.С.
ҚАЛЫПТАУЫШТЫ ҚОЛДАНУСЫЗ ЖЫЛУОҚШ АУЛ АУҒ А АРНАЛҒАН БЛОКТЫ КӨБІКТІ
ШЫНЫНЫ АЛУ ШАРТТАРЫН ЗЕРТТЕУ... 350 Алпамыш Ұ.Р., Зульбухарова Э.М., Ермаганбетова С.Д., Куйкабаева А.А., Нурмуханова А.З.
ӨНДІРІС БАРЫСЫНДАҒЫ ӨНІМДІ СЫНАУ АНАЛИЗІ... 355 Самигулина З.И., Тенизбаева А.С.
КҮРДЕЛІ ОБЪЕКТТЕРДІ БАСҚАРУ ҮШІН ЖАСАНДЫ ИНТЕЛЛЕКТ ӘДІСІН ПАЙДАЛАНУ... 358 Масимова Г.Г., Атымтаева Л.Б.
"MATCALC" МОБИЛЬДІ ҚОСЫМШАСЫНЫҢ ПАЙДАЛАНУШЫ ИНТЕРФЕЙСІН (UI)
ЭВРИСТИКАЛЫҚ БАҒАЛАУ ЖӘНЕ ЮЗАБИЛИТИ ЗЕРТТЕУІ... 365 АйнакуловЖ.Ж., Смирнов В.В., Кузьмин А.Г., РазаковаМ.Г., Кожаев Ж.Т., Макаренко Н.Г.
АШЫҚ ТАУ-КЕН ӨНДІРІСІН ¥ҮҚ ҚОЛДАНУ АРҚЫЛЫ АЭРОФОТОТҮСІРІМ ЖАСАУ... 371 Қадыкенова Н.Е.
ҚАБАТТЫ ҚАЙТАЛМАЛЫ ГИДРОЖАРУ ӘДІСІН ҚОЛДАНУДЫҢ ТИІМДІЛІГІН ТАЛДАУ... 377 Серикбаев А.А., Бурисова Д.Ж., Туртаев А., Толегенова А.А.
ТЕЛЕКОММУНИКАЦИЯЛЫҚ ЖҮЙЕЛЕРДІҢ МЕТРИКАЛАР МАТРИЦАСЫ... 381 Шакенова Ж. Н., Карпеков Р.К.
АВТОМАТТЫ БАСҚАРУ ЖҮЙЕСІН (БЕЙІМДІ) ҚОЛДАНУ АРҚЫЛЫ ҚАТТЫ ЕМЕС
БІЛІКТЕРДІ ӨҢДЕУ... 385 Копнова О.Л.
ЖОҒАРЫ МЕКТЕП ҚҰРЫЛЫМЫНДА АҚПАРАТТЫҚ-Т АЛДАМАЛЫҚ ЖҮЙЕСІН ЖОБАЛАУ.. 389 Турарбек Ә. Т.
ҚАЗАҚСТАНДА ЖЕР СІЛКІНІСІ ӘСЕРІН БАҒАЛАУ ҮШІН ITRIS ГЕОАҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІН ПАЙДАЛАНУ... 394 Умбетов Е . С, Тұрманова Г . Ә.
РЕГЕНЕРАТИВТІАЙНАЛМАЛЫ АУА ЖЫЛЫТҚЫШТАРДЫҢ СУЫҚ БӨЛІГИ ТОЛТЫРУ
КОНСТРУКЦИЯСЫНЫҢ АНАЛИЗІ... 399 Ұзақов Я. М., Таева А. М., Джетписбаева Б. Ш., Макангали К. К., Бекенова Ж. Е.
ТҮЙЕ ЕТІНІҢ МОРФОЛОГИЯЛЫҚ ЖӘНЕ ХИМИЯЛЫҚ ҚҰРАМЫН АНЫҚТАУ... 403 Ұзақов Я. М., Таева А. М., Макангали К. К., Бекенова Ж.
ҰЛТТЫҚ ТАҒАМДАР ЖАСАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫНДА ДӘСТҮРЛІ ЕМЕС ЕТ ШИКІЗАТТАРЫН ҚОЛДАНУ... 407 Ұзақов Я. М., Таева А. М., Матибаева А. И., Қойшыбай Ж. Нуртаева А. Б.
ӨСІМДІК КОМПОЗИЦИЯСЫН ҚОЛДАНЫП СИЫР ЕТІНЕН ЖАСАЛҒАН ПІСІРІЛІП-
ЫСТАЛҒАН ӨНІМНІҢ САПАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІН ЗЕРТТЕУ... 411 Аузерхан Г.С, ДүйсенбекГ.С., Кангужин Б.Е., Сайлаубай А.Ы.
КОМПАКТЫ ГРАФТАҒЫ ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫҚ ОПЕРАТОР РЕЗОЛЬВЕНТ АСЫНЫҢ
ҮЙІРТКІЛІК ТҰРПАТЫ... 417 Мукажанов Н.К., Анарбаев Қ.М.
МЕДИЦИНАЛЫҚ ГРАФИКАЛЫҚ ДЕРЕКТЕРДІ ӨҢДЕУ ҮЛГІЛЕРІН ЖӘНЕ ӘДІСТЕРІН
ЗЕРТТЕУ... 426 Шакиров Н. С.
ҰЯШЫҚТЫ СУ АЙДАУ КЕЗІНДЕ ҚАБАТТЫҢ М¥НАЙ БЕРГІШТІГІН АРТТЫРУДЫҢ БАСТЫ
ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ПАРАМЕТРЛЕРІН НЕГІЗДЕУ... 430 Жетесова Г.С., Кусбекова М.Б.
М АШИНА ЖАСАУ ОБЪЕКТІЛЕРІНІҢ САПАСЫН БАҚЫЛАУДАҒЫ
АВТОМАТТАНДЫРЫЛҒАН ЖҮЙЕЛЕРДІ ТАЛДАУ... 434 Салыков Б.Р., Коваль А.П.
АВТОМОБИЛЬ КӨЛІГІНДЕГІ “ЖАСЫЛ” ЛОГИСТИКА... 442
650
¥зацов Я. М., Таева А. М., Мацангали К. К., Байковұлы А., Агитаев А. А.
ТҮЙЕ ЕТІНІҢ БИОЛОГИЯЛЫҚ ҚҰНДЫЛЫҒЫН ЗЕРТТЕУ... 444
¥зацов Я. М., Оспанова Д. А., Кожахиева М. О., Макангали К. К., Дауренбекова А. Д.
ҚОЙ ЕТІНІҢ ТАҒАМДЫҚ ҚҰНДЫЛЫҒЫН ЗЕРТТЕУ... 449
¥зацов Я. М., Кожахиева М. О., Макангали К. К., Қалдарбекова М.А. Дауренбекова А. Д.
ҚОЙ ЕТІНІҢ ҚҰРЫЛЫМДЫҚ-МЕХАНИКАЛЫҚ КӨРСЕТКІШТЕРІНЕ ЭЛЕКТРОУҚАЛАУЛЫҚ
ЖӘНЕ МЕХАНИКАЛЫҚ ӨҢДЕУДІҢ ӘСЕРІН ЗЕРТТЕУ... 454
¥зацов Я. М., Таева А. М., Макангали К. К., Жүсіпова Н.С., Садыцова Р. С.
ЖЫЛҚЫ ЕТІ ҰШАСЫН БӨЛШЕКТЕУ ТЕХНОЛОГИЯСЫН ЖЕТІЛДІРУ... 459 Ұзацов Я.М., Таева А.М., Диханбаева Ф.Т., Макангали К.К., Садыцова Р.С.
ҰЛТТЫҚ ТАҒАМДАР ЖАСАУ ТЕХНОЛОГИЯСЫНДА ӨСІМДІК ҚОСПАЛАРЫН ҚОЛДАНУ... 466 Ескендирова Д.М., Тойлыбекцызы Ф.
ЛОГИСТИКА ЖЕТКІЗУ ТІЗБЕГІНІҢ ТАУАРЛАРДЫ ЖЕТКІЗУІН ОҢТАЙЛАНДЫРУ... 471 Молгаждаров А. С .,Айпенов Ж. С.
«ҚТЖ - ЖҮК ТАСЫМАЛЫ» АҚ «АЛМАТЫ ЖОЛ БӨЛІМШЕСІ - ЖТ» АЛМАТЫ-САРЫ-ӨЗЕК ДАРА ЖОЛДЫ ТЕЛІМІНДЕ ТАСЫМАЛДАУ ҚАБІЛЕТІН ВАРИАНТТЫ ҚОЗҒАЛЫС ГРАФИГІН ҚОЛДАНУ АРҚЫЛЫ АРТТЫРУ... 474 Кудабаева А .К ., Жаппарова А.К..
«ЕХРО - 2017» КӨРМЕСІНІҢ ЕРІКТІЛЕРІНЕ АРНАЛҒАН КОСТЮМНЫҢ КОНСТРУКТОРЛЫҚ- ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ ІІІҒ.ІІІІМІ... 479 Скаков М.К., Котов В.М., Сураев А.С., Батырбеков Э.Г.
ГАЗБЕН САЛҚЫНДЫЛАТЫН РЕАКТОР НЕГІЗІНДЕП АЭС ТРАКТІНДЕ БУДЫҢ ПАЙДА БОЛУ ЖӘНЕ 500 °С ДЕЙІН ҚАЙТА ҚЫЗДЫРУ ҮДЕРІСІН ЭКСПЕРИМЕНТТІК МОДЕЛЬДЕУ... 483
Чектыбаев Б.Ж., Скаков М.К., Курнаев В.А., Шаповалов Г.В.
БІРІНШІ ҚАБЫРҒАНЫҢ КАНДИДАТТЫҚ МАТЕРИАЛДАРЫНА ПЛАЗМАНЫҢ ӘСЕРІН
ЗЕРТТЕУ ҮІІІІН КТМ ТОКАМАКТЫҢ ИҚ ДИАГНОСТИКАСЫ... 488 Физика-математика ғылымдары
Әшірбаев Н. Қ., Әшірбаева Ж. Н.
ТТТТКТ ТЕСІКТЕРІ ӘРТҮРЛІ БӨГДЕ МАТЕРИАЛДАРМЕН ТОЛТЫРЫЛҒАН ТІКТӨРТБҰРЫШТЫ ДЕНЕДЕП ДИНАМИКАЛЫҚ ЕСЕПТІҢ АЙЫРЫМДЫҚ ҚАТЫНАСТАРЫ... 500 Капалова Н. А., Хомпыш А.
ПОЗИЦИЯЛЫҚ ЕМЕС САНАУ ЖҮЙЕСІН ҚОЛДАНЫП, ЭЛЬ-ГАМАЛЬ ШИФРЛАУ
АЛГОРИТМІНІҢ МОДИФИКАЦИЯСЫН ҚҰРУ... 506 Испулов Н.А., Кисиков Т.Ғ., Жұмабеков А.Ж., Оспанова Ж.Ж., Жуспекова Н.Ж.
ГЕКСАГОНАЛДЫ СИНГОНИЯЛЫ АНИЗОТРОПТЫ ОРТАДА ТЕРМОСЕРПІМДІ
ТОЛҚЫНДАРДЫҢ ТАРАЛУЫ ТУРАЛЫ... 510 Ракишева З.Б., Ахметкалиев Е.Б.
ҒАРЫШ АППАРАТЫН ЖОБАЛАУДА ЖЫЛЖЫМАЛЫ БӨЛІКТЕР БОЛҒАН ЖАҒДАЙДАҒЫ
ҚОЗҒАЛЫСТЫ ЗЕРТТЕУ... 515 Қатаев Н.С., Бацыт А. Б.
БІРТҰТАС АҚПАРАТТЫҚ КЕҢІСТІК - ВЕБ-СЕРВИСТІ ПАЙДАЛАНУ ДЫҢ НЕГІЗІ... 521 Искаков Б. М ., Шамбулов Н.Б., Акаев С.О.
КӨЛЕМДЕГІ ЦЕНТРЛЕГЕН МЕТАЛЛ БАТЫРЫЛҒАН АТОМДАРЫНЫҢ МОДИФИЦИРЛЕНГЕН ТӘСІЛІ... 425 Шамбулов Н. Б., Мухамедгалиева М. А., Наурызбаева А. С., Макаева Р. Ф.
ФМР СЫЗЫҒЫ ЕНІНЕ НИКЕЛЬ -МЫС-МЫРЫШ ФЕРИТТЕРІНІҢ ЭЛЕМЕНТАР ҰЯШЫҒЫНДА КАТИОНДАРДЫҢ ИЗОМОРФТЫҚ АЛМАСУЛАРЫНЫҢ ЫҚПАЛЫ ТУРАЛЫ... 529 Еркегұлов А.Ш.
ЖАРТЫЛАЙ ШЕКСІЗ КОАКСИАЛДЫ ЖҮЙЕДЕ СИММЕТРИЯЛЫ МАГНИТТІК
ТОЛҚЫНДАРДЫҢ СӘУЛЕ ШЫҒАРУЫН ЕСЕПТЕУ... 534 ШаратбековаА.Т., ТурганбаеваА.Р.
ЭЛЕКТРОНДЫҚ САУДАҒА АРНАЛҒАН МУЛЬТИАГЕНТТІК ЖҮЙЕНІ ҚОЛДАНУ ... 541 Нұргабыл Д. Н., Озенбаев Н. T.
ШАРТТАРЫ ШЕКТЕЛМЕГЕН ЕРЕКШЕ АУЫТҚЫҒАН ШЕКАРАЛЫҚ ЕСЕП ШЕШІМІНІҢ
АСИМПТОТИКАСЫ... 545 Берикханова Г.Е., Желдыбаева Б. С., Мукушев Б.А., Мусатаева И.С.
ЕРКІН ЖӘНЕ ШЕКТЕЛГЕН ПОПУЛЯЦИЯЛАРДЫҢ ДИФФЕРЕНЦИАЛДЫҚ ТЕҢДЕУЛЕРІ... 550
651
Джумабаев Д. С., Алданияз П. А.
ЖҮКТЕЛГЕН ЖАЙ ДИФФЕРЕНТ ЦИАЛДЫҚ ТЕҢДЕУЛЕР ҮШІН ҚОЙЫЛҒАН СЫЗЫҚТЫ ЕКІ
НҮКТЕЛІШЕТТІК ЕСЕПТІШЕШУ... 555 Кожанова А.М., Азиналиев Н.А., Жетибаева Д.Ж.
МҰНАЙ-ГАЗ КОМПАНИЯСЫН БАСҚАРУДЫҢ ЛОГИСТИКАЛЫҚ ЖҮЙЕСІН МОДЕЛЬДЕУ
ӘДІСІ... 560 Турехaновa К. М., Әкiмхaновa Ж. Е., Нуржaновa М. C.
ПЛАЗМА ФИЗИКАСЫН ОҚЫТУДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН САНДЫҚ ТЕХНОЛОГИЯЛАР... 565 Берікханова Г. Е., Желдыбаева Б. С., Мукушев Б. А., Мусатаева И. С.
ФУРЬЕ ҚАТАРЫН ҚОЛДАНУДАҒЫ САНДЫҚ ӘДІСТЕР... 568 Жакипбаев Б.Е., Камбатыров М.Б., Күлмаханова А.Ш., Кочеров Е.Н., Колесников А.С.
АСБЕСТЦЕМЕНТ БҰЙЫМДАРЫ ӨНДІРІСІНДЕ ҚОЛДАНЫЛАТЫН ТҮТІКШЕЛІ
ФИБРИЛЛЯРЛЫ ТҮЗІЛГЕН ЖЕТІҚАРА КӨЛДЕНЕҢ-Т АЛШЫҚТЫ ХРИЗОТИЛ-АСБЕСТІНІҢ
КРИСТАЛЛОХИМИЯЛЫҚ ҚҰРЫЛЫМЫН ФИЗИКА-ХИМИЯЛЫҚ ЗЕРТТЕУ... 573 Турехaновa К. М., Әкiмхaновa Ж. Е., Нуржaновa М. C.
JOOMLA ОРТАСЫНДА «ПЛАЗМА ФИЗИКАСЫН ОҚЫТУҒА АРНАЛҒАН» САЙТ ЖАСАҚТАУ... 579 Бакирова Э.А., Искакова Н.Б., Кадирбаева Ж.М.
КОМПЬЮТЕРЛІК АЛГЕБРА ЖҮЙЕЛЕРІН ТРАНСПОРТТЫҚ ЕСЕПТІ ШЕШУДЕ ҚОЛДАНУ... 583 Химия-металлургия ғылымдары
Шабдан Е., Нураже Н., Диханбаев К.К.
ТІСІ4 ЕРІТІНДІСІ НЕГІЗІНДЕ АЛЫНҒАН ДИОКСИД ТИТАН ҚАБЫҚШАСЫН
ҚАЛЫПТАСТЫРУ... 587 Иманбекова У. Н., Джунисбеков М. Ш., Иманбекова А. Н.
МЫС КОНЦЕНТРАТТАРЫНЫҢ БАЛҚЫТУ ПРОЦЕССТЕРІНІҢ КИНЕТИКАСЫН ЗЕРТТЕУ... 592 Локтева М. С., Ефремов С. А.
ШУНГИТ КОНЦЕНТРАТЫНЫҢ НЕГІЗІНДЕГІ СОРБЕНТТЕРДІҢ ТЕХНИКАЛЫҚ ТЕРМИЯЛЫҚ ЖОЛМЕН АЛЫНҒАН ФОРФОР КЫ т К ЫЛЫН ТАЗАРТУДАҒЫ ТИІМДІЛІГІ... 595 Адамбаева Р.С., Альпеисов А.Т.
ЕКІБАСТҰЗ КЕН ОРНЫ КӨМІРІНІҢ МИНЕРАЛДЫ КАЛДЫКТАРЫН ХЛОРЛАУ ӘДІСІМЕН
ҚАЙТА ӨҢДЕУ... 599 СиняевВ.А., Левченко Л.В., Токсеитова Г.А., СахиповЕ.Н., Баигаипова Г.К.,
Батырбаева А.А., Бекмурзаева А.Н.
а-ГЛИКОЗИДТІ БАЙЛАНЫСТАРЫ БАР КАРБОГИДРАТТАРДЫҢ ТЕРМИЯЛЫҚ АНАЛИЗІ... 604 Ибраимбек А. Қ., Кравцова В. Д., Бродский А. Р., Умбетова К. Б., Искаков Р. М.
АЛИЦИКЛДЫ ПОЛИИМИДТЫ ПЛЕНКА НЕГІЗІНДЕ ИІЛГІШ БОЯУ-СЕЗІМТАЛ КҮН
БАТАРЕЯЛАРЫ... 608 Квон Св. С., Жаркевич О.М., Медведева И.Е., Тлепов И.И.
«БІРІКТІРУ-ҚҰЙМА» ТЕХНОЛОГИЯСЫ БОЙЫНША АЛЫНҒАН КЕРМЕТТЕРДЩ ҮСТІҢГІ
ҚАБАТЫ САПАСЫНЫҢ АНАЛИЗІ... 615 Ахымбаев Д. Г., Орынбасаров Н. Ә., Бейсенов Б.С., Елемесов К. К.
МЕТ АЛЛУРГИЯЛЫҚ МАШИНА ЖАСАУ ПРАКТИКАСЫНДАҒЫ ПОЛИМЕРБЕТОН... 624 Акимджанова А.А., Шакирова Д.Т., Акпанбаев Р. C.
УЛЬТРАДИСПЕРСТІ ПЛАТИНА ҰНТАҚТАРЫН СИНТЕЗДЕУ МЕН ЗЕРТТЕУ... 627 Адамбаева Р.С., Альпеисов А.Т.
ТӨМЕН ТЕМПЕРАТУРАЛЫ ХЛОРЛАУ ЖӘНЕ СИРЕК КЕЗДЕСЕТІН ӨНІМДЕРДІ ҚАЙТА
ӨҢДЕУГЕ ПАЙДАЛАНУДЫҢ КЕЛЕШЕГІ... 635 Синяев В. А., Левченко Л. В., Токсеитова Г. А., Сахипов Е. Н., Баигаипова Г. К., Батырбаева А. А.
а-1,4-ГЛИКОЗИДТІ БАЙЛАНЫСТАРЫ БАР КАРБОГИДРАТТАР СЕРИЯСЫ ҮШІН ИҚ-ФУРЬЕ
СПЕКТРЛЕРІН ТАЛДАУ... 637 Байкен А., Масенов А.Т., Сасс А. С., Кензин Н. Р., Рахметова К.С., Усенов А. К.
КӨМІРТЕГІ МОНООКСИДІ ЖӘНЕ МЕТАН ТОТЫҒУЫ ҮШІН БЛОК ТИПТІ
КАТАЛИЗАТОРЛАРДЫ ДАМЫТУ... 643
