KERUEN
M.O. ÁÝEZOV ATYNDAǴY ÁDEBIET
JÁNE ÓNER INSTITÝTYNYŃ
M.O. AUEZOV INSTITUTE
OF LITERATURE AND ART ИНСТИТУТ ЛИТЕРАТУРЫ И ИСКУССТВА ИМЕНИ
М.О.АУЭЗОВА
HABARSHYSY НERALD ВЕСТНИК
ISSN 2078-8134
КЕРУЕН
ҒЫЛЫМИ ЖУРНАЛЫ
№2, 75-том 2022
М.О.ӘУЕЗОВ АТЫНДАҒЫ
ӘДЕБИЕТ ЖӘНЕ ӨНЕР ИНСТИТУТЫ
2005 жылы құрылған
ISSN 2078-8134
КЕРУЕН
НАУЧНЫЙ ЖУРНАЛ
ИНСТИТУТ ЛИТЕРАТУРЫ И ИСКУССТВА ИМ. М.О.АУЭЗОВА
основан в 2005 году
ISSN 2078-8134
KERUEN
SCIENTIFIC JOURNAL
№2, 75 vol 2022
M.O.AUEZOV INSTITUTE OF LITERATURE AND ART
founded in 2005
Ғылыми журнал Ғылыми журнал 2005 жылдан бері шығады.
Құрылтайшысы және баспагері:
М.О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты Редакция мен баспагер
мекен жайы:
Заңды мекен-жайы: Қазақстан, Алматы қ. Шевченко к-сі, 28,
050010,
Нақты мекен-жайы: Қазақстан, Алматы қ. Құрманғазы к-сі, 29,
2-қабат, 050010, Тел .: +7 (727) 272-74-11,
+7 (727) 300-32-45.
Электрондық пошта:
[email protected], [email protected] . ISSN 2078-8134 Жылына 4 рет жарық көреді.
Журнал 2005 жылғы 24 наурызда Қазақстан Республикасының Мәдениет,
ақпарат және спорт министрлігі, Ақпарат және мұрағат комитетінде тіркелген.
Тіркеу куәлігі: 2005 жылғы 24 наурыздағы №5844-Ж.
«КЕРУЕН»
№2, 75-том, 2022
Бас редактор:
МАТЫЖАНОВ Кенжехан Ісләмжанұлы , филология ғылымдарының докторы, ҚР ҰҒА корреспондент мүшесі, М.О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының бас директоры (Алматы, Қазақстан)
Бас редактордың орынбасарлары:
Ғылыми редактор:
ҚАЛИЕВА Альмира Қайыртайқызы , фило- логия ғылымдарының кандидаты, М.О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты бас директорының ғылым жөніндегі орынбасары (Алматы, Қазақстан)
Жауапты редактор:
СҰЛТАН Ертай , PhD, М.О. Әуезов атындағы
Әдебиет және өнер институты бас директорының
орынбасары (Алматы, Қазақстан)
Научный журнал Журнал издается с 2005
года.
Учредитель и издатель:
Институт литературы и искусства
им. М.О. Ауэзова.
Адрес редакции и издателя:
Юридический адрес:
Казахстан, г. Алматы, ул.
Шевченко 28, 050010, Фактический адрес: Казахстан, г. Алматы, ул. Курмангазы 29,
2 этаж. 050010, Тел.: +7 (727) 272-74-11,
+7 (727) 300-32-45.
Email: [email protected], [email protected].
ISSN 2078-8134 Выходит 4 раза в год Журнал зарегистрирован
24 марта 2005 года в Комитете информации и архивов Министерства культуры, информации и
спорта
Республики Казахстан.
Свидетельство о регистрации:
24 марта 2005 г. №5844-Ж.
«КЕРУЕН»
№2, том 75, 2022
Главный редактор:
МАТЫЖАНОВ Кенжехан Слямжанович, доктор филологических наук, член-корреспон- дент НАН РК, генеральный директор Института литературы и искусства им. М.О. Ауэзова (Алматы, Казахстан)
Заместители главного редактора:
Научный редактор:
КАЛИЕВА Альмира Кайыртаевна, кандидат филологических наук, заместитель по науке генерального директора Института литературы и искусства им. М.О. Ауэзова (Алматы, Казахстан).
Ответственный редактор:
СУЛТАН Ертай, PhD, заместитель генераль-
ного директора Института литературы и
искусства им. М.О. Ауэзова (Алматы, Казахстан).
Scientific journal The journal has been
published since 2005
Constitutor and publisher:
M.O. Auezov Institute of Literature and Art Address of the editorial and
publishing office:
28, Shevchenko str., Almaty, 050010, Kazakhstan Tel.: +7 (727) 272-74-11,
+7 (727) 300-32-45.
E-mail: [email protected], [email protected].
ISSN 2078-8134 Published 4 times a year The journal was registered on March 24, 2005 in the Committee of Information and
Archives of the Ministry of Culture, Information and Sports
of the Republic of Kazakhstan.
Registration certificate: March 24, 2005 No. 5844-Zh.
«KERUEN»
№2, 75 vol, 2022
Editor-in-Chief:
MATYZHANOV Kenzhekhan Islamzhanovich , Doctor of Philology, Corresponding Member of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan, Director General of the Institute of Literature and Art named after MO Auezov (Almaty, Kazakhstan)
Deputy Editors-in-Chiefs:
Scientific editor:
KALIEVA Almira Kairtayevna , Candidate of Philological Sciences, Deputy Director General for Science of the M.O. Auezov Institute of Literature and Art (Almaty, Kazakhstan)
Editor-in-Chief:
SULTAN Yertay , PhD, Deputy Director General
of the M.O. Auezov Institute of Literature and Art
(Almaty, Kazakhstan)
РЕДАКЦИЯЛЫҚ АЛҚА:
БАС РЕДАКТОР:
МАТЫЖАНОВ Кенжехан Ісләмжанұлы, филология ғылымдарының докторы, ҚР ҰҒА корреспондент мүшесі, М.О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының бас директоры (Алматы, Қазақстан)
Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57216628445
БАС РЕДАКТОРДЫҢ ОРЫНБАСАРЫ:
СҰЛТАН Ертай, PhD, М.О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты бас директорының орынбасары (Алматы, Қазақстан)
Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57216705450
РЕДАКЦИЯ АЛҚАСЫНЫҢ МҮШЕЛЕРІ:
ОМАРОВ Бауыржан Жұмаханұлы, филология ғылымдарының докторы, профессор, ҚР ҰҒА академигі, Қазақстан Республикасы Президентінің кеңесшісі (Нұр-Сұлтан, Қазақстан)
Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57216859605
БАЗАРБАЕВА Зейнеп Мүслімқызы, филология ғылымдарының докторы, профессор, ҚР ҰҒА академигі, Ахмет Байтұрсынұлы атындағы Тіл білімі институтының бас ғылыми қызметкері (Алматы, Қазақстан)
Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=56195378100
ЖОЛДАСБЕКОВА Баян Өмірбекқызы, филология ғылымдарының докторы, профессор, ҚР ҰҒА корреспондент-мүшесі, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ филология факультетінің деканы (Алматы, Қазақстан) Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57203201994
НЕГИМОВ Серік Нығметоллаұлы, филология
ғылымдарының докторы, профессор, Л. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық университеті (Нұр-Сұлтан, Қазақстан) Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/results/
authorNamesList.uri?st1=NEGIMOV&st2=Serik&origin=search authorlookup
ТЕМІРБОЛАТ Алуа Берікбайқызы, филология ғылымдарының докторы, профессор, әл-Фараби атындағы ҚазҰУ қазақ әдебиеті және әдебиет теориясы кафедрасының меңгерушісі (Алматы, Қазақстан) Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=56148996000
НҰРҒАЛИ Қадиша Рүстембековна, филология ғылымдарының докторы, профессор,
Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия Ұлттық университетінің орыс филологиясы кафедрасы меңгерушісі
(Нұр-Сұлтан, Қазақстан)
Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=55915843100
ОРДА Гүлжахан Жұмабердіқызы, филология ғылымдарының докторы, доцент, М.О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының бас ғылыми қызметкері (Алматы, Қазақстан)
Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57192676955
ҚАЛИЕВА Алмира Қайыртайқызы, филология ғылымдарының кандидаты, М.О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты бас директорының ғылым жөніндегі орынбасары (Алматы, Қазақстан)
Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57213160949
АНАНЬЕВА Светлана Викторовна, филология
ғылымдарының кандидаты, доцент, М.О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының жетекші ғылыми қызметкері (Алматы, Қазақстан)
Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/results/
authorNamesList.uri?st1=ANANYEVA&st2=Svetlana&origin=se archauthorlookup
ҚЫДЫР Төрәлі Еділбайұы, филология ғылымдарының кандидаты, доцент, М.О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының жетекші ғылыми қызметкері
(Алматы, Қазақстан)
Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57216896393
ШӘРІПОВА Диляра Сафарғалиқызы, өнертану кандидаты, доцент, М.О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының жетекші ғылыми қызметкері (Алматы, Қазақстан)
Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57192097133
ОМАРОВА Ақлима Қайырденқызы, өнертану
кандидаты, доцент, Құрманғазы атындағы Қазақ ұлттық консерваториясы (Алматы, Қазақстан)
Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57210747041
ҚАЗТУҒАНОВА Айнұр Жасанбергенқызы, өнертану кандидаты, доцент, М.О. Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтының жетекші ғылыми қызметкері
(Алматы, Қазақстан)
Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57210749637
ТҰРМАҒАМБЕТОВА Бақыт, өнертану кандидаты,
Х. Досмұхамедов атындағы Атырау университетінің доценті (Атырау, Қазақстан)
Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57212550200
ЖҮНДІБАЕВА Арай Қанапияқызы, PhD, қауымдастырылған профессор, Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық Білім Академиясының Қазақ тілі, Қазақ әдебиеті, Қазақстан тарихы зертханасының меңгерушісі (Нұр-Сұлтан, Қазақстан) Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=55912694100
ДАУТОВА Гульназ Рахымқызы, PhD, қазақ әдебиеті және әдебиет теориясы кафедрасының оқытушысы
(Алматы, Қазақстан)
Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57192094749
ХАЛЫҚАРАЛЫҚ РЕДАКЦИЯЛЫҚ КЕҢЕС:
БАГНО Всеволод Евгеньевич, филология ғылымдарының докторы, профессор, Ресей Ғылым академиясының корреспондент-мүшесі (Санкт-Петербург, Ресей) Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=55788979100
КЕНДІРБАЙ Гүлнар Турабекқызы, тарих ғылымдарының докторы, Колумбия университетінің профессоры (Нью-Йорк, АҚШ)
Профиль сілтемесі: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=25226509300
CHAMORRO Antonio Chicharro, ғылым докторы, философия жане қолжазба факультетінің профессоры (Гранада, Испания) H =2КРАСОВСКАЯ Аксиния, филология ғылымдарының докторы, профессор, Бухарест Университеті (Бухарест, Румыния) H =1
НИКОЛАС Мари, филология ғылымдарының докторы, профессор, Лихай Университеті (Пенсильвания, АҚШ) H = 1
РЕДАКЦИОННАЯ КОЛЛЕГИЯ:
ГЛАВНЫЙ РЕДАКТОР:
МАТЫЖАНОВ Кенжехан Слямжанович, доктор филологических наук, член-корреспондент НАН РК, генеральный директор Института литературы и искусства им. М.О. Ауэзова (Алматы, Казахстан) Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57216628445
ЗАМЕСТИТЕЛЬ ГЛАВНОГО РЕДАКТОРА:
СУЛТАН Ертай, PhD, заместитель генерального директора Института литературы и искусства им. М.О. Ауэзова (Алматы, Казахстан)
Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57216705450
ЧЛЕНЫ РЕДАКЦИОННОЙ КОЛЛЕГИИ:
Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57213160949
ОМАРОВ Бауыржан Жумаханович, доктор филологических наук, профессор, академик НАН РК, советник Президента Республики Казахстан (Нур-Султан, Казахстан)
Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57216859605
БАЗАРБАЕВА Зейнеп Муслимовна, доктор филологических наук, профессор, академик НАН РК, главный научный сотрудник Института языкознания имени Ахмета Байтурсынова (Алматы, Казахстан)
Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=56195378100
ЖОЛДАСБЕКОВА Баян Омирбековна, доктор
филологических наук, профессор, член-корреспондент НАН РК, декан филологического факультета КазНУ им. Аль- Фараби (Алматы, Казахстан)
Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57203201994
НЕГИМОВ Серик Ныгметоллаевич, доктор филологических наук, профессор кафедры
казахской литературы Евразийского Национального университета им. Л.Н. Гумилева (Нур-Султан, Казахстан) Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/results/
authorNamesList.uri?st1=NEGIMOV&st2=Serik&origin=search authorlookup
ТЕМИРБОЛАТ Алуа Берикбаевна, доктор филологических наук, профессор, заведующая кафедрой казахской литературы и теории литературы КазНУ им. Аль-Фараби (Алматы, Казахстан)
Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=56148996000
НУРГАЛИ Кадиша Рустембековна, доктор
филологических наук, профессор, заведующая кафедрой русской филологии Евразийского Национального университета им. Л.Н.Гумилева (Нур-Султан, Казахстан) Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=55915843100
ОРДА Гульжахан Жумабердыевна, доктор
АНАНЬЕВА Светлана Викторовна, кандидат филологических наук, доцент, ведующий научный сотрудник Института литературы и искусства им. М.О.
Ауэзова (Алматы, Казахстан)
Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/results/
authorNamesList.uri?st1=ANANYEVA&st2=Svetlana&origin=se archauthorlookup
КЫДЫР Торали Едилбай, кандидат филологических наук, доцент, ведущий научный сотрудник Института литературы и искусства им. М.О. Ауэзова (Алматы, Казахстан)
Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57216896393
ШАРИПОВА Диляра Сафаргалиевна, кандидат искусствоведения, доцент, ведущий научный сотрудник Института литературы и искусства им. М.О. Ауэзова (Алматы, Казахстан)
Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57192097133
ОМАРОВА Аклима Каирденовна, кандидат искусствоведения, доцент Казахской национальной консерватории имени Курмангазы (Алматы, Казахстан) Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57210747041
КАЗТУГАНОВА Айнур Жасанбергеновна, кандидат искусствоведения, доцент, ведущий главный сотрудник Института литературы и искусства им. М.О. Ауэзова (Алматы, Казахстан)
Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57210749637
ТУРМАГАМБЕТОВА Бахыт Жолдыбаевна, кандидат искусствоведения, музыковед, доцент кафедры музыки и искусства Атырау Университет им. Х.Досмухамедова (Атырау, Казахстан)
Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57212550200
ЖУНДИБАЕВА Арай Канапиевна, PhD, ассоциированный профессор, заведующий лабораторией казахского языка, казахской литературы, истории Казахстана Национальной академии образования имени И. Алтынсарина
Нур-Султан, Казахстан)
Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=55912694100
ДАУТОВА Гульназ Рахимовна, PhD, преподаватель кафедры казахской литературы и теории литературы (Алматы, Казахстан)
Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57192094749
МЕЖДУНАРОДНЫЙ РЕДАКЦИОННЫЙ СОВЕТ:
БАГНО Всеволод Евгеньевич, доктор филологических наук, профессор, член-корреспондент Российской академии наук (Санкт-Петербург, Россия)
Ссылка на профиль: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=55788979100
КЕНДИРБАЙ Гульнар Турабековна, доктор исторических наук,
EDITORIAL BOARD
EDITOR-IN-CHIEF:
MATYZHANOV Kenzhekhan Slyamzhanovich, Doctor of Philology, Corresponding Member of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan, General director of the M.O.Auezov Institute of Literature and Art (Almaty, Kazakhstan) Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57216628445 DEPUTY EDITOR-IN-CHIEF:
SULTAN Yertay, Ph.D., Vice-general director of M.O.Auezov Institute of Literature and Art (Almaty, Kazakhstan) Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57216705450
MEMBERS OF THE EDITORIAL BOARD:
OMAROV Bauyrzhan Zhumakhanovich, Doctor of Philology, Professor, Academician of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan, President's advisor of the Republic of Kazakhstan (Nur-Sultan, Kazakhstan)
Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57216859605
BAZARBAYEVA Zeynep Muslimovna, Doctor of Philology, Professor, Academician of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan, Chief Researcher of the Akhmet Baitursynov Institute of Linguistics (Almaty, Kazakhstan) Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=56195378100
ZHOLDASBEKOVA Bayan Omirbekovna, Doctor of Philology, Professor, Corresponding Member of the National Academy of Sciences of the Republic of Kazakhstan, Dean of the Philological Faculty of Al-Farabi Kazakh National University
(Almaty, Kazakhstan)
Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57203201994
NEGIMOV Serik Nygmetollayevich, Doctor of Philology, Professor of the Department of Kazakh Literature of L.Gumilev Eurasian National University (Nur-Sultan, Kazakhstan) Profile link: https://www.scopus.com/results/authorNamesList.
uri?st1=NEGIMOV&st2=Serik&origin=searchauthorlookup TEMIRBOLAT Alua Berikbayevna, Doctor of Philology, Professor, Head of the Department of Kazakh Literature and Literary Theory of Al-Farabi Kazakh National University (Almaty, Kazakhstan)
Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=56148996000
NURGALI Kadisha Rustembekovna, Doctor of Philological Sciences, Professor, Head of the Department of Russian Philology L.N. Gumilyov Eurasian National University
(Nur-Sultan, Kazakhstan)
Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=55915843100
ORDA Gulzhakhan Zhumaberdyevna, Doctor of Philology, Associate Professor, Chief Researcher of the M. O. Auezov Institute of Literature and Art (Almaty, Kazakhstan) Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57192676955
KALIYEVA Almira Kairtayevna, Candidate of Philological Sciences, Deputy Director General for Science of the M.O.
Auezov Institute of Literature and Art (Almaty, Kazakhstan) Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57213160949
ANANYEVA Svetlana Viktorovna, Candidate of Philological Sciences, Associate Professor, Leading Researcher of the M.O.Auezov Institute of Literature and Art (Almaty, Kazakhstan) Profile link: https://www.scopus.com/results/authorNamesList.
uri?st1=ANANYEVA&st2=Svetlana&origin=searchauthorlookup
KYDYR Torali Edilbay, Candidate of Philological Sciences, Associate Professor, Chief Researcher of the M. O. Auezov Institute of Literature and Art (Almaty, Kazakhstan) Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57216896393
SHARIPOVA Dilyara Safargalievna, Candidate of Art History, Associate Professor, Leading Researcher at the M. O. Auezov Institute of Literature and Art (Almaty, Kazakhstan) Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57192097133
OMAROVA Aklima Kairdenovna, Candidate of Art History, Associate Professor, Kurmangazy Kazakh National Conservatory (Almaty, Kazakhstan)
Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57210747041
KAZTUGANOVA Ainur Zhasanbergenovna, Candidate of Art History, Associate Professor, Leading Researcher of the M. O.
Auezov Institute of Literature and Art (Almaty, Kazakhstan) Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57210749637
TURMAGAMBETOVA Bakhyt Zholdybayevna, Candidate of Art History, Senior lecturer at the Department of Music and Art of H.Dosmukhamedov Atyrau University (Atyrau, Kazakhstan) Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57212550200
ZHUNDIBAYEVA Arai Kanapievna, PhD, Associate Professor, Head of the Laboratory of the Kazakh language, Kazakh Literature, History of Kazakhstan of the I. Altynsarin National Academy of Education (Nur-Sultan, Kazakhstan)
Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=55912694100
DAUTOVA Gulnaz Rakhimovna, PhD, Lecturer, Department of Kazakh Literature and Literary Theory (Almaty, Kazakhstan) Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=57192094749
INTERNATIONAL EDITORIAL COUNCIL:
BAGNO Vsevolod, Doctor of Philology, Professor, Corresponding Member of the Russian Academy of Sciences (Saint Petersburg, Russia)
Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=55788979100
KENDIRBAY Gulnar Turabekovna, Doctor of Historical Sciences, Professor of Columbia University (New York, USA) Profile link: https://www.scopus.com/authid/detail.
uri?authorId=25226509300
CHAMORRO Antonio Chicharro, Doctor of Sciences, Professor of Granada University, Head of the Faculty of Philosophy and Manuscript (Granada, Spain)
H =2KRASOVSKAYA Aksinia, Doctor of Philology, Professor, Bucharest University (Bucharest, Romania)
H = 1
NIKOLAS Mary, Doctor of Philology, Professor, Lehigh University (Pennsylvania, USA)
H = 1
МАЗМҰНЫ
Бас редактордың алғы сөзі...14
Әдебиеттану Әзібаева Б.У. «Қазақтың киіз үйі» заттық коды: генезисі мен семантикасы...17
Керим Ш., Жеменей И. Әбу Насыр Мүбашшир ат-Таразидің «Йадгар Зандан иа aйней жаһан» («Түрме естелігі немесе әлем айнасы») атты мәснәуиі...33
Орда Г.Ж. Қазіргі қазақ балалар поэзиясындағы дәстүр ұласуы......48
Хамраев Ә.Т., Шагимолдина М.О. Тәуелсіздік дәуіріндегі қазақ әдебиеті әзірбайжан тілінде...64
Кенбаева А.З., Пангереев А.Ш., Мамбетова Г.Ж. Қарақалпақтың «Ер Зийуар» эпосындағы топонимдерді зерттеу...72
Медеубек С. Ұлттық ойындардың әлеуметтік-психологиялық астары...82
Ханкей Е. «Абай жолы» роман-эпопеясының «Қайтқанда» тарауының текстологиясы (қолжазба мен жарияланымдары бойынша)...93
Абилхамитқызы Р., Бегалиева Л.Б. Түркі әлеміндегі періштенің көркем бейнесі: кеше және бүгін...104
Қоштаева Г.Қ., Челик Я. Сиди Ахмедтің «Ташұқнама» дастаны түркі тілінде жазылған жәдігер...117
Ахметова А.М., Ахметова Г.М. Әлихан Жақсылық шығармашылығындағы адам мен әлем интерпретациясы...129
Кенжебекова Г.Ж., Сманов Б.Ө., Сөйлемез О.М. Әуезовтің «Абай жолы» роман-эпопеясындағы Абайдың діни бейнесі...143
Искакова Г.Ж., Рыспаева Д.С., Ахметова Г.С. Фольклор мәтіндерін аударудағы теориялық және практикалық мәселелер...151
Болатова Г.Ж., Мұхаметқали А.А. Философиялық прозадағы интермәтіннің экспрессивтік қызметі (Б.Момышұлы «След птицы в небе» романының негізінде)...166
Татиев Е.Е., Саркулова М.Ұ., Мухамедиева А.Б., Татиева М.Е. Қазақтың «Ұмай» мифтік әңгімесіне психоталдау...176
Салтақοва Ж.Т., Қоспағарова Ә.К. Қазақ эпостарының шежірелік сипаты...184
Мұрсалимова Н.М., Сманова Е.А. Жетісу ақындар айтысының жиналу тарихы (қолжазбалар негізінде)...193
Оралбек А. Халық ақыны Әбдіғали Сариевтің әдеби мұрасы...201
Мұрсал А. Ахметолла Қалиұлының «Арда алтай» романындағы психологизм...209
Жолдыбай О. Ойын-сауық ойындары: эволюция және заманауи көрініс...220
Абилдаева Қ.Н., Абишева Н.М., Тәжібаева Ш.А. Эрнест Хемингуэйдің «Шал мен теңіз» повесін оқыту...231
Мәдениеттану Жангужинова М.Е., Ербол А.Е., Құмарғалиева Н.Р. Сахналық костюм-креативті индустрия жағдайында сценографияның тәрбиелік құралы ретінде...241
СОДЕРЖАНИЕ
Обращение главного редактора...15
Литератураведение Азибаева Б.У. Предметный код культуры «Казахская юрта»: генезис и семантика...17
Керим Ш., Жеменей И. Маснави ученого-богослова Абу Насир Мубашшира ат-Тарази «Ядгар Зандан иа айней джахан» (Память о тюрьме или зеркало мира)...33
Орда Г.Ж. Продолжение традиций в современной казахской детской поэзии...48
Хамраев А.Т., Шагимолдина М.О. Казахская литература эпохи независимости на азербайджанском языке...64
Кенбаева А.З. Пангереев А.Ш. Мамбетова Г.Ж. Изучение топонимов в каракалпакском героическом эпосе «Ер Зийуар»...72
Медеубек С.М. Социально-психологические основы национальных игр...82
Ханкей Е. Текстология главы «Возвращение» романа-эпоса «Абай жолы» (по рукописи и публикациям)...93
Абилхамитқызы Р., Бегалиева Л.Б. Художественный образ ангела в тюркском мире: вчера и сегодня...104
Коштаева Г., Челик Я. Эпос Сиди Ахмеда "Ташукнама", написанный на тюркском языке...117
Ахметова А.М., Ахметова Г.М. Интерпретация человека и мира в творчестве Алихана Жаксылыка..129
Кенжебекова Г.Ж., Сманов Б.У., Сойлемез О. Религиозный образ Абая в романе-эпопее М. Ауэзова “Путь Абая”...143
Искакова Г.Ж., Рыспаева Д.С., Ахметова Г.С. Теоретические и практические проблемы перевода фольклорных текстов...151
Болатова Г.Ж., Мұхаметқали А.А. Экпрессивная функция интертекста в философской прозе (по роману «След птицы в небе» Б. Момышулы)...166
Татиев Е.Е., Саркулова М.У., Мухамедиева А.Б., Татиева М.Е. Психоанализ казахского мифического рассказа «Умай»...176
Салтакова Ж.Т. , Коспагарова А.К. Генеологический характер казахского эпоса...184
Мурсалимова Н.М., Сманова Е.А. История сбора айтыс состязании акынов Жетысу (на основе материалов рукописей)...193
Оралбек А. Литературное наследие народного поэта Абдигали Сариева...201
Мурсал А., Танжарикова А.В. Психологизм в романе Ахметолла Калиулы «Арда Алтай»...209
Жолдыбаев О.М. Развлекательные игры: эволюция и современный взгляд...220
Абилдаева К.Н., Абишева Н.М., Тажибаева Ш.А. Изучение повести Эрнеста Хемингуэя «Старик и море»...231
Культурология Жангужинова М.Е., Ербол А.Е, Кумаргалиева Н.Р. Cценический костюм – как воспитательный инструмент сценографии в условиях креативной индустрии...241
Жумасеитова Г.Т., Мосиенко Д.М., Поваляшко Г.Н., Саитова Г.Ю. Казахстанский балет в ретроспективе поиска национальной самоидентификации...259
Бекмагамбетова Ж.А., Бегалинова Г.А. Музыкальное искусство на современном этапе Казахстана в условиях креативной индустрии...272
Камзабекович О., Ахманов С.М., Рахымжанов Е.Т. Значимость сценической речи в становлении актера...283
Абикенов Ж.О., Енсеева В.Т. Влияние пандемической ситуации на культуру граждан...294
Курманбай У.П., Ескендиров Н.Р. Нынешняя модель управления в казахском театре...308
CONTENT
Editor-in-chief's address...16
Literary studies Azibayeva B.Y. The subject code of the “Azakh yurt” culture: genesis and semantics...17
Kerim Sh., Zhemeneу I. Masnavi of scholar-theologian Abu Nasir Mubashir at-Tarazi "Yadgar Zandan ia Aynei Jahan" (Memory of the Prison or the Mirror of the World)...33
Оrda G.Zh. Continuation of traditions in modern Kazakh children's poetry...48
Khamraev A.Т., Shagimoldina M.O. Kazakh literature of the independence era in the azerbaijani language...64
Kenbayeva A.Z., Pangereyev A.Sh., Mambetova G.Zh. The study of place names in the karakalpak heroic epos “Yer ziyuar”...72
Меdеubеk S.М. Socio-psychological background of national games...82
Khankey Y. Textology of the chapter "Return" of the epic novel "Abai Joli" (according to my manuscript and publication)...93
Abilkhamitkyzy R., Begalieva L.B. The artistic image of an angel in the Turkic world: yesterday and today....104
Koshtayeva G., Çelik Y. Sidi ahmed's epic "tashuknama" written in turkic language...117
Akhmetova A.M., Akhmetova G.M. Interpretation of Man and the World in the Creativity of Alikhan Zhaksylyk...129
Kenzhebekova G.Zh., Smanov B.O., Soylemez O. The religious image of Аbai in the epic novel by М. Auezov “Тhe way of Аbai”...143
Iskakova G.Zh., Ryspaeva D.S., Akhmetova G.S. Тheoretical and practical problems of translation of folk texts...151
Bolatova G.Zh., Mukhametkali A.A. Expressive function of intertextuality in the philosophical prose (based on the novel «Sled ptici v nebe» by B.Momyshuly)...166
Tatiev E.E., Sarkulova M.U., Kenispaev Zh.K., Mukhamedieva A.B., Tatieva M.E. Рsychoanalysis of the kazakh mythical story «Umai»...176
Saltakova Zh.T., Kospagarova A.K. Geneological character of the kazakh epos...184
Mursаlіmovа N.M., Smanova Е.A. History of the aitys collection by Zhetysu akyns (based on the manuscript)...193
Oralbek A. The literary heritage of the folk poet Abdigali Sariyev...201
Мursal А., Таnzharykhova А.В. Psychologism in Akhmetoll Kaliula's novel "Arda Altai"...209
Zholdybaev O.M. Entertainment games: evolution and modern look...220
Abildayeva K., Abisheva N., Tazhibaeva Sh. Study of Ernest Hemingway’s novel “The Old Man and the Sea”...231
Cultural studies Zhanguzhinova M.Ye., Yerbol A.Ye., Kumargalieva N.R. Stage costume - as an educational tool of scenography in the conditions of the creative industry...241
ХҒТАР 17.81.31 https://doi.org/10.53871/2078-8134.2022.2-17
Оралбек А.
М.О.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты, Алматы, Қазақстан
e-mail: [email protected] Orcid: 0000-0002-0600-7006
ХАЛЫҚ АҚЫНЫ ӘБДІҒАЛИ САРИЕВТІҢ ӘДЕБИ МҰРАСЫ
Аңдатпа. Мақалада халық ақыны Әбдіғали Сариевтің әдеби мұрасының жинақталуы, жариялануы, жүйеленуі қатарлы мәселелер қарастырылған.
Өткен ғасырдағы халық ақындары шығармашылығының халқымыздың рухани өмірінде ала- тын орны туралы айтылып та, жазылып та келді. Алайда кеңестік тәртіптің кесірінен әдебиетіміз тек біржақты көрініс алып, көбінде саяси көзқарастардың ығында кетті. Еліміздің әр түкпіріндегі кейбір халық ақындары мен олардың шығармашылығы танымал тұлғалардың тасасында қалып қойғандықтан, олар туралы іргелі зерттеулер жүргізіліп, еңбектері ғылыми айналымға түсті деп айта алмаймыз. Дәл осындай халық ақындарының бірі және бірегейі – Әбдіғали Сариев.
Сүйінбайдың сарқыты, Жамбылдың шәкірті Әбдіғали Сариев отты өлеңдерімен ел көңілінен шыға білген халық ақындарының бірі. Екей руынан шыққан көзі ашық, көкірегі ояу, көңілі даңғыл суырыпсал- ма ақындар жырлаған батырлар жырын, шығыс қиссаларын, Сүйінбайдың айтыстарын және ел арасына кеңінен тараған аңыз-әңгімелерді, мақал-мәтелдерді, әзіл-оспақтарды, жұмбақтарды құлағына құйып, көкірегіне түйіп, жаттап өсті. Есейгенде Жамбылдың қасында жүріп, ақындық өнерінен үлгі алып, айтқанын тыңдап, ақыл-кеңесіне ден қойды. Қай кезеңде де ақындардың қоғамдағы атқарар қызметінің ерекше болғаны белгілі. Алайда осы ақындарға тән суырып-салмалылық қасиет ортақ болғанымен, ақындық өнер де түрлі мектептерге бөлінеді. Сондай-ақ ақындардың амал-тәсілдері әр түрлі. Мысалы, Арқа ақындық мектебі, Сыр бойының ақындық мектебі, Батыс ақындық мектебі. Осылардың қатарында ақындық, жыршылық және айтыс өнерінде өзіндік өрнегін қалыптастырған Жетісу ақындық мектебінің де орны ерекше. Жетісу ақындық мектебінін пайда болып, қалыптасуы кезеңдерінде көптеген жауһар жырлы ақындар кезең-кезімен келіп отырған.
Кілт сөздер: мұра, ақын, жанр, айтыс, ақын, жыршы, дәстүр, қолжазба.