هرود
23 هرامش
4 ناتسمز 1400
هحفص یاه 581 - 573
DOI: 10.22059/jap.2021.322719.623610
یشهوژپ هلاقم رثا ردوپ هویم بانع و دجنس رب درکلمع
،دشر تیلوباتم اه
ی نوخ و تیفیک تشوگ هجوج
یاه
یتشوگ رد
طیارش ییامد
لااب
نایریصب همطاف یلیعامسا یلعدیما ،1
2روپ ناگژم ،*
یرهظم تمعن ،2
یئایض
2 و 3
1 ناریا ،تفریج ،تفریج هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،یماد مولع هورگ ،دشرا یسانشراک یوجشناد . .
2
،یماد مولع هورگ ،رایشناد . ناریا ،تفریج ،تفریج هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد
.
3 شزومآ عمتجم ،تعیبط یسدنهم هورگ ،رایشناد . ناریا ،ناوریش ،ناوریش یلاع
.
:هلاقم تفایرد خیرات 09
/ 04 / 1400 :هلاقم شریذپ خیرات
24 / 07 / 1400
هدیکچ شیامزآ نیا هب
روظنم یسررب ریثأت م ردوپ ی هو ،دشر درکلمع رب دجنس و بانع تیلوباتم
اه ی نوخ ی ک و ی ف ی ت هجوج تشوگ اه
ی تشوگ ی ارش رد ی ط امد یی
لااب یور 160 سار هیوس هزور کی رن یتشوگ هجوج هعطق 308
اب یفداصت ًلاماک حرط بلاق رد راهچ
و رامیت راهچ دادعت و رارکت 10
ره رد هدنرپ
زا دوب ترابع یشیامزآ یاهرامیت .دش ماجنا رارکت 1
- ،)هیاپ هریج( دهاش 2
- +هیاپ هریج 75
/ 0 ،بانع هویم ردوپ دصرد 3
- +هیاپ هریج 75
/ 0 دصرد
و دجنس هویم ردوپ 4
- ( دجنس و بانع هویم ردوپ بیکرت +هیاپ هریج مادکره
75 / 0 رد .)دصرد نس
25 یگزور و ،ییامرگ شنت عورش اب هجوج
اه
ات هن تعاس زا تعاس تشه هنازور 17
امد رد ی
±2 34 هجرد تناس ی دارگ .دنتفرگ رارق ینعم یدرکلمع تافص رب اهرامیت رثا هک داد ناشن جیاتن
ن راد . دوب
مه نینچ مادنا و هشلا یبسن نزو تحت ،دبک زج هب یلخاد یاه
ریثأت .تفرگن رارق یشیامزآ یاهرامیت مک
رت هدهاشم دهاش هورگ رد دبک یبسن نزو نی دش
( 05 / P≤0 .) ندوزفا دجنس و بانع هویم ردوپ ینعم شیازفا ببس
راد زادیسکارپ نویتاتولگ نازیم هسیاقم رد نوخ زکولگ تظلغ شهاک و
دهاش هورگ اب
دش ( 05 / P≤0 .) شیب رت و بآ یرادهگن تیفرظ نی مک
رت رد هبانوخ و تخپ تفا نی هجوج
هیذغت یتشوگ یاه اب هدش
دجنس و بانع هب
تسد دمآ
( 05 / P≤0 جیاتن هب هجوت اب .) شیامزآ نیا زا لصاح
، ندوزفا دجنس و بانع حطس رد
75 / 0 هریج دصرد رد
طیارش ییامرگ شنت رب هک دنچره
تافص
هجوج یدرکلمع یتشوگ یاه
رثؤم هب هب رجنم اما ،دوبن ب
دو تیلوباتم اه تشوگ یفیک تافص و ینوخ ی دش
.
هژاودیلک :اه
،دجنس ،یتشوگ هجوج ،هبانوخ تفا بانع
، زادیسکارپ نویتاتولگ
.
Effect of Zizyphus jujube and Elaeagnus angustifolia powder on growth performance, blood metabolites and meat quality of broiler chickens under
high temperature conditions
Fatemeh Basiryan1, Omidali Esmaeilipour2*, Mozhgan Mazhari2, Nemat Ziaei2,3 1. M.Sc. Student, Department of Animal Sciences, Faculty of Agriculture, University of Jiroft, Jiroft, Iran.
2. Associate Professor, Department of Animal Sciences, Faculty of Agriculture, University of Jiroft, Jiroft, Iran.
3. Associate Professor, Department of Nature Engineering, Higher Education Complex of Shirvan, Shirvan, Iran.
Received: June 30, 2021 Accepted: October 16, 2021 Abstract
This experiment was performed to investigate the effects of Ziziphus jujube and Elaeagnus angustifolia powder on growth performance, blood metabolites and meat quality of broiler chickens at high temperature conditions. In this experiment, 160 one-day-old male broiler chickens of Ross 308 were used in a completely randomized design with 4 treatments and 4 replicates of 10 birds per each. Experimental treatments were including: 1- control (basal diet), 2- basal diet + 0.75% Ziziphus jujube, 3- basal diet + 0.75% Elaeagnus angustifolia powder, and 4- basal diet + combination of Ziziphus jujube and Elaeagnus angustifolia powder (0.75% of each). At day 25 of age, with the onset of heat stress, the chicks were exposed to 34±2 ° C for eight hours daily from 9 a.m. to 5 p.m. The results showed that the effect of treatments on growth performance traits was not significant (P≥0.05). Also, the relative weight of carcasses and internal organs except liver were not affected by experimental treatments. The lowest relative liver weight was observed in the control group (P≤0.05). The addition of Ziziphus jujube and Elaeagnus angustifolia in the diet significantly increased glutathione peroxidase and decreased blood glucose compared to the control group (P≤0.05). The highest amount of water holding capacity and lowest dripping loss and cooking loss were observed in birds fed Ziziphus jujube mill and Elaeagnus angustifolia (P≤0.05). Based on the results of the current experiment, although the inclusion of 0.75% of Ziziphus jujube and Elaeagnus angustifolia had no effect on growth performance of broiler chicken, but improved blood metabolites and meat quality traits.
Keywords:Broiler chicken, dripping loss, Elaeagnus angustifolia, glutathione peroxidase, Ziziphus jujube.
همدقم هزورما هجوج یاه یتشوگ اب تیلباق دشر رایسب عیرس
هدشدیلوت هجیتن هک
نآ راشف دایز رب متسیس یاه
کیژولویزیف هدنرپ
و بقاعتم نآ شیازفا تیساسح هدنرپ
هب
عاونا شنت اه یم دشاب شنت هک ییامرگ
زا هلمج مهم نیرت
نآ اه شنت .تس ییامرگ
رد هرمز ینارگن یاه مهم رد تعنص
رویط هقبط یدنب یم دوش نوچ زا لماوع یدج ریثأت رب راذگ
یدیلوت درکلمع هدوب
هک تارثا نآ هب تروص شهاک فرصم
،کاروخ شهاک
نزو ندب و شیازفا تافلت زورب یم دنک
21]
شنت .[
ییامرگ رب درکلمع
،یدیلوت درکلمع
دیلوت
،لثم تافص یداصتقا و
هافر غرم ریثأت یفنم یم .دراذگ
شیازفا 10 ات 20 راب رد نازیم سفنت دنرپ ه ثعاب شیازفا
CO2 عفد زا قیرط هیر اه و شیازفا نوخ pH
هدش و رد
تیاهن لداعت دیسا - ار زاب
] لتخم
[22 هجیتن رد و ثعاب
فیعضت و تملاس
درکلمع ناویح یم .دوش همانرب یاه
ذغت هی یا توافتم ی دننام ات هریج یبرچ حطس شیازفا جنپ
دصرد 7 ]
شیازفا ،[
جنپ ات 10 یاهدیساونیمآ دصرد
نینویتم و نیزیلا ،نینژرآ دننام یرورض 6]
،[
ندوزفا کی
یا دنچ و ی مات ی
] ن
[3
، رپ ی بی تو کی و بورپ ی تو
] کی
[11 ارب ی
ک شها تارثا شنت امرگ یی و اس ی ر شنت اه ی رد ح ی تاناو
هعرزم یا زرادروم ی با ی رارق تفرگ ه .تسا
گ زا بانع ی
ناها ت ی هر
Rhamnaceae)بانع )
و نغ ی زا
هوبرک ی تارد
،اه ف ی
،رب ئتورپ ی
،ن برچ ی و و ی مات ی ن اه ی
رورض ی هلمج زا ،A
و سکلپمک-B
هب هژیو و ی مات ی
C ن
م ی
] دشاب
[5 نونکات . تشه عون دیئونوولاف و
عون یصاخ
زا ناکیلگوئتورپ اه
زا هویم بانع جارختسا هدش
تسا
10]
.[
بانع اراد ی رادقم دایز ی
،ژلایسوم
،کیلامدیسا
دیساونیمآ و کیرتیسدیسا یم
] دشاب
[7 . رد ی ک هعلاطم
اض ردوپ ندوزفا هک دش هداد ناشن ی
تاع ج هب بانع ی
هر
هجوج اه ی تشوگ ی اب حطس ات میزنآ نودب و 5
/ 7 دصرد
صخاش رب یریثأت ،هریج ببس اما ،تشادن یدرکلمع یاه
نوخ لورتسلک تظلغ شهاک
] دش
[20 . شهوژپ نارگ رثا
( حوطس اب بانع هراصع حوطس رفص
، 3 ، 7 و 10 م یل ی ل ی رت
ل رد ی رت زاغآ هرود رد )بآ ی
ن ( 21 - 1 ( دشر هرود و ) 35
- 22 )
هجوج رد ار اه
ی تشوگ ی سررب ی اتن و دندرک ی
ج لصاح زا
دوبهب ببس بانع هراصع زا هدافتسا هک داد ناشن نآ رکلمع د یم نوخ لورتسلک حطس شهاک و دشر وش
]د
[1 .
یملع مان اب دجنس
Elaeagnus angustifolia
زا و
هداوناخ
Elaeagnaceac
یم .دشاب یاراد دجنس هویم
لونیل و کیئلوا ،کیئلونیل ،کیئلوتیملاپ برچ یاهدیسا کین
ئلونیل برچ دیسا یاراد نآ هتسه .تسا ی
،دیپیلوفسف ،ک
تسا لورتسوتسیساتب و دیپیلوکیلگ .
تاشیامزآ
داد ناشن یلبق تاعلاطم رد ییایمیشوتیف تسا ه
س هک ن دج
تسا یبلق یاهدیزوکیلگ و اهدیئونپرت ،اهدیئونولاف یواح دض تارثا و هب هایگ نیا هویم یباهتلا دض و یدرد
رطاخ
یم نآ رد دوجوم یاهدیئونولاف دشاب
، شرازگ هدش درآ هک
دجنس هویم هب
لیلد یم ییاذغ دیفم تابیکرت دوجو دناوت
هب ناونع رد یعیبط یندوزفا کی دنیارف
داوم دیلوت یاه
و ییاذغ مه
نینچ هویم ددعتم ییوراد صاوخ هب هجوت اب
دریگ رارق هدافتسا دروم یعیبط یاهوراد دیلوت رد ،نآ 16]
.[
شیامزآ نیا ماجنا زا فده یسررب
ریثأت م ردوپ ی هو
تیلوباتم ،دشر درکلمع رب دجنس و بانع اه
ی نوخ ی و
ک ی ف ی ت هجوج تشوگ اه
ی تشوگ ی ارش رد ی ط امد .دوب لااب یی
شور و داوم اه
زا شیامزآ نیا رد 160
هزور کی رن یتشوگ هجوج هعطق
سار هیوس 308
نیگنایم اب نزو
±3 45 مرگ حرط بلاق رد
اب یفداصت ًلاماک راهچ
و رامیت راهچ دادعت و رارکت 10
هجوج .دش هدافتسا رارکت ره رد هدنرپ نپ رد اه
یاه
100
× 150 یتناس رادهگن یرتم یشیامزآ یاهرامیت .دندش ی
زا دوب ترابع 1
- ،)هیاپ هریج( دهاش 2
- +هیاپ هریج 75
/ 0
،بانع هویم ردوپ دصرد 3
- + هیاپ هریج 75
/ 0 ردوپ دصرد
و دجنس هویم 4
- و بانع هویم ردوپ بیکرت +هیاپ هریج
( دجنس 75 / 0 .)مادک ره زا دصرد دجنس و بانع هویم ردوپ
هب هریج هب کرس تروص .دش هفاضا اه
قبط هیاپ هریج
( سار هیوس یشرورپ یامنهار 2014
لودج( دش میظنت ) 1
.)
هب کاروخ و بآ ،هرود لک رد سرتسد رد دازآ تروص
نرپ هب هرود لک رد یهدرون همانرب .تفرگ رارق ناگد تروص
24 رد .دش نیمأت ییانشور تعاس 25
شنت عورش اب یگزور ،ییامرگ
هجوج تعاس زا تعاس تشه هنازور اه حبص هن
ات
رصع جنپ امد رد
ی
±2 34 هجرد تناس ی دارگ رارق دنتفرگ 14] [
هب نآ زا سپ و بسانتم نلاس یامد ،یشیامرس لیاسو کمک
هجوج نس اب ( اه
20 یتناس هجرد شهاک )دارگ
ادتبا رد .تفای
( 25 ( شیامزآ هرود یاهتنا و )یگزور 42
نپ ،)یگزور اه
هب نآ یفرصم کاروخ و یشک نزو هناگادج تروص اه
هزادنا .دش یریگ
لودج 1 ازجا . و بیکرت ییایمیش هریج یاه هیاپ هدافتسادروم رد
نینس فلتخم شرورپ هجوج یاه یتشوگ
تابیکرت )دصرد(
ات کی( نیزاغآ 10
)یگزور ( دشر
11 ات 24 )یگزور ( ینایاپ
25 ات 42 )یگزور
ترذ 31
/ 52 78
/ 55 87
/ 58
ایوس هلاجنک 33
/ 41 44
/ 37 44
/ 33
ایوس نغور 08
/ 2 05
/ 3 16
/ 4
ید تافسف میسلک 57
/ 1 41
/ 1 33
/ 1
کهآ گنس 47
/ 1 19
/ 1 08
/ 1
میدس دیرلک 29
/ 0 29
/ 0 29
/ 0
نینویتم لا ید 16
/ 0 13
/ 0 12
/ 0
لا - نیزیل 28
/ 0 22
/ 0 22
/ 0
یندعم و نیماتیو لمکم 50 1
/ 0 50
/ 0 50
/ 0
هبساحم ریداقم هدش
یرهاظ مسیلوباتم لباق یژرنا (
)مرگولیک رب یرلاکولیک 3000
3100 3200
)دصرد( ماخ نیئتورپ 23
5 / 21 20
)دصرد( میسلک 1
87 / 0 81
/ 0
)دصرد( رفسف 5
/ 0 43
/ 0 41
/ 0
)دصرد( نیزیل 44
/ 1 29
/ 1 19
/ 1
)دصرد( نیتسیس +نینویتم 78
/ 0 76
/ 0 69
/ 0
1 . لماش یندعم لمکم مرگولیک ره 40000
یلیم ،زنگنم مرگ 20000
یلیم ،نهآ مرگ 33880 یلیم ،یور مرگ 4000 یلیم ،سم مرگ 400 یلیم ،دی مرگ 80 یلیم مرگ
نزو ات میسلک تانبرک و مدنگ سوبس( موینلس 1000
لماش ینیماتیو لمکم مرگولیک ره .)مرگ 9000
نیب دحاو نیماتیو یللملا ،A
215 حاو نیب د نیماتیو یللملا
D3
، 18 نیب دحاو نیماتیو یللملا ،E
2 یلیم نیماتیو مرگ
K3
، 18 یلیم نیماتیو مرگ نیمایت
mg720 ، 6 / 6 یلیم ،نیولافوبیر نیماتیو مرگ 10
یلیم ،نیساین ،مرگ 8
/ 4
یلیم دیسا مرگ ،کینتوتناپ 3 یلیم مرگ یلیم کی ،نیسکودیریپ ،کیلوف دیسا مرگ
15 / 0 یلیم رگ ،نیملاابوک م 15
/ 0 یلیم ،نیتویب نیماتیو مرگ 50
یلیم نیلوک ،مرگ
دیارلک 60 یتنآ و دصرد نزو ات میسلک تانبرک و مدنگ سوبس( نادیسکا
1000 هب مرگ .)لماح ناونع
نپ ره یفرصم کاروخ میسقت زا ییاذغ لیدبت بیرض هبساحم نپ نآ نزو شیازفا هب دش
. رد 42 گزور ی
، ی ک
امزآ دحاو ره زا هجوج هعطق ی
ش ی نزو رظن زا ی
دزن ی ک هب
م ی گنا ی ن امزآ دحاو نزو ی
ش ی و باختنا نوخ
ریگ زا ی
هجوج .دش ماجنا لاب ریز گرهایس ،نیزوت زا سپ اه
،هنیس ،هشلا و هدشراتشک و سویسرباف سروب ،دبک ،نار
لاتیجید یوزارت اب نآ لاحط تقد اب
01 / 0 مرگ و دش نزو
هب تروص نایب هدنز نزو زا یتبسن دش
. صخاش ینوخ یاه
لاانآوتا هاگتسد زا هدافتسا اب ی
Autolab, Ames, Rome, ( رز
Italy
زا هدافتسا اب ) یک
ز صوصخم ت ی
ش تس ی م ی تکرش(
عت )ناریا ،نارهت ،یمیش تسیز یی
ن دش .
زا تفاب هب هنیس زین تشوگ تیفیک یسررب روظنم
هنومن هزادنا یارب .دش ماجنا یرادرب تیفرظ یریگ
هنومن زا مرگ راهچ ادتبا بآ یرادهگن زا سپ ،هنیس یاه
هب ،یفاص ذغاک نورد نتفرگرارق اب هقیقد راهچ تدم
رود 1500 ،ژویفیرتناس زا دعب .دندش ژویفیرتناس
هنومن هب اه تدم 24 د نوآ رد تعاس یامد ر
70 هجرد
یتناس دنتفرگ رارق دارگ 24]
هزادنا یارب .[
تفا یریگ
هچراپ رد و نیزوت هنیس تشوگ زا هعطق کی ،هبانوخ تکاپ رد رظن دروم هنومن سپس .دش هداد رارق ناتک هب و دش هتشاذگ یکیتسلاپ تدم
24 یامد رد تعاس
یتناس هجرد راهچ هنومن نآ زا سپ ،تفرگ رارق دارگ
بود تشوگ هزادنا یارب .دش نیزوت هرا
،تخپ تفا یریگ
یتناس کی تماخض اب هنیس تشوگ زا هعطق کی رتم
هب و نیزوت بعکم تدم
24 راهچ یامد رد تعاس
یتناس هجرد هب سپس ،دش یرادهگن دارگ
تدم 10 هقیقد
یامد رد مرگ بآ مامح لخاد رد 85
یتناس هجرد دارگ
پ ناتک هچراپ اب رخآ رد و دش هداد رارق هرابود و کا
دش نیزوت 24]
نییعت یارب .[
ادتبا ،تشوگ pH
10 مرگ
نآ هب و هدرک خرچ ار نار تشوگ 50
یس رطقم بآ یس
تخاونکی زا سپ و دش هفاضا اب نزمه اب طولخم ندرک
هاگتسد زا هدافتسا ( رتمpH
Sartorius Company
لدم ،
Professional Meter PP-50
رد و )ناملآ تخاس ،
ا ،طیحم یامد هزادنا هنومن هتیدیس
دش یریگ 15]
.[
هداد مرن زا هدافتسا اب شیامزآ یاه یرامآ رازفا
SAS
( 2005 یطخ هیور و ) ( لدم یارب GLM
1 و هیزجت )
نیگنایم یرامآ حطس رد و یکوت نومزآ زا هدافتسا اب اه
05 / 0 .دندش هسیاقم دصرد
هطبار(
1 )
Yij = µ + Ti + eij
رد هک
،هطبار نیا
Yij
، رادقم ره هدهاشم رد شیامزآ
؛
، µ
تیعمج نیگنایم
Ti ؛ ، و یشیامزآ یاهرامیت رثا
eij
، رثا
.تسا یشیامزآ یاطخ
ثحب و جیاتن رب دجنس و بانع هویم ردوپ ریثأت هب طوبرم جیاتن ییاذغ لیدبت بیرض و یفرصم کاروخ ،نزو شیازفا هجوج رد یتشوگ یاه رد ییامرگ شنت هرود لوط
( لودج 2 توافت .تسا هدش هداد ناشن ) ینعم
یراد رد
نیب تارثا یاهرامیت یشیامزآ
رب صخاش یاه
یدرکلمع هدهاشم
.دشن
لودج 2 رثا . یاهرامیت فلتخم رب تافص یدرکلمع هجوج
یاه
یتشوگ رد هرود شنت ییامرگ ( 25 ات 42 یگزور )
رامیت فرصمکاروخ )هرود رد مرگ(
نزو شیازفا )هرود رد مرگ(
لیدبت بیرض کاروخ
دهاش 81
/ 2332 25
/ 1197 95
/ 1
بانع 47
/ 2310 41
/ 1181 96
/ 1
دجنس 29
/ 2523 48
/ 1196 94
/ 1
دجنس+بانع 00
/ 2403 03
/ 1218 97
/ 1
39 SEM / 52 38
/ 26 05
/ 0
P-value 61
/ 0 81
/ 0 97 / 0
نیگنایم درادناتسا یاطخ :SEM
.اه
شرازگ هک هدش ردوپ زا هدافتسا دجنس
حطس ات 75 / 0
،هریج دصرد ریثأت
ی رب کاروخ
،یفرصم شیازفا
نزو و
بیرض لیدبت ییاذغ رد هرود دشر و ینایاپ هتشادن تسا
2]
.[
مدع ریثأت حوطس زا هدافتسا 5
/ 0 و کی دصرد ردوپ
دجنس رب تافص هجوج یدرکلمع شرازگ یتشوگ یاه
تسا هدش شیامزآ نیا زا لصاح جیاتن اب هک ،
مه یناوخ
] دراد
[8 ریاس . شهوژپ نارگ مدع زین ریثأت
زا هدافتسا
حطس ات بانع تاعیاض 5
/ 7 درکلمع رب ار هریج دصرد
هجوج دندرک شرازگ یتشوگ یاه 9]
و
[20 . دوجو ربیف
رد کاروخ رویط ببس شیازفا بیرض لیدبت ییاذغ
یم دوش
، ییاجنآزا هک حطس دجنس هدافتسادروم رد
نیا
شیامزآ نییاپ
،هدوب ربیف دوجوم رد دجنس ریثأت ی رب
بیرض لیدبت ییاذغ هتشاذگن
]تسا
[24 .
ریثأت و هشلا یبسن نزو رب یشیامزآ یاهرامیت
مادنا هجوج یلخاد یاه لودج رد یتشوگ یاه
( 3 ) ناشن
.تسا هدش هداد نزو
یبسن
،هشلا
،هنیس
،نار سروب
سویسرباف و
لاحط رد یاهرامیت یشیامزآ
توافت
ینعم یراد
، دادن ناشن یلو
نزو یبسن دبک تحت ریثأت یشیامزآ یاهرامیت
رارق تفرگ ( 05 /
P≤0 .) مک رت نزو نی
و دهاش رامیت رد دبک یبسن شیب
رت رامیت رد نآ نی
هیذغت هدش بانع هب تسد .دمآ
هعلاطم رد هدافتسا یا زا
حوطس
،راهچ تفه و 10 دصرد
ردوپ هویم بانع یتاعیاض ببس
شیازفا ینعم راد رد هدزاب
هشلا هنیس یبسن نزو و تبسن
هب هورگ دهاش
،دش اما یریثأت
رب نزو یبسن
،نار
،دبک سروب و لاحط تشادن 9]
.[
مه نینچ
رد هعلاطم رگید ریثأت مدع هدافتسا
زا ردوپ هویم بانع ات حطس
5 / 7 دصرد رب نزو یبسن
،هشلا
،هنیس
،نار سروب و لاحط
دش شرازگ 20]
،[
هک وسمه اب جیاتن لصاح زا نیا شیامزآ
یم دشاب . شهوژپ نارگ د یرگی زین شرازگ دندرک هک هدافتسا
زا هایگ ییوراد ( هناد هلیلبنش ) رد هریج رویط ریثأت لباق یهجوت
رب نزو یبسن یازجا هشلا درادن 4]
.[
شیازفا نزو دبک دیاش
هب لیلد ریثأت ربیف دوجوم رد بانع و دجنس رب تیلاعف یاه دبک
دشاب . مه نینچ رد یرگید هعلاطم شرازگ
هدش تسا هک
هدافتسا زا حوطس 75 / 0
، 5 / 1 و 3 دصرد ردوپ هناد دجنس
ریثأت ینعم یراد رب دصرد
،هشلا
،هنیس نار و مادنا یاه یلخاد
(
،دبک سروب و لاحط ) هجوج یاه یتشوگ هتشادن
] تسا
[2 .
لودج 3 رثا . یاهرامیت فلتخم
رب نزو یبسن هشلا و مادنا یاه یلخاد ( مرگ نزو مادنا رب نزو هدنز برض رد 100 ) هجوج یاه
یتشوگ رد 42 یگزور
رامیت
*هشلا هنیس
نار دبک
سروب لاحط
دهاش 73
/ 83 42
/ 20 68
/ 20 03
/
2 b
079 / 0 123
/ 0
بانع 09
/ 86 25
/ 21 30
/ 21 56
/
2 a
105 / 0 112
/ 0
دجنس 43
/ 85 18
/ 21 97
/ 20 25
/ 2 ab 078
/ 0 131
/ 0
دجنس+بانع 66
/ 84 28
/ 21 41
/ 20 27
/ 2 ab 087
/ 0 136
/ 0
27 SEM / 1 82
/ 0 57
/ 0 09
/ 0 01
/ 0 01
/ 0
P-Value 61
/ 0 85
/ 0 72
/ 0 01
/ 0 13
/ 0 061
/ 0
:a-c
نیگنایم اه ی نوتس ره
،توافتم فورح اب ینعم فلاتخا
دنراد یراد (
05 /
P≤0 .)
نیگنایم درادناتسا یاطخ :SEM
اه
* .دش نزو اشحا و اعما اب هشلا
لودج ( 4 ) رثا یاهرامیت فلتخم
رب تیلوباتم اه ی
ییایمیشویب نوخ
هجوج یاه یتشوگ رد 42 یگزور ناشن
یم دهد . یرت ،زکولگ نوخ مرس لورتسلک و دیرسیلگ
هجوج تحت یتشوگ یاه ریثأت
رارق یشیامزآ یاهرامیت
( تفرگن 05
/
P≥0 اما ،) نازیم زادیسکارپ نویتاتولگ میزنآ
ینعم توافت یشیامزآ یاهرامیت نیب رد داد ناشن یراد
( 05 /
P≤0 .) لورتسلک یلااب
نوخ یکی زا تلع یاه زورب
یرامیب یاه یبلق یقورع یم
،دشاب یکی زا هار یاه شهاک
،نآ هدافتسا زا نآ هراصع ای و ییوراد ناهایگ اه
تس هک
یاراد صاوخ شهاک یگدنهد
،لورتسلک یم
دشاب 20]
.[
یاراد یدیئونولاف تابیکرت هک تسا هدش شرازگ شهاک تیصاخ دنتسه نوخ دنق یگدنهد
19]
هجیتنرد ،[
ینعم شهاک رد نوخ مرس زکولگ نازیم رد راد
بانع رامیت
هب هب دجنس هارمه هب تبسن نآ دیئونولاف حطس شیازفا لیلد
یم اهرامیت ریاس .دشاب
رد یخرب عبانم شرازگ هدش تسا
تظلغ
،زکولگ لورتسلک و
یرت دیریسیلگ رد
نوخ ناشن هدنهد
تظلغ تاردیهوبرک اه
و یبرچ دوجوم رد نآ یم دشاب و
هب ناونع عبنم
،یژرنا عبنم میزنآوک یاه ایحا رد تخاس
یاهدیسا برچ
و ای تخاس نژوکیلگ هب
فرصم یم دنسر
23]
. [
،عبانم یخرب رد هچرگا شیازفا
تظلغ زکولگ نوخ رد
هورگ یاه یشیامزآ یواح
ناهایگ هک تسا هدش ییوراد
یم دناوت یشان زا راثآ هدافتسا زا نآ اه رب دوبهب تیلاعف یاه
طوبرم هب مضه و بذج یلک داوم یذغم و رد هجیتن روضح شیب
رت نآ رد مرس نوخ دشاب هک نیا عوضوم هن اهنت رد
هطبار اب
،زکولگ هکلب زا ظاحل یددع رد صوصخ لورتسلک
و یرت دیرسیلگ زین قدص یم دنک 18]
زکولگ شیازفا اما ،[
یواح ییوراد ناهایگ زا هدافتسا ماگنه رد نوخ مرس یمن قداص دیئونولاف م ،رضاح شهوژپ جیاتن هک دشاب
نیا دیو
بانع ردوپ زا هدافتسا هک هدش شرازگ .تسا عوضوم حطس ات یتاعیاض 5
/ 7 هب دصرد ینعم روط شهاک ببس یراد
هجوج نوخ لورتسلک یم یتشوگ یاه
نازیم رب اما ،دوش
یرت تشادن یریثأت نوخ دیرسیلگ 20]
.[
رد یشهوژپ هدافتسا زا هایگ ییوراد هبوچدرز لیلد دوجو
تابیکرت یلونف و اهدیئونلاف (
دننامه دجنس و بانع ) ببس
شیازفا ینعم راد رد نازیم نویتاتولگ زادیسکارپ
هجوج یاه
یتشوگ رد طیارش شنت ییامرگ
] دش
[14
، هک اب جیاتن لصاح
زا نیا دراد تقباطم شیامزآ .
لاکیدار رد هدشدیلوت دازآ یاه
،لولس رد نویسادیسکارپ شیازفا اب ییامرگ شنت طیارش تظلغ یم شیازفا تفاب رد ار اهدیسکارپوپیل هجیتن رد و دهد
میزنآ تیلاعف شهاک ببس ،زادیسکارپ نویتاتولگ یاه
یم زلااتاک و زاتومسید دیسکارپوس دنوش
12]
تابیکرت .[
یم ییوراد ناهایگ یلونف لاکیدار دیلوت عنام دنناوت
و دازآ یاه
دنوش رویط ندب رد نویسادیسکا شهاک 21]
.[
شهوژپ رد
ببس دجنس و بانع رد دوجوم یلونف تابیکرت زین رضاح ینعم دوبهب هب تبسن زادیسکارپ نویتاتولگ میزنآ تیلاعف راد
.دش دهاش رامیت
لودج 4 . رثا یاهرامیت فلتخم
رب تیلوباتم یاه ییایمیشویب نوخ
هجوج یاه یتشوگ نس رد 42 یگزور
رامیت زکولگ
یلیم(
یسد /مرگ )رتیل یرت
دیرسیلگ یلیم(
یسد /مرگ )رتیل لورتسلک
یلیم(
یسد /مرگ )رتیل زادیسکارپ نویتاتولگ
نیب دحاو(
)رتیل /یللملا
دهاش 00
/ 239 a 75
/ 70 75
/ 115 75
/ 127 b
بانع 00
/ 231 ab 75
/ 66 25
/ 113 50
/ 140 a
دجنس 75
/ 230 ab 00
/ 67 00
/ 112 50
/ 138 a
دجنس+بانع 50
/ 220 b 00
/ 68 75
/ 112 50
/ 137 a
93 SEM / 2 03
/ 3 33
/ 4 80
/ 1
P-Value 006
/ 0 78
/ 0 93
/ 0 001
/ 0
:a-c
نیگنایم نوتس ره رد لماع ره یاه
،توافتم فورح اب ینعم فلاتخا
دنراد یراد (
05 /
P≤0 .)
SEM نیگنایم درادناتسا یاطخ : .اه
ریثأت لولس رب یشیامزآ یاهرامیت ینوخ یاه
هجوج اه نس رد یتشوگ ی 42
لودج رد یگزور (
5 )
نامه .تسا هدش هداد ناشن هظحلام هکروط
یم دادعت دوش
لوبلگ نل دصرد ،دیفس یاه رته و تیسوف
مه و لیفو نینچ
نل هب لیفورته تبسن دروم یشیامزآ یاهرامیت رد تیسوف
ینعم توافت هعلاطم یراد
تشادن . ب نیا هب هجوت ا رد هک
نایکام
، تیسوفنل اه شیب رت ار نوخ دیفس لوبلگ نازیم نی
یم لیکشت ،ینمیا خساپ داجیا یارب و دنهد
ریثأت لباقتم
تیسوفنل عون یاه و T
ژافورکام زین و B
و مزلا اه
تسا یرورض .
یم نیاربانب شیازفا هک تفرگ هجیتن ناوت
تیسوفنل دادعت دادعت شیازفا بقاعتم نوخ رد اه
لوبلگ یم ،نوخ دیفس یاه دناوت
ینمیا متسیس کیرحت رد
نایب .دیامن افیا یمهم شقن تاناویح ندب هدش
هک تبسن
حطس یبایزرا رد یمهم صخاش تیسوفنل هب لیفورته د شنت نازیم نیمخت و ندب ینمیا یم رویط ر
هچره و دشاب
تبسن نیا مک
رت ندب ینمیا حطس زین رادقم نیمه هب دشاب یرامیب لماوع ربارب رد تمواقم لامتحا و هدوب لااب
دوبهب از
یم
] دبای
[16 . رگید یشهوژپ رد هدش شرازگ
هک تابیکرت
یم یلونف زا دنناوت
رط ی ق ازفا ی ش نزو ددغ وافنل ی و
نتفرلااب م ی ناز لولس اه
Bی
T و ببس ازفا ی ش ع ی را نتداپ
رد نوخ و دنوش ب ه لد ی ل ندوباراد صاخ ی ت تنآ ی ا ک س ی ناد ی و
دض
،باهتلا عنام زا تخاس دنلاگاتسورپ ی
ن رد ندب هدش و
رد تن ی هج ثعاب وقت ی ت هناماس ا ی نم ی دنوش 17]
.[
صخاش رب یشیامزآ یاهرامیت ریثأت هب طوبرم جیاتن یاه
( لودج رد تشوگ تیفیک 6
هداد ناشن ) رد .تسا هدش
صخاش و تخپ هجیتن رد تفا و بآ یرادهگن تیفرظ یاه
ینعم توافت هبانوخ تفا یشیامزآ یاهرامیت نیب رد یراد
( دش هدهاشم 05
/
P≤0 ینعم توافت اما ،) نازیم رد یراد
pH
( دشن هدهاشم یشیامزآ یاهرامیت 05
/
P≥0 شیب .) و نیرت
مک هب بآ یرادهگن تیفرظ رادقم نیرت یت رد بیترت
یاهرام
شیب و دهاش رامیت و بانع و دجنس طولخم تفا نازیم نیرت
هب دهاش رامیت رد هبانوخ تفا و تخپ .دمآ تسد
لودج 5 لولس رب فلتخم یاهرامیت رثا . هجوج ینوخ یاه
نس رد یتشوگ یاه 42
یگزور
رامیت دیفس لوبلگ
×103/µl( ) )دصرد( تیسوفنل لیفورته
)دصرد(
تیسوفنل هب لیفورته تبسن
دهاش 10
/ 5 43
/ 73 57
/ 26 36
/ 0
بانع 70
/ 5 88
/ 75 12
/ 24 32
/ 0
دجنس 52
/ 5 48
/ 76 52
/ 23 31
/ 0
دجنس+بانع 40
/ 5 81
/ 76 19
/ 23 30
/ 0
15 SEM / 0 96
/ 0 96
/ 0 02
/ 0
P_Value 09
/ 0 11
/ 0 10
/ 0 09
/ 0
لودج 6 یفیک تایصوصخ رب فلتخم یاهرامیت رثا . هجوج تشوگ
نس رد یتشوگ یاه 42
یگزور
رامیت )دصرد( بآ یرادهگن تیفرظ
)دصرد( تخپ تفا )دصرد( هبانوخ تفا
pH
دهاش 26
/ 68 b 06
/ 23 a 47
/ 12 a 49
/ 5
بانع 36
/ 71 ab 99
/ 19 b 34
/ 10 b 52
/ 5
دجنس 49
/ 71 ab 42
/ 19 b 79
/ 10 b 47
/ 5
دجنس+بانع 24
/ 72 a 12
/ 20 b 01
/ 10 b 50
/ 5
78 SEM / 0 86
/ 0 57
/ 0 03
/ 0
P-Value 02
/ 0 04
/ 0 04
/ 0 66
/ 0
:a-c
نیگنایم نوتس ره رد لماع ره یاه
،توافتم فورح اب ینعم فلاتخا
دنراد یراد (
05 /
P≤0 .)
SEM نیگنایم درادناتسا یاطخ : .اه
و یشعن دومج هعسوت ،تشوگ هتیدیسا لیبق زا یلماوع دنرثؤم بآ یرادهگن تیفرظ رد رموکراس لوط 24]
رد .[
هزادنا تفا ،بآ یرادهگن تیفرظ ،تشوگ تیفیک یریگ داوم زا یخرب نوچ دراد تیمها رایسب هبانوخ تفا و تخپ
هب یذغم یم نیب زا بآ فلاتا طسوت یتحار دنور
24]
.[
بیارض یگتسبمه نیب
دصرد تیفرظ یرادهگن بآ
اب دصرد
تفا هبانوخ و تفا رد هجیتن تخپ شرازگ هدش
] تسا
[25
،
هنوگ هب یا هک تشوگ اب تیفرظ بآ یرادهگن رتلااب
یاراد
دصرد تفا هبانوخ و تفا رد هجیتن تخپ مک یرت یم .دشاب
شهوژپ دندرک شرازگ نارگ رگنک ردوپ زا هدافتسا هک
)یدیئونلاف تابیکرت یواح( یگنرف ریثأت
ینعم رب یراد
صخاش ،بآ یرادهگن تیفرظ( تشوگ یفیک یاه
و تبوطر تشادن ینپاژ نیچردلب رد )pH
22]
.[
مدع
یریذپرثا تیفرظ رب دصرد ود حطس ات لیبجنز زا هدافتسا
تسا هدش شرازگ زین هبانوخ تفا و بآ یرادهگن 13]
.[
هک هدش شرازگ تشوگ هک
هجوج یاه هیذغت هدش اب 200
یلیم مرگ رد مرگولیک سناسا شیوآ و 100 یلیم مرگ رد
هنوپ سناسا مرگولیک یهوک
رد هسیاقم اب هورگ
،دهاش
یتنآ یتویب ک و 100 یلیم مرگ رد مرگولیک سناسا شیوآ زا
دندوب رادروخرب یرتلااب بآ یرادهگن تیفرظ و pH
12]
.[
مه نینچ مدع ریثأت هایگ ییوراد تفا رب یرامزر
هجوج رد هبانوخ تسا هدش شرازگ یتشوگ یاه
25]
.[
هک داد ناشن شیامزآ نیا یلک جیاتن ندوزفا
75 / 0
دصرد دجنس و بانع هجوج هریج رد
یتشوگ یاه رد
ییامرگ شنت طیارش ریثأت مدع دوجو اب
تافص رب
یدرکلمع ببس ،
دوبهب تیلوباتم اه ینوخ ی تافص و
تشوگ یفیک یم
دوش .
یناد ردق و رکشت تفریج هاگشناد یزرواشک هدکشناد یماد مولع هورگ زا
یم ینادردق و رکشت ،شهوژپ نیا یلام تیامح تهج .ددرگ
عفانم ضراعت چیه درادن دوجو ناگدنسیون طسوت عفانم ضراعت هنوگ .
عبانم دروم هدافتسا
1. Abdulameer YS, Husain F and Al-cekal SH A (2017) Efficacy of Ziziphus mauritiana leaves extract as antibiotic alternatives in broiler chicken. Journal of Entomology and Zoology Studies, 5(5): 742-746.
2. Afzali k, Hosseini-vashan SJ and Afzali N (2016) Effects of different levels of Elaeagnus angustifolia with and without enzyme on the growth performance, immune system and blood metabolites of broiler chicken. Animal science Journal. 29(111):147-162 (In Persian) 3. Ajakaiye JJ, Ayo JO and Musa D (2010)
Effects of vitamins C and E on erythrocytes and blood chemistry profile of Shika brown layer hens transported by road. Acta zoológica mexicana, 26(3): 527-537.
4. Awadein NB, Eid YZ and Abd El-Ghany FA (2010) Effect of dietary supplementation with phytoestrogens sources before sexual maturity on productive performance of mandarah hens. Poultry Science, 30(3): 829-846.
5. Azarpazhooh E and Mokhtarian A (2007) Investigation the effect of harvesting time and drying methods and packaging in jojuba in Iran.
Pajouhesh and Sazandegi.74:193-199(In Persian) 6. Chen J, Hayat J, Huang B, Balnave D and Brake J (2003) Responses of broilers at moderate or high temperatures to dietary arginine: lysine ratio and source of supplemental methionine activity. Australian journal of agricultural research, 54(2): 177-181.
7. Choi SH, Ahn JB, Kim HJ, Im NK, Kozukue N, Levin CE and Friedman M (2012) Changes in free amino acid, protein, and flavonoid content in jujube (Ziziphus jujube) fruit during eight stages of growth and antioxidative and cancer cell inhibitory effects by extracts.
Journal of Agricultural and Food Chemistry, 60:10245-10255.
8. Davarian A, Hedayati M, Khalaji S and Manafi M (2018) Comparison of the effect of Nettle and Elaeangus fruit powders and their mixture on performance and egg quality and quantity characteristics of laying hens at the end of production phase. Journal of Animal Science Researches. 28(3):97-111 (In Persian)
