تأثیر پروبیوتیک و اسانس گیاه آرتمیزیا آنوا بر عملکرد تولیدی، فراسنجه‌های خونی، آنزیم‌های کبدی و پاسخ ایمنی بلدرچین‌های تخمگذار ژاپنی

(1)

هرود

20 هرامش

3 زییاپ 1397

هحفص یاه 462 - 451

ریثأت هایگ سناسا و کیتویبورپ اونآ ایزیمترآ

هجنسارف ،یدیلوت درکلمع رب ،ینوخ یاه

میزنآ نیچردلب ینمیا خساپ و یدبک یاه ینپاژ راذگمخت یاه

یدازریش نسح

1

شنمرصان نیسح ،*

بیطخ یلع ،2 1وج

روپرهاط نارماک ، ییارق یربکا دمحم ،3

1

1 . یداتسا ملایا هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،یماد مولع هورگ ،را .ناریا ،ملایا ،

2 . شناد تخومآ ۀ ملایا هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،یماد مولع هورگ ،دشرا یسانشراک .ناریا ،ملایا ،

3 . ملایا هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،یماد مولع هورگ ،رایشناد .ناریا ،ملایا ،

قم لوصو خیرات :هلا

16 / 02 / 1397

:هلاقم شریذپ خیرات 08

/ 05 / 1397

هدیکچ شیامزآ نیا زا فده یسررب

ریثأت هایگ سناسا اونآ ایزیمترآ

هب سولیفودیسا سولیسابوتکلا کیتویبورپ و یارب ینیزگیاج ناونع

یتنآ کیتویب نیچردلب هیذغت رد یاه

راذگمخت .دوب ینپاژ دادعت

180 گمخت نیچردلب هعطق راذ

ینپاژ 46

ًلاماک حرط بلاق رد هزور

اب یفداصت راهچ

و رامیت جنپ ( رارکت هن )رارکت ره رد هجوج هعطق نس ات

109 یگزور دش هدافتسا .دن

یشیامزآ یاهرامیت لماش

:

1 هب هیاپ هریج ) ،)یندوزفا دقاف( دهاش هورگ ناونع

2 هیاپ هریج ) +

یسکا نیلکیاسارتت (

200 ppm ) ، 3 ) هیاپ هریج + هایگ سناسا

ایزیمترآ (اونآ

200 ppm و ) 4 هیاپ هریج ) +

کیتویبورپ (

10¹¹ CFU × 02 / 4 )هریج مرگولیک رد دندوب

. لک رد ،شرورپهرود

کیتویبورپ زا هدافتسا

،هریج رد شیازفا ببس ایزیمترآ و دهاش یاهرامیت اب هسیاقم رد

ینعم یراد رد مخت هدوت دش ناگدنرپ

( 05 / 0 P<

.) هورگ یاه هیذغت تفایرد هورگ اب هسیاقم رد ایزیمترآ و کیتویبورپ اب هدش یتنآ هدننک

تظلغ رظن زا کیتویب زکولگ

،

و لرتسلک شهاکLDL

ینعم یراد ار ( دنداد ناشن 05

/ 0 P<

دادعت .) تیسوفمل رد

گ هیذغت هور اب هدش

یواح هریج رد ایزیمترآ

هسیاقم هورگ اب تفایرد یاه یتنآ و کیتویبورپ هدننک

یب دادعت یلو دوب رتمک کیتو لیفورته

دنتشاد یرتشیب اه (

05 / P<0 ) . دادعت

دیفس لوبلگ رد تیسوفمل هب لیفورته تبسن و

زا رتشیب دندرک تفایرد ایزیمترآ هک یناگدنرپ هورگ ریاس زا

( دوب اه 05 / 0 P<

) . رب

،قیقحت نیا زا لصاح جیاتن ساسا کیتویبورپ

سولیفودیسا سولیسابوتکلا یم

دناوت هب ناونع دشر کرحم کی هیذغت رد

نیچردلب یاه راذگمخت دریگ رارق هدافتسا دروم ینپاژ .

هژاودیلک اه

: اونآ ایزیمترآ هجنسارف ،یدیلوت درکلمع ،راذگمخت نیچردلب ،

،ینوخ یاه سولیفودیسا سولیسابوتکلا

.

(2)

همدقم رد یاهروشک رد لاح

یارب اضاقت هعسوت مخت و تشوگ

رویط ندومن هدروآرب یارب و تسا شیازفا لاح رد هتسویپ

هدنرپ ،نایرتشم یاضاقت رتدودحم یاهاضف رد یرتشیب یاه

یم هداد شرورپ یور یدایز راشف لماع نیا هک دنوش

یم لامعا رویط تملاس .دیامن

مکارت شیازفا تقیقح رد

یم هلگ هنیمز دناوت یرامیب شرتسگ و عویش زاس

یاه

یم لماع نیا هک دشاب هلگ رد ینوفع شهاک نمض دناوت

تیسورتنا ناوت ًامومع هک یذغم داوم بذج رد هدور یاه

قیرط زا ،تسا یمضه داوم عفد تعرس شیازفا زا یشان .دوش هلگ درکلمع شهاک ببس زین ینمیا متسیس فیعضت یذغم داوم زا یرتشیب رادقم هدنرپ طیارش نیا رد هک ارچ ار یتفایرد یم ینمیا متسیس تیوقت فرص

هچرگا .دنک

یرامیب شرتسگ زا یریگولج تهج ،ینوفع یاه

شرورپ یتنآ زا رویط ناگدنهد کیتویب

دشر کرحم یاه

یم هدافتسا هک تسا ههد کی زا شیب اما ،دننک

هب لیلد

یرتکاب شرتسگ یتنآ هب مواقم یاه

نآ بقاعتم و کیتویب

نژ لاقتنا لسن هب تمواقم یاه

عب یاه و یرتکاب ید

هب رد یتابیکرت نینچ هب تمواقم شیازفا صوصخ

،ناسنا

رد اهنآ زا هدافتسا رویط و ماد کاروخ

اپورا هیداحتا طسوت

.تسا هدش عونمم مه یفرط زا

زا هدافتسا تیعونمم لامعا

یتنآ کیتویب شیازفا بجوم تسا نکمم ،دشر کرحم یاه

یرامیب زورب ش رویط تعنص رد دیلوت شهاک و اه

دو [ 1 ] .

یتنآ یارب بسانم نیزگیاج نتفای ،نیاربانب کیتویب

اه

ریظن میزنآ کیتویبورپ ،یلآ یاهدیسا ،اه یرپ ،اه

کیتویب ،اه

یم یرورض )کشخ ردوپ و هراصع ،سناسا( ناهایگ .دشاب

نیزگیاج نایم زا قیقحت نیا رد یتنآ یاه

کی یکیتویب

و باختنا ریز لیلاد هب یهایگ سناسا کی و کیتویبورپ رد هک تسا هدش شرازگ .دنتفرگ رارق یبایزرا دروم هجوج یاه شلاچ یتشوگ

،سنجنیرفرپ مویدیرتسلک اب هتفای

اب هریج ندرک لمکم هیوس

سولیفودیسا سولیسابوتکلا مش شیازفا نمض

را یرتکاب یاه دیفم شراوگ هاگتسد

نژوتاپ دادعت شهاک ببس هب .تسا هدش اه

هنوگ هک یا

سید هب ار سنجنیرفرپ مویدیرتسلک زا یشان زویرتکاب

تسا هدنادرگرب یعیبط تلاح [

13 ] نینچمه . هدش شرازگ

هک تسا سولیفودیسا سولیسابوتکلا

رد نژ میظنت یاه

نومروه میظنت ،ینمیا خساپ اب طبترم و تفاب ومن و دشر ی

تسا لیخد ینوی زاتسومه [

8 ].

تاقیقحت ،نیا رب نوزفا

یم ناشن هک دهد

سولیفودیسا سولیسابوتکلا رظن زا

و لورتسلک تظلغ شهاک ریاس هب تبسن نوخ مرسLDL

هیوس یکیتویبورپ یاه رثؤم

یم رت دشاب [ 21 ].

هایگ سناسا رد دوجوم تابیکرت نازیم نیرتشیب اونآ ایزیمترآ ( روفماک هب طوبرم

48 ،)دصرد 1

، 8 - لوئنیس

( 39 / 9 ( نفماک و )دصرد 98

/ 6 یم )دصرد دشاب

[ 23 ] .

تیوقت ،یبورکیمدض صاوخ ینمیا متسیس یگدننک

و

یتنآ تسا هدیسر تابثا هب قوف تابیکرت ینادیسکا [

20 ] .

تسا هدیسر تابثا هب یدایز نیققحم طسوت قوف تابیکرت یم روکذم سناسا اذل و ب دناوت

ه نیزگیاج کی ناونع

یتنآ قیقحت نیا زا فده نیاربانب .دریگ رارق رظندم کیتویب

یتنآ ینیزگیاج ناکما

یسکُا کیتویب اب نیلکیاسارتت

کیتویبورپ سولیسابوتکلا

سولیفودیسا هایگ سناسا ای و

اونآ ایزیمترآ یسررب و

ریثأت ،دشر درکلمع یور اهنآ

هجنسارف میزنآ ،ینوخ یاه و یدبک یاه

ینمیا خساپ

نیچردلب .دوب ینپاژ راذگمخت یاه

شور و داوم اه

زا قیقحت نیا رد دادعت

180 راذگمخت نیچردلب هعطق 46

ًلاماک حرط بلاق رد هزور اب یفداصت

راهچ و رامیت جنپ

( رارکت هن )رارکت ره رد هجوج هعطق نس ات

109 یگزور

یشیامزآ یاهرامیت .دش هدافتسا لماش

: 1 هیاپ هریج )

هب ،)یندوزفا دقاف( دهاش هورگ ناونع شزرا و بیکرت

هیذغت هریج یا لودج رد قوف

1 تسا هدش هداد ناشن ؛

2 )

(3)

هیاپ هریج +

یسکا نیلکیاسارتت (

200ppm

) ، 3 ) هیاپ هریج

+ هایگ سناسا ایزیمترآ

اونآ ( 200ppm

و ) 4 هیاپ هریج ) +

کیتویبورپ (

10¹¹CFU

× 02 / 4 رگولیک رد )هریج م

دندوب .

زا لبق هداد تبث و یریگدروکر اه

تداع هرود کی یهد

هریج اب هیذغت(

)یشیامزآ یاه تدم هب

هس رظن رد هتفه

ینعی نآ زا دعب و دش هتفرگ زا

نس 67 یگزور هیذغت همادا

هریج اب و یشیامزآ یاه دش عورش یریگدروکر

شیامزآ و

هب تدم 42 زور نس ات 109 .تشاد همادا یگزور تافص

نیچردلب یدرکلمع اه

هرود رد یاه 67 ات 88 ،یگزور 89

ات 109 ( هرود لک و یگزور 67

ات 109 )یگزور

هزادنا .دش یریگ هدنرپ هک تسا رکذ هب مزلا

هرود لک رد اه

.دنتشاد دازآ یسرتسد کاروخ و بآ هب شرورپ ،مخت نزو ،مخت دیلوت دصرد

،مخت هدوت کاروخ

یفرصم و لیدبت بیرض س ره

کی هتفه ه رد و راب

لک

هزادنا هرود دش یریگ

.دندش حیحصت غرم زور ساسا رب و هرود نایاپ رد

زا ، یشیامزآ دحاو ره باختنا هدنرپ ود

گنرس زا هدافتسا اب و نوخ اهنآ زا هنیراپه یاه

یریگ

هب هنومن زا کی ره .دمآ لمع لاصحتسا نوخ یاه

هب هدش

.دش هداد لاقتنا ازجم بویتورکیم ود زا یکی

بویتورکیم یارب اه

لولس شرامش ینوخ یاه

دروم

یرگید و تفرگ رارق هدافتسا هب

تدم 10 تعرس اب هقیقد

3000 زا سپ .دش ژویفیرتناس هقیقد رد رود یامسلاپ نآ

و دش یزاسادج نوخ هزادنا نامز ات

نوخ یمیشویب یریگ

میزنآ و رد یدبک یاه رزیرف

20 - هجرد یتناس دارگ

هزادنا تهج .دش یرادهگن یریگ

زکولگ یرت ، ،دیرسیلگ

،لورتسلک ،HDL

وLDL

نیمه وVLDL

میزنآ روط یاه

زارفسنارتونیمآ تاتراپسآ (

)AST

، زارفسنارتونیمآ نینلاآ

( )ALT

و زاتافسف نیلاکلآ (

)ALP

هاگتسد زا

( رتموتفورتکپسا

UV 1600 PC, Shimadzu, Japan

و )

تیک سراپ تکرش یاه نومزآ

دش هدافتسا .

لودج 1 . و یکاروخ داوم بیکرت

هیاپ هریج یئایمیش

یکاروخ هدام )مرگولیک رد مرگ(

ییایمیش بیکرت

ترذ 481

رد یرلاکولیک( مسیلوباتم لباق یژرنا )مرگولیک

2900

( ایوس ةلاجنک 44

)نیئتورپ دصرد 329

ماخ نیئتورپ

)دصرد(

77

/ 23

ترذ نتولگ 90

مضه لباق نیزیل )دصرد(

28 / 1

یهایگ نغور 6

/ 14 نینویتم مضه لباق )دصرد(

6 / 0

ید لا - نینویتم 5

/ 2 نیئتسیس + نینویتم مضه لباق

)دصرد(

92 / 0

=لا نیزیل 7

/ 3 نینوئرت مضه لباق )دصرد(

80 / 0

لا - نینوئرت 7

/ 0 میسلک )دصرد(

7

/ 2

میسلک ید تافسف 1

/ 7 هدافتسا لباق رفسف )دصرد(

35

/ 0

فدص 62

میدس )دصرد(

17

/ 0

میدس تانبرکیب 4

/ 2 رلک )دصرد(

22 / 0

کمن 2

نوینآ لداعت -

یلیم( نویتاک یکا

)مرگولیک رد نلااو 226

ینیماتیو طولخم یندعم–

5 1

کیئلونیل دیسا )دصرد(

17

/ 1

عمج 1000

ماخ ربیف )دصرد(

5

1 . مرگولیک ره رد ار ریز ریداقم یندعم و ینیماتیو لمکم هریج

دومن نیمأت نیماتیو : 9000A

نیب دحاو نیماتیو ،یللملا )لورفیسلک هلوک(D

2000 نیب دحاو ،یللملا

نیماتیو 18E

نیب دحاو نیماتیو ،یللملا 2K

یلیم نیولافوبیر ،مرگ 6

/ 6 یلیم نیساین ،مرگ 30

یلیم توتناپ دیسا ،مرگ کین

10 یلیم نیسکودیریپ ،مرگ 3

یلیم دیسا ،مرگ

کیلوف 1 یلیم نیمایت ،مرگ 8

/ 1 یلیم نیملاابکونایس ،مرگ 15

ورکیم نیتویب ،مرگ 1

/ 0 یلیم دیارلک نیلوک ،مرگ 500

یلیم نیئوک یسکوتا و مرگ 1

/ 0 یلیم مینلس .مرگ 2 / 0

یلیم دی ،مرگ 1 یلیم سم ،مرگ 10 یلیم نهآ ،مرگ 50 یلیم ،مرگ یور 85 یلیم زنگنم و مرگ 100

یلیم .مرگ

(4)

تهج لاروموه ینمیا هیوناث خساپ یسررب هیلع رب

یتنآ زا یدنفسوگ زمرق نوبلگ نژ راهم شیامزآ شور

نویسانیتولگامه هدافتسا

دش [ 10 ].

ود هک قیرط نیدب

رارکت ره زا هدنرپ هب

یفداصت تروص زا سپ و باختنا

تملاع یاهزور رد ،یراذگ 28

و 35 نازیم شیامزآ 5

/ 0

یلیم یدنفسوگ زمرق لوبلگ رتیل 5

/ 2 هنیس هلضع رد دصرد

اهنآ هب .دیدرگ قیرزت هزادنا روظنم

هیوناث رتیت لک نازیم یریگ

هیلع ( دنفسوگ زمرق لوبلگ )SRBC

تفه قیرزت زا دعب زور

مود شیامزآ ینایاپ زور رد ینعی ب دیرو قیرط زا ،

لا اب

گنرس زا هدافتسا نیراپه یاه

راد روکذم ناگدنرپ زا

نوخ‌ هب یریگ هنومن .دمآ لمع نوخ یاه

هب تدم 10 اب هقیقد

تعرس 3000 دش ژویفیرتناس هقیقد رد رود یامسلاپ و دن

نییعت تهج تیاهن رد .دش ادج اهنآ هدشدیلوت نتداپ رایع

هیلع رتیتورکیم نویسانیتولگامه شور زاSRBC

افتسا هد .دش

نامه نینچمه ،دش شرازگ یلبق شخب رد هکروط

لولس شرامش تهج هدنرپ ود رارکت ره زا ینوخ یاه

گنرس زا هدافتسا اب و باختنا نوخ اهنآ زا هنیراپه یاه

یریگ

هب من سپس .دمآ لمع هنو

لاصحتسا یاه دادعت رظن زا هدش

لوبلگ ،لیفورته ،دیفس و زمرق یاه و لیفونیزوئا ،تیسوفنل

تیسوفنل هب لیفورته تبسن .دنتفرگ رارق شرامش دروم

هداد ندوب لامرن سنایراو ینگمه و اه

هب اه اب بیترت

فورگوملوک نومزآ زا هدافتسا -

نویل و فونریمسا

هداد .دندش یسررب اه

مرن زا هدافتسا اب رازفا

هخسن( SAS

1 / 9 ) ،یمومع یطخ لدم هیور یارب

یرامآ لدم 1

هیزجت

نیگنایم و هنماد دنچ نومزآ زا هدافتسا اب اه

نکناد یا رد

دصرد جنپ حطس .دندش هسیاقم

هطبار 1 )

e_ij T_i+ µ + Y_ij=

نیا رد هطبار :

Y_ij

رادقم ، هدهاشم رامیت رارکت رد ماi

؛ماj

،μ

نیگنایم

؛هعماج

T_i

، رامیت رثا ماi

و

e_ij

، یاطخ رثا

شیامزآ رامیت هب طوبرم رارکت رد ماi

ماj

.دشابیم

ثحب و جیاتن ،مخت نزو ،مخت دیلوت دصرد مخت هدوت

یفرصم کاروخ ،

و لیدبت بیرض رد

هرود یاه 67 ات 88 ،یگزور 89

ات

109 ( هرود لک و یگزور 67

ات 109 )یگزور هب رد بیترت

لودج یاه 2 ات 4 .تسا هدمآ

لودج 2 . فلتخم یاهرامیت ریثأت رب

نیچردلب درکلمع ( راذگمخت یاه

67 ات 88 یگزور )

لیدبت بیرض )زور رد مرگ( کاروخ فرصم )مرگ( مخت هدوت )مرگ(مخت نزو )دصرد(مخت دیلوت ¹یشیامزآ یاههریج 23

/

5 41/30 ^b7/96 10/94 ^b72/80 دهاش

42 /

4 42/20 ^a9/58 11/25 ^a85/12 کیتویبورپ

24 /

5 40/80 ^b7/89 10/89 ^b72/50 ایزیمترآ

77 /

4 41/82 ^ab8/79 11/04 ^ab79/64 کیتویبیتنآ

255 /

0 0/849 0/295 0/109 2/724 SEM

10 /

0 0/68 >0/01 0/13 0/01 P-Value

ره رد هباشمریغ فورح :a- b

نوتس ینعم توافت دوجو هناشن ( راد

05 / 0

P<

هورگ نیب ) یم یشیامزآ یاه .دشاب

نیگنایم درادناتسا یاطخ :SEM

اه .

1 . یواح( کیتویبورپ رامیت ،)یندوزفا دقاف( دهاش رامیت 10¹¹CFU

× 4 رد ره هریج مرگولیک یواح( ایزیمترآ رامیت ،)

250 یپ یپ ما یتنآ رامیت ،) یواح( کیتویب

200 یپ یپ ما

ُا یسک نیلکیاسارتت )

(5)

89 ات 109 یگزور )

/

4 41/62 8/58 11/09 77/48 دهاش

62 /

4 42/28 9/25 11/21 82/50 کیتویبورپ

57 /

4 40/84 8/97 11/07 81/04 ایزیمترآ

65 /

4 41/78 9/03 11/03 81/84 کیتویبیتنآ

213 /

0 0/580 0/408 0/071 3/632 ^SEM

70 /

0 0/39 0/71 0/35 0/77 P-Value

اه .

200 یپ یپ ما

67 ات 109 یگزور )

/

5 41/78 ^b8/26 11/01 75/06 دهاش

52 /

4 42/36 ^a9/41 11/23 83/80 کیتویبورپ

94 /

4 41/40 ^b8/42 10/98 76/70 ایزیمترآ

66 /

4 41/44 ^ab8/90 11/03 80/72 کیتویبیتنآ

206 /

0 0/627 0/296 0/065 2/75 ^SEM

22 /

0 0/68 0/05 0/06 0/14 ^P-Value

ره رد هباشم ریغ فورح :a- b

05 / 0

P<

هورگ نیب ) یاه یم یشیامزآ .دشاب

اه .

200 یپ یپ ما

رد هرود 67 ات 88 یگزور ، هیذغت هورگ هریج اب هدش

هورگ اب هسیاقم رد کیتویبورپ یواح تفایرد یاه

هدننک

ریظن یدرکلمع تافص رظن زا ایزیمترآ و دهاش هریج مخت دیلوت دصرد و

مخت هدوت ینعم شیازفا

ناشن ار یراد

اد ند ( د 05 / 0

P<

.) هرود رد لاح نیا اب 89

ات 109 یگزور ،

فص رظن زا ینعم توافت یدرکلمع تا

اهرامیت نیب یراد

دشن هدهاشم .

،زین شرورپ هرود لک رد اب سایق رد

ببس کیتویبورپ زا هدافتسا ایزیمترآ و دهاش یاهرامیت ینعم شیازفا نازیم رد یراد

مخت هدوت نیچردلب

دش اه

( 05 / 0

P<

.) ت رد

أ جیاتن دیی هرود

67 ات 88 یگزور هدش شرازگ

غرم هریج رد کیتویبورپ زا هدافتسا هک تسا راذگمخت یاه

مخت دیلوت دوبهب ببس مخت نزو ،غرم

و غرم مخت هدوت

تسا هدش [

24 ].

نیا رب نوزفا تسا هدش شرازگ

هک

ندوزفا 5 / 0 نیچردلب هریج هب کیتویبورپ مرگولیک یاه

مخت دیلوت شیازفا ببس ردام یم غرم

دوش [ 12 ] نینچمه .

زگ ندوزفا هک تسا هدش شرا کیتویبورپ

یواح یاه

سولیساب سیلیتبوس

سوکوکورتنا و مویساف

نیمه و روط

سولیساب ینشیل

سیمروف غرم هریج هب

ببس ردام یاه

یم دیلوت درکلمع دوبهب دوش

[ 1 ].

،اتسار نیا رد داد ناشن

ه

(6)

تسا هدش زا هدافتسا هک

س سولیساب و

سیلتب ( 10⁸

× 3 / 2

مرگ ره رد ینلک دحاو غرم هریج رد )کاروخ

یاه

میظنت و هدور یژولوفروم دوبهب رب هولاع راذگمخت ببس هدور یارولفورکیم تیعمج شیازفا

مخت دیلوت غرم

زین یم دوش [ 1 ] . یرگید قیقحت رد نینچمه شرازگ

هدش

تسا هک یواح کیتویبورپ زا هدافتسا سیلتباس سولیساب

دوبهب ببس مخت دیلوت

یم غرم دوش [ 10 ].

نامه هرود رد دش شرازگ هکروط 89

ات 109 یگزور

تحت یدرکلمع تافص ریثأت

ینعم رارق اهرامیت راد

نکمم لاح نیا اب ،تسین صخشم رما نیا لیلد .دنتفرگن مامت روکذم هرود رد ًلاامتحا هک دشاب لیلد نیا هب تسا غولب هب ینومروه متسیس لماکت و یسنج رظن زا ناگدنرپ دیلوت رثکادح و لماک هدیسر

هب ،دنا هنوگ شقن هک یا

هب مخت دیلوت کیرحت رد اهرامیت متسیس لماکت هطساو

نیدب و تسا هدیسر لقادح هب یسنج غولب و ینومروه ینعم توافت بیترت .تسا هدشن هدهاشم اهنآ نیب یراد

هب زین شرورپ هرود لک رد اهرامیت نیب توافت تلع یمرب یتوافت

هرود لک لوا همین رد هک ددرگ هرود ینعی(

67 ات 88 .تسا هداتفا قافتا )یگزور یور فلتخم یاهرامیت ریثأت جیاتن هجنسارف

یاه

یامسلاپ نوخ

میزنآ و یدبک یاه نیچردلب

راذگمخت یاه

لودج رد 5

دهاش هورگ اب سایق رد .تسا هدش شرازگ

ت مدع زا یکاح جیاتن أ

ریث یندوزفا یواح یاهرامیت یراذگ

تیلوباتم رب ینوخ یاه

یم نامه لاح نیا اب .دشاب هکروط

لودج ریز یم رما نیا یایوگ زین دشاب

، هورگ یاه

هیذغت هورگ اب هسیاقم رد ایزیمترآ و کیتویبورپ اب هدش

تفایرد یتنآ هدننک و لرتسلک ،زکولگ تظلغ رظن زا کیتویب

شهاکLDL

ینعم یراد ار ( دنداد ناشن 05

/ 0

P<

.)

ماجنا یاهراک زا یرایسب رد هچرگا ،ناققحم طسوت هدش

تظلغ رب یریثأت کیتویبورپ فرصم هک هدش شرازگ یرت دیرسیلگ هجوج نوخ مرس لورتسلک و

و یتشوگ یاه

درادن نیچردلب [

1 ] و لورتسلک شهاک رب ینبم یتاشرازگ اما ،

یرت هجوج نوخ مرس دیریسیلگ هجیتن رد یتشوگ یاه

دراد دوجو کیتویبورپ فرصم [

9 و 17 ].

لودج 5 . فلتخم یاهرامیت ریثأت هجنسارف رب

یلیم( نوخ یامسلاپ یاه یسد رد مرگ

و )رتیل میزنآ یدبک یاه )رتیل رد دحاو(

رد

نیچردلب راذگمخت یاه نیلاکلآ

زاتافسف

نینلاآ زارفسنارتونیمآ

تاتراپسآ

زارفسنارتونیمآ ^VLDL ^LDL ^HDL لورتسلک دیرسیلگیرت زکولگ یاههریج یشیامزآ

1

60 /

661 8/80â 381/60 31/22 102/27âb 71/28 204/78âb 156/12 205/55âb دهاش 20

/

646 5/20^b 347/60 30/36 72/91^b 70/73 174/00^b 151/82 165/55^b کیتویبورپ 40

/

673 5/80^b 373/40 33/04 69/03^b 79/91 181/99^b 165/19 178/80^b ایزیمترآ 80

/

722 5/60^b 292/00 31/89 125/11â 68/89 225/90â 159/46 238/98â کیتویبیتنآ 77

/

56 0/972 34/88 3/90 13/67 6/45 11/45 19/51 18/31 ^SEM

79 /

0 0/06 0/29 0/96 0/04 0/63 0/03 0/96 0/05 ^P-Value ره رد هباشمریغ فورح :a- b

05 / 0

P<

نیب ) هورگ یم یشیامزآ یاه .دشاب

؛اه نیئتورپوپیل :HDL

یاه اب ؛لااب یلاگچ نیئتورپوپیل :LDL

یاه اب ؛مک یلاگچ نیئتورپوپیل :VLDL

یاه اب مک رایسب یلاگچ .

× 4 رد ره هریج مرگولیک ت ،)

یواح( ایزیمترآ رامی 250

یپ یپ ما یتنآ رامیت ،) یواح( کیتویب

200

یپ یپ ما

(7)

هب ار نوخ مرس لورتسلک تظلغ شهاک تلع نیققحم لیسابوتکلا تیلباق هداد طبر ارفص هیزجت رد اه

دنا [ 17 ] .

هدش داهنشیپ نینچمه تسا

سولیسابوتکلا هک

سولیفیدیسا کمن ندرک هگژنوکد قیرط زا

یوارفص یاه

یم نوخ مرس لورتسلک شهاک ببس دوش

[ 3 ] ب . ه یروط هک

رد اهنآ ییاراک مدع ثعاب تابیکرت نیا ندومن هگوژنکد اب یم یبرچ رد لولحم داوم بذج ًاتیاهن و لسیم داجیا ،دوش

،زاتسومه ظفح تهج ندب کیژولویزیف متسیس اذل م لوکلو هب( لورتسلک زا یرتشیب یاه شیپ ناونع

زاس

یوارفص یاهدیسا دیلوت یاتسار رد ار )یوارفص یاهدیسا ب ه یم راک لورتسلک تظلغ شهاک ببس لماع نیا هک دریگ

یامسلاپ یم نوخ

هدش شرازگ نیا رب نوزفا .دوش تسا

کیتویبورپ هک ب اه

ه لورتسلک نتفرگ قیرط زا میقتسم روط

لولس طسوت اه

کمن زیلوردیه تیلاعف ،یرتکاب ی یاه

زا تعنامم و یوارفص 3

- یسکوردیه 3

- لیراتولگ لیتم

یم امسلاپ لورتسلک شهاک ببس زاتکودر آوک دوش

[ 1 ].

شهاک ببس زین ایزیمترآ زا هدافتسا قیقحت نیا رد و لورتسلک تظلغ یامسلاپ LDL

هدنرپ نوخ .دش اه

رد

تأ دیی نیا جیاتن شرازگ هدش تسا هک هدافتسا زا ایزیمترآ

رد شوم یاه دیفس یهاگشیامزآ ببس

شهاک لورتسلک و

یرت دیرسیلگ نوخ

یم دوش [ 14 .]

نینچمه قیقحت جیاتن

یرگید نیچردلب هیذغت هک تسا نیا زا یکاح ینپاژ یاه

نوخ لورتسلک و اهدیپیل تظلغ شهاک ببس لومیت اب یم دوش [ 11 ].

ناوت رب ینبم فلتخم مسیناکم هس لقادح ییا

کیتویبوتیف نآ عبطلاب و لورتسلک شهاک رد اه

LDL

یامسلاپ .دراد دوجو نوخ

هکنیا هب هجوت اب هنوگ

یاه

مویرتکابودیفیب و سولیسابوتکلا ربارب رد

کیتویبوتیف یاه

یتنآ لایرتکاب و دنتسه مواقم ًاتبسن

نژوتاپ فلاخرب اه

نآ تیعمج یمن لزنت راچد اه

دوش یتاشرازگ یتح و

دراد دوجو زین اهنآ نازیم شیازفا زا یکاح [

18 ] نیاربانب .

و لورتسلک تظلغ شهاک تلع یامسلاپ LDL

نوخ یرتکاب رامش شیازفا زا یشان تسا نکمم

یاه

هگوژنکد لیسابوتکلا ریظن یوارفص یاهدیسا هدننک و اه

.دشاب ایزیمترآ سناسا طسوت اهرتکابودیفیب گ نیا رب نوزفا ز

سناسا هک تسا هدش شرا یهایگ یاه

میزنآ راهم هب رجنم 3

- یسکوردیه -

3 - لیراتولگ لیتم

یم دبک رد دوجوم زاتکودر آ میزنآوک دنوش

[ 1 ] هجوت اب .

،دراد یدیلک شقن لورتسلُک زتنس رد قوف میزنآ هکنیا هب ینعم شهاک لیلد اذل رتسلُک راد

و یواح یاهرامیت رد ل

یم هراصع دناوت

د نیا هب لیل دشاب زین ب . ه شرازگ هولاع

نیکوتیاس قیرط زا ینمیا متسیس هک تسا هدش رد اه

هب دراد شقن اهدیپیل مسیلوباتم یروط

و زنژوپیل نازیم هک

نومروه قیرط زا ار زیلوپیل یم میظنت اه

هب ،دنک لاثم ناونع

نیکولرتنیا -

1 میظنت قیرط زا یکیژولویزیف طیارش تحت

مهم شقن نیلوسنا حوطس یزاب اهدیپیل مسیلوباتم رد ار ی

یم دنک [ 15 ] زا یشان لورتسلُک شهاک نیاربانب .

سناسا یاه زین ینمیا خساپ دوبهب اب تسا نکمم یهایگ

.دشاب طبترم نینچمه هک دندومن شرازگ یشهوژپ رد ناققحم

طسوت نوخ زکولگ درکلمع شهاک یلامتحا مسیناکم یازفا قیرط زا یلوناتا یایزیمترآ هراصع نیلوسنا حشرت ش

لولس زا یم خر سارکناپ اتب یاه دهد

[ 19 ] . شهاک لیلد

هیذغت هورگ رد نوخ یامسلاپ زکولگ کیتویبورپ اب هدش

یم زین زکولگ مسیلوباتم تعرس شیازفا زا یشان دناوت

هب .دشاب نیلوسنا تظلغ شیازفا هطساو ب

ه یروط ب هک یرایس

یم ناشن تاقیقحت زا فرصم هک دنهد

هریج رد کیتویبورپ

ید بذج نازیم شیازفا ببس -

هب زکولگ لیسو ة اشغ ی هبل

شوم هدور یسرب یم اه

دوش [ 6 ] . زکولگ تظلغ شیازفا اب

نآ حطس میظنت تهج ندب یزاتسومه متسیس ،نوخ رد شهاک هب رجنم اذل و شیازفا ار نیلوسنا حشرت ًلاامتحا یم نوخ زکولگ حطس .دوش

نامه هکروط لودج رد 5

شم یم هدها مامت دوش

(8)

ببس دهاش رامیت اب هسیاقم رد یندوزفا یواح یاهرامیت نازیم شهاک ( دندشALT

06 / 0 اما ،)P=

ریثأت نازیم رب ی

میزنآ یاه وAST

.دنتشادنALP

لولس تظلغ یواح یدبک یاه زا ییلااب یاه

میزنآ یاه

و ALT

یم AST

هک ،دنشاب و مسلاپوتیس ردALT

AST

لس یردنکوتیم رد لو

هچنانچ .دنراد دوجو یدبک یاه

میزنآ نیا ریداقم ناشن دور رتارف یعیبط دودح زا اه

هدنهد

یم دبک تفاب یبیرخت شیازفا دشاب

[ 1 ].

دنچره

مسیناکم یاه لولس بیرخت زا عنام یلولس لخاد یاه

یم یدبک مه لماوع یخرب اما ،دنوش

و شنت نوچ

مسیناکم یدمآراکان ببس تیمومسم یلخاد یاه

قوف

یم یتنآ تابیکرت زا هدافتسا ساسا نیا رب .دنوش ینادیسکا

لولس بیرخت زا یریگولج تهج یرورض ندب یاه

یم .دشاب تسا هدش شرازگ دننام یهایگ لاعف تابیکرت هک

لونف و اهدیئونولاف هویم ،تاجیزبس رد دوجوم یاه

تاج

ب ییوراد ناهایگ یخرب و ه

یتنآ صاوخ لیلد ینادیسکا

یم دنناوت لولس تظافح رد دنشاب هتشاد شقن یدبک یاه

[ 22 ].

تلع میزنآ تظلغ شهاک هجیتن ردALT

زا هدافتسا

ایزیمترآ سناسا یم

یتنآ صاوخ زا یشان دناوت ینادیسکا

زا عنام لولس یاشغ تظافح اب هک یوحن هب ،دشاب نآ نآ عبطلاب و مسلاپوتیس شوارت هجیتن رد و نآ بیرخت میزنآ یامسلاپ هبALT

.تسا هدش نوخ

هدرک شرازگ نیققحم زا یخرب هچرگا زا هدافتسا هک دنا

ینعم ریثأت کیتویبورپ میزنآ یور یراد

هجوج یدبک یاه یاه

درادن یتشوگ [

4 ] لاح نیا اب ، تسا هدش شرازگ

هفاضا هک

ندومن تشک سولیسابوتکلا یاه

هجوج هریج هب یتشوگ یاه

تظلغ شهاک ببس وALT

یمAST

دوش [ 9 ] .

ییاجنآ زا لیفورتون هک

بیسآ هب اه زا یشان یتفاب یاه

یرتکاب ندومن تیسوگاف زا سپ و هداد خساپ ًاعیرس اه دیلوت و میزوزیل میزنآ یزاساهر هب مادقا نژوتاپ

لاکیدار نوینآ ریظن ییوق یاه و دیسکارپوس یاه

یم نژوردیه دیسکارپ نینچمه و تیارلکوپیه دننک

[ 2 ] .

تروص رد نیاربانب نژوتاپ رامش شیازفا

رد و هدور رد اه

شیازفا قوف لماوع یزاساهر ،تفاب هب یرتکاب ذوفن هجیتن شیازفا هجیتن رد و لولس یاشغ بیرخت ببس و هتفای میزنآ تظلغ بیرخت رتدیدش دراوم رد و امسلاپ ردALT

کمادنا یاشغ شیازفا عبطلاب و یردنکوتیم ریظن ییاه

میزنآ تظلغ سلاپ رد ار AST

هدنرپ یام .دراد لابند هب اه

کیتویبورپ یواح یاهرامیت نیاربانب سولیسابوتکلا

سولیفودیسا یتنآ و

رولف دوبهب قیرط زا ًلاامتحا کیتویب

نژوتاپ تیعمج ،هدور یبورکیم ذوفن و هداد شهاک ار اه

هدناسر نکمم لقادح هب ار تفاب لخاد هب مارجا نیا و دنا

بیرخت شهاک ببس قیرط نیا زا و لولس یاشغ

یزاساهر میزنآ

هدش امسلاپ هبALT

.دنا

نامه یم هدهاشم هکروط لودج دوش

6 ناشن هدنهد

یور فلتخم یاهرامیت ریثأت و لارومه ینمیا

لولس یاه

نیچردلب ینوخ یاه

ت یم راذگمخ .دشاب

ینمیا رظن زا

لارومه هورگ اب هسیاقم رد یشیامزآ یاهرامیت زا کی چیه

توافت دهاش ینعم

نیا اب ،تشادن یراد لمکم رامیت لاح

اب هدش کیتویبورپ و ایزیمترآ یواح یاهرامیت اب سایق رد

یتنآ یتنآ رتیت هب رجنم کیتویب دش ناگدنرپ رد یرتلااب یداب

( 05 /

>0 .)P

کیتویبورپ اب لباقتم ریثأت هطساو هب ًامیقتسم اه

یم هدور سوکوم ینمیا متسیس ای یتاذ ینمیا دنناوت

کا ب .دنهد رییغت ار ود ره ای یباست ه

تارثا هولاع

یشان ینمیا یگدنهدرییغت زا

کیتویبورپ هیوس هب هتسباو ،اه

هنوگ ای یرتکاب یاه کیتویبورپ رد دوجوم یاه

تسا اه

[ 7 ] سولیسابوتکلا . مهم اه

هنوگ نیرت رد هعلاطم دروم یاه

یم ناسنا و ناویح یخرب تیلاعف شیازفا تهج هک دنشاب

زا هب یتاذ ینمیا یاهدرکلمع و اهژافورکام تیلاعف هژیو

لولس یعیبط هدنشک یاه (

Natural killer cells

) ب ه راک

هتفرگ هدش .دنا

(9)

لودج 6 . یور فلتخم یاهرامیت ریثأت و لارومه ینمیا

لولس نیچردلب رد ینوخ یاه راذگمخت یاه

تبسن هب لیفورته

سوفمل تی

لیفونیزوئا )دصرد(

تیسوفمل )دصرد(

لیفورته )دصرد(

لوبلگ دیفس یاه

( 10³ ره رد×

)رتیلورکیم

لوبلگ زمرق یاه

( 10⁶ ره رد×

)رتیلورکیم

یتنآ رتیت یداب

هیلع رب SRBC

هریج یاه

یشیامزآ

1

61 /

1 ^b 1/39 38/00âb 61/00âb 10/90^b 2/00^b 2/80âb دهاش 34

/

1 ^b 1/85 41/80^a 55/60^b 10/60^b 2/40^b 3/40^a کیتویبورپ

04 /

2 â 1/37 32/80^b 66/20â 15/00â 2/08^b 2/20^b ایزیمترآ

30 /

1 ^b 1/52 43/00^a 55/60^b 11/86^b 3/04^a 2/40^b کیتویبیتنآ 092

/

0 0/151 1/330 1/513 0/469 0/101 0/273 ^SEM

0001 /

0 0/12 0/0002 0/0003 0/0001 0/0001 0/03 ^P-Value

ره رد هباشمریغ فورح :a- b

05 / 0

P<

هورگ نیب ) یم یشیامزآ یاه .دشاب

اه .

200 یپ یپ ما

کیتویبورپ هیذغت لک رد یم اه

یتنآ رتیت دناوت ار یداب

سوریو ربارب رد یرامیب

ای و وربماگ و لساکوین یاه

یتنآ نژ دشخب دوبهب SRBC

[ 25 ] شرازگ لاح نیا اب .

تسا هدش ثا نیا هک

کیتویبورپ تار یم اه

نس طسوت دناوت

هجوج هیوس و دریگ رارق ریثأت تحت یتشوگ یاه

[ 25 ] .

ب ه کیتویبورپ هولاع هیاپ رب یاه

نکمم سولیسابوتکلا ی

لاعف قیرط زا تسا یعضوم یلولس ینمیا شیازفا و یزاس

(

Local cell-mediated immunity

) یخرب لباقم رد

نژوتاپ هدور یاه درکلمع ،یا

دننک تیوقت ار هدور یعافد

[ 5 ].

نیااب کیتویبورپ قیقد مسیناکم لاح شیازفا رد اه

.تسا هتخانشان یدایز دح ات ینمیا درکلمع نامه هکروط لودج رد 6

یم هدهاشم یواح رامیت دوش

یتنآ کیتویب رظن زا اهرامیت ریاس اب هسیاقم رد دادعت

لوبلگ ینعم شیازفا نوخ زمرق یاه یراد

ناشن ار داد

( 05 / 0

P<

.) دادعت شیازفا تقیقح رد لوبلگ

زمرق یاه رد

زغم رد اهنآ تخاس شیازفا هجیتن رد ای نوخ مجح دحاو رد هک نوخ یامسلاپ شهاک هجیتن رد ای تسا ناوختسا هجوج تیسآ مردنس عوقو نامز رد مود دروم یتشوگ یاه یم هدهاشم

گریوم زا مردنس نیا رد ،دوش رادذفنم یاه

سلاپ دبک یم ادیپ شوارت ینطب هرفح هب ام ببس اذل و دنک

یم مجح دحاو رد زمرق لوبلگ دادعت شیازفا هجوت اب .دوش

هدهاشم تیسآ زا یدراوم چیه قوف حرط رد هکنیا هب لوبلگ تخاس شیازفا هب ًلاامتحا رما نیا اذل ،دشن یاه

یمرب ناوختسا زغم رد زمرق هک تسا هدش شرازگ .ددرگ

مردنس زا یکی اه

مردنس اهوراد فرصم زا یشان ی

یلپ لوبلگ دادعت شیازفا ای یمتیس یم نوخ زمرق یاه

دشاب

[ 16 ] یتنآ تسا نکمم نیاربانب . یسکا کیتویب

نیلکیاسارتت

یلپ هدننکاقلا یاهوراد زا یکی .دشاب یمتیس

هیذغت هورگ اب هدش

یواح هریج هسیاقم رد ایزیمترآ

هورگ تفایرد یاه و کیتویبورپ هدننک

یتنآ هب کیتویب بیترت

لیفورته دادعت زا نییاپ تیسوفمل و رتلااب

یرت رادروخرب

( دندوب 05 / 0

P<

دیفس لوبلگ دادعت هکنیا نمض ،) تبسن و

ب هورگ نیا رد تیسوفمل هب لیفورته ه

روط ینعم یراد

لااب هورگ ریاس زا رت ( دوب اه

05 / 0

P<

) شیازفا تقیقح رد .

تیسوفمل هب لیفورته تبسن و تسا سرتسا زا یصخاش

یم هدنرپ ینمیا متسیس ندش هدیشک شلاچ هب رگنایب .دشاب