هرود
21 هرامش
1 راهب 8 139
هحفص یاه 163 - 151
ریثأت یرتکاب و یرزخ هنمرد سناسا سولیسابوتکلا
سولیفودیسا درکلمع رب
نیچردلب یاه
هلحرم رد ينپاژ مخت
راذگ ی
یدازریش نسح
1
شنمرصان نیسح ،*
بیطخ یلع ،2 1وج
روپرهاط نارماک ، ییارق یربکا دمحم ،3
1
1 . ملایا هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،یماد مولع هورگ ،رایداتسا .ناریا ،ملایا ،
2 . شناد ملایا هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،یماد مولع هورگ ،دشرا یسانشراک هتخومآ .ناریا ،ملایا ،
3 . ملایا هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،یماد مولع هورگ ،رایشناد .ناریا ،ملایا ،
:هلاقم لوصو خیرات 13
/ 06 / 1397 :هلاقم شریذپ خیرات
15 / 10 / 1397
دیکچ ه
ریثأت یرتکاب و یرزخ هنمرد سناسا سولیفودیسا سولیسابوتکلا
رب یموئلیا مضه تیلباق و یژولوفروم ،یژولویبورکیم ،درکلمع
نیچردلب رد یذغم داوم یاه
مخت راذگ ینپاژ زا هدافتسا اب دادعت
180 نیچردلب هعطق مخت
راذگ 46 ًلاماک حرط بلاق رد هزور
)رارکت ره رد هجوج هعطق هن( رارکت جنپ و رامیت راهچ اب یفداصت یسررب
یشیامزآ یاهرامیت .دش لماش
هیاپ هریج هب ناونع هورگ
هیاپ هریج ،)یندوزفا دقاف( دهاش +
یسکُا ( نیلکیاسارتت 200
یلیم هیاپ هریج ،)مرگولیک رد مرگ +
( یرزخ هنمرد سناسا 250
یم یل مرگ
هیاپ هریج و )مرگولیک رد +
سولیفودیسا سولیسابوتکلا (
11cfu
10
× 02 / 4 )هریج مرگولیک رد دندوب
زا هدافتسا هک داد ناشن جیاتن .
سولیفودیسا سولیسابوتکلا مخت هدوت شیازفا ببس یرزخ هنمرد سناسا و دهاش یاهرامیت اب هسیاقم رد
هناخ غرم ساسا رب دش
( 05 / 0
P<
ه .) افتسا نینچم یاهرامیت زا هد
سولیفودیسا سولیسابوتکلا ببس دهاش رامیت اب هسیاقم رد یرزخ هنمرد سناسا و
لیسابوتکلا شیازفا ناگدنرپ موئلیا تایوتحم رد دوجوم یاه
دش ( 05 / 0
P<
نوزفا .) هریج اب هدش هیذغت ناگدنرپ ،نیا رب یواح یاه
سولیفودیسا سولیسابوتکلا یسکُا و
افص رظن زا نیلکیاسارتت هورگ اب هسیاقم رد تپیرک قمع هب زرپ عافترا تبسن و زرپ عافترا ت
ینعم شیازفا دهاش دنداد ناشن ار یراد
( 05 / 0
P<
جیتن .) ه یم یریگ زا هدافتسا هک دوش سولیفودیسا سولیسابوتکلا
هب ناونع کی
یتنآ یارب نیزگیاج بسانم کیتویب
.تسا یرزخ هنمرد سناسا زا رت
هژاودیلک اه
: ،یرزخ هنمرد سناسا نیچردلب
مخت راذگ ، ،یموئلیا مضه تیلباق سولیسابوتکلا
،سولیفودیسا ،یژولوفروم
یژولویبورکیم .
همدقم هزورما هب لیلد تشوگ دیلوت یارب اضاقت شیازفا و
مخت غرم تفرشیپ ، رویط تعنص رد یریگمشچ یاه
هنوگ هب هدش لصاح هک یا
ات هدومن مهارف ار ناکما نیا
شرورپ تشوگ نازیم دنناوتب رویط ناگدنه مخت و
غرم
یرتشیب هب یازا .دننک دیلوت نلاس حطس زا دحاو ره
ییاجنآزا ناگدنرپ نردم متسیس رد هک هب
تروص مکارتم
یم شرورپ یتحار هب ییایرتکاب یگدولآ هنوگره اذل ،دنبای
یم زا .دبای شرتسگ هلگ رد دناوت موسرم
یگدولآ نیرت یاه
یم ییایرتکاب .درک هراشا زولنوملاس و زولیسابیلک هب ناوت
یرامیب نیا هب هلگ یگدولآ اه
هب لیلد هب رجنم لاهسا
بذج شهاک هجیتن رد و یمضه داوم عفد تعرس شیازفا یم یذغم داوم هک یداصتقا نایز زا یریگولج تهج .دوش
هعاشا یگدولآ نیا اه
ار اد لابند هب شرورپ ،در
ناگدنهد
یتنآ زا هدافتسا هب مادقا رویط کیتویب
دشر کرحم یاه
یم دراوم رتشیب رد هنافسأتم هک ،دننک هب
تروص یب هیور
یم هدافتسا .دوش
یب هدافتسا یتنآ زا هیور
کیتویب اه نمض
یتفاب عمجت یرتکاب رامش شیازفا هب رجنم
هب مواقم یاه
یبورکیم دض داوم یم
تیاهن و دوش تنوفع نامرد ًا
یاه
ناسنا رد ار ییایرتکاب رطخ هب اه
یم .دزادنا هب لیلد نیمه
هب بیرق 13
هک تسا لاس یتنآ زا هدافتسا
رد کیتویب
رویط و ماد کاروخ طسوت
عونمم اپورا هیداحتا تسا هدش
و تلاایا یتنآ زا هدافتسا زین هدحتم کیتویب
یاه کرتشم
ناسنا ار ماد و رویط هریج رد یکشزپماد هخسن نودب
[ تسا هدرک عونمم 3
.]
یرزخ هنمرد هایگ هب
ناونع موسرم یهایگ یوراد کی
یرامیب ،مسآ ،یزیرنوخ نامرد یارب و نوخ شدرگ یاه
یم هدافتسا اهروشک زا یرایسب رد یشراوگ تلاکشم .دوش
شیازفا ببس یرزخ هنمرد هایگ هک تسا هدش شرازگ هجوج دشر درکلمع ناغرم ،یتشوگ یاه
مخت راذگ و
کوخ یتنآ تیعضو دوبهب ،اه ینمیا خساپ و ینادیسکا
هجوج [ تسا هدش یتشوگ یاه 7
هدش شرازگ نینچمه .]
هک تسا هنمرد هایگ
یرتکاب تظلغ شهاک ببس یاه
یلک هجوج موکس رد یلاک ایشیرشا و مرف یتشوگ یاه
تسا هدش [
15 ] رد دوجوم تابیکرت نازیم نیرتشیب .
سا ( روفماک هب طوبرم یرزخ هنمرد سنا 48
،)دصرد 1،8 -
( لوئنیس 39
/ 9 ( نفماک و )دصرد 98
/ 6 یم )دصرد دشاب
[ 4 ] تیوقت ،یبورکیمدض صاوخ . ینمیا متسیس یگدننک
و
یتنآ تبسن قوف تابیکرت هب یرزخ هنمرد هایگ ینادیسکا
تسا هدش هداد [
4 ].
یرتکاب سولیسابوتکلا سولیفودیسا
زج و یرتکاب یاه
یرتکاب هرمز رد و هدوب یکیتکلا دیسا رق یکیتویبورپ یاه
را
دراد هب ، یروط قیرط زا هک یارولفورکیم بیکرت رییغت
یبورکیم رولف میظنت رد ار یمهم شقن شراوگ هاگتسد یم افیا هدور نیا نمض .دنک
یتروصرد هک شنم هک
أ رینپ نآ
هدنز دشاب وزوزیلا میزنآ لباقم رد نآ ینام
ارفص و م
هب بیترت 43 / 68 و 64 / 58 یتروصرد و دصرد هک
أشنم نآ
هدنز دشاب تسام نآ ینام
هب بیترت 81 / 71 و 54 / 26 دصرد
تسا هدش شرازگ [
21 ] . ندوزفا هک تسا هدش شرازگ
سولیفودیسا سولیسابوتکلا هجوج هریج هب
یتشوگ یاه
شلاچ اب هتفای سنجنیرفرپ مویدیرتسلک دادعت شهاک نمض
نژوتاپ یرتکاب رامش شیازفا و اه هاگتسد دیفم یاه
سید ،شراوگ زا یشان سیزویرتکاب
مویدیرتسلک
سنجنیرفرپ تسا هدنادرگرب یعیبط تلاح هب ار
[ 4 ] .
هک تسا هدش شرازگ نینچمه سولیسابوتکلا
سولیفودیسا نژ میظنت رد
،ینمیا خساپ اب طبترم یاه
ن و دشر ینومروه میظنت لیخد ینوی زاتسومه و تفاب وم
تسا [ 4 .]
نیا رب نوزفا ا هدافتسا هک تسا هدش شرازگ
ز
کیتویبورپ اه
ریثأت وبهب ،درکلمع یور یدنمدوس ی لداعت د
نیماتیو زتنس ،یبورکیم شهاک ،اه
زاساهر ،pH
ی
نیسیرتکاب هجوج رد اذغ فرصم دوبهب و اه
و یتشوگ یاه
غرم یاه مخت راذگ دراد [ 10 ].
بانب قیقحت نیا زا فده نیار یسررب
ریثأت سناسا
یرتکاب زود رپوس و یرزخ هنمرد سولیسابوتکلا
سولیفودیسا رب
ژولوفروم ،یژولویبورکیم ،دشر درکلمع ی
یذغم داوم مضه تیلباق و یتنآ اب نآ هسیاقم و
کیتویب
نیلکیاسارتت نیچردلب رد
یاه مخت راذگ .دوب ینپاژ
شور و داوم اه
یقحت نیا رد دادعت زا ق
180 نیچردلب هعطق مخت
راذگ 46
جنپ و رامیت راهچ اب یفداصت ًلاماک حرط بلاق رد هزور دش هدافتسا )رارکت ره رد هعطق هن( رارکت یاهرامیت .
یشیامزآ لماش
هیاپ هریج هب
ناونع دقاف( دهاش هورگ
)یندوزفا ، یسکُا هفاضا هب هیاپ هریج نیلکیاسارتت
( 200
یلیم )مرگولیک رد مرگ
، سناسا هفاضا هب هیاپ هریج هنمرد
یرزخ ( 250 یلیم هفاضا هب هیاپ هریج و )مرگولیک رد مرگ
یرتکاب سولیفودیسا سولیسابوتکلا (
11 CFU
10
× 02 / 4 رد
)هریج مرگولیک دندوب
. هیوس تلاوصحم زا روکذم یرتکاب یلاوت ظاحل زا و یزاسادج )ماخ ریش( ناملآ ینبل
هک دش صخشم یدیتوئلکون سولیسابوتکلا
سولیفودیسا
92284 یم رد قوف لوصحم ،یزاسادج زا سپ .دشاب
لایو لیرتسا یاه هب
تروص .دش کشخ زیرف هزیلیفوپیل
هیلوا یبایزرا ساسارب تروص لوصحم نیا یور هک یا
کمن روضح رد هک دش صخشم ،تفرگ یوارفص یاه
یواگ یارفص(
3 / 0 دشر هب رداق )دصرد ییاناوت و هدوب
هدنز ( نییاپ هتیدیسا رد نآ ینام 5
/ 3 زا شیب )pH=
30
یم دصرد .دشاب
ایمیش بیکرت و یکاروخ داوم ی
هیاپ هریج ی
لودج رد 1
رد هک تسا رکذ هب مزلا .تسا هدش هداد ناشن
لباق هنیمآ یاهدیسا ،نیئتورپ و یژرنا ریداقم یسیون هریج فلتخم عبانم زا رفسف و میسلک و مضه .دندش جارختسا
هدنرپ نینچمه اه
هنوگ هب یشیامزآ یاهدحاو هب یا
( سفق داعبا اب ییاه 4
/ 0
× 8 / 0
× 1 )رتم دندش هداد صاصتخا
هدنرپ نزو شیامزآ عورش رد هک یشیامزآ دحاو ره یاه
.دشاب ناسکی ًابیرقت
لودج 1 هریج ییایمیش بیکرت و یکاروخ داوم . هیاپ
)مرگولیک رد مرگ( یکاروخ هدام دصرد( ییایمیش بیکرت
؛ نیا ریغ رد )تسا هدش شرازگ تروص
ترذ 481
)مرگولیک رد یرلاکولیک( مسیلوباتم لباق یژرنا 2900
ایوس ةلاجنک 329
ماخ نیئتورپ 77
/ 23
ترذ نتولگ 90
مضه لباق نیزیل 28
/ 1
یهایگ نغور 6
/ 14 نینویتم مضه لباق 6
/ 0
ید لا - نینویتم 5
/ 2 نیئتسیس + نینویتم مضه لباق
92 / 0
نیزیل =لا 7
/ 3 نینوئرت مضه لباق 80
/ 0
لا - نینوئرت 7
/ 0 میسلک 7
/ 2
تافسف میسلک ید 1
/ 7 هدافتسا لباق رفسف 35
/ 0
فدص 62
میدس 17
/ 0
میدس تانبرکیب 4
/ 2 رلک 22
/ 0
کمن 2
نوینآ لداعت -
یلیم( نویتاک یکا
رد نلااو ک )مرگولی 226
ینیماتیو طولخم یندعم–
5 1
کیئلونیل دیسا 17
/ 1
عمج 1000
ماخ ربیف 5
1 . نیماتیو رادقم آ نیماتیو :هریج مرگولیک ره رد اه
9000 نیب دحاو )لورفیسلک هلوک( ید نیماتیو ،یللملا 2000
نیب دحاو نیماتیو ،یللملا یا
18 نیب دحاو ،یللملا
اک نیماتیو 2 یلیم نیولافوبیر ،مرگ 6
/ 6 یلیم نیساین ،مرگ 30
یلیم کینتوتناپ دیسا ،مرگ 10
یلیم نیسکودیریپ ،مرگ 3
یلیم کیلوف دیسا ،مرگ 1
یلیم نیمایت ،مرگ 8
/ 1
یلیم نیملاابکونایس ،مرگ 15
ورکیم نیتویب ،مرگ 1
/ 0 یلیم دیارلک نیلوک ،مرگ 500
یلیم نیئوک یسکوتا و مرگ 1
/ 0 یلیم قم .مرگ مینلس :هریج مرگ ولیک ره رد یندعم داوم راد
2 / 0 یلیم دی ،مرگ 1 یلیم سم ،مرگ 10 یلیم نهآ ،مرگ 50 یلیم یور ،مرگ 85 یلیم زنگنم و مرگ 100
یلیم .مرگ
تداع هرود کی شیامزآ عورش زا لبق یهد
هب تدم
ینعی نآ زا دعب و دش هتفرگ رظن رد هتفه هس نس رد
67
هریج یگزور هدنرپ رایتخا رد یشیامزآ یاه
تفرگ رارق اه
شیامزآ و هب
تدم 42 نس ات زور 109
همادا یگزور
هرود نایاپ رد .تشاد
، لماش یدرکلمع تافص نیگنایم
مخت نیج ود ره نزو (
12 )ددع مخت هدوت ، غرم ساسارب
هناخ ، دصرد مخت راذگ ی کاروخ ،هناخ غرم ساسا رب
یفرصم هب یازا مخت نیج ود ره
، هدزاب ییاذغ هب یازا ره
خت نیج ود ره دیلوت یارب هیذغت هنیزه و مخت نیج ود م
هب بیترت طباور قباطم 1
ات 6 هبساحم ش ند د [ 9 ].
( 1 )
( 12
× نیج ود ره نزو نیگنایم = )مخت نزو نیگنایم ت
مخ
( 2 )
= ب مخت هدوت ساسا ر هناخ غرم
هرود لوط مخت نزو نیگنایم(×
× مخت دصرد )هناخ غرم ساسا رب یراذگ
( 3 )
دصرد = مخت راذگ هناخ غرم ساسا رب ی
100
هرود لوط( ×
× غرم دادعت دیلوت هرود لوا رد دوجوم یاه
)
هرود لک رد یدیلوت مخت دادعت
( 4 )
=
کاروخ هب یفرصم مخت نیج ود ره یازا
مخت دصرد هناخ غرم ساسا رب یراذگ
(/ 12
× کاروخ نیگنایم
هنازور یفرصم )
( 5 )
ییاذغ هدزاب =
هب یازا مخت نیج ود ره
هب یفرصم کاروخ مخت نیج ود ره نزو نیگنایم /مخت نیج ود ره یازا
( 6 )
= ه دیلوت یارب هیذغت هنیزه مخت نیج ود ر
کاروخ مرگولیک ره هنیزه یفرصم کاروخ×
هب یازا یج ود ره ن
مرگولیک هب مخت
هزادنا تهج یبرچ یرهاظ یموئلیا مضه تیلباق یریگ
مورک دیسکا زا ماخ نیئتورپ و ماخ هب
ناونع رگناشن
رد .دش هدافتسا نس
107 یگزور رادقم 4 / 0 دیسکا دصرد
مورک هریج هب ات نآ زا هدافتسا و دش هدوزفا اه 48
تعاس
رد نیاربانب .تفای همادا نس
109 یگزور دحاو ره زا
تایوتحم هلصافلاب و دش راتشک هدنرپ راهچ یشیامزآ نآ یموئلیا
عمج اه نف نوآ لخاد بش لوط رد و یروآ اب راد
یامد 70 هجرد یتناس هنومن سپس .دش هداد رارق دارگ اب اه
روبع کلا زا 5 / 0 یلیم رد زیلانآ نامز ات و دندش بایسآ رتم
یامد یفنم 20 هجرد یتناس دارگ ن تیاهن رد .دندش یرادهگ
هزادنا زا سپ یبرچ ،مورک ریداقم یریگ
نیئتورپ و ماخ رد ماخ
هنومن یاه کاروخ و
،موئلیا مضه تیلباق یموئلیا یرهاظ
داوم
یذغم قباطم هطبار 7 هبساحم دش [ 11 ].
( 7 ) د( یرهاظ یموئلیا مضه تیلباق =
)دصر
هنومن رد دوجوم یذغم هدام ( یموئلیا یاه
– ) 1
] کاروخ یاههنومن رد دوجوم یذغم هدام
100 × هنومن رد دوجوم رگناشن ([
یکاروخ یاه
× ) یموئلیا یاههنومن رد دوجوم رگناشن
یرتکاب شرامش تهج زا موئلیا یاه
هنومن یاه
لاصحتسا یموئلیا .دش هدافتسا مضه تیلباق یارب هدش
هب
نیا تروص هک ندرک نژومه و لاصحتسا زا سپ هلصافلاب
هدنرپ راهچ ره یموئلیا تایوتحم هب
یازا کی ،رارکت ره
کی نورد یموئلیا هزات تایوتحم زا یمرگ کی هنومن یلیم هن نآ هب و دش هتخیر نوکلاف رتیل
یدادعت و PBS
هشیش یوگ هنومن ندش تخاونکی تهج و هفاضا یا
یرس نآ زا سپ .دش سکترو تقر
نگمه یاه زا هدش
103
7 ات 10 شور زا ینولک دادعت نییعت یارب و دش هیهت
هرطق .دش هدافتسا یا نیا هب
تروص رادقم هک 10
رتیلورکیم
ره زا تقر زا کی هیهت یاه
صخشم طاقن یور هدش هدش
یا
هداد تشک تیلپ زا ینولک دادعت شرامش .دش
یاه
سولیسابوتکلا ،لاگیش و لانوملاس یرتکاب لک ،اه
یاه
یلاک یایشیرشا و یزاوه هب
بیترت تشک طیحم رد یاه
،راگآEMB
،راگآ تناک تیلپ ،راگآMRS
زا دعب راگآ SS
یامد رد ندرک هبوکنا 37
یتناس دارگ هب تدم 24 تعاس
جیاتن .دش ماجنا هب
تروص
log10
او ینولک لیکشت دح
هب یازا ( دش شرازگ موکس تایوتحم مرگ ره
log10
CFU/g
نتفرگ رظن رد اب هنومن مرگ ره رد یرتکاب دادعت .) هرطق مجح و تقر لماع ،هنومن نزو قباطم هدش تشک
هطبار 8 دش هبساحم [
3 ].
( 8 ) ینولک دادعت = هب
یازا تحم زا مرگ ره موئلیا تایو
1000]
هدش هداد تشک مجح/ / (
تقر سکع)
× ینولک دادعت
[(
رد نس 109 یگزور و راتشک هدنرپ ود نپ ره زا
یتناس کی لوط هب یتاعطق دافتسا اب و ادج موئلیا زا رتم
زا ه
یواح یکیتسلاپ فورظ لخاد هب و دندش وشتسش PBS
نیلامرف 10 بآ زا سپ تیاهن رد .دنتفای لاقتنا دصرد ،یریگ
فافش ق و یزاس بلا
هنومن یریگ هاگتسد زا هدافتسا اب ،اه
تورکیم لدم( مو
3004M
)ناملآ تخاس ، دیلاسا
هب ییاه
هدافتسا اب و هیهت اهنآ زا رتمورکیم شش دودح تماخض زا
نیلیسکوتامه -
گنر نیزوئا دادعت سپس .دش یزیمآ
لولس نآ هدعاق ات زرُپ سأر زا( زرُپ عافترا ،تلباگ یاه ،)
رُپ ضرع( زرُپ ضرع نییاپ رد ز
لحم رد عطقم نیرت
نا ات زرُپ هدعاق زا( تپیرک قمع و )تپیرک هب لاصتا یاهت
پوکسورکیم زا هدافتسا اب اهدیلاسا زا کی ره )ددغ لدم( یرون ،سویپملا BX41
تخاس هزادنا )نپاژ یریگ
تحاسم و تپیرک قمع هب زرُپ عافترا تبسن نینچمه .دش زا هدافتسا اب زرُپ حطس هطبار
9 نییعت دش هبساحم [
11 ].
( 9 ) تحاسم =
مخت حطس
[)π2( × )زرُپ یانهپ ÷2( × )زرُپ عافترا(] و ندوب لامرن ینگمه
سنایراو هداد
اه هب بیترت اب
تست زا هدافتسا فورگوملوک یاه
- ا نویل و فونریمس
دندش یسررب .
سپس هداد زا هدافتسا اب اه مرن
رازفا
SAS
هخسن(
1 / 9 ،یمومع یطخ لدم هیور و ) لدم یارب
10
نیگنایم و هیزجت هنماددنچ نومزآ زا هدافتسا اب اه
نکناد یا
.دندش هسیاقم دصرد جنپ حطس رد (
10 )
Yij= μ + Ti+ 𝑒𝑖𝑗
نیا رد هطبار
Yij
رادقم ، هدهاشم رامیت ارکت رد ماi
ر
؛ماj
،μ
نیگنایم
؛هعماج
Ti
، رامیت رثا ماi
و
eij
، خ رثا یاط
شیامزآ رامیت هب طوبرم رارکت رد ماi
ماj
.دشابیم
ثحب و جیاتن نیچردلب یدرکلمع تافص هب طوبرم جیاتن یاه
مخت راذگ
لودج رد 2
زا هدافتسا .تسا هدش شرازگ سولیسابوتکلا
سولیفودیسا رد
هسیاقم زخ هنمرد و دهاش یاهرامیت اب یر
مخت هدوت شیازفا ببس دش
( 05 / 0
P<
) . دصرد لاح نیا اب
مخت راذگ ی
، کاروخ ،مخت نیج ود ره نزو نیگنایم
یفرصم هب یازا مخت نیج ود ره
، هدزاب ییاذغ هب یازا ره
مخت نیج ود خت نیج ود ره دیلوت یارب هیذغت هنیزه و
م
تحت ریثأت دنتفرگن رارق اهرامیت .
غرم درکلمع یور کیتویبورپ ریثأت اب هطبار رد یاه
مخت هب دراد دوجو یضیقن و دض جیاتن راذگ یروط
هدافتسا هک
( کیتویبورپ فلتخم حوطس زا 025
/ 0 ، 050 / 0 و 075 / 0
مخت نزو یور یریثأت )دصرد مخت دیلوت ،غرم
هدوت ،غرم
مخت ار یفرصم کاروخ اما ،تسا هتشادن لیدبت بیرض و غرم
تسا هداد شهاک [
6 ].
زا هدافتسا یرگید قیقحت رد
حوطس رد کیتویبورپ 02
/ 0 و 04 / 0 یور یریثأت دصرد
جنسارف ه قوف یاه نیمه و رکذلا
مرگولیک ره هنیزه روط
مخت حطس زا هدافتسا اما ،تسا هتشادن غرم 06
/ 0 ببس دصرد
تسا هدش لیدبت بیرض و یفرصم کاروخ شیازفا [
8 ].
اب کیتویبورپ زا هدافتسا هک تسا هدش شرازگ نیا رب نوزفا حطس 07 / 0 یلع دصرد مخت دیلوت رب ریثأت مدع مغر
،غرم
فرصم کاروخ مخت نزو شیازفا ببس لیدبت بیرض و ی
غرم
مخت هدوت و حطس هک تسا یلاح رد نیا و تسا هدش غرم
1 / 0 هجنسارف رب یریثأت نآ دصرد تسا هتشادن روکذم یاه
[ 2 ].
زا هدافتسا هک تسا هدش شرازگ نیا رب هولاع و مخت دیلوت ،مخت نزو ،مخت هدوت دوبهب ببس کیتویبورپ
ما ،تسا هدش لیدبت بیرض و یفرصم کاروخ یور یریثأت ا
تسا هتشادن یداصتقا یبسن هدزاب [
25 ] . تاقیقحت یخرب رد
چیه زین غرم یدرکلمع تافص یور یریثأت هنوگ یاه
مخت تسا هدشن هدهاشم راذگ [
1 ].
لیلد ندوب ضیقن و دض جیاتن
زا هدافتسا هب طوبرم
غرم رد کیتویبورپ یاه
مخت راذگ رم تسا نکمم هب طوب
اب عونت یرتک اب یکیتویبورپ یاه دش
هب ، یروط هک شرازگ
کیتویبورپ دیفم تارثا هک تسا هدش ای هیوس هب هتسباو اه
هنوگ یرتکاب یاه کیتویبورپ رد دوجوم یاه
تسا اه [ 12 ].
نم اهنت کیتویبورپ زا هدافتسا زین رضاح قیقحت رد رج
یدرکلمع تافص ریاس یور و دش مخت هدوت شیازفا هب یسررب دروم أت
ریث .تشادن ی نیا هب هجوت اب
هک یارب
هبساحم هداد زا مخت هدوت یاه
و دیلوت دصرد نزو
ت مخ
یم هدافتسا دوش
رامیت و ولیفودیسا سولیسابوتکلا س
ثعاب
ینعمریغ شیازفا تسا هدش هجنسارف ود نیا راد
لیلد اذل ،
شیازفا مخت هدوت ذم رامیت اب هدش هیذغت ناگدنرپ رد
روک
هب طوبرم عیمجت
رد هجنسارف ود نیا زا کی ره فلاتخا
یم دهاش رامیت اب هسیاقم دشاب
.
هب طوبرم جیاتن ریثأت
تیعمج یور فلتخم یاهرامیت
نیچردلب موئلیا یبورکیم یاه
مخت راذگ لودج رد 3
یاهرامیت زا هدافتسا هک داد ناشن جیاتن .تسا هدش شرازگ یواح سولیفودیسا سولیسابوتکلا یرزخ هنمرد سناسا و
ینعم شیازفا ببس دهاش رامیت اب هسیاقم رد رد یراد
لیسابوتکلا رامش ناگدنرپ موئلیا تایوتحم رد دوجوم یاه
( دش 05 / 0
P<
نیا اب .) یرتکاب ریاس رامش رظن زا لاح اه
ینعم توافت هورگ نیب یراد
.دشن هدهاشم اه
یرزخ هنمرد زا هدافتسا هک تسا هدش شرازگ هچرگا رتکاب تظلغ شهاک ببس ی
موکس رد یلاک ایشیرشا یاه
هجوج تسا هدش یتشوگ یاه [
15 ] رضاح قیقحت رد اما ،
رارق یرزخ هنمرد ریثأت تحت یرتکاب نیا نویسازینولک هب تسا نکمم عوضوم نیا .تفرگن ندوب توافتم لیلد
هیحان یبورکیم تشک یارب هک دشاب شراوگ هاگتسد زا یا
وتحم زا نارگشهوژپ نیا .تسا هدش باختنا یارب موکس تای
نآ لاح دندرک هدافتسا یبورکیم تشک زا رضاح قیقحت رد هک
ییاجنآزا .دش هدافتسا موئلیا تایوتحم هب هک
ُک لیلد ندوبدن
نییاپ تعرس و موکس تاکرح رد نآ تایوتحم هیلخت رت
یتنآ داوم ،موئلیا اب سایق رد یرتشیب نامز تدم لایبورکیم
یرتکاب ترواجم یم رارق اه
،دنریگ هب اذل یم رظن داوم دسر
یتنآ نژوتاپ نویسازینولک شهاک رظن زا لایبورکیم نیا رد اه
.دنوش عقاو هدور یحاون ریاس زا رترثؤم هیحان
لودج 2 نیچردلب یدرکلمع تافص رب فلتخم یاهرامیت ریثأت . مخت یاه
راذگ یلوت هرود لک رد ( د
67 یلا 109 )یگزور یارب هیذغت هنیزه نیج ود ره دیلوت )ناموت( مخت
هدزاب هب ییاذغ یازا
مخت نیج ود ره )مرگ/مرگ(
یفرصم کاروخ هب نیج ود ره یازا
)مرگ( مخت
مخت یراذگ هناخ غرم ساسارب
)دصرد(
مخت هدوت رب
غرم ساسا هناخ )مرگ(
ره نزو نیگنایم مخت نیج ود
)مرگ(
هریج یاه
یشیامزآ
1
1079 0/198 674 73/7 341b 132 دهاش
975 0/223 609 82/5 390a 135 سولیفودیسا .ل
1044 0/204 652 76/1 351b 132 یرزخ هنمرد
988 0/215 618 79/5 368ab 132 نیلکیاسارتتیسکُا
45 0/009 28 2/7 12 1 SEM
45 /
0 0/24 0/35 0/16 0/05 0/06 P-value
1 . رامیت ،)یندوزفا دقاف( دهاش رامیت سولیفودیسا سولیسابوتکلا
یواح(
11CFU
10
× 4 یواح( یرزخ هنمرد رامیت ،)هریج مرگولیک ره رد 50
2 یلیم ،)مرگولیک رد مرگ
یسکُا رامیت یواح( نیلکیاسارتت 200
یلیم )مرگولیک رد مرگ
نیگنایم توافت:a-b
اب اه ینعم نوتس ره رد هباشمریغ فورح د
را تسا .
نیگنایم درادناتسا یاطخ :SEM
.اه
لودج 3 نیچردلب موئلیا یبورکیم تیعمج رب فلتخم یاهرامیت ریثأت . مخت یاه
راذگ
) /g CFU
0
log1
(
یلاک یایشیرشا یزاوه یاهیرتکاب لک اهلیسابوتکلا لاگیش و لانوملاس 1یشیامزآ یاههریج 84
/
9 10/55 8/92c 9/62 دهاش
71 /
9 10/37 10/00a 9/58 سولیفودیسا .ل
82 /
9 10/66 9/75ab 9/63 یرزخ هنمرد
45 /
9 10/49 9/25bc 9/37 نیلکیاسارتتیسکُا
33 /
0 140 0/19 0/17 SEM
83 /
0 0/55 0/01 0/70 P-value
1 . رامیت ،)یندوزفا دقاف( دهاش رامیت سولیفودیسا سولیسابوتکلا
یواح(
11CFU
10
× 4 رامیت ،)هریج مرگولیک ره رد یواح( یرزخ هنمرد
50 2 یلیم ،)مرگولیک رد مرگ
یسکُا رامیت یواح( نیلکیاسارتت 200
یلیم )مرگولیک رد مرگ
نیگنایم توافت:a-b
اب اه ینعم نوتس ره رد هباشمریغ فورح راد
تسا ( 05 / 0
P<
.)
نیگنایم درادناتسا یاطخ :SEM
.اه
نامه زا هدافتسا دش هراشا هکروط سولیسابوتکلا
سولیفودیسا لیسابوتکلا نویسازینولک شیازفا ببس
رد اه
سولیسابوتکلا .دش ناگدنرپ موئلیا کلا دیسا دیلوت اب اه
کیت
یم ایهم دوخ دشر یارب ار طیارش هدور سوکوم رد و دننک
یم ادیپ رارقتسا یدیسا اب کیتکلا دیسا تقیقح رد .دننک
م ندومن نویسازینولک یارب ار طیارش هدور طیح
یرتکاب یم راوشد یفنم مرگ یاه یارب ار تباقر اذل ،دزاس
لیسابوتکلا یم شهاک اه
و دهد نیا هب رتهب ببس بیترت
یم اهنآ دشر ندش ت رد .دوش
أ نیا جیاتن دیی شرازگ قیقحت
هجوج هیذغت رد کیتویبورپ زا هدافتسا هک تسا هدش یاه
یتشوگ ریثأت ینعم یرتکاب لک رامش یور یراد یزاوه یاه
یلک ،یزاوهریغ و مرف
هنوگ و اه اما ،درادن دیئورتکاب یاه
ینعم شیازفا ببس هنوگ راد
،مویرتکابودیفیب یاه
یسکوک و سولیسابوتکلا یم تبثم مرگ یاه
دوش [ 19 ] .
کیتویبورپ زا هدافتسا هک تسا هدش شرازگ نینچمه سولیسابوتکلا یواح سولیساب و
سوئرس نازیم هب
FU C
1010
× 4 ینعم شیازفا ببس هریج مرگولیک ره رد رامش راد
لیسابوتکلا و اهرتکابودیفیب ینعم شهاک و اه
رامش راد
هجوج موکس و موئلیا رد دوجوم یلاکایشیرشا هدام یاه
یاه نینس رد نیلا 21
و 42 تسا هدش یگزور [
17 ].
یرتکاب هک تسا هدش شرازگ ت یکیتویبورپ یاه
زا یدادع لوکلوم
دیلوت ار نیسویرتکاب مان هب یرتکابدض کچوک یاه یم لوکلوم نیا .دننک نیئتورپ عقاو رد اه
سکلپمک ای و اه یاه
نژوتاپ ربارب رد هک دنتسه ینیئتورپ و دنراد لباقتم شنک اه
یم نیا ای و هدرب نیب زا ار اهنآ دنناوت لیکشت زا عنام هک
اگتسد رد اهنآ نویسازینولک دنوش شراوگ ه
[ 16 ] رب هولاع .
کیتویبورپ هک تسا هدش شرازگ نیا یاهدیسا هیزجت اب اه
یلُپ دیلوت هب رجنم هنیمآ نیمآ
یم ییاه طیارش تحت هک دنوش
هب تعنامم لانوملاس و لاگیش دشر زا یهاگشیامزآ لمع
یم دنروآ [ 13 ] لاح نیا اب . سولیفودیسا سولیسابوتکلا
نویسازینولک رب یریثأت نژوتاپ
قیقحت نیا رد هدش تشک یاه
نژوتاپ ریاس نویسازینولک زا تسا نکمم هچرگا .تشادن یاه
یسررب یلک ریظن قیقحت نیا رد هدشن مرف
مویدیرتسلک و اه اه
طیارش هب تسا نکمم عوضوم نیا اما ،دشاب هدرک یریگولج ب .ددرگرب ناگدنرپ نیا شرورپ ه
یروط هدش شرازگ هک تسا
ویسازینولک هک یرتکاب ن
لیافورپ هب هتسباو یدایز دح ات اه
یم )تشادهب تیعضو ریظن( یطیحم یاهروتکاف و اذغ دشاب
[ 24 طیارش تحت .]
یتشادهب ریغ هب هدور یارولفورکیم لداعت
یرتکاب تمس یلک ریظن رضم یاه
نژوتاپ ریاس و مرف یاه
یرامیب از یم رییغت نیا زا .دبای رتهب دیاش طیارش نیا تحت ور
ب یرتکاب تبثم ریثأت میناوت نویسازینولک رد یکیتویبورپ یاه
نژوتاپ .مینک هدهاشم ار اه
نامه هکروط رد لودج 2 یم هدهاشم دوش
رب هولاع ،
سولیفودیسا سولیسابوتکلا هنمرد سناسا زا هدافتسا
لیسابوتکلا نویسازینولک شیازفا ببس زین یرزخ .دش اه
فماک هب یرزخ هنمرد یبورکیمدض صاوخ ،رو
1،8 - لوئنیس
تسا هدش هداد تبسن نفماک و [
4 ] هک تسا هدش شرازگ .
کیتویبوتیف زا هدافتسا ماگنه ،یبورکیمدض ناوت اب یاه
نژوتاپورتنا تیعمج ربارب رد یرتمک تمواقم هک ییاه
نآ یلاحرد ،تفای دهاوخ شهاک دنراد اه یدایز دادعت هک
هنوگ زا هنوگ ریظن دیفم یبورکیم یاه یفیب یاه
مویرتکابود
کیتویبوتیف ربارب رد سولیسابوتکلا و دنتسه مواقم ًاتبسن اه
نآ تیعمج و یمن لزنت راچد اه
دوش [ 3 ] زا یخرب یتح .
نارگشهوژپ هدرک شرازگ
هراصع زا هدافتسا هک دنا یاه
سولیسابوتکلا رامش شیازفا ببس یهایگ یم اه
دوش [ 3 ] .
لیسابوتکلا شیازفا لیلد نیاربانب گ رد اه
هیذغت هور اب هدش
نژوتاپ یلک شهاک یشان نکمم یرزخ هنمرد سناسا یاه
نیا رد هک ،دشاب شراوگ هاگتسد میقم مدع نمض تروص
لیسابوتکلا بیرخت نژوتاپ بیرخت اب ،سناسا طسوت اه
اه
لیسابوتکلا دشر شیازفا یارب هنیمز .تسا هدش مهارف اه
نژوتاپ رامش قوف قیقحت رد هچرگا ررب دروم یاه
یس
تحت ریثأت دادعت تسا نکمم اما ،تفرگن رارق سناسا
نژوتاپ زا یرسکی یسررب تحت هعلاطم نیا رد هک ییاه
هتفرگن رارق .دشاب هتفای شهاک ،دنا
هب طوبرم جیاتن ریثأت
یور فلتخم یاهرامیت
نیچردلب موئلیا یژولوفروم یاه
مخت راذگ لودج رد 4
هیذغت ناگدنرپ .تسا هدش شرازگ هریج اب هدش
یواح یاه
سولیفودیسا سولیسابوتکلا یسکُا و
رظن زا نیلکیاسارتت
رد تپیرک قمع هب زرپ عافترا تبسن و زرپ عافترا تافص ینعم شیازفا دهاش هورگ اب هسیاقم دنداد ناشن ار یراد
( 05 / 0
P<
و زرپ یانهپ ،تپیرک قمع لاح نیا اب .)
تحت زرپ حطس تحاسم ریثأت
گن رارق اهرامیت .دنتفر
رد تپیرک قمع هب زرپ عافترا تبسن شیازفا لیلد هورگ هیذغت یاه اب هدش
سولیفودیسا سولیسابوتکلا و
یسکُا یم نیلکیاسارتت ینعم شیازفا زا یشان دناوت
عافترا راد
ینعمریغ شهاک و زرپ رامیت ود نیا رد تپیرک قمع راد
ینعم شیازفا ببس ًامأوت هک ،دشاب ود نیا تبسن راد
رف هدش مه هب هجنسا .دنا
لودج 4 نیچردلب موئلیا یژولوفروم رب فلتخم یاهرامیت ریثأت . مخت یاه
راذگ زرپ حطس تحاسم
یلیم(
)عبرم رتم
هب زرپ عافترا تبسن تپیرک قمع
زرپ یانهپ )رتمورکیم(
تپیرک قمع )رتمورکیم(
زرپ عافترا
)رتمورکیم( 1یشیامزآیاههریج 148
/
0 4/42c 97/3 106/5 467b دهاش
206 /
0 6/88a 107/2 89/7 603a سولیفودیسا .ل
160 /
0 5/44bc 96/7 98/0 533ab یرزخ هنمرد
174 /
0 6/27ab 97/3 94/0 587a نیلکیاسارتتیسکُا
018 /
0 0/39 10/5 6/2 32 SEM
196 /
0 >0/01 0/88 0/29 0/03 P-value
1 . رامیت ،)یندوزفا دقاف( دهاش رامیت سولیفودیسا سولیسابوتکلا
یواح(
11CFU
10 × 4 واح( یرزخ هنمرد رامیت ،)هریج مرگولیک ره رد ی
250 یلیم ،)مرگولیک رد مرگ
یسکُا رامیت یواح( نیلکیاسارتت 200
یلیم )مرگولیک رد مرگ .
نیگنایم توافت:a-b
اب اه ینعم نوتس ره رد هباشم ریغ فورح راد
تسا ( 05 / 0
P<
.)
نیگنایم درادناتسا یاطخ :SEM
.اه
ناگدنرپ موئلیا رد زرپ عافترا شیازفا تلع نینچمه هیذغت اب هدش سولیفودیسا سولیسابوتکلا یم
زا یشان دناوت
ب ،دشاب شراوگ هاگتسد یبورکیم رولف دوبهب ه
وط یر رامش هک
لیسابوتکلا شیازفا هورگ نیا موئلیا تایوتحم رد اه
یرتکاب نیا شیازفا .داد ناشن یریگمشچ زا یخرب دشر اه
یرتکاب یم هرطاخم هب ار نژوتاپ یاه دادعت شهاک اب و دزادنا
نژوتاپ نیا تیلوباتم دیلوت زا عنام اه
یم یمس یاه زا اذل ،دوش
را شیازفا هب نیسکوت شهاک قیرط کمک هدور یاهزرپ عافت
یم نژوتاپ رامش قوف قیقحت رد هچرگا .دنک یسررب دروم یاه
ریثأت تحت سولیفودیسا سولیسابوتکلا
اما ،تفرگن رارق
نژوتاپ زا یرسکی دادعت تسا نکمم هعلاطم نیا رد هک ییاه
هتفرگن رارق یسررب تحت .دشاب هتفای شهاک ،دنا
نایب نینچمه
عافترا شیازفا هک هدش را رد تسا نکمم ،موئلیا یاهزرپ
طابت
جوج رد لایلتیپا لولس ریثکت و زلایمآ حشرت شیازفا اب ه
ه یا
هیذغت دشاب کیتویبورپ اب هدش [
20 ].
زا هدافتسا یتنآ
کیتویب نیسیاموولاف شیازفا ببس
تپیرک قمع هب زرُپ عافترا تبسن و زرُپ عافترا و
شهاک
د تپیرک قمع د ر
هجوج موندوئ یتشوگ یاه
،تسا هدش
اما ریثأت تسا هتشادن اهزرپ یانهپ یور ی [
22 ] . نینچمه
یرگید قیقحت رد شرازگ
تسا هدش زا هدافتسا هک
یتنآ کیتویب و اهزرُپ یانهپ و عافترا شیازفا هب رجنم اه
تپیرک قمع شهاک یم هدور یاه
دوش [ 18 ].
نیا
نارگشهوژپ هک دندرک نایب
نیا عوضوم مم اب تسا نک
یارولفورکیم بیکرت رییغت و یبورکیم تیعمج لک شهاک دشاب طابترا رد رتدیفم تیعمج کی تمس هب هدور هچرگا .
قیقحت نیا رد یسکُا
نیلکیاسارتت ریثأت
ینعم یور یراد
نویسازینولک لیسابوتکلا
اه تشادن نیا اب ، تسا نکمم لاح
یم داجیا هدور متسیسوکا رد هک یرییغت اب دنک
ت دادع
یرتکاب ای دشاب هتفای شیازفا اهرتکابودیفیب ریظن دیفم یاه
نیا نژوتاپ زا یرسکی دادعت هک هعلاطم نیا رد هک ییاه
هتفرگن رارق یسررب دروم .دشاب هتفای شهاک ،دنا
تلع نیاربانب هیذغت هورگ رد زرپ عافترا شیازفا
یسکُا اب هدش نیلکیاسارتت
یم ب قوف دراوم زا یشان دناوت شهاک هب رجنم ًلاامتحا هک دشا
.تسا هدش اهزرپ دشر دوبهب و نیسکوت هب طوبرم جیاتن ریثأت
تیلباق یور فلتخم یاهرامیت
نیچردلب یموئلیا مضه یاه
مخت راذگ لودج رد 5
ناشن
نامه .تسا هدش هداد یم هظحلام هکروط
دوش اهرامیت ریثأت
ینعم یور یراد مضه تیلباق
یموئلیا یبرچ و پ نیئتور
ینعمریغ یشیازفا دنور کی لاح نیا اب ،دنتشادن ره رد راد
یندوزفا زا هدافتسا ماگنه هب تفص ود اب هسیاقم رد اه
.دش هدهاشم دهاش رامیت
لودج 5 یموئلیا مضه تیلباق رب فلتخم یاهرامیت ریثأت .
نیچردلب مخت یاه راذگ )دصرد(
نیئتورپ مضه تیلباق یبرچ مضه تیلباق 1یشیامزآ یاههریج 9
/
68 73/6 دهاش
2 /
75 77/2 سولیفودیسا .ل
6 /
71 76/8 یرزخ هنمرد
3 /
72 78/2 نیلکیاسارتتیسکُا
4 /
1 1/3 SEM
06 /
0 0/12 P-value
1 . رامیت ،)یندوزفا دقاف( دهاش رامیت سولیفودیسا سولیسابوتکلا
واح(
ی
FU C
1011
× 4 یرزخ هنمرد رامیت ،)هریج مرگولیک ره رد یواح(
250 یلیم رد مرگ
یسکُا رامیت ،)مرگولیک یواح( نیلکیاسارتت
200 یلیم )مرگولیک رد مرگ .
نیگنایم توافت:a-b
اب اه وتس ره رد هباشم ریغ فورح ینعم ن
راد تسا .
نیگنایم درادناتسا یاطخ :SEM
.اه
هریج رد کیتویبورپ زا هدافتسا هک تسا هدش شرازگ غرم یاه مخت راذگ زفا ببس ،یلآ هدام مضه تیلباق شیا
اما ،تسا هدش تزا زا یراع هراصع و ربیف ،نیئتورپ ریثأت تسا هتشادن یبرچ مضه تیلباق یور ی [
23 ] .
هک تسا هدش شرازگ زین یرگید قیقحت رد نینچمه یتنآ ،کیتویبورپ زا هدافتسا ببس ییوراد ناهایگ و کیتویب
یم نیئتورپ و یژرنا مضه تیلباق شیازفا اما ،دوش
ریثأت ی
درادن یبرچ مضه تیلباق یور [
5 ] نیا رب نوزفا . هدافتسا
نشیوآ و کیتویبورپ زا ریثأت
هراصع مضه تیلباق یور ی
رتا تزا زا یراع هراصع و یلاع هدام ،ماخ ربیف ،ی
هتشادن مضه تیلباق شیازفا ببس کیتویبورپ اما ،دنا
تسا هدش نیئتورپ [
25 ].
نامه زا هدافتسا دش شرازگ زین نیا زا شیپ هکروط
رامیت سولیفودیسا سولیسابوتکلا عافترا شیازفا ببس
ینعمریغ شیازفا اذل ،دش موئلیا یاهزرپ ه تیلباق راد
مض
یم رامیت نیا طسوت نیئتورپ و یبرچ هب طوبرم دناوت
تیسورتنا دادعت شیازفا چمه .دشاب موئلیا یاهزرپ یاه
نین
هک تسا هدش شرازگ زا هدافتسا
سولیسابوتکلا هریج رد
هجوج یتشوگ یاه ببس
شیازفا زلایمآ میزنآ تیلاعف
هدور رد ییایرتکاب یم
دوش [ 14 ] ییاجنآزا . مضه دنیارف هک
ج و یژرنا دنیارف کی بذ شیازفا اذل ،دشاب یم هاوخ
یم میزنآ نیا تیلاعف ولیمآ هیزجت شیازفا قیرط زا دناوت
ز
نیا زاین دروم یژرنا زا یشخب یژرنا هدزاب دوبهب و ف
نیار د
ت ار أ کمک مضه تیلباق دوبهب هب ًابقاعتم و دنک نیم ن
دیام .
ینعمریغ دوبهب برچ یموئلیا مضه تیلباق رد هک یراد
ی
نیچردلب نیئتورپ و هیذغت یاه
اب هدش یسکُا نیلکیاسارتت
دش هدهاشم نکمم
یاهزرُپ راتخاس رد رییغت هجیتن تسا
هدور هب ناونع دشاب یبذج و یشراوگ حطس کی
هب یروط ببس روکذم رامیت زا هدافتسا هک افترا شیازفا
ع
ینعمریغ دوبهب نینچمه .دش موئلیا یاهزرپ رد هک یراد
ماگنه یور یرزخ هنمرد زا هدافتسا روکذم تافص
دش هدهاشم نکمم
تسا زا یشان هباریش شیازفا
یاه
ای و یشراوگ میزنآ تیلاعف شیازفا
مضاه یاه دشاب
.
هب یروط ناهایگ زا هدافتسا هک تسا هدش شرازگ هک
یوارفص یاهدیسا حشرت شیازفا ببس ییوراد شیازفا و
میزنآ تیلاعف یظن سارکناپ یاه
پیل ر دشاب زلایمآ و زا [
7 ].
،قیقحت نیا زا لصاح جیاتن هب هجوت اب هب
یم رظن دسر
زا هدافتسا هک سولیفودیسا سولیسابوتکلا
هب ناونع کی یتنآ یارب نیزگیاج
کیتویب دشر کرحم بسانم
زا رت
دشاب یرزخ هنمرد سناسا .
عبانم .1 ییادخ و ع تخبون ،ع ناریپدیس ( ص
1390 تارثا )
زا هدافتسا ایگ دنچ طولخم و یلآ دیسا ،کیتویبورپ
ه
مخت تیفیک ،درکلمع رب ییوراد هجنسارف و غرم
یاه
غرم نوخ ینمیا و ییایمیشویب مخت یاه
هلج .راذگ
زیربت دحاو یملاسا دازآ هاگشناد یکشزپماد .
5 ( 1 :)
1111-1122 .
.2 یدارم و ا نایرسفا ،ش یضاق ،م یدمحم ،ح م ریهش
( س 1391 کیتویبورپ ریثأت ) رب میسلک تاریتوب و
هجنسارف ،مخت تیفیک ،دیلوت درکلمع و ینوخ یاه
غرم ینمیا خساپ مخت یاه
تاقیقحت هلجم .راذگ
.یکشزپماد 67
( 4 :) 313-323 .
.3 ( ح یدازریش 1393
هراصع تارثا یسررب ) ود یاه
( قامس هایگ
Rhus coriaria L.
هغجغج و )
(
Prosopis farcta
و هدور یبورکیم تیعمج رب )
تنک هجوج رد تیسآ مردنس لر نایاپ .یتشوگ یاه
همان
.سردم تیبرت هاگشناد .یرتکد .4 بیطخ ،ح شنمرصان ،ح یدازریش ک روپرهاط ،ع وج
( م ییارق یربکا و 1397
سناسا و کیتویبورپ ریثأت )
هایگ اونآایزیمترآ هجنسارف ،یدیلوتدرکلمعرب
،ینوخ یاه
میزنآ نیچردلب ینمیا خساپ و یدبک یاه مخت یاه
راذگ
.یماد تادیلوت هلجم .ینپاژ 20
( 3 :) 462-451 .
.5 یمیعن ،ا م یزیشرت یمیرک ،م ینتشاب ،ح ییایض ح روپ
گنهرف و ( ه رف
1390 هریج لمکم تارثا ) یا
یتنآ لآ دیسا و کیتویبرپ ،کیتویبورپ ،کیتویب هب ی
ناونع
تیلباق و یدشر درکلمع یور دشر کرحم تابیکرت هجوج رد یذغم داوم یموئلیا مضه هیوس یتشوگ یاه
.یکشزپماد هیرشن .سار یراجت 91
: 14 - 24 .
