بک لمکم عون و حطس رثا هجنسارف رب تلا
یژولوتامه ،مرس ییایمیشویب یاه
رن ةلاغزب رد درکلمع و
نايلوفزد نيسحريماديس يبرع يلعنسح و1
9
*
1 . يلعوب هاگشناد ،يزرواشك ةدکشناد ،يماد مولع هورگ ،يرتكد يوجشناد ناريا ،نادمه ،انيس
9 . ا يلعوب هاگشناد ،يزرواشك ةدکشناد ،يماد مولع هورگ ،رايشناد يس
ناريا ،نادمه ،ان
خيرات لوصو :هلاقم 02 / 03 / 1421 خيرات
شريذپ :هلاقم 09 / 09 / 1429
هديكچ هجنسارف رب تلایک عون و حطس ریثأت یسررب یارب داداتدرکلمع و ینوخ یاه
81 رن ةلاغزب سأر 8
ات 2 ینزو نیگنایم اب ایموب داون ههام
2 /
±2 3 / 02 هب یفداصت ًلاماک حرط بلاق رد مروولیک 2
لمات رامیت 0
یواح ةیاپ ةریج . 126
/ 1 یلیم کشخ ةدام مروولیک رد تلایک مرو
)دهات(
2 + هیاپ ةریج . 22
/ 1 یلیم تافلوس( تلایک تافلوس لکت هب کشخ ةدام مروولیک رد تلایک مرو 22
/ 1 ) 8 + ههیاپ ةریج . 2
/ 1
یلیم تافلوس( تلایک تافلوس لکت هب کشخ ةدام مروولیک رد تلایک مرو 2
/ 1 ) 4 + هیاپ ةریج . 22
/ 1 یلیم مرووهلیک رد تهلایک مرهو
تانو،پهوکولو( تانو،پهوکولو تلایک لکت هب کشخ ةدام 22
/ 1 و ) 2 + هیاپ ةریج . 2
/ 1 یلیم ههب کهشخ ةداهم مروولیک رد تلایک مرو
تانو،پهوکولو( تانو،پهوکولو تلایک لکت 2
/ 1 یفرصم کشخ ةدام .دندت هداد صاص،خا) لاغزب
ه اه یی ج رد هک ی ر ة دوخ 2 / 1 تمهسق
رد نویلیم تلایک ا عینم زا تانو،پهوکولو تهحت اههنازور نزو شیازهفا نیگناهیم و ییاون نزو .دوب دهات هورو زا ر،شیب ادندرک تفایرد
تفایرد یاهرامیت رد و تفرو رارق لمکم حطس ریثأت هب تلایک رتلااب حطس ةدننک
و نیا اب .دوب اهرامیت ریاس زا رتلااب یرادانام روط دوهج
.دت هدهاشم یددع توافت اونت و تتادن اهرامیت نیب یرادانام توافت ا اروخ لیدیت بیرر نیما،یو و زکولو نازیم رب تلایک لمکم
B02
تانو،پهوکولو رامیت هب طوبرم توافت نیر،شیب و راذوریثأت مرس 2
/ 1 تانو،پهوکولو رامیت دنچره .دوب 2
/ 1 راهمیت اب زکولو رظن زا
نام توافت دهات تفایرد یاهرامیت ریاس اب نآ توافت اما .تتاد یرادا
رهب یراداهنام ریثأهت تهلایک یاهرامیت .دوین رادانام تلایک ةدننک
هجنسارف هب .دن،تادن یژولوتامه و مرس ییایمیتویب یاه ههب تهتاد اههزب درهکلمع رب یرادانام ریثأت تلایک حطس یلک روط
ههک یروهط
خ ةدام فرصم بیس تلایک رتلااب حوطس زاهین حطهس ههک داد ناشن ارراح قیقحت جیا،ن .دت یر،شیب ةنازور نزو شیازفا و کش
12 / 1
یلیم یارهب یره،وب هدزاهب اهیمکهت رد تلایک یلآ لمکم .دراد رارق زاین یزرم ةدودحم رد اهدت نییات اهزب یارب هک زور رد تلایک مرو
نیما،یو تخاس
B02
حطس رد اهزب درکلمع و تتاد زکولو نینچمه و 2
/ 1 حطس زا ر،وب 22
/ 1 یلیم .دوب کشخ ةدام مروولیک رب مرو
دیلك هژاو هریج اهلاغزب:اه نیما،یو ازکولو اتلایک ایراورپ یاه
B02
.
هرود
20 هرامش
1 راهب 1397
هحفص یاه 190 - 177
همدقم هدننکارچ ناودننکراوخشن رد تلایک دویمک ةهنماد رد ههک یا
اخ زا یایسو میلقا و اه
یقطاهنم ات یریسمرو یحاون زا اه
پ درس ترارح ةجرد اب هدر،هسو لکهت ههب ادندوب هدنکار
یا
[تسا هدت هدید 22
.]
مسیناوراورکیم ز،نس یارب هیمکت یاه
نیما،یو
B02
ارهیز دهنراد زاین تلایک هب 4
/ 4 نهیا زا دهصرد
یم لیکشت تلایک ار نیما،یو .دهد
هب اتلایک ههب یهاییط روط
یمن هریخذ ندب لخاد رد یدایز ریداقم دهنا رادهقم ادوهت
ن زین هدت هریخذ یم
هدور ای هیمکت لخاد هب ی،حار هب دناوت
بورکیم هک یناکم ینای .ددرورب یم هیمکت یاه
نآ زا دناوت
نیماههه،یو ز،نهههس یارهههب
B02
نیارباهههنب .دهههنک هداف،هههسا
ز،نهس یارهب اهرهیج رد موادهم روط هب دیاب ناودننکراوخشن نیما،یو
B02
[دهننک تهفایرد یفاک تلایک ا 2
] . اتاهناویح رد
نیما،یو
B02
فوک آ میزنآوهک لهینولام لهی،م میزهنآ ود رو،کا
تخوهس رد نیارباهنب و تهسا زا،نس نینوی،م و زاتوم زاهسو
[ تسا تیمها زئاح رایسب نیئتورپ و یژرنا 28
.]
نیماه،یو ز،نهس شهاهک اتهلایک دویمک ضراوع زا یکی
B02
یم دوخ ةبون هب هک تسا مک هب دناوت
دوهت رجنم ینوخ
[ 06 هداد ناشن .]
و اههزب ههک دهنا هرهب
ةدهننک تهفایرد یاهه
هریج تفایرد یاهرامیت اب هسیاقم رد مک تلایک اب یاه ةدننک
لوهیلو شرامهت تهلایک لمکم و نیبوهلوومه ازهمرق یاهه
نییاپ تیرکوتامه [دن،هتاد یرهت
4 و 24 هجنهسارف زا .]
یاهه
ریثأهت تهحت تهسا نهکمم ههک امسلاپ ای مرس ییایمیتویب یم دنریو رارق تلایک حوطس هلو ههب ناوهت
میزهنآ ازکو یاهه
سنارهت نیهنلاآ ازاهنیمآ سنارهت تاتراپسآ ازاتافسف نیلاکلآ یاههواو رب هک یقیقحت رد .درک هراتا مرس نیئتورپ وزانیمآ نیهب رد امسلاپ زکولو نازیم رد یتوافت ادت ماجنا نیا،شله تهههفایرد یاههههرامیت تهههلایک اتهههلایک تاهههنبرک ةدهههننک
نیما،یو ای تانو،پهوکولو
B02
اهشم یهقیرزت [ دهشن هده
8 .]
ةدهننک تهفایرد یاههرامیت رد اجیاه،ن نیا فلاخرب ادنچره رد نوخ زکولو رادقم اتانیئتورپ و تانبرک لکت هب تلایک و تهتاد شیازهفا هه،خا یاههواو رد دهات رامیت اب هسیاقم
ههب تاهنیئتورپ اب تلایک تانبرک نیب هسیاقم رد شیازفا نیا [دوب تانیئتورپ رامیت عفن 28
آ شیازفا .]
میزهن نیلاهکلآ یاهه
لهک نیئتورهپ نینچمه و زانیمآ سنارت تاتراپسآ و زاتافسف تفایرد یاهزب رد مرس هریج ةدننک
تهلایک دویمک راچد یاه
[تسا هدت شرازو 4
هجی،ن ساسارب .]
یهکی اناهققحم یریو
تهلایک دوهیمک زا یهتان ههک یدهیک زودیپیل عوقو مئلاع زا تسا زاتافسف نیلاکلآ میزنآ شیازفا اتسا [
3 .]
رد ناودننکراوخشنریغ هب تیسن هدننکراوخشن تاناویح ساسح تلایک دویمک ربارب دنفسوو نیب نیا رد و ادن،سه رت
ساههسح زههب و واههو زا [تههسا رههت
07 تههلایک تاههجای،حا .]
هلاغزب اهب یا 21 دودهح رد نزو مرووهلیک 12
/ 1 یهلیم مرهو
[ تسا زور رد تلایک 07
ریداقم ةیصوت .]
0 / 1 - 2 / 1 یلیم مرو
یک ساهسارب ًاتدهمع دنفسوو رد کشخ ةدام مروولیک رب تلا هدهت ماهجنا هدهننکارچ تاهناویح یور ههک تسا یتاقیقحت
[ تسا 24 رظن رد واو و دنفسوو نیب ةدودحم رد بلغا زب .]
[ قیقحت نیدنچ ساسارب ادنچره .تسا هدت ه،فرو 0
ا 2 ا 6 ا
3 و 24 حطس ] 0 / 1 - 2 / 1 یلیم ةداهم مرووهلیک رب تلایک مرو
،حا کشخ ز،نهس یارهب تهلایک ههب هیمکت یبورکیم تاجای
نیما،یو
B02
یهمن نیمأهت زهب ای دنفسوو رد ار یهخرب .دهنک
دنفهسوو ههب تیهسن اههزب ههک ار یمومع رواب نیا ناققحم هدرهک در دنراد تلایک دویمک هب یر،مک تیساسح اهب و دهنا
ه،هسناد دودرهم ار اعدا نیا ینامع یاهزب رب قیقحت [دهنا
4 و
3 ک اجنآ ات .]
یسررب ه یهاطق جیاه،ن ه،خاس نخشم ام یاه
.تسین دوجوم زب رد اونآ ریثأت و تلایک عبانم ةسیاقم ةرابرد ود رهثا ههک دت یحارط فده نیا اب رراح قیقحت نیاربانب حطهس ود رد ار )یهلآ رهبارب رد یندهام( تلایک لمکم عون ( 22 / 1 و 2 / 1 یلیم یهخرب رهب )کشخ ةدام مروولیک رب مرو
هجنسارف ب یاه رد درهکلمع و یژولوتاهمه امرهس ییایمیتوی
هلاغزب .دنک یسررب رن یاه
شور و داوم اه
یلعوب هاگشناد یتاقیقحت ةعرزم رد قیقحت نیا انادهمه اانیهس
لاس رد 0874 دادات .دت ماجنا 81
رن ةلاغزب سأر 8
ات 2 ههام
یهنزو نیگناهیم اهب ایموهب داون 2
/
±2 3 / 02 زا سهپ مرووهلیک
تداع ةرود ندنارذو ذهپ
تهفایرد و هه،فه ود تدهم ههب یری
ههب یفداصت تروص هب انویسانیسکاو و لگنا در یاهوراد 2
لمات رامیت 0
یواح ةیاپ ةریج . 126
/ 1 یلیم رد تهلایک مرهو
)دهات( کشخ ةدام مروولیک 2
+ هیاپ ةریج . 22
/ 1 یلیم مرهو
تهلایک تافلوهس لکهت ههب کهشخ ةدام مروولیک رد تلایک تافلوس(
22 / 1 ) 8 ةریج . + ههیاپ 2 / 1 یهلیم رد تهلایک مرهو
تافلوهس( تهلایک تافلوهس لکهت ههب کشخ ةدام مروولیک 2 / 1 ) 4 + هیاپ ةریج . 22
/ 1 یلیم ةداهم مروولیک رد تلایک مرو تاههنو،پهوکولو( تاههنو،پهوکولو تههلایک لکههت هههب کههشخ
22 / 1 و ) 2 + هیاپ ةریج . 2
/ 1 یهلیم مرووهلیک رد تهلایک مرهو
هوکولو تلایک لکت هب کشخ ةدام تاهنو،پهوکولو( تاهنو،پ
2 / 1 .دندهت میسقت ) ههب شهووهپ نهیا
ًلاماهک حرهط تروهص
نیگنایم ةسیاقم .دت ماجنا یفداصت و یکوت نومزآ شور اب اه
یاطخ ضرف 12
/ 1 ههک یتافص نیگنایم ةسیاقم رد .دت ماجنا
نیگناهیم زا تهتاد دوجو ه،فر تسد زا ةدهاشم اونآ رد یاهه
ا تاابرم لقادح ساسارب هدت حیحصت ةهیزجت .دهت هداف،هس
هداد یرامآ مرن کمک اب اه
رازفا شیاریوSAS
2 / 7 .دهت ماجنا
ههلاغزب زاین ساسارب هیاپ ةریج نیهب نزو اهب رهن یاهه
02 - 21
[ مروولیک 07
ییاذهغ تاجای،حا یمامت هک دت میظنت یروط ]
لودج( دنک نیمأت ار تاناویح نیا 0
.)
لودج 1 يكاروخ داوم ييایمیش بیكرت و ءازجا . هياپ ةریج و
کشخ ةدام زا یدصرد بسح رب1
داوم یذغم هریج زا نآ موس و یکاروخ ةدام
هجنوی ( 60 )دصرد وج ةناد
( 81 )دصرد ایوس
( 7 )دصرد
دام ة )دصرد( کشخ 2
/ 72 78
2 / 78
دام ة دصرد( یلآ )کشخ ةدام
32 / 71 2
/ 72 68
/ 72
دصرد( ماخ نیئتورپ کشخ ةدام
) 2
/ 04 2
/ 02 7
/ 44
ع راص ة دصرد( یرتا کشخ ةدام
) 6
/ 0 62
/ 0 0
/ 2
یﺜنخ ةدنیوت رد لولحمان فایلا دصرد(
کشخ ةدام )
82 / 24 12
/ 21 28
/ 22
یرییفریغ تاردیهوبرک دصرد(
کشخ ةدام )
42 / 21 60
7 / 02
ر،سکاخ ماخ دصرد(
کشخ ةدام )
08 / 7 3
/ 4 82
/ 2
تخوس لباق یژرنا زاسو
)کشخ ةدام مروولیک رب یرلاکاگم(
02 / 2 14
/ 8 03
/ 8
)دصرد( میسلک 82
/ 0 16
/ 1 8
/ 1
)دصرد( رفسف 22
/ 1 48
/ 1 20
/ 1
)دصرد( میزینم 07
/ 1 20
/ 1 24
/ 1
( یور یلیم کشخ ةدام مروولیک رب مرو )
2 / 22 3
/ 07 28
سم ( یلیم کشخ ةدام مروولیک رب مرو )
2 / 01 8
/ 7 20
نهآ ( یلیم کشخ ةدام مروولیک رب مرو )
042 2
/ 72 032
یلیم( تلایک )کشخ ةدام مروولیک رب مرو
17 / 1 14
/ 1 0
/ 1
0 . لباق یژرنا رادقم تخوس
[ لوادج ساسارب زاسو 07
هزادنا هریج ءازجا ریاس و هیساحم ] .دندت یریو
رد شیامزآ نیا 22
ریثأهت نآ رد و تفریذهپ ماهجنا زور
هجنسارف رب اهرامیت انزو شیازفا لمات اهزب یدرکلمع یاه
رصم هجنهسارف اییاذهغ لیدهیت بیرهر و اروخ ف یاهه
نیماهه،یو لماههت مرههس ییایمیههتویب
B02
تههیلااف ازکوههلو ا
میزنآ نیهنلاآ ازانیمآ سنارت تاتراپسآ ازاتافسف نیلاکلآ یاه یهلیب ازارفهسنارت لیماتولو اماو الک نیئتورپ ازانیمآ سنارت
هروا تزا و نینیتارهههک انیهههبور نیهههنچمه و نوهههخ یا
هجنسارف ه یاه لوهیلو شرامت لمات یژولوتام زهمرق یاهه
لولهس هزادنا طسو،م انیبولوومه اتیرکوتامه انوخ یاهه
ةزادهنا ازهمرق لوهیلو رهه یازا هب نیبولوومه رادقم ازمرق لویلو شرامت ازمرق لویلو ره یازا هب لولس و دیفهس یاه
تیسوفمل .دت یسررب نآ رد اه
هلاغزب هاگیاج رد اه هداد رارهق یدارفنا یاه
رد و دندهت
( روظزاداب و حیص تبون ود 11
3 و 11 06 ًلاماک ةریج اب )
هب بآ و دندت هیذغت طولخم .دوهب ناهترای،خا رد مئاد روط
هزادنا بآ تلایک و یندام داوم لهیلد ههب یهلو دندت یریو
دراو لودهج رد دوهب زیچاهن رایهسب بآ تهلایک رادقم هکنیا هلاغزب .تسا هدشن مزآ ةرود یاد،با رد اه
)رفهص زور( یشیا
هههه،فهود لهههصاوف رد نآ زا سهههپ و تهههبون زا لهههیق ایا
اروخ زا سپ و حیص یهد 06
یگنهشت و یگنسرو تعاس
نزو اروخ هدنامیقاب و یفرصم اروخ رادقم .دندت یشک ههب هجوت اب هنازور اروخ رادقم .دت تیث و نیزوت هنازور
ههک دهت میهظنت یروهط لیق زور دنامسپ 2
اهت 01 دهصرد
میقاب لوهصحم( تهلایک تافلوهس لهمکم .دهتاب ه،تاد هدنا
لکت هب )ناملآ رم تکرت
CoSO4.7H2O
تهلایک و دوهب
( تانو،پهوکولو
ZinPro
یراجت مان اب اکیرمآ
COPRO
زا )
لمکم تسخن .دت هیوت ناروت رومانسی تکرت تهلایک یاهه
هب هدت بایسآ یایوس ةلاجنک اب .دندت طولخم لماح ناونع
یم هب هجوت اب سپس ازهب رهه ةهنازور یفرهصم اروهخ ناز
اههب لداههام هههک هر،ناههسنک+لمکم طوههلخم زا یههنیام رادههقم تظلغ یاه 22 / 1 و 2 / 1 دوهب رهظن دروهم نویلیم رد تمسق اروهخ تهبون رهه رد .دهت ه،تادرب
طوهلخم حیهص یههد
رای،خا رد اروخ هر،ناسنک شخب هارمه هب هر،ناسنک+لمکم .تفرو رارق اهزب
نوخ ایس قیرط زا یریو ارفهص یاههزور رد جادو ره
82 و 22 [شیاههمزآ 6
اروههخ زا لههیق و ] و حیههص یهههد
نزو هب .دت ماجنا یشک ههب روهن شباهت زا یریووهلج روظنم
هنومن نیماه،یو ن،هفر نیهب زا و اه
B02
ههلول شیاهمزآ یاهه
تکجونو 01
یلیم هدیهتوپ یموهینیمولآ لهیوف طهسوت یر،یل
هنومن امرس یزاسادج یارب .دندت ههب نوخ یاه
تدهم 21
اب هقیقد 8111 یامد و رود 4
ی،ناس ةجرد ژویفیر،ناهس دارهو
رادهقم و دندت 2
یهلیم لهخاد ههب رلپمهس اهب امرهس زا ره،یل
بویتورکیم یاه
2 یلیم یامد رد و ه،خیر یر،یل 21
- ةجرد
ی،ناس هزادنا .دت یرادوگن زیلانآ نامز ات دارو نیماه،یو یریو
B02
یو یازیلاا تیک زا هداف،سا اب مرس نیماه،
B02
تکرهت(
Monobind
نهیا یارهب .دهت ماهجنا )اهکیرمآ روشک تخاس
هاگ،سد و یشیامزآ تیک لمالارو،سد زا روظنم
microplate
reader
لدهم(
Rayto RT-2100C
هداف،ههسا )نیههچ تخاههس
یریخأت ی،باقر یمیزنآ زیلانآ ةیاپرب زیلانآ نیا ساسا .دندرک هزادهنا یارهب .تسا ازکوهلو تهظلغ یرهیو
اف اBUN
تهیلا
میزنآ ازاهنیمآ سنارهت نیهنلاآ ازارفسنارتونیمآ تاتراپسآ یاه
یههلیب ازاتافههسف نیلاههکلآ نیههبور
ازارفههسنارت لههیماتولواماو ا
هنومن انوخ مرس رد لک نیئتورپ یاههزور ههب طوهبرم یاه
ارفص 82 و 22 اهب و لاسرا یکتزپ نیخشت هاگشیامزآ هب
لدهم( رزیلااهنآوتا هاگ،هسد زا هداف،سا
Hitachi 912
تخاهس
تیک و )نپاژ روشک )نوهمزآ سراهپ تکرت( یشیامزآ یاه
هزادهنا یارهب .دندت زیلانآ هجنهسارف ةیهساحم و یرهیو
یاهه
هنومنرد ینوخ کهیتاموتا رامهت لولس هاگ،سد زا نوخ یاه
(
Sysmex
لدم
KX – 21 N
.دت هداف،سا )
بیرهر ایفرهصم اروهخ اندهب نزو لﺜم یتافص یارب مضه تیلباق اییاذغ لیدیت یراهمآ لدهم زا یکاروهخ داوم
0
هب هیلوا نزو و دت هداف،سا
ه،فرو رظنرد تیراووک ناونع .دت
( 0 )
Yij = µ + Ti +eij
هک
Yij
رامیت ةدهاشم رادقم ا رارهکت رد ماi
ماj
رهثا اµ
نیگنایم
Ti
رامیت رثا ا و ماi
eij
طوهبرم شیاهمزآ یاطخرثاا
رامیت هب رارکت رد ماi
.تسا ماj
جنسارف ه ههیور زا هداف،هسا اهب ینوهخ یاه
MIXED
رد
مرن رازفا هخسن(SAS
2 / 7 لدم یارب ) 2
.دندت هیزجت
( 2 )
Yijk= µ+Ti+Dj+TDij+Ea + Eb
هک یهسررب دروم ریغ،م لک نیگنایم اµ Ti
راهمیت رهثا ا
Dj
نامز رثا ا
TDij
مهرب ا ناهمز و راهمیت شنک یاهطخ اEa
و یلصا .دوب یعرف یاطخ اEb
جیاتن ثحب و هلاغزب درکلمع هب طوبرم جیا،ن لودج رد اه
2 .تهسا هدهمآ
یفرصم کشخ ةدام هلاغزب
دوعخ ةرعیج رد هعك يياه 5
/ 0 تمسق رد نویلیم تلابك عبنم زا تهفایرد تاهنو،پهوکولو
( دوب دهات هورو زا ر،شیب دندرک 12
/ 1
p<
.)
ریثأهت تهحت هنازور نزو شیازفا نیگنایم و ییاون نزو رارق لمکم عون تفایرد یاهرامیت رد و تفرو
حطهس ةدننک
هب تلایک رتلااب اهب .دوهب اهرامیت ریاس زا رتلااب یرادانام روط
نیهب یراداهنام تواهفت اروهخ لیدهیت بیرر دوجو نیا رد .دهت هدهاهشم یددهع تواهفت اهونت و تهتادن اهرامیت یواح اهیاپ ةریج زین رراح قیقحت 126
/ 1 یلیم تهلایک مرو
خ ةدام مروولیک رد یهم رهظن ههب هک دوب کش
نداد اهب دهسر
22 / 1 یلیم زاین تسناو،ن کشخ ةدام مروولیک رب تلایک مرو
هلاغزب حطهس ندوزهفا و دنک نیمأت ار دتر لاحرد یاه 2
/ 1
یلیم حطهس .دهت دتر دویوب بیس مرو 2
/ 1 یهلیم رهب مرهو
هنیوب حطس کشخ ةدام مروولیک هرهب درهکلمع یارهب یا
اهه
تسا هدت شرازو [
6 و 24 ].
لودج 2 . لاغزب يياذغ ليدبت بيرض و نزو شيازفا نیگنایم ،يفرصم کشخ ةدام رب تلابك عون و حطس رثا ه
رن یاه
یشیامزآ یاهرامیت هیلوا نزو 0
)مروولیک(
ییاون نزو )مروولیک(
یفرصم کشخ ةدام )زور رد مرو(
هنازور نزو شیازفا نیگنایم )زور رد مرو(
لیدیت بیرر
دهات 83
/
b 03 31 /
b 22 62 /
b 612 18 / 27 27
/ 01
تافلوس 22 / 1 68
/
b 02 02 /
ab 23 11 /
b 617 21 / 22 28
/ 01
تافلوس 2 / 1 33
/
ab 02 42 /
ab 27 24 /
a 622 07 / 20 22
/ 7
تانو،پهوکولو 22
/ 1 02
/
b 03 33 /
ab 23 48 /
b 602 80 / 60 23
/ 01
تانو،پهوکولو 2
/ 1 86
/
a 02 22 /
a 81 26 /
a 632 68 / 21 23
/ 7
22 SEM
/ 0 02
/ 0 67
/ 22 32
/ 2 24
/ 1
Pvalue
رامیت 774
/ 1 114 / 1 122
/ 1 118
/ 1 62
/ 1
0 ( هیاپ ةریج دهات . 126
/ 1 تافلوس ا)تلایک رصنع نویلیم رد تمسق 22
/ 1 ( تلایک تافلوس + هیاپ ةریج 22
/ 1 نویلیم رد تمسق
تافلوس ا)تلایک 2
/ 1 ( تلایک تافلوس + هیاپ ةریج 2
/ 1 تانو،پهوکولو ا)تلایک نویلیم رد تمسق 22
/ 1 + هیاپ ةریج تلایک
( تانو،پهوکولو 22
/ 1 تانو،پهوکولو ا)تلایک نویلیم رد تمسق 2
/ 1 ( تانو،پهوکولو تلایک + هیاپ ةریج 2
/ 1 .)تلایک نویلیم رد تمسق
نیگنایم درادنا،سا یاطخ SEM
اه
لودج 3 نیماتيو رب تلابك لمکم عون و حطس رثا. B12
لاغزب رد مرس زكولگ و ه
رن یاه زکولو
( یلیم یسد رب مرو ر،یل
)
نیما،یو
B02
یلیم رب مرووکیپ(
)ر،یل 0یشیامزآ یاهرامیت
00b
/
26 806/2c دهات
21ab
/
27 821/1c 1/22 تافلوس
26ab
/
23 872/4bc 1/2 تافلوس
64ab
/
61 214/3ab 1/22 تانو،پهوکولو
11a
/
62 618/8a 1/2 تانو،پهوکولو
23 /
0 83/8 SEM
124 /
1 >1/1110 رامیتPvalue
0 دهات . ( هیاپ ةریج 126
/ 1 تافلوهس ا)تلایک رصنع نویلیم رد تمسق 22
/ 1 ( تهلایک تافلوهس + ههیاپ ةرهیج 22
/ 1 نوهیلیم رد تمهسق
تافلوههس ا)تهلایک 2
/ 1 ( تههلایک تافلوههس + ههیاپ ةرههیج 2
/ 1 تاهنو،پهوکولو ا)تههلایک نوههیلیم رد تمهسق 22
/ 1 تههلایک + هههیاپ ةرههیج
( تانو،پهوکولو 22
/ 1 ا)تلایک نویلیم رد تمسق تانو،پهوکولو
2 / 1 ( تانو،پهوکولو تلایک + هیاپ ةریج 2
/ 1 .)تلایک نویلیم رد تمسق
نیگنایم درادنا،سا یاطخ SEM
اه
نیما،یو دویمک اناودننکراوخشن رد
B02
دویمک زا یتان
نزو شیازفا شهاک و اروخ فرصم شهاک بیس اتلایک یم هنازور دوت
[ 20 ] ةهنازور نزو شیازفا طسو،م نینچمه .
لهک رد تلایک ةدننک تفایرد یاهرامیت رد یراورپ یاهواو تواهفت اههواو دهتر ةرود رد اهما ادوهب رتلااهب ینایاپ ةرود تفایرد یاهرامیت و دهات رامیت نیب یرادانام تهلایک ةدننک
دشن هدهاشم یلآ و یندام عینم ود زا [
28 ] رهب یقیقحت رد .
خ ةدام طسو،م و هنازور نزو شیازفا طسو،م ادنفسوو کش
تفایرد یاهرامیت رد یفرصم راهمیت زا رتلااهب تهلایک ةدننک
اروهخ ههب نزو شیازهفا نامدهنار نیهنچمه و دوهب دهات تهتاد یراداهنام تواهفت زهین یفرصم [
03 ] رد نیهنچمه .
تفایرد یاهرامیت هک دت هداد ناشن دنفسوو رب قیقحت
ةدننک
دن،هتاد یرتلااب نزو شیازفا و او،تا دهات هب تیسن تلایک [ 24 ] هرهیج زهین ه،خا یاهواو رد . نازهیم رهظن زا ههک ییاهه
هیتاح ای یزرم حطس رد تلایک رب یبولطمان ریثأت دن،سه یا
یم درکلمع دنراذو
[ 22 ] .
نیما،یو هب طوبرم جیا،ن
B02
لودج رد مرس زکولو و 8
نامه .تسا هدمآ یم هدهاشم هک روط
رهب تهلایک لمکم دوت
نیماه،یو و زکوههلو نازهیم
B02
مرههس نیر،ههشیب و راذهوریثأت
تاهنو،پهوکولو راهمیت هب طوبرم توافت 2
/ 1 دهنچره .دوهب
تاهنو،پهوکولو رامیت 2
/ 1 دهاهت راهمیت اهب زکوهلو رهظن زا
یاههرامیت ریاهس اهب نآ توافت اما تتاد یرادانام توافت تفایرد .دوین رادانام تلایک ةدننک
نیماه،یو
B02
ههب هراوهمه تیاههرو زا یهصخات ناوهنع
ندب تلایک یم هداف،سا هیذغت و
رهثا ارهراح قیقحت رد .دوت
نیماه،یو تهظلغ رب تلایک لمکم تیﺜم
B02
دووهشم ًلاماهک
نیماههه،یو یمرهههس تهههظلغ .تهههسا
B02
یاههههرامیت رد
ناهیب ههک دوهب تافلوهس یاههرامیت زا ر،شیب تانو،پهوکولو یم یارهب اتهلایک تاهنو،پهوکولو ناهمه اهی یلآ لمکم دنک
مسیناوراورکیم اهیمکت یاه
.دراد یر،هشیب یسر،سد تیلباق
حطس رد تلایک ندوزفا 2
/ 1 یهلیم ةداهم مرووهلیک رهب مرهو
نیماه،یو شیازهفا بیهس یهناریا دنفهسوو رد کشخ
B02
و
نهیا رهب یراداهنام ریثأهت نآ زا رتلااهب اما دت نوخ زکولو [ تتاذگن اهر،ماراپ 0
و 2 هرهیج ههب تهلایک ندوزفا .]
یاهه
یواح 12 / 1 ات 13 / 1 یهلیم ایک مرهو ةداهم مرووهلیک رهب تهل
تهظلغ شیازهفا بیهس دتر لاح رد رن یاهواو رد کشخ نیما،یو
B02
[ دهت دهیک و امسلاپ 20
زهین ناهققحم یهخرب .]
[ دهندرک شرازو ار یوباشم جیا،ن 28
نهیا شرازهو قهیط .]
رد تواف،م عینم ود زا تلایک لمکم حطس شیازفا اناققحم نیماه،یو تهظلغ شیازفا بیس اه،خا یاهواو ةریج
B02
رد
یم امسلاپ ز،نهس نازهیم رد یریثأهت الهمکم عوهن اهما دوت
نیما،یو
B02
هرهب یور یهقیقحت رد .درادن ناهبروم رهن یاهه
حطس هک دت شرازو 2
/ 1 یلیم هب تلایک مرو یراداهنام روط
حطس زا 22 / 1 نیماه،یو دهات و
B02
هرهب رد یرتلااهب یاهه
حطهس اهب نآ تواهفت اما تتاد دتر لاحرد 0
یهلیم مرهو
نام [ دوین رادا 6
نیماه،یو زهین زهب رد .]
B02
یاههزب رد مرهس
لهمکم ةدهننک تهفایرد یاهزب هب تیسن تلایک دویمک راچد هب و درک تفا 041
یهلیم رهب مرووهکیپ [ دیهسر ره،یل
2 ههک ]
نییاپ [ تسا اهزب یارب هدت شرازو یاییط حطس زا رت 02
.]
هزادنا هزادنا رانک رد زکولو تظلغ یریو نیماه،یو یرهیو
B02
نیماه،یو نوچ تسا یرورر
B02
ههب رو،کاهفوک ناوهنع
لی،م میزنآ لهینولام
کهینویپورپ لیدهیت رد زاهتوم آ میزنآوهک
[ دراد شقن دیسا کینیسکوس هب دیسا 7
دوهیمک ههنووره و ]
نیما،یو
B02
یهم ا و میزهنآ نهیا تهیلااف شهاهک ههب دهناوت
تهظلغ رراح قیقحت رد .دماجنایب نوخ زکولو تفا ًایقاا،م زکولو ( یهاییط ةدودحم رد اهرامیت یمامت رد یمرس 22
اهت
61 یلیم یسد رب مرو تهلایک دویمک ادنفسوو رد .تسا )ر،یل
تخوس رد نقن ثعاب یم تانویپورپ زاسو
راوم نیا و دوت
تخوس یم زاسو ارهیز .دوت رجنم نوخ دنق شهاک هب دناوت
یم شهاک زنژوئنوکولو [ دبای
24 ههک یهدریت یاهواو رد .]
خم حوطس یهم تهفایرد ار تهلایک زا یفل،
تهظلغ دهندرک
[تتادن مه اب یرادانام توافت مرس زکولو 02
.]
نیماه،یو و درکلمع جیا،ن نیب ةسیاقم اب رراح قیقحترد
B02
یم هدهاشم امرس بیهس اهرهیج تلایک شیازفا هک دوت
نیما،یو دیلوت دویوب
B02
ههب تیهسن درکلمع دویوب ًایقاا،م و
.تهسا هدهت دهات رامیت رهظن رد ی،هسیاب ادرهکلمع ةراهبرد
نیماهه،یو فلاخرههب هههک تههتاد
B02
تههلایک لههمکم حطههس
.نآ عون هن اهدوب راذوریثأت ز،نهس رد هک یشقن رب هولاع تلایک
نیما،یو
B02
اهفیا شراوهو هاگ،سد رد زین یرگید شقن ادراد
یم اروهخ رد ًاهصوصخ رهییف مهضه هب کمک هک ادنک یاهه
هفولع مک یا [تسا تیفیک 04
.]
هب یم رظن لهمکم ندوزهفا دسر
نیماه،یو ز،نهس یارهب ههچنآ زا شیهب یریداقم رد تلایک
B02
( تسا یرورر 22
/ 1 ات 82 / 1 یهلیم ةداهم مرووهلیک رهب مرهو
هیمکت مضه دویوب بیس )کشخ یهم یکاروخ داوم یا
.دوهت
تهلایک لمکم عون نیب رادانام توافت مدع ارراح قیقحت رد وم نیا رگنایب درکلمع شیازفا رد رد تهلایک ههک تهسا عور
ریثأهت هیمکهت لهخاد رد تاهنو،پهوکولو اهی تافلوهس بلاق هیمکت مضه رب یوباشم حطهس مهوم لهماع و تسا ه،تاد یا
.دشخب دویوب ار درکلمع ه،سناوت هک اتسا هدوب رصنع ههلاغزب ةرهیج رد تهلایک لمکم ندوزفا ریثأهت ارهن یاهه
هجنسارف رب یرادانام آ لماهت مرهس ییایمیتویب یاه
نیلاهکل
انیهبور یلیب ازارفسنارت لیماتولواماو الک نیئتورپ ازاتافسف و نینیتارهک ازاهنیمآ سنارت نینلاآ ازارفسنارتونیمآ تاتراپسآ هروا تزا لودج( تتادن نوخ یا 4
.)
لهمکم هک ییاهزب رد مرس زاتافسف نیلاکلآ میزنآ تیلااف یم تفایرد تلایک ةدودحم رد دندرک
008 اهت 082 رهب دهحاو
تهلایک دوهیمک راهچد ههک دهات رامیت رد یلو دنام یقاب ر،یل زا زاتافسف نیلاکلآ رادقم دندوب 021
ههب 624 ره،یل رهب دهحاو
[تتاد شیازفا 3
زب یارب مرس زاتافسف نیلاکلآ یاییط حطس .]
نیب 22 ات 832 نیب دحاو [ تسا ر،یل رب یللملا 00
قیقحت رد .]
اهت زاتافهسف نیلاهکلآ میزنآ تیلااف رراح زور
22 یماهمت رد
[ تاهقیقحت یهخرب رد .دوب یاییط ةدودحم رد اهرامیت 3
و 02 ]
هدرک شرازو زا ر،مک حوطس هک دنا
0 / 1 یلیم رهب تهلایک مرهو
یدنفهسوو دیفهس دیک یرامیب هب ازب رد کشخ ةدام مروولیک یم اونآ رد یدیک بیسآ و زا ادهماجنا
نهیا هجنهسارف ور یاهه
ات دندت زیلانآ مرس ییایمیتویب ماد دیک تملاس تیارو زا
اه
راهثآ و هدهت نئهمطم قهیقحت ةهمادا رد و شیامزآ عورت رد .دوت یسررب دهات رامیت رد تلایک یلام،حا دویمک
لودج 5 جنسارف رب تلابك لمکم حطس و عون رثا.
ه یاه نوخ يسانش لاغزب رد ه رن یاه
LYM
( 018
× رههههههب
)ر،یلورکیم
WBC
( 018
× رههههههب
)ر،یلورکیم
MCHC
مرهههو(
رهههب )ر،یل یسد
MCH
)مرووکیپ(
MCV
)ر،یلو،مف(
Hb
رههب مرههو(
)ر،یل یسد
PCV
)دصرد(
RBC*
( 016
× رههههههب
)ر،یلورکیم
یاهههههههههرامیت یشیامزآ
0
37 /
3 02/28 42/76 28/7 002/8 3/21 07/10 02/22 دهات
32 /
2 02/62 84/78 87/7 002/1 3/21 28/72 02/38 1/22 تافلوس
81 /
7 04/23 87/22 21/2 001/4 7/80 22/62 03/80 1/21 تافلوس
03 /
7 02/01 46/12 24/4 002/7 3/33 22/26 03/44 تاهههنو،پهوکولو
22 / 1 72
/
2 04/33 82/77 42/2 007/4 3/07 22/17 03/00 تاهههنو،پهوکولو
21 / 1 23
/
1 1/72 4/22 2/78 0/72 1/41 2/62 1/7 SEM
46 /
1 1/08 1/03 1/83 1/122 1/07 1/22 1/72 رامیتPvalue
* لویلو شرامت RBC نوخ زمرق یاه
تیرکوتامه PCV نیبولوومه Hb
MCV لولس ةزادنا طسو،م زمرق یاه
ههب نیبوهلوومه رادقم MCH یازا
زمرق لویلو ره زمرق لویلو ره یازا هب لولس ةزادنا MCHC
لویلو شرامت WBC و دیفس یاه
تیسوفمل LYM اه
0 ( هیاپ ةریج دهات . 126
/ 1 تمسق تافلوس ا)تلایک رصنع نویلیم رد 22
/ 1 ( تلایک تافلوس + هیاپ ةریج 22
/ 1 تافلوهس ا)تهلایک نوهیلیم رد تمهسق
2 / 1 ( تلایک تافلوس + هیاپ ةریج 2
/ 1 تانو،پهوکولو ا)تلایک نویلیم رد تمسق 22
/ 1 ( تاهنو،پهوکولو تهلایک + ههیاپ ةریج 22
/ 1 نوهیلیم رد تمهسق
تانو،پهوکولو ا)تلایک 2
/ 1 یج ( تانو،پهوکولو تلایک + هیاپ ةر 2
/ 1 )تلایک نویلیم رد تمسق
نیگنایم نیب درادنا،سا یاطخ SEM اه
یراهمیب رد بهلغا زاتافسف نیلاکلآ شیازفا نمزهم یاهه
رد عهقاوم ر،شیب و ارفص ةسیک باو،لا ایدیک زورییف ایدیک یهم شرازو یدیک زودیپیل [ دوهت
21 نیماه،یو .]
B02
شهقن
تخوههس رد یههموم اههسو
نآ دوههیمک و دراد نیئتورههپ یههلک ز
یم نهیا اهب .دهماجنایب مرهس لک نیئتورپ حطس تفا هب دناوت دوهیمک راهچد یاهزب رد مرس لک نیئتورپ تفا لیلد ادوجو
نیماهه،یو/تلایک
B02
یفرههصم اروههخ تههفا ةههجی،ن ار
ه،سناد [دنا 3 نیهب زب رد مرس لک نیئتورپ یاییط حطس .]
4 / 6
ات 2 یسد رب مرو شرازو ر،یل
[ تهسا هدهت 00
قهیقحت رد .]
مرهس لهک نیئتورهپ رهظن زا اهرامیت نیب توافت مدع رراح زا سپ 22 تهلایک حطهس هک تسا تقیقح نیا رگنایب ازور
تارهییغت داجیا بیس هک هدوین نییاپ یدحرد اهیاپ ةریج رد نایز تخوس رد یراب تخوس و یدیک زاسو
نیئتورهپ زاهسو
.دوت ندب اتولواماو یمههسلاپو،یس میزههنآ
نی،ههسخن ازارفههسنارت لههیم
بیسآ رد ی،ح هک تسا یمیزنآ شیازهفا فهیفخ یدهیک یاه
یم [ دبای 01 نیهب زب رد زارفسنارت لیماتولواماو یاییط حطس .]
21 ات 21 نیب دحاو نیهب نیهبور یلیب و ر،یل رب یللملا
0 / 1 اهت
2 / 1 یلیم یهسد رهب مرهو [ تهسا هدهت شرازهو ره،یل
08 رد .]
هیک زودهیپیل راچد هک ییاهزب رد نآ زا یهتان تاایاهر و ید
یلیب و مرسزارفسنارت لیماتولواماو حطس دندوب دیک لک نیبور
[تتاد شیازفا 3
هدهاشم ناققحم نیا شرازو اب هسیاقم رد .]
یم یلیب و زارفسنارت لیماتولواماو حطس هک دوت رد لک نیبور
اهب یراداهنام تواهفت رهراح قهیقحت رد دهاهت یاهزب مرس تفایرد یاهرامیت نک
ةرود لوهط هه،یلا .تسا ه،تادن تلایک ةدن
[ روکذم قیقحت رد شیامزآ 3
ا]
01 یلاح رد دوب هام قهیقحت هک
یارهب یهاییط حطهس .دیماجنا لوط هب هام ود دودح رد اریخا میزنآ یاه تاتراپسآ سنارت نینلاآ وزارفسنارتونیمآ
زب ردزانیمآ
هب بیترت 66 - 281 و 02 - 22 نیب دحاو ناهیب ره،یل رهب یللملا
[ تسا هدت 08
حطهس اهرامیت یمامت رد رراح قیقحت رد .]
میزنآ نیا .تهتاد رارق یاییط ةدودحم رد یدیک ًاتدمع یاه
ناهشن نوهخ ةروا و نینیتارهک امات نیئتورپ تیارو یسررب یم نییاهپ یدهح رد دهاهت راهمیت رد تهلایک حطس هک دهد
تخوس رب هک هدوین داجیا یللاخا اونآ ندب رد نیئتورپ زاسو
نک یم رظن هب و .د حطهس دسر
126 / 1 یهلیم رهب تهلایک مرهو
تخوهس یهاییط حطس ظفح رد کشخ ةدام مروولیک زاهسو
.دتاب یفاک ندب رد نیئتورپ لودههج رد 2
رههب تههلایک لههمکم عوههن و حطههس رههثا
هجنسارف نوخ یاه هلاغزب یسانت
رهب اههرامیت .تسا هدمآ اه
هجنسارف نوخ یاه لویلو شرامت یسانت
انوهخ زهمرق یاه
لولهس ةزادنا طسو،م انیبولوومه اتیرکوتامه ازهمرق یاهه
لولهس ةزادهنا ازهمرق لوهیلو ره یازا هب نیبولوومه رادقم ههب لوههیلو شرامهت ازههمرق لوهیلو رههه یازا و دیفههس یاهه
تیسوفمل .دن،تادن یرادانام رثا اه
[ فلاخرب رراح قیقحت رد 4
اهب دهاهت راهمیت یاهزب ]
ی،فایرد تلایک 126
/ 1 یلیم هب مرو کهشخ ةداهم مرووهلیک ر
چیههه رههظن زا یراداههنام تواههفت هجنههسارف زا مادههک
یاههه
تفایرد یاهرامیت اب یژولوتامه لهیلد .دن،تادن تلایک هدننک
یم رما نیا ظهفح رد هیاپ ةریج تلایک حطس تیافک هب دناوت
هجنههسارف .ددرههورب یههاییط ةدودههحم رد یژولوتاههمه یاههه
ح و داوهن اههنوو اهیاپ ةریج تلایک توافت ناوهیح نهس یه،
یم نییات رایسب یلماوع دنناوت توافت رد هدننک
هک دنتاب ییاه
یم هدید فل،خم تاقیقحت نیب دویمک ضراوع زا یکی .دوت
نیماه،یو ز،نس شهاک تلایک
B02
دوهخ ةهبون ههب ههک تهسا
یم مک هب دناوت [ دوت رجنم ینوخ
06 تفایرد یاهزب .]
ةدهننک
هریج دودح اب یا 0
/ 1 یلیم لیک رب مرو ههب تیسن تلایک مروو
نیماه،یو اهب هدت رامیت یاهزب
B02
ةرود ناهیاپ رد 01
هههام
هجنسارف رظنزا هب ینوخ یاه
نییاهپ یرادانام روط دهندوب رهت
[ 4 نازهیم هب شیامزآ دروم یاهزب هک دن،تاد نایب ناققحم .]
[ یاهزب هب هییت یدایز 02
یدنفهسوو دیفهس دهیک هب لا،یم ]
هرهیج هک دندوب ه،مک یواهح یاهه
زا ر 10 / 1 یهلیم رهب مرهو
یهم تهفایرد تهلایک کهشخ ةدام مروولیک دوهیمک .دهندرک
نیما،یو ز،نس شهاک بیس تلایک
B02
رد للاهخا ًاهیقاا،م و
یم نیئتورپ و یبرچ زاسو تخوس مهوم زا یکی .دوت
نیرهت
تخوس رد للاخا زا یتان ضراوع رد نآ عمجت یبرچ زاسو
لولس ههب موهسوم برچ دیک داجیا و یدیک یاه دیفهس دهیک
.تههسا یدنفههسوو یههاییط حطههس
لوههیلو دیفههس یاههه و
تیههسوفمل اههه
هههب زههب رد بههیترت
4 - 02 و 2 - 7 ( 018
× رههب
)رهه،یلورکیم تههسا
[ 08 ] ولههس حطههس . ل
و نوههخ دیفههس یاههه
یسوفمل ت دن،سه ناویح ینمیا م،سیس تملاس زا یصخات اه
هکنیا هب هجوت اب و زا یخرب
زا شیهپ رهراح حرهط تاناویح
اچ اب حرط عورت بور یرامیب شل
ه ار ینامرد ةرود و دندوب ور
جنسارف نیا دندوب هدرک یرپس ه
زادهنا اه ه زا اهت دندهت یرهیو
ناههمه .دوههت لههصاح ناههنیمطا تاههناویح تملاههس هههک هههنوو
م هدهاشم ی رد اههرامیت یمامت رد هجنسارف ود نیا نازیم دوت
دودحم ة .تسا یاییط هب جیا،ن هب هجوت اب
لهمکم هدهمآ تسد
تلایک یلآ نیماه،یو ز،نس رد یر،وب نامدنار هیمکت رد
B02
و
حطس و دراد زکولو ًایقاا،م 2
/ 1 یلیم ةداهم مرووهلیک رهب مرهو
یم اهزب درکلمع دویوب بیس نآ کشخ .دوت
عبانم
[ 0
ینتاچ ام ییاباب .]
( ع هدنرید و ی لد 0872
تلایک رثا )
داوهم مهضه تهیلباق ادرهکلمع رب وج ةناد یروارف و هجنسارف و یذغم یاه
هیمکت هرب رد ینوخ و یا یاهه
یماد تادیلوت تاقیقحت .یراورپ 2
( 0 ) 0 - 08 .
[ 2
هشیب .]
( م ییاهیطایط و ح یبرع یلع اش یرس 0870
)
ادرهکلمع رهب هرهیج رد تهلایک فهل،خم حوطس رثا نیماهه،یو تههظلغ 02
نیئتورههپ ز،نههس و امههسلاپB
هرب رد یبورکیم یهماد موهلع ةهلجم .ناهبروم رن یاه
ناریا 48 ( 0 ) 28 - 80 .
[3]. Akins MS, Bertics S, Socha M and Shaver R (2013) Effects of cobalt supplementation and vitamin B12 injections on lactation performance and metabolism of Holstein dairy cows. Journal of Dairy Science 96:1755-1768.
[4]. Al-Habsi K, Johnson EH, Kadim IT, Srikandakumar A, Annamalai K, Al-Busaidy R and Mahgoub O (2007) Effects of low concentrations of dietary cobalt on liveweight gains, haematology, serum vitamin B 12 and biochemistry of Omani goats. The Veterinary Journal 173(1):131-137.
[5]. Berger LL and Cunha TJ (1993) Salt and trace minerals for livestock, poultry and other animals (pp. 17-23). Alexandria, Va, USA:
Salt Institute.
[6]. Bishehsari S, Tabatabaei MM, Aliarabi H, Alipour D, Zamani P and Ahmadi A (2010) Effect of dietary cobalt supplementation on plasma and rumen metabolites in Mehraban lambs. Small Ruminant Research 90(1):170-173.
[7]. Clark RG, Mantelman L and Vervek GA (1986) Failure to obtain a weight gain response to vitamin B12 treatment in young goats grazing pasture that was cobalt deficient for sheep. New Zealand Veterinary Journal 35:38–39.
[8]. Johnson EH, Al-Habsi K, Kaplan E, Srikandakumar A, Kadim IT, Annamalai K and Mahgoub O (2004) Caprine hepatic lipidosis induced through the intake of low levels of dietary cobalt. The Veterinary Journal 168(2):174-179.
[9]. Kadim IT, Johnson EH, Mahgoub O, Srikandakumar A, AI-Ajmi DS, Ritchie A, Annamalai K and AlAlhaliAS (2003) Effect
of low levels of dietary cobalt on apparent nutrient digestibility in Omani goats. Animal Feed Science and Technology109:209–216.
[10]. Kaneko JJ, Harvey JW and Bruss ML (1997) Clinical biochemistry of domestic animals.
Academic press, Inc., San Diego, London, Boston, NewYork, Sydney.
[11]. Kaneko JJ, Harvey JW and Bruss ML (2008) Clinical biochemistry of domestic animals.
Academic press.
[12]. Kincaid R, Lefebvre L, Cronrath J, Socha M and Johnson A (2003) Effect of dietary cobalt supplementation on cobalt metabolism and performance of dairy cattle. Journal of Dairy Science 86:1405-1414.
[13]. Latimer KS (Ed.) (2011) Duncan and Prasse's veterinary laboratory medicine: clinical pathology. John Wiley & Sons.
[14]. Lopez-Guisa JM and Satter LD (1992) Effect of copper and cobalt addition on digestion and growth in heifers fed diets containing alfalfa silage or corn crop residues. Journal of Dairy Science 75(1):247-256.
[15]. Mburu JN, Kamau JMZ and Badamana MS (1993) Changes in serum levels of vitamin B12, feed, live weight and haematological parameters in cobalt deficient small East African goats. International Journal for Vitamin and Nutrition Research 63:135–139.
[16]. McDowell LR (2003) Minerals in animal and human nutrition. Elsevier Science BV, Amsterdam, Netherlands.
[17]. Mgongo FOK, Ogaa JS and Gombe S (1985) Effects of cobalt deficiency on hypophysis in goats. Indian Veterinary Journal (India).
[18]. Nasser MEA and Ismail AM (2011) Effect of cobalt supplementation on gas production
