• Ешқандай Нәтиже Табылған Жоқ

2 ISSN 1811-1823. Вестник ПГУ

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2024

Share "2 ISSN 1811-1823. Вестник ПГУ"

Copied!
291
0
0

Толық мәтін

Artistic features in the recognition of the inner world of man in the works of Askar S u le im e n o v. Madness and postmodernist dem ythologizing/deconstruction in Venedikt Jerofeev's Leniniana: oxymoron, allusion, slippage of language as components of cultural subtext.

МӘШҺҮР ЖҮСІП КӨПЕЙҮЛЫ

ШЫҒАРМАЛАРЫНДАҒЫ АДАМТАНУ МӘСЕЛЕЛЕРІ

The purpose of this article is research into the works of Mashkhur Zhusup Kopeyuly, which analyzes the problems of man. This article describes how humanity was created. The good and bad qualities of human characters are compared with the statements of Abay K unanbayuly and Mashkhur Zhusup about man.

КӨРКЕМ МӘТІНТҮЗУШІ ФОНОСЕМАНТИКАЛЫҚ ФАКТОРЛАР

The author of the article considers the functional types of the phonosemantic factors and determines the correct symbolic words of formative text.

АДАМНЫҢЖАС МӨЛШЕРІН СИПАТТАУДАҒЫ СОМАТИКАЛЫҚ КОДТЫҚ РӨЛІ

Осы кабатта «жас адам» үгымы метафора қ, метоним иялы қ колданы ылл аргы лы бейнели, ай сонный магынада колданады, караныз: зеленый, сары ауыз рачека, ам цүлагында ойнау (умный ребенок, такой же золотой) добрый, как золото), беззаботный ( ты свободен как) быть свободным как птица (быть свободным как воздух), быть свежим, полным сил, как огурец (быть свежим как жемчуг, быть свежим как чернила), мечтательным, мечтательным( быть вне дома на обед), быть в облаках (парить в облаках), мягкотелый, бок (быть воском в чьих-либо руках) быть воском в чьих-то руках), беззаботный, ведущий к легкому счастью . жизнь (клумба из роз), веселье, обход в поисках удовольствия от веселья (пиво и лыжи), бесстыдник (кусает кого-нибудь за голову), хулиган, паршивая овца, хвастун (трубит в трубу) и т. д. Лошадь, споткнувшаяся о четыре ноги (лошадь о четырех ногах, но споткнулась), экі аякты тугил, торт аякты тюлпар да суринеди, шүыке, окунь, желтогорлый птенец, салаг одних дней (новый год, когда у человека еще нет опыта) ; положиться на кого-л. (вера, доверие к кому-либо), рисковать своей шеей (рисковать своей репутацией или деньгами), ставить телегу впереди лошади (делать что-то не в том порядке), изобретать пятку (изобретать колесо) , наклонить овцу стоя (срезать ветки под собой) и т. д. застрелить одного; 4) Жас адамнын тур-тусин сиптайтын фразеологизм.

ҚАДЫРҒАЛИ ЖАЛАЙЫРДЫҢ «ЖӘМИҒАТ

ТАУАРИХЫНДАҒЫ» «ЧИШБЕК» АНТРОПОНИМІ

ТІЛДІК- ТАРИХИ ҚОЛДАНЫС

С¥ЛТАНМАХМ¥Т ТОРАЙҒЫРОВ ШЕБЕРЛІГІ

ТАҢ», «ЖАРЫҚ» ҮҒЫМДАРЫНЫҢ ЕРЕКШЕЛІГІ

THE THEORETICAL CONCEPTION OFF. GUTTINGER

In the German language, a similar symbol is not fish and chips, but "Wurst und Brot", i.e. here he is not interested in errors due to the insufficient knowledge of the translator, nor in occasional inaccuracy.

УЧЕТ ЛИНГВОКУЛЬ ТУРОЛОГИЧЕСКИХ ОСОБЕННОСТЕЙ АУТЕНТИЧНОГО ТЕКСТА В

СПИСОК ЛИТЕРАТУРЫ

In the paper, the author deals with the analysis of the characteristics of the authentic text from the linguistic and cultural point of view and defines the main orientation of the formation of social and cultural skills.

СКУЧНОЕ КИНО - НОВАЯ ИДЕОЛОГИЯ ГОЛЛИВУДА

Ей бы хоть было за что ухватиться - сомалийских пиратов, торговцев краденым в конце 1970-х, зарождения фолк-рока в начале 1960-х или поисков произведений искусства в конце Второй мировой войны. В данной статье автор указывает на современные проблемы западного драматического кино и его тенденции.

ПУБЛИЦИСТИКАЛЫҚ ТАҚЫРЫПА ТТАРҒА ҚОЙЫЛАТЫН ТАПАПТАР

Мысалы, жазушы және лингвист Данута Реа «Газет тілі» кітабында келесі түсініктеме береді: «Тақырып - мәтіннің ерекше түрі. Ол бүкіл оқиғаны ең аз сөздермен жинақтайды, оқырманды оқиғаға тартады және егер ол болса бетте бірінші болып шығады, оқырманды газетке тартады» [1,13].Бернштейн тақырыпты өз стандарттары бар пікірді таратудың бір түрі ретінде қарастырады: «Тақырып – маңыздылығын өлшеуге арналған ең жақсы шаралардың бірі. жаңалық, ең болмағанда редактордың бағалауы бойынша».

Р.Гальперин өз еңбегінде газет тақырыбына мынадай анықтама берген: «Тақырып (жаңа тақырыпқа немесе мақалаға берілген тақырып) газет жазудың тәуелді түрі.Тақырыптың негізгі қызметі – оқырманды қысқаша хабардар ету. келесі мәтін не туралы екені туралы.

ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ

This article deals with the theoretical aspects of a newspaper headline and defines the main trends in journalism today. The article provides a systematic classification of requirements for newspaper headlines, which can serve as a "guide" for today's journalists when drafting headlines and, above all, help readers in searching for the necessary information.

АССИМИЛЯЦИЯ ФРАНЦУЗСКИХ ЗАИМСТВОВАНИЙ

БАҚ ТІЛІЖӘНЕ ҚОҒАМДЫҚ-ӘЛЕУМЕТТІК ЖАҒДАЙЛАР

Бұл сөз табының ерекшеліктері бүкіл газет бетінде жиі қолданылатын сөздердің тізімін статистикалық әдіспен, жай санау арқылы анықтау мүмкін еместігін, мұндай әрекеттердің біржақтылыққа апаратынын көрсетеді» [2, б. 83]. . Момынова «Газеттің қоғамдық-саяси қызметі қоғамдық-саяси лексика элементтері арқылы көрсетілсе, бағалаушы лексика автордың оқиға мен жағдайға деген көзқарасын білдіреді» деп есептейді [2, б. 83]. Мысалы, 1920 жылы мамыр-маусым айларында он екі аптада бір рет, ал 1920 жылы қазанда Кеңестер съезінің тарауына байланысты біраз уақыт аптасына екі рет шығып тұрды» [4240 б.].

Соңғы саны 1920 жылы қараша, желтоқсан айларында жарық көрген, 4, 5, 6 сандары ғана шыққан үш-ақ нөмір. 1921 жылы «Еңбекші қазақ» деп атауын өзгерткен газет кейін «Еңбекші қазақ» болып өзгертілгені баспасөз тарихынан белгілі. Әлеуметтік Қазақстан», 1932 жылы «Социалистік Қазақстан», 1941 жылы «Социалистік Қазақстан» атауын сақтап қалды.

ШӘҢГЕРЕЙ БӨКЕЕВ

Әуезов «19 ғасыр және 20 ғасыр басындағы қазақ әдебиеті» (1933) кітабында «.. Самар губерниясында орыс дворян-ақсүйектерінің тізіміне тіркеліп, қазақтың тұңғыш төресі ретінде қайтыс болды» деп жазды. Мақалада қазақ әдебиетінің жарқын өкілдерінің бірі Шәңгерей Бөкейдің өзіндік шығармашылығы, ақындық әлемі туралы.

MASHKHUR-ZHUSIP- THE COLLECTOR OF KAZAKH FOLKLORE

Mashkhur-Zhusip made every effort to collect every folklore sample he encountered, without paying attention to their genres or "age". Mashkhur-Zhusip as the native speaker and consequently the person who was well acquainted with the history, the everyday life has peculiarities of his nation has another purpose in the collection of the folklore samples. All that formed the basis of Mashkhur-Zhusip collection work, his conception of folklore study and his enlightenment activities.

To answer the question of how he managed to collect so much by the expedition method, we must look back at his travels. In 1887 at the age of 29 Mashkhur-Zhusip began his journey to Bukhara, Tashkent, Turkistan and other cities. Zholmurat also mentioned that during his journey Mashkhur-Zhusip wrote poems and articles for Tashkent newspapers.

LIST OF REFERENCES

He could know books by heart such as the chronicles of khans by Abylgazy Bahadur, compositions by Navoi, Ferdousi and Saiqali. At that time, there were people who considered writing articles for a newspaper a sin. According to Zholmurat, after leaving Bukhara and Tashkent, he goes to the Syr Daria to meet Mailyqozha, Koshek qozha, the poet in the seventh generation and the descendants of Kuderi qozha.

His description of the places where he was, the people he met and who provided him with folklore samples is an important piece of information for the history of folklore.

ШӘКӘРІМНІҢ ТҮСПАЛ ӨЛЕҢДЕРІ

АСҚАР СҮЛЕЙМЕНОВ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ АДАМТАНУДЫҢ КӨРКЕМДІК ИІРІМДЕРІ

Artistic features in learning about the inner world of man in the works of Askar Sulejmenov. This article is devoted to the characteristics of the characters and the author's position in the works of Askar Sulejmenov.

ТӨЛЕН ӘБДІКОВ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ ПСИХОЛОГИЗМ

This article examines the treatment capabilities of the model of psychologism in the works of Tolain Abdikov.

ҚАБДЕШ ЖҮМАДІЛОВ ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫНДАҒЫ СУРЕТКЕРЛІК ТАНЫМ

This article is devoted to the ideological and genre characteristics and the use of artistic methods in the works of Kabdesh Zhumadilov.

THE ROLE OF TURKISMS IN A LINGUO-CULTURAL INTERACTION OF THE KAZAKH AND POLISH PEOPLE

In the dictionaries of the XIX century, the word ependythesis was already given as obsolete, now it is among historicisms. In the dialects, ependites differ as "the type of clothing": on a production material, breed and on compliance with any type of clothing. In general, it is used in the central part of the European territory, where, by the way, the meaning "feeling", "kosluna" is mostly observed.

In the north of the European part, the word appendicitis is more widespread in meaning. In the Belarusian script apancha (eponcha, ependvtes, oponcha, opancha) is recorded since 1508 in the sense of "a wide raincoat without sleeves" [14, p. Modern lexicographic sources of the Belarusian language define a lexeme as. The form opcmchina, according to the Ukrainian materials of the past and the beginning of this century, acted in the sense "had ependvtes" [17, p.

ПОЭТИКАЛЫҚ МӘТІНДЕГІ «ӨМІР» КОНЦЕПТІСІНІҢ ТАНЫМДЫҚ ТАБИҒАТЫ

Болмыс ұғымы өмірге балама ретінде қолданылатындықтан, ол үш логикалық-ассоциативті элементтен тұрады: Өмір-Өмір-Уақыт [2, б. Поэтикалық мәтіндегі «Өмір» ұғымын білудің табиғаты М. атындағы Солтүстік Қазақстан мемлекеттік университеті Бұл мақалада қазақ поэзиясында қолданылған «Өмір» ұғымы зерттеліп, нақты тілдік материалдар негізінде оның ұлттық сипаты көрсетіледі.

ТҮР-ТҮСТІБІЛДІРЕТІН СӨЗДЕРДІҢ СИМВОЛИКАЛЫҚ МӘНІ

О ПРОБЛЕМАХ КАЗАХСТАНСКОГО ПЕРЕВОДОВЕДЕНИЯ И ПОДГОТОВКИ

СПЕЦИАЛИСТОВ ПО ПЕРЕВОДЧЕСКОМУ ДЕЛУ

Academy of Public Administration under the President of the Republic of Kazakhstan, Institute of Diplomacy, Department of State and Foreign Languages, Astana. The given article provides an analysis of the general content of the training of translation studies specialists characterized by an excessive tendency towards theoretical teaching and insufficient practical orientation and finally the authors conclude that the basic principles of local translation studies and translator training require deep reconsideration.

КАЗАХСКОЕ ФОЛЬКЛОРНО-МИФОЛОГИЧЕСКОЕ НАСЛЕДИЕ И НАРОДНЫЕ МУЗЫКАЛЬНЫЕ

The article considers the value and place of the folklore and mythological heritage of the Kazakh people in the formation of the image of national musical instruments.

ФРАЗЕОЛОГИЧЕСКОЕ КАЛЬКИРОВАНИЕ В ПЕРЕВОДЧЕСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ЯЗЫКОВЫХ

По этому arrie pensee, он сообщает вам факт, диаметрально противоположный истине, а вернувшись домой, сообщает вам, что кыргызы ужасно грубы с китайцами»*14 (Ч. Валиханов, там же, т. 2) , с. 231). Только женщины с испорченным вкусом, не обладающие женственностью, могут кричать от радости, читать раскрепощенные химеры мадам Дю Деван и, закатывая белое, восклицать «gue c'est channat» *2 (Ч. Валиханов, там же, том 1, стр. 287). Солонка была очень смуглая, но лицо имело приятное, на голове у нее торчали цветы, волосы были завязаны, как китайская прическа»* (Ч. Валиханов, там же, т. 2, с. 186).

В случае с Бейсерке все как бы решилось, ему вернули ограбленных тайтюйцев и вернули бы ему четыреста овец» (Ч. Валиханов, там же, т. 4, с. 364), точнее: тайтуяц. (тайтуяц, тюрк.) - серебряный слиток в форме копыта «С точки зрения судебного дела как частного дела, связанного лишь с интересами тяжущихся, возник обычай для работы, предпринимаемой бием ; , в определенных случаях наградить штрафом "бийден-бийлаги" с признанного в суде виновным истца" (Ч. Валиханов, там же, т. 4, с. 88), точнее: бидин бийлиги - вознаграждение за решение Бея. Аруах, дух предков, обращается к ним во всех тяжелых ежедневных ситуациях, говоря: «аруахи, возьми меня за руку и поддержи меня под своими руками» (там же, т. 1, с. 208). Примечание: «Аруат, цолдайские горы, крлтыгымнан жебейские горы», «Не минуют крючок, топор и баклан, говоря: «Кто наступит на баклана, не будет богатым, тот, кто наступит на топор, никогда не станет . содержание» (там же, т. 1, с. 210).

ҚАЗАҚ ФОЛЬКЛОРЫНДАҒЫ БАЯНАУЫЛ ТУРАЛЫ АҢЫЗ БЕН АҚИҚАТ

The article considers the methods of phraseological tracking used for translation activity by translator-bilinguals.

О ГРАММАТИКЕ СИНОНИМИЧНЫХ АТРИБУТИВНЫХ КОНСТРУКЦИЙ В РУССКОМ ЯЗЫКЕ

К ВОПРОСУ КОНВЕРСИИ И АДЪЕКТИВАЦИИ В КАЗАХСКОМ ЯЗЫКЕ

СЫНДАНҒАН ЗАТ ECIMДЕР ТУР АЛЫ

Соңғы кезде, 1960 жылдардың соңы мен 1970 жылдардың басында түркологияда түрік тілдерін басқа тіл семьяларына жататын тілдермен типологиялық салыстырмалы зерттеудің кеңінен енгізілуіне байланысты генеалогиялық жіктеумен қатар, қорытындылау нәтижесінде қос тілді аударма сөздіктерін жасау барысында жинақталған тәжірибе, еңбектердің кең көлемде жариялануына байланысты түркі тілдері диахрондық және синхрондық түрік тілі терең зерттеліп, атрибутивтік позицияда қолданылуы тиіс зат есімдер туралы қорытынды пікір қалыптасты.

Ақпарат көздері

СӘЙКЕС КЕЛЕТІН ҚҰЖАТТАР