نیماتیو ریثأت یاه
و
Eهجنسارف و درکلمع رب هریج نغور عون و
Cمرس یاه
هجوج یتشوگ یاه
یلصا یطیحم رایزام
*1
تعانق نیعم و یتشر تسرپ
2
1 . تشر ،نلایگ هاگشناد ،یزرواشک ۀدکشناد ،یماد مولع هورگ ،رایداتسا ،
ناریا
2 . د ،یزرواشک ۀدکشناد ،یماد مولع هورگ ،یرتکد یوجشناد تشر ،نلایگ هاگشنا
، ناریا
:هلاقم لوصو خیرات 06
/ 11 / 1393 :هلاقم شریذپ خیرات
22 / 03 / 1394
هديكچ نیمانیو نزوز ا تاریثأت ییررب یارب وE
ریج هبC هجنایار و زرکلمع رب نغور توا نم عبانم یواح یاه زا مرای یااه
320 هاعطق
ۀج ج سار ۀی ی( ین گ 308
،) لیر نکا یشیامزآ رز 2
× 2
× 2 و رز بلاق حرط
ًلاماک ی زاات ااب تاشه ،راامیت رااهک و راراکت 10
هعطق هج ج رز ره رارکت نیمانیو حطی وز و )لا ناک و ای ی( نغور توا نم ع نم وز لما یشیامزآ یاهر نکا د زا نیا ر اص(E
و 200 یلیم نیمانیو حطی وز و )مرگ لیک رز مرگ و ر ص(C
1000 یلیم گ لیک رز مرگ نیمانیو و نغور عبانم دنز ب )مر
یاه وE رثاC
ینعم نیمانیو زا زا نیا دنن ادن ین گ ۀج ج زرکلمع رب یراز ایE
و لاک لورنتلک سیاز ا ب یC ( دا مرایHDL
05 /
>0 )P
ینعم رثا نغور ع نم رایج ت ادن مری زک لگ و لک لورنتلک رب یراز
سیازا ا ب ای ،لا نااک ناغور یوااح یااه سهااک وHDL
ن لام یز ریج اب هتیاقم رز مری دیئدلآ ( د ای ی نغور یواح یاه
01 /
>0 نیمانیو و لا ناک نغور یواح ۀریج )P سهااک بج م ،C
یرت ریج اب هتیاقم رز مری دیریتیلگ نیمانیو و ای ی نغور یواح یاه
( د C 05 /
>0 ریج )P نیمانیو یواح یاه سهااک بج مE
ن لام یز ز ا و دیئدلآ ( د مری زادیتکارپ ن یتات لگ میزنآ تیلاع سیا
05 /
>0 هاج ج ۀایذغت ،راضاح قایقحت جیاانن سایارب )P یااه
نیمانیو ،لا ناک نغور یواح ۀریج اب ین گ ایC
،E یم سیاز ا ار مریHDL نیمانیو و دهز
یننآ منتیی تی قت ابE ب ی ینادیتکا
د مری یاهدیپیل ن ییادیتکا سهاک دیلك هژاو ه :ا هجنیار ،لا ناک نغور ،ای ی نغور ،ین گ ۀج ج نیمانیو ،مری یاه
نیمانیو ،E C
هرود
17 هرامش
2 ناتسمز و زییاپ 1394
هحفص یاه 233 - 223
همدقم نغور زا زا نیا ریثأت دا یایررب اهراب ر یط ۀریج رز اه
یباایزرا ار دانرپ زراکلمع بالغا تاقیقحت جیانن و تیا زرک نغور تاریثأت هک تیا د زاهنشیپ دنا یهاایگ یااه
رب نوز ا هجنایار ۀنیمز رز دیاب زرکلمع
زاین ین اخ یااه
توااا ت دن اا یاایررب و زرااکلمع رز داا زاجیا یاااه
هجنیار ینا ایح و یهایگ نغور عبانم زا ی ان ین خ یاه
( تاایا ز هااشم داا رشننم تلااااقم رز 16
رااظن هااب اااما )
یم ناغور تاریثأت ص اخ رز دیر نایا هاب یهاایگ یااه
توا ت ن تایا دا هج ت رنمک اه یاخرب جیاان
تااقیقحت
ناشن ۀدنهز یاهدمایپ توا نم
عبانم ن گاان گ ناغور
اه یا
یهایگ رب هجنیار تیعضو یاه
یبرک ن اخ هاج ج یااه
ین گ رز ای ای ناغور ااب هتیاقم رز لا ناک نغور تیا هلئاتم نایا هاک زراز یرانمک تییاتح ن ییادیتکا ربارب
هب عا ا اریغ برک یاهدییا رادقم نز برتلااب لیلز کای ااب
( هااناگوز داان یپ برااک یاهدیاایا اااب هااتیاقم رز )MUFA
( هاناگوز دان یپ دنک اب عا اریغ ( تایا )PUFA
4 و 15 )
هج ج هیذغت یاه ،نازرگباان آ ناغور یوااح ۀرایج اب د
نیئتورپ پیل و مری لک لورنتلک ( ماک یلاگک اب یاه
)LDL
ناغور ااب هاتیاقم رز یرنمک دننا از تری و ای ای یااه
ج نینچمه ری
سیازا ا باج م تری ناغور یوااح یااه
نیئتورپ پیل ( زایز یلاگک اب یاه
ااب هاتیاقم رز مری )HDL
نغور ( د نازرگبان آ و ای ی یاه 16
)
یبرک ن ییادیتکارپ یااشغ یتادیاتکا بایرخت هاب اه
یم یل لی دیل ت و ل لی گرم هب رجنم بیرخت نیا دماجنا
تیل بانم ن لام ن ک یمهم یمی یاه یز
آ تایا د دیئدل
یام زا نایا یتادیاتکا بییآ فیص ت یارب هک ( ز ا
6 )
نغور هاب هاک عا ا اریغ براک یاهدییا یواح یاه ر اط
یم زا نیا ر یط ۀریج رز ل معم یتادیاتکا زاات هب دن
ساااتح صخااا رااب تاایا نااکمم نیاربااانب ،داانا یاااه
نیماانیو زا یاشخب دنا اب راذگریثأت ن خ ین ییادیتکا
E
ریج یام هیزجت بذج زا سیپ براک یاهدیایا اات ز ا
شرا ااگ اگناایز رز ن یاایادیتکا راابارب رز ار عا اا اریغ ( دنک تظا ح 18
زا نیا نغور رادقم و تی یک ،ع ن ) د
نیمانیو هب زاین ، ریج رز یم رییغت ارE
نیمانیو دهز یاه
E
و هاابC
یااننآ یاااهزرکراک لاایلز یاام ینادیااتکا
رااب دااننا ت
تیل بانم نیماانیو نایا دن اب رثفم ین خ یاه هاب ااه
لایلز
یننآ تیصاخ یم ز خ ینادیتکا
ن اخ مری لورنتلک دننا ت
نیمااانیو نزوزاا ا داانهز رااییغت ار غراام ۀراایج هاابE
یاااه
مخت لورناتلک سهاک بج م ییامرگ سنت طیار رز راذگ
( د مری لک 22
نازایم رز ار یتوا ت اهرگشهوژپ یخرب )
و مری لک لورنتلک مخت ۀزرز
غرم رز غرم هیذغت یاه
دا
نیمانیو اب وE
دانزرکن دهاشم ییامرگ سنت طیار رز C
( 12 نیماانیو زا زا نیا ،رگیز فرط زا ) سیازا ا ب ایE
غرم ن خ مری لک لورنتلک مخت یاه
یام راذگ ( ز ا
11 )
نیمانیو زا زا نیا نینچمه ای وE
لورناتلک رب یریثأت ،C
غرم رز مری لک یاه
مخت سهااک باج م یلو ،زرادن راذگ
سیاز ا وHDL
( تیا د اهنآ رزLDL
12 )
سهوژپ تیل بانم رییغت ص اخ رز اه تحت ن خ یاه
نیمانیو ریثأت یاننآ یااه
نادیاتکا هاج ج رز
ینا گ یااه
یبرک دننته قاننم ًامعب و زودحم نیئتورپ پیل و اه
یاه
غرم ن خ مخت یاه
هب راذگ مخت دیل ت لیلز هج ج اب غرم
یاه
یرت ح طی زراز توا ت ین گ برک یاهدییا ،دیریتیلگ
غرم مری رز لورنتلک و زازآ مخت یاه
ۀج ج زا رنشیب راذگ
سورخ و ین گ ( تایا بلااب ران یااه
3 ، 14 ، 24 و 25 )
نیمااانیو زااین و نااغور ن گااان گ عبااانم رااثا نیاربااانب یاااه
یننآ تیل بانم رب ینادیتکا گدانرپ ین اخ یاه
طیارا رز نا
هب( توا نم یکیژ ل یزی ماخت غرام لااام نا انع
اای راذاگ
یم )ین گ ۀج ج هاب دا اب هن از قر دنا ت
ساقن لایلز
تیل بانم میقنتم یرامیب رز ین خ یاه
یاقورع و ی لق یاه
هج ج زا لصاح جیانن ،ناتنا تایا ناکمم ینا گ یااه
ت اب زریگ رارق هج ت زر م یک زپ لئاتم رز دنا نب هاب هج
نیمانیو ریثأت ۀنیمز رز قاننم جیانن یاننآ یااه
و نادیاتکا
تیل بانم رب برک یاهدییا مااجنا زا فداه ،ین اخ یااه
نیمانیو یبایزرا ،رضاح سهوژپ یاه
وE
رایج رزC
یااه
و زرااکلمع رااب یهااایگ نااغور ن گااان گ عبااانم یواااح تیل بانم هج ج مری یاه تیا ین گ یاه
شور و داوم اه
نیا اب سیامزآ 320
زاام و رن ط لخم ین گ ۀج ج هعطق
سار ۀی ی 308
لایر نکا تر اص هاب ، 2
× 2
× 2 بالاق رز
و راراکت رااهک ااب ی زااات ًلاماک حرط 10
ۀاج ج هاعطق
لماا یشیامزآ یاهر نکا د ماجنا رارکت ره رز ین گ وز و )لا نااک نغور و ای ی نغور( نغور توا نم ع نم وز نیمانیو حطی ص(E
و ر 200 یالیم یز مرگ الیک رز مراگ
لا - ص الخ اب تانیا لیر ک ت ا لآ 99
،تایواناک ؛داصرز
نیمانیو حطی وز و )ازاناک و ر ص(C
1000 یالیم رز مراگ
ص الخ اب کیبر کیآدییا مرگ لیک 50
،تایواناک ؛داصرز
هج ج ز ب )ازاناک کی( یشیامزآ یاهدحاو رز ین گ یاه
لا پ زا یرنتب یور )عبرمرنم هب
تدام 42 شروراپ زور
ریج دنن ای هاب سیاامزآ یااه
ساایا راب و یزرآ تر اص
شرازگ تاجاینحا سار یاامنهار طی ت د
308 هال مر
( د 21 لودج( ) 1
لوا زور رز یا رورپ نلای یامز ) 33
هب پی و ز ب س یتلی ۀجرز هب یجیردت ر ط
23 ۀاجرز
زور رز س یتلی 18
زا روز نایاپ ات و سهاک شرورپ هاما
هانازازآ سیامزآ ۀروز یط سار خ و بآ هب ییرنیز ت ای صخاا ز ب سار اخ ،نداب نزو لماا یزراکلمع یااه
هانازور تاا لت و یاگن ه سار اخ لید ت بیرض ،ی رام زادانا وراگ ره یارب
هاب و تا ث ،یرایگ
روز تر اص یا
د شرازگ ( سیااامزآ نااایاپ رز 42
و غراام( داانرپ وز ،)یااگزور
نایم زا )سورخ گرهایی زا و باخننا رارکت ره ینزو نیگ
اهنآ لاب 5 یلیم هان من دا هن رگ ن خ رنیل ین اخ یااه
هن رگ هب یرادهگن زا پ ، د تدم
12 یاامز رز تعای
روز اب ،قاتا 5000
ناامز و 3 و دندا ژ یرنناای هاقیقز
یاامز رز مرای ،یزاایادج زا پ دیزرگ ادج اهنآ مری یاا نم 20 ز ااات س یااتلی ۀااجرز زاداانا نااام
یراایگ
تیل بانم مری د یرادهگن ین خ یاه قااتا یاامز رز اه
فی یرت پی و ییاشگ ،لاک لورناتلک ،دیراتیلگ
،HDL
نآ زک االگ وLDL
تاایک اااب اااه تکراا یراااجت یاااه
سراپ ج ام ل ط رز رنم ن ورنکپیا اگنیز و ن مزآ 546
زادنا رنم نان دند یریگ
یارب زادنا یریگ ن ییادیتکارپ یابرک
یااه زا مرای
سیامزآ ( کیر نیبراب یتدییا زا نیا )TBA
ادانبا رز د
250 ارامه هب هن من ره مری زا رنیلورکیم 25
رانیلورکیم
هلیت ب نئ ل ت یتکوردیه 2
/ 0 لح( دصرز )ل ناتا رز د
یلیم کی و کینایا ورالک یرت رنیل
( دیایا ل الحم )TCA
15 روز ااب و ط لخم دصرز
×g
4000 یاراب 15 قز رز هاقی
یااامز 4 پاای داا ژ یرننااای س یااتلی ۀااجرز 500
یالیم کی ارمه هب ییور ل لحم زا رنیلورکیم رانیل
TBA
( 375 / 0 رز دصرز 25HCL
/ 0 یاراب و ط لخم )رلا م 15
مرگ بآ مامح رز هقیقز 100
زاز راراق س یاتلی ۀجرز
کنخ زا پ و د یر ان بذاج ،فی بآ مامح رز ند
اگنیز اب سنکاو ط لخم رز رنم ن ورنکپیا
535 رنم ناان
( د دنا خ 10
مری زادیتکارپ ن یتات لگ میزنآ تیلاع )
اگنیز و کودنار تکر تخای لتنار یراجت تیک اب ج م ل ط رز رنم ن ورنکپیا 340
زادنا رنم نان د یریگ
لودج 1 هریج ییایمیش بیكرت و ازجا . هرود یشیامزآ یاه
دشر ،نیزاغآ یاه و
نایاپ ی
)دصرز( یکار خ ملاقا نیزاغآ
( 0 - 10 )یگزور د ر
( 11 - 24 )یگزور ینایاپ
( 25 - 42 )یگزور
نغور ع نم نغور ع نم
نغور ع نم
ای ی لا ناک ای ی
لا ناک ای ی
لا ناک
تری 31
/ 53 58
/ 53 66
/ 57
،ای ی ۀلاجنک 44
ماخ نیئتورپ دصرز 26
/ 39 96
/ 36 81
/ 32
نغور ع نم 83 1
/ 2 43
/ 5 73
/ 5
یز تا ت میتلک 00
/ 2 81
/ 1 71
/ 1
میتلک تانبرک 18
/ 1 97
/ 0 94
/ 0
ماعط کمن 36
/ 0 30
/ 0 30
/ 0
لا - ،نیزیل 78 دصرز 18
/ 0 08
/ 0 04
/ 0
لا یز - ،نین ینم 98 دصرز 30
/ 0 25
/ 0 20
/ 0
لا - ،نین ئرت 99 دصرز 08
/ 0 03
/ 0 01
/ 0
ینیمانیو ط لخم 25 2
/ 0 25
/ 0 25
/ 0
عم زا م ط لخم
3یند 25
/ 0 25
/ 0 25
/ 0
نیری ش ج 00
/ 0 10
/ 0 10
/ 0
لک عمج 100
100 100
ه یاحم( یذغم زا م و یژرنا
4) د
) ریج مرگ لیک رز یرلاک لیک( متیل بانم لباق یژرنا 2870
3050 3120
)دصرز( ماخ نیئتورپ 82
/ 21 82
/ 20 31
/ 19
)دصرز( ممه لباق نیزیل 2
/ 1 07
/ 1 95
/ 0
)دصرز( ممه لباق نین ینم 60
/ 0 53
/ 0 48
/ 0
)دصرز( ممه لباق نینتیی + نین ینم 89
/ 0 81
/ 0 74
/ 0
)دصرز( ممه لباق نین ئرت 79
/ 0 71
/ 0 63
/ 0
)دصرز( میتلک 1
87 / 0 83
/ 0
)دصرز( سرنیز رز ر ت 47
/ 0 44
/ 0 41
/ 0
)دصرز( میدی 16
/ 0 16
/ 0 17
/ 0
)دصرز( مییانپ 91
/ 0 87
/ 0 80
/ 0
)دصرز( ،رلک 29
/ 0 24
/ 0 23
/ 0
)دصرز( لک یبرک 14
/ 5 71
/ 7 13
/ 8
( هناگوز دن یپ دنک اب عا اریغ برک یاهدییا )دصرز( )PUFA
08 / 3 23 / 2 58 / 4 95 / 2 83
/ 4 12 / 3
( هناگوز دن یپ کی اب عا اریغ برک یاهدییا )دصرز( )MUFA
36 / 1 38 / 2 06 / 2 01 / 4 17
/ 2 23 / 4
اهدییا )دصرز( عا ا برک ی 73
/ 0 51 / 0 12 / 1 69 / 0 18
/ 1 73 / 0
1 لا ناک ای ای ی :نغور توا نم عبانم
2 یواح ۀریج مرگ لیک ره 10000
( )IU
،A
5000 ( )IU D3
، 45 ( )IU
،E
3 یلیم مرگ
K3
، 3 یلیم مرگ
B1
، 9 یلیم مرگ
B2
، 10 یلیم مرگ
B3
، 30 یلیم مرگ
B5
، 4 یلیم مرگ
B6
، 2 یلیم مرگ
B9
، 02 / 0 یلیم مرگ
B12
، 1 / 0 یلیم مرگ و ،H
1000 یلیم ز ب دیارلک نیل ک مرگ
3 یواح ۀریج مرگ لیک ره 55
یلیم ،نهآ مرگ 120 یلیم ،زنگنم مرگ 100
یلیم ،یور مرگ 16 یلیم ، م مرگ 3 / 1 یلیم مرگ و ،دی 3 / 0 یلیم م ینلای مراگ
ز ب 4 یکار خ زا م تا یکرت لوادج سایا رب تا یاحم
NRC, 1994
تیا د ماجنا
نیماانیو ،یهاایگ نغور ن گان گ عبانم یلصا ریثأت وE
تاعبرم لقادح نیگنایم اب اهر نکا نیا لباقنم تاریثأت وC
ۀیور مرنGLM
یرامآ راز ا ۀختن(SAS
2 / 9 لدام یارب )
1 نیگنایم و د هیزجت حطی رز یک ت ن مزآ اب اه
5 دصرز
( دند هتیاقم 23
:)
( 1 )
ijkl i j k ij
ik jk ijk ijkl
Y µ E C O EC
EO CO ECO e
:هطبار نیا رز
Yijkl
، دهاشم ره رادقم ،لاک نیگناایمµ
Ei
نیمانیو ح طی رثا ،E
Cj
نیماانیو ح طی رثا ،C
Ok
راثا
،نغور ن گان گ عبانم
(EC)ij
نیماانیو لاباقنم راثا وE
،C
(EO)ik
نیماانیو لباقنم رثا ،ناغور عباانم وE
(CO)jk
راثا
نیمااانیو لااباقنم وC
،نااغور عبااانم
(ECO)ijk
لااباقنم رااثا
نیمانیو وE
و نغور عبانم وC eijkl
یاشیامزآ یااطخ راثا
تیا
ثحب و جیاتن یگژیو هج ج یزرکلمع یاه عبانم ریثأت تحت ین گ یاه
ن گان گ نیماانیو و نغور
یاننآ یااه و نادیاتکا
تاریثأات
لودج( ت رگن رارق اهنآ لباقنم 2
ااب قا ا ت رز جیانن نیا )
هن ای رز یل ق یاه ۀنیمز
عباانم زا زا نیا ن گاان گ
ناغور
ملاپ ،نازرگبان آ(
و نیماانیو و )گانرلگ ( تایاE
18 ) رز
هعلاطم م ح طی زا زا نیا اب ،یا توا ن
نیمانیو (C
10 ، 50 ،
100 و 200 یلیم رز )مرگ الیک رز مرگ ۀرایج
هاج ج یااه
یدا ت بیرض و ی رام سار خ نازیم رز یتوا ت ،ین گ ل
حطی اما ،دشن دهاشم ناگدنرپ 50
، 100 و 200 یلیم مراگ
نیمانیو مرگ لیک رز د هنازور نزو سیاز ا ز هب ب ی C
( 9 اجنآ زا ) نیمانیو هک
یام هنخاای ر یط ندب رزC
،ز ا
زراکلمع راب یرثا سنت نودب طیار رز نآ نزوز ا ًلاامنحا زرادن دنرپ (
13 )
یانعم راثا ناغور عبانم ک راب یراز
مرای لاک لورناتل
هج ج نیمانیو زا زا نیا یلو ،دنن ادن ین گ یاه ایE
C
( د مری لک لورنتلک سیاز ا ب ی 05
/
>0 لباقنم رثا )P
نیمانیو نیب وE
ربC
یانعم مرای زک لگ و HDL
ز اب راز
( 05 /
>0 هج ج )P
هیذغت یاه ،نیماانیو نوداب ریج اب د
دنرپ اب هتیاقم رز یرنمک مری HDL
یااه فراام ۀداننک
نیمااانیو وE
دنناا ازC
هااک یناگداانرپ ،نیاانچمه 200
یلیم نیمانیو مرگ زک الگ ،دانزرک ت ایرز ز خ ۀریج رزE
دنناا از ناگداانرپ رااگیز اااب هااتیاقم رز یرنااشیب سیازاا ا
ریج رز مری لک لورنتلک نیماانیو یواح یاه
اای و E
،C
هب تیا نکمم سیاز ا لیلز
سهوژاپ نایا رزHDL
دا اب
یا زا زا ن 200 یلیم نیماانیو مرگ الیک رز مرگ ۀرایج رزE
هج ج و لاک لورناتلک سیاز ا بج م ین گ یاه
HDL
یم ( ز 2 ) نیمانیو زا زا نیا مرای لاک لورنتلک سیاز ا ب یE
غرم ن خ مخت یاه
یم راذگ ( ز 11 یلاحرز ،) نیماانیو هک
یام ن اخ مرای لک لورنتلک سهاک بج مE
( ز ا 8 )
نزوز ا نیمانیو غرم ۀریج هبE
ماخت یاه طیارا رز راذاگ
مرای لاک لورناتلک نازایم سهااک باج م ییامرگ سنت یم ( ز 22 لورناتلک نازیم رز یتوا ت رگیز یهورگ رز )
غرم رز ن خ مری مخت یاه
هیذغت راذگ نیماانیو اب د
وE
( داشن دهااشم ییاامرگ سنت طیار رزC
13 نیانچمه )
نیمانیو زا زا نیا ای وE
مرای لک لورنتلک رب یریثأت ،C
غرم رز مخت یاه سهاک بج م یلو ،ت ادن راذگ وHDL
سیاز ا ( تیا د اهنآ رزLDL
13 )
نیمانیو زا زا نیا ،رضاح سیامزآ رز سیازا ا ب یE
ن خ زک لگ نیمانیو د
رز ار امایلاپ نیل تنا تظلغ ،E
یم سهاک ناتنا مم قایرط نیا زا هجیننرز ،دهز
تایا ناک
( ز ن خ زک لگ سیاز ا بج م 17
جیاانن ااب ق ا ت رز )
نیماانیو زا زا نایا هاک تایا د شرازگ ،قیقحت نیا
E
غرم رز ن خ زک لگ سیاز ا ب ی ماخت یااه
تاحت راذاگ
یم ییامرگ سنت ( ز
22 )
لودج 3 عبانم رثا . نوگانوگ نیماتیو و نغور E یاه
C و تیلوباتم رب هجوج ینوخ یاه
یلیم( یتشوگ یاه یسد رد مرگ
)رتیل
اهرامیت رنتلک
و لک ل -HDL
لورنتلک -LDL
لورنتلک یرت
دیرتیلگ زک لگ
نغور ع نم ای ی نغور 7
/
b 106 1 / 71 1
/
a 27 6 / 42 197
لا ناک نغور 3
/
a 107 9 / 76 9
/
b 22 3 / 37 201
نیمانیو
E
یلیم( ر ص ) ریج مرگ لیک رز مرگ
4b
/
b 103 3 / 70 2
/ 25 7
/
b 39 195
200 یلیم(
) ریج مرگ لیک رز مرگ 6a
/
a 110 6 / 77 7
/ 24 9
/
a 40 202
نیمانیو
C
یلیم( ر ص ) ریج مرگ لیک رز مرگ
2b
/
b 102 9 / 70 2
/ 23 9
/ 39 202
1000 یلیم(
) ریج مرگ لیک رز مرگ 8a
/
a 111 1 / 77 7
/ 26 1
/ 39 196
نیگنایم رایعم ا ن ا 82
/ 1 78
/ 0 91
/ 1 49
/ 1 3
/ 2
ع نم نغور
× نیمانیو
C
ای ی
× یلیم( ر ص ) ریج مرگ لیک رز مرگ
3 / 102 6
/ 68 6
/
ab 25 1 / 40 201
ای ی
× 1000 یلیم(
) ریج مرگ لیک رز مرگ 0
/ 111 4
/ 73 5
/
a 28 3 / 45 192
لا ناک
× یلیم( ر ص ) ریج مرگ لیک رز مرگ
1 / 102 2
/ 73 8
/
ab 20 8 / 39 202
لا ناک
× 1000 یلیم(
) ریج مرگ لیک رز مرگ 6
/ 112 7
/ 80 9
/
b 24 6 / 34 200
نیمانیو
×E
نیمانیو
C
ر ص
× یلیم( ر ص ) ریج مرگ لیک رز مرگ
5 /
b 96 2 / 65 6
/ 23 2
/
b 38 194
200
× یلیم( ر ص ) ریج مرگ لیک رز مرگ
8 /
a 107 7 / 76 7
/ 22 7
/
a 41 209
ر ص
× 1000 یلیم(
) ریج مرگ لیک رز مرگ 2
/
a 110 4 / 75 7
/ 26 9
/
b 40 196
200
× 1000 لیم(
ی ) ریج مرگ لیک رز مرگ 3
/
a 113 6 / 78 8
/ 26 1
/
b 39 197
نیگنایم رایعم ا ن ا 57
/ 2 13
/ 1 70
/ 2 12
/ 2 3
/ 3
حطی لامنحا (
P-value
)
نغور ع نم 801
/ 0 021
/ 0 069
/ 0 020
/ 0 235
/ 0
نیمانیو 011 E
/ 0 001
/ 0 654
/ 0 572
/ 0 036
/ 0
نیمانیو 001 C
/ 0 005
/ 0 323
/ 0 902
/ 0 115
/ 0
نغور ع نم
× نیمانیو 695 E
/ 0 825
/ 0 919
/ 0 118
/ 0 469
/ 0
نغور ع نم
× نیمانیو 728 C
/ 0 240
/ 0 974
/ 0 019
/ 0 264
/ 0
نیمانیو
×E
نیمانیو 123 C
/ 0 008
/ 0 755
/ 0 271
/ 0 038
/ 0
نغور ع نم
× نیمانیو
×E
نیمانیو 812 C
/ 0 191
/ 0 395
/ 0 825
/ 0 690
/ 0
ینعم توا نم فورح اب ن نی ره رز ماقرا توا ت :a-b
راز ( تیا 05 /
>0 )P
نیمااانیو یاانعم رااثاC
ن ااخ زک االگ تااظلغ رااب یراز
هج ج ینامز اما ،ت ادن ین گ یاه نیمانیو هک
اب ارمهC
نیمانیو هاب زک الگ یاشیاز ا فایاپ ،د ه اضا ریج هب E
نیمانیو ،سهوژاپ نایا جیاانن لاباقم رز زراک یاانخ ارE
نیمانیو هک تیا د شرازگ حطی رزC
250 یالیم مراگ
یم ن خ زک لگ سیاز ا ب ی مرگ لیک رز ( ز
22 لایلز )
یم اما ،تتین صخشم یل ق جیانن اب هجینن نیا توا ت دنا ت
نیمانیو حطی هب زا نیاC
د اب ط برم ریج رز د
هج ج هیذغت یاه ریج اب د
،لا ناک نغور یواح یاه
ریج اب هتیاقم رز یرنشیب مریHDL
ناغور یوااح یااه
اای ( دنناا از ای 021
/
>0 نیمااانیو و نااغور عبااانم )P
یاااه
یااننآ نادیااتکا وE
یاانعم رااثاC
رااب یراز مراایLDL
هج ج عباانم ریثأات ۀراابرز تااقیقحت دنن ادن ین گ یاه
تیل بانم رب نغور هج ج ین خ یاه
زوداحم ینا گ یاه
هج ج تیا هیذغت یاه
،تری ناغور یوااح ۀرایج اب د
قم رز یرتلااب مری HDL
نازرگباان آ و ای ی نغور اب هتیا
( دنراز 16 ریج فرام ) ،نازرگباان آ ناغور یوااح یااه
سهاک بج م ریج اب هتیاقم رزLDL
ناغور یواح یاه
یم ای ی و تری ریج ز
رادقم ،لا ناک نغور یواح یاه
ریج اب هتیاقم رز یرتلاابMUFA
ای ی نغور یواح یاه
یم هک دنراز سهااک هاب دنا ت
رز ز ا راجنم مرایHDL
هن ای اب ق ا ت هاک دانزاز ناشن ناققحم ،رضاح سهوژپ یاه
ریج یوااح یاه سیازا ا باج م رتزاایزMUFA
HDL
هج ج مری یم ین گ یاه
( ز 26 مرای لاک لورنتلک )
ناغور دانکره تا رگن رارق ریج نغور ع نم ریثأت تحت سهاک ب ی ای ی رب نآ رثا ن ک اما ،د مریHDL
LDL
ی ینعم مر ینعم لک لورنتلک رب نآ رثا هجیننرز ،ز ن راز راز
نیمانیو زا زا نیا تیا دشن ای وE
سیازا ا باج م ،C
غرم رزLDL
مخت یاه ( تیا د راذگ 13
)
نیمااانیو و نااغور عبااانم نیااب لااباقنم رااثا یاراابC
یرت یانعم مری دیریتیلگ ( ز اب راز
05 /
>0 هاج ج )P
یااه هیذغت
ح ۀریج اب د هک لا ناک نغور یوا
1000 یالیم مراگ
نیمانیو مرگ لیک رز یرت ،دنز ب زرک ت ایرزC
دیریاتیلگ
ناغور یوااح ۀرایج هک یهورگ اب هتیاقم رز یرنمک مری نیمانیو اب ای ی ( دنن از ،دنزرک فرامC
05 /
>0 لایلز )P
نغور عبانم برک یاهدییا بیکرت هب تیا نکمم رما نیا زا نیا یهایگ برم د
راداقم د اب ط ناغور رزMUFA
( تاایا ای اای نااغور زا رتزااایز لا ناااک 15
اااب قاا ا ت رز )
هن ای ۀایذغت دانزاز نااشن نارگاشهوژپ ،رضاح قیقحت یاه
هج ج رایج اب ین گ یاه زا یانغ یااه
ب ای ،MUFA
یراات سهاااک یاام مراای دیریااتیلگ
( ز اا 26 زا زا ناایا )
هبMUFA
سیازا ا باج م عا ا ا براک یاهدیایا یاج
یرات سهاک و زاپیل نیئتورپ پیل تیلاع رز مرای دیریاتیلگ
هج ج یام ینا گ یاه ( ز ا
20 ) یلاصا نزاخم ،HDL
هاج ج یامایلاپ رز لااع زاپیل نیئتورپ پیل ینا گ یااه
یم هک تیا یرت سهاک بج م دنا ت
ز ا مرای دیراتیلگ
( 5 ) ای و لا ناک نغور یواح ۀریج فرام 200
یالیم مراگ
انیو مرگ لیک رز نیم
ن لاام سهاک ب یE
یز مرای دایئدلآ
هااج ج ن ااخ لودااج( داا یناا گ یاااه
4 ( ) 01 /
>0 )P
نیمانیو ن لام رب یرثاC
یز زا زا نایا ت ادن مری دیئدلآ
نیمانیو ن یتات لگ میزنآ تیلاع سیاز ا ب ی E
زادیاتکارپ
( د ن خ مری 05
/
>0 یلااح رز ،)P
یااهر نکا ریاای هاک
تیلاع رب یرثا یشیامزآ ن یتاات لگ میزنآ
مرای زادیاتکارپ
ن لام ت ادن ن خ یز
ن یایادیتکا ۀجیننرز دیئدلآ
PUFA
یم دیل ت ( ز 7 لا نااک ناغور اب هتیاقم رز ای ی نغور )
یرناااشیب ریزااااقم یوااااح ( تااایاPUFA
58 رااابارب رز
28 هج ج نیاربانب ،)دصرز هیذغت ین گ یاه
ۀرایج ااب د
یرنشیب رادقم ای ی نغور یواح دانزرک تا ایرزPUFA
یم رظن هب نیاربانب ن لام سهاک ب ی لماع نیا هک دیر
یز
هج ج ن خ مری دیئدلآ هایذغت یاه
یوااح ۀرایج ااب دا
،راضاح قیقحت رز تیا د سیامزآ نیا رز لا ناک نغور
نیمانیو فرام ن لام سهاک بج مE
یز سیاز ا و دیئدلآ
مری زادیتکارپ ن یتات لگ میزنآ تیلاع زا نیا تیا د
نیمانیو زا ن لاام سهااک ب ایE
یز ن اخ مرای دایئدلآ
هج ج ( تیا د ین گ یاه 19
زا زا نایا ،لاباقم رز ) نیمانیو
سهاک بج م د دیتکا نغور یواح ۀریج رز E
هج ج مری زادیتکارپ ن یتات لگ میزنآ تیلاع ین گ یاه
یم ( ز 1 )
لودج 4 . رثا عبانم نوگانوگ نغور و نیماتیو Eیاه Cو رب صخاش یاه نویسادیسكا نوخ
هجوج یاه یتشوگ
اهرامیت ن لام
یز دیئدلآ
یلیم رب ل م نان(
)رنیل زادیتکارپ ن یتات لگ تیلاع
یلیم رب دحاو(
)رنیل
نغور ع نم ای ی نغور 48a
/ 7 183
لا ناک نغور 10b
/ 7 176
نیمانیو
E
یلیم( ر ص ریج مرگ لیک رز مرگ
a ) 42 /
b 7 173
200 یلیم(
) ریج مرگ لیک رز مرگ 14b
/
a 7 186
نیمانیو
C
یلیم( ر ص ) ریج مرگ لیک رز مرگ
36 / 7 178
1000 یلیم(
) ریج مرگ لیک رز مرگ 32
/ 7 180
نیگنایم رایعم ا ن ا 082
/ 0 9
/ 3
حطی لامنحا (
P-value
)
نغور ع نم 003
/ 0 204
/ 0
نیمانیو 009 E
/ 0 027
/ 0
و نیمانی 623 C
/ 0 783
/ 0
نغور ع نم
× نیمانیو 575 E
/ 0 886
/ 0
نغور ع نم
× نیمانیو 651 C
/ 0 974
/ 0
نیمانیو
×E
نیمانیو 924 C
/ 0 991
/ 0
نغور ع نم
× نیمانیو
×E
نیمانیو 812 C
/ 0 971
/ 0
ینعم توا نم فورح اب ن نی ره رز ماقرا توا ت :a-b
( تیا راز 05
/
>0 )P
هب ح قیقحت رز ،یلکر ط ریج رضا
ناغور یوااح یااه
نیمانیو ،لا ناک ایC
سیازا ا بج م E
ن اخ مرایHDL
هج ج ریج دند ین گ یاه و لا نااک نغور یواح یاه
نیمانیو ای ن لاام تاظلغE
ی زاز سهااک ار مرای دایئدلآ نیمانیو زا زا نیا نینچمه
ریج رزC
ناغور یوااح یاه
یرات راداقم سهااک بج م لا ناک ای دیریاتیلگ
ن اخ مر
هج ج اجنآ زا د ین گ یاه
تیل بانم هک رز ین اخ یاه
یرامیب لصاح جیانن ،دنراز سقن ناتنا یقورع و ی لق یاه
هج ج زا یک زپ لئاتم رز دنا نب تیا نکمم ین گ یاه
هب زریگ رارق هج ت زر م لیلز
تاریثأت دیچیپ ۀ دهاشم دا
عباانم زا لصاح ن گاان گ
یماانیو و یهاایگ ناغور ن
یااه
یننآ تیل بانم رب نادیتکا رناشیب تاقیقحت ماجنا ،ین خ یاه
ن ور یارب هنیمز نیا رز ز ب دها خ دی م ع ض م ند رت
ینادردق و ركشت نیدب تاباب نلایاگ اگاشناز یاشهوژپ تانواعم زا هلیایو
یم ینازردق یشهوژپ حرط زا یلام تیامح ز
عبانم
1. Bayraktar H, Altan Ö, Açikgöz Z, Baysal SH and Seremet Ç (2011) Effects of oxidised oil and vitamin E on performance and some blood traits of heat-stressed male broilers. South African Journal of Animal Science. 41(3): 288- 296.
2. Bolukbasi SC, Erhan MK and Ozkan A (2006) Effect of dietary thyme oil and vitamin E on growth, lipid oxidation, meat fatty acid composition and serum lipoproteins of broilers.
South African Journal of Animal Science.
36(3): 189-196.
3. Demirel G, Pekel AY, Alp M and Kocabağlı N (2010) Effects of dietary supplementation of citric acid, copper, and microbial phytase on growth performance and mineral retention in broiler chickens fed a low available phosphorus die. The Journal of Applied Poultry Research.
21(2): 335-347.
4. Gallardo MA, Pérez DD and Leighton FM (2012) Modification of fatty acid composition in broiler chickens fed canola oil. Biological Research. 45(2): 149-161.
5. Griffin H, Grant G and Perry M (1982) Hydrolysis of plasma triacylglycerol-rich lipoproteins from immature and laying hens
(Gallus domesticus) by lipoprotein lipase in vitro. Biochemical. 206(3): 647-654.
6. Grundy SM (1991) George Lyman Duff Memorial Lecture. Multifactorial etiology of hypercholesterolemia. Implications for prevention of coronary heart disease.
Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Biology. 11(6): 1619-1635.
7. Hashemipour H, Kermanshahi H, Golian A and Veldkamp T (2013) Effect of thymol and carvacrol feed supplementation on performance, antioxidant enzyme activities, fatty acid composition, digestive enzyme activities, and immune response in broiler chickens. Poultry Science. 92(8): 2059-2069.
8. Hidiroglou N, Gilani GS, Long L, Zhao X, Madere R, Cockell K and Peace R (2004) The influence of dietary vitamin E, fat, and methionine on blood cholesterol profile, homocysteine levels, and oxidizability of low density lipoprotein in the gerbil. Nutritional Biochemistry. 15(12): 730-740.
9. Lohakare JD, Ryu MH, Hahn TW, Lee JK and Chae BJ (2005) Effects of supplemental ascorbic acid on the performance and immunity of commercial broilers. Applied Poultry Research. 14(1): 10-19.
10. Lovrić J, Mesić M, Macan M, Koprivanac M, Kelava M and Bradamante V (2008) Measurement of malondialdehyde (MDA) level in rat plasma after simvastatin treatment using two different analytical methods. Periodicum Biologorum. 110(1): 63-68.
11. Mohiti-Asli M and Zaghari M (2010) Does dietary vitamin E or C decrease egg yolk cholesterol? Biological Trace Element Research. 138(1-3): 60-68.
12. Mohiti-Asli M, Hosseini SA, Lotfollahian H and Shariatmadari F (2007) Effect of probiotics, yeast, vitamin E and vitamin C supplements on performance and immune response of laying hen during high environmental temperature. International Journal of Poultry Science. 6(12): 895-900.
13. Mohiti-Asli M, Shariatmadari F and Lotfollahian H (2010) The influence of dietary vitamin E and selenium on egg production parameters, serum and yolk cholesterol and antibody response of laying hen exposed to high environmental temperature. Archiv fur Geflugelkunde. 74(1): 43-50.
14. Murata LS, Ariki J, Machado CR, Da Silva LDP and Rezende MJM (2003) Effect of oils sources on blood lipid parameters of commercial laying hens. Revista Brasileira de Ciência Avícola. 5(3): 203-206.
15. NRC (National Research Council) (1994) Nutrient Requirements of Poultry. 9th Revised ed.
National Academy Press, Washington, DC. USA.
16. Özdogan M and Akşit M (2003) Effects of feeds containing different fats on carcass and blood parameters of broilers. Applied Poultry Research. 12(3): 251-256.
17. Paolisso G, Gambardella A, Giugliano D, Galzerano D, Amato L, Volpe C and D'Onofrio F (1995) Chronic intake of pharmacological doses of vitamin E might be useful in the therapy of elderly patients with coronary heart disease. The American Journal of Clinical Nutrition. 61(4): 848-852.
18. Rama Rao SV, Raju MVLN, Panda AK, Poonam NS and Shyam-Sunder G (2011) Effect of dietary α-tocopherol concentration on performance and some immune responses in broiler chickens fed on diets containing oils from different sources. British Poultry Science.
52(1): 97-105.
19. Rashidi AA, Ivari YG, Khatibjoo A and Vakili R (2010) Effects of dietary fat, vitamin E and zinc on immune response and blood parameters of broiler reared under heat stress. Research Journal of Poultry Science. 3(2): 32-38.
20. Rebolé A, Rodriguez ML, Ortiz LT, Alzueta C, Centeno C, Viveros A and Arija I (2006) Effect of dietary high-oleic acid sunflower seed, palm oil and vitamin E supplementation on broiler performance, fatty acid composition and oxidation susceptibility of meat. British Poultry Science. 47(5): 581-591.
21. Ross Broilers Manual (2012) Ross 308 Broiler Nutrition Manual. Ross Broiler Ltd., Newbridge, Midlothian, UK.
22. Sahin K, Sahin N and Yaralioglu S (2002) Effects of vitamin C and vitamin E on lipid peroxidation, blood serum metabolites, and mineral concentrations of laying hens reared at high ambient temperature. Biological Trace Element Research. 85(1): 35-45.
23. SAS Institute (2002) SAS statistics user’s guide. Version 9.2. SAS Institute Inc., Cary, NC, USA.
24. Swennen Q, Delezie E, Collin A, Decuypere E and Buyse J (2007) Further investigations on the role of diet-induced thermogenesis in the regulation of feed intake in chickens:
comparison of age-matched broiler versus layer cockerels. Poultry Science. 86(5): 895-903.
25. Tong HB, Lu J, Zou JM, Wang Q and Shi SR (2012) Effects of stocking density on growth performance, carcass yield, and immune status of a local chicken breed. Poultry Science.
91(3): 667-673.
26. Viveros A, Ortiz LT, Rodríguez ML, Rebolé A, Alzueta C, Arija I and Brenes A (2009) Interaction of dietary high-oleic-acid sunflower hulls and different fat sources in broiler chickens. Poultry Science. 88(1): 141-151.
