ةراصع رثا ش
نیری راچویب و چراق دض ،کیتویبورپ ،نایب درکلمع رب
هجوج یاه
ذغت یتشوگ هی
هدش اب هب هدولآ کاروخ نیسکوتلافآ
B
1يديشر نيرسن
1
،*
بيطخ يلع
9وج ك ، روپرهاط نارما يربكا دمحم ،4
يئارق يدازريش نسح ،9 9
1 . جشناد .ناريا ،ملايا ،ملايا هاگشناد ،يزرواشك ةدکشناد ،يماد مولع هورگ ،يرتكد يو
9 . .ناريا ،ملايا ،ملايا هاگشناد ،يزرواشك ةدکشناد ،يماد مولع هورگ ،رايداتسا
4 . .ناريا ،ملايا ،ملايا هاگشناد ،يزرواشك ةدکشناد ،يماد مولع هورگ ،رايشناد
خيرات لوصو :هلاقم 91 / 02 / 1429 خيرات
شريذپ :هلاقم 13 / 19 / 1429
هديكچ ةراصع ریثأت ت
نیری راق در اکیتویبورپ انایب درکلمع رب راچویب و
هجوج اه ی،توو ی ذغت
هی نیسکوتلافآ هب هدولآ اروخ اب هدت
B1
اب
زا هداف،سا 821
ةیاپ ةریج( یفنم دهات رامیت تفه اب ایفداصت ًلاماک حرط بلاق رد سار ةیوس ی،توو ةجوج هاطق نیهسکوتلافآ نودب
یواح ةیاپ ةریج( تیﺜم دهات ا)یندوزفا ةدام و 0
م یلی و )یندوزفا ةدام نودب و نیسکوتلافآ مرو 2
یاراد ةهیاپ ةرهیج لمات رگید هورو
0 م یلی ةراصع مروولیک رد مرو شت و هس اب هارمه نیسکوتلافآ مرو ت
نیری انایب 2 / 1 انیسکتورپ کیتویبورپ مرو 2
/ 1 راهق دهر مرهو
باروآ و دنا 01 مرو سکوت نی راچویب ردنیاب غرم دوک
( رارکت جنپ و )ی 01
ییهسن نزو و ندهب نزو تهیﺜم دهات ةریج .دت یسررب )هاطق
هنیس هجوج اه ( داد شیازفا ار ینطب یبرچ دصرد و ییاذغ لیدیت بیرر و شهاک ار ی،توو ی 12
/
> 1 .)P
ج هری هس ایفنم دهات یاه
ةراصع مرو ت
نیری رد راچویب و نایب و دتر ةرود
ج هری ةراصع مرو هس و یفنم دهات یاه ت
نیری نزو شیازفا شرورپ ةرود لک رد نایب
( دن،تاد اهرامیت رگید هب تیسن یر،مک اروخ لیدیت بیرر و رتلااب 12
/
>1 نیئتورهپ دصرد نیر،شیب و هنیس ییسن نزو نیرتلااب .)p
هب نار رد بیترت ج
هری راچویب لمکم و کیتویبورپ یواح یاه ( دت هدهاشم
12 /
>1 ههب قهلا،م نوهخ مرهس نیئتورپ حطس نیرتلااب .)p
یواح ةریج 8
ةراصع مرو ت
نیری و دهات و نایب اپ
نیی و راهچویب ا راق در ادهات ةریج هب قلا،م نوخ کیروادیسا حطس نیرت 6
مرهو
ةراصع ت نیری ( دوب نایب 12 /
>1 .)P
هب لکروط ةراصع ی ت
نیری ب رداق یغرم دوک راچویب و نایب نیهسکوتلافآ یهفنم راهثآ شهاهک ه
B1
رهب
درکلمع هجوج اه .دن،سه ی،توو ی
دیلك هژاو اکیتویبورپ انیسکوتلافآ:اه سکوت
نی .ندب نزو اییوراد هایو ای،توو هجوج اردنیاب
هرود
20 هرامش
1 راهب 1397
هحفص یاه 157 - 145
همدقم نیههسکوتلافآ تههیلوبا،م اههه
هههیوناث یاههه راههق
اههه یی دههننام
ن،هسه سوکی،یزاراهپ سولیژرپسآ و سوولاف سولیژرپسآ د
[ 03 ] مرف هک اه ی نآ جیار لمات اه
B1
ا
B2
ا
G1
و
G2
تسا و
نیههسکوتلافآ مرههف
B1
ار جههی نیرههت یکیژوههلویب رههظن زا و
لااف رت نی لکت تسا هسآ ههب رهجنم هک بی
یاهه و یوهیلک
یم ینمیا شهاک و یدیک دوت
[ 06 ] هب . زا یریووهلج روظنم
راههق دههتر و
شهاههک یلاههم،حا ههسکوتلافآ دههیلوت
نی اههه
شور اه ی کیزیف هب یکیژولویب و ییایمیت ای تهسا هه،فرراک
[ 00 ههنیمز نیا رد .]
نوهچمه یهاییط تاهییکرت زا هداف،هسا
نههغور اههه ی زا یریووههلج یارههب ار ی،ههصرف یرورههر
قاب ی هدنام یاه هم مهارهف طیهحم رد ییایمیت ی
.دهنک یهخرب
لهنف و اهدهیئونپرت ااهدهیئونولاف ریظن تاییکرت تهیلااف اهه
تانامم ودننک ی هنوو هیلع ه
ا ی و سوکی،یزاراپ سولیژرپسآ
سوولاف سولیژرپسآ .دنراد ار
سناهسا اهه ی یهاهیو یاراد
لباق یچراقدر تیلااف وجوت
ی هورو رب اه ی و سولیژرپهسآ
ینیهسکوتوکیام تادیلوت [ دن،هسه
00 .]
ههشیر هت نیری ناهیب
(Glycyrrhiza glabra)
رههیظن یددهها،م تاههییکرت یاراد
انینوپاس رت
ی نپرت و انیزیرهسیلو( اهه و دیهسا کینیترهسیل
ااهدههیئونولاف ا)دیههسا کههیروکیل ههلپ
ی دههننام ییاهدیراکاههس
ااهدیساونیمآ انی،کپ اه،ساشن ننات
اهه الور،هسو،یف انیلوهک ا
کمن اه [ تسا نی،سروک و کیبروکسآ دیسا ایندام ی 24
].
رد دوههجوم هدههمع تاههییکرت زا ههت
نیری ناههیب ههم ی هههب ناوههت
رت ی و نیزیرسیلو ای کیزیرسیلو دیسا نپرت ههک نیدیربلاو
هایو نیا رد دوجوم یلصا دیئونولاف تسا
.درک هراتا
هداف،سا بورپزا کیتوی نامرد رد اه ب
یرامی اهب هزراهیم و اه
ههسکوتلافآ نی
رد اههه اههمزآ شی اههه شرازههو هدههت [ تههسا 3 .]
بورپ کیتوی یهنمیا م،سیس تیوقت ادرکلمع دویوب قیرط زا اه
دوههخ دهیفم راههثآ هدور یهبورکیم روههلف لداهات و لاههمعا ار
م ی [ دننک 08 .]
لپ ی و اهدیراکاس
،پپ ناکیلوودی رد دوجوم یاه
یلولهس ةراوید ر،کاهب
ی کهی،کلا دیهسا یاهه هم
ی اهب دهنناوت نیسکوتلافآ
B1
[ دهنهاکب نآ یهفنم راثآ زا و هدت دناب 01
.]
مه هنچ و نیهسکتورپ کهیتویبورپ ندوزهفا نی رهپ
ی کهیتویب
یاراد هریج هب نیلونیا 4
م یلی وولیک رد مرو نیهسکوتلافآ مر
یههفنم راههثآ شهاههک بیههس ههسکوتلافآ
نی اندههب نزو رههب اههه
نوخ ییامیتویب و یژولوتاپ یاهر،ماراپ هجوج
اه ی،توو ی
[ دت 3 .]
بذاهههج داوهههم اهههب طاهههیترا رد یرایهههسب تاهههالاطم سکوتلافآ نی تیمس شهاک و اه نآ
اه ةریج رد ههجوج اهه ی
( راچویب .تسا هدت ماجنا ی،توو
Biochar
زا ینغ یییکرت )
اهی نادهقف رد هدوت تسیز نقان ن،خوس زا هک تسا نبرک ( زهیلوریپ دهنیآرف تهحت نویسکا مک روضح
Pyrolysis
ههب )
تسد م ی [ دیآ 21 ههب ییوراد هایو زا لصاح لاغز ندوزفا .]
ندب نزو شیازفا بیس اهریج هجوج
اه [ دت ی،توو ی 02
.]
ةریج رد راچویب دنمدوس راثآ ماد
اه ندهت دناب ییاناوت لمات
ب دوهیوب انژوره،ین یاهقبا و مهضه تهیلباق دوهیوب امومهس ا یهبورکیم تهیامج رهییغت قهیرط زا اروخ لیدیت بیرر
و تتوو دیلوت شیازفا و شراوو هاگ،سد مهخت
غرهم تهسا
[ 21 .]
زا اههجنآ ةراههصع راههثآ اههب طاههیترا رد یههقیقحت هههک یی
ت نیری نیهسکوتلافآ راثآ شهاک رب نایب ماهجنا
هدهشن اتهسا
نههیازا زا فدههه ور ریثأههت ةههسیاقم قههیقحت نههیا ماههجنا
ندوزفا ی هراهصع( یکاروهخ یاهه هت
نیری کهیتویبورپ اناهیب
و درهکلمع رهب )یهغرم دوک راچویب و راقدر انیسکتورپ نوخ ییایمیتویب یاهر،ماراپ هجوج
اه ههب هدوهلآ ی،هتوو ی
.دوب نیسکوتلافآ
و داوم شور اه
زا هداف،سا اب شیامزآ نیا 821
رهن( ی،هتوو ةجوج هاطق و
سار ةیوههس )هداههم 813
اههب 2 اراههمیت 2 و رارههکت 01
هههاطق
.دت ماجنا رارکت ره رد هجوج ج
هری لمات یشیامزآ یاه 0
.
)یفنم دهات( هیاپ ةریج 2
یاراد ههیاپ ةرهیج . 0
م یهلی مرهو
نیسکوتلافآ
B1
)تهیﺜم دهات(
8 تهیﺜم دهاهت . ههب
ولاهع ة
هراصع ت نیری نایب ( 8 )هرهیج مرووهلیک رد مرهو 4
دهاهت .
ﺜم تی هب ولاهع ةراهصع ة هت
نیری ناهیب ( 6 مرووهلیک رد مرهو
)هریج 2 تیﺜم دهات . هب
ولاع نیهسکتورپ کیتویبورپ ة (
2 / 1
)هریج مروولیک رد مرو 6
تیﺜم دهات . هب
ولاع در لمکم ة
راق ( نازیم هب دناباروا 2
/ 1 و )هرهیج مرووهلیک رد مرهو 2
.
تیﺜم دهات هب
ولاع ردنیاب نیسکوت ة (
یهغرم دوهک راهچویب )
( 01 .)هریج مروولیک رد مرو تکرههت تخاههس ادههناباروا راههق دههر
AGRANCO
ههیوت ونیمراهف نایک تکرت زا ااکیرمآ بهیکرت کهی و دهت
یییکرت لیم یاراد هک تسا میسلک و میدس تاکیلیسونیمولآ نیا رد هداف،سا دروم کیتویبورپ .تسا نیسکوتلافآ اب ییلااب دوب )نا،سلگنا لوصحم( نیسکتورپ شیامزآ تکرهت زا ههک
شخپ دننک یاراد نیهسکتورپ .دت هیوت ماد دنژآ ة 00
ةیوهس
ر،کاههههب ی هههههلمجزا سولیههههسابو،کلا
اسولیفودیههههسا
سوکوکو،پر،ههسا اسویراویلاههس
سولیههسابو،کلا یههکوریلد
اسوکیراههگلوب اسوهههلیفومرت
سولیههسابو،کلا اسوهههنمار
سوههکوکور،نا امویزاههف
مویر،کابودههیفیب امودههیفیب
راههق
سولیژرپههسآ ازههیروا
و رههمخم ادههیدناک یههسپولو،نپ تههسا
.
هریج یاه لودج( یشیامزآ 0
رب ) ةیاپ ترذ و ایوس رد ههس
ةرود انیزاغآ دتر و ینایاپ هب کمک مرن ج رازفا هرهی یهسیون
UFFDA
و ساهسارب هسا
هنیمآدی لهباق هدهتدرادنا،سا مهضه
یموئلیا میظنت دندت [ 7 .]
هایو ةراصع ت
نیری هاهیو یهیوراد هاهیو تکرهت زا ناهیب
سا سنا هب تروص هرهیج ههب و دت هیوت یلکلاوردیه ةراصع
.دت هفارا هب
روظنم درادنا،هسا لاهیو زا نیهسکوتلافآ دیلوت
( سوکی،یزاراپ سولیژرپسآ راق
PTCC-5286
( ) وت هی هدهت
نامزاهس یهبورکیم ةنیجنو زکرم زا شهووهپ
اهه و یهملع ی
طیهحم یور تسخن اقوف راق .دت هداف،سا )ناریا ی،انص ورباس تشک تهشک سپهس .دت هداد تشک اراوآ زور،سکد
هب تسد .دهت لهق،نم جنرهب هب نیسکوتلافآ دیلوت یارب هدمآ هرهیج ییاهون طوهلخم رد دوجوم نیسکوتلافآ تظلغ
یاهه
زا هداف،سا اب یشیامزآ 011
هنومن مرو یماهمت زا
هرهیج یاهه
شور طسوت یشیامزآ (HPLC
AOAC 2005
هزادنا ) یریو
رد نآ رادهقم و دت ج
هرهی هه رد تمهسق کهی یهشیامزآ یا
( نویلیم [ دت دروآرب )ppm
22 .]
سکوت نی رد راهچویب ردهنیاب
اب ملایا هاگشناد یسانشکاخ هاگشیامزآ هداف،سا
زا تفاکامرو
دوک یغرم رد یامد 611 ةجرد ی،ناس دارو و رد ةزاب یناهمز
هس تعاس رد طیارت نویسکا دودحم دیلوت دت و هب روهظنم
یههسررب تههیلباق بذههج ههسکوت ی ن یاههه ایچراههق یههخرب
یوویو یاه ییایمیتوکیزیف نآ
هزادنا یریو دهت ههب . روهظنم
یسررب رادقم تیمس راهچویب یدهیلوت رادهقم لهک تازهلف
نیگنس نآ طهسوت هاگ،هسد بذهج یهمتا یپوکهسور،کپسا
هزادنا و ریداقم هک دت یری یهخرب
رهصانع نیگنهس ههلمجزا
امویمداهک ابرهس
لهکین و مورهک ههب بههیترت 118 / 1 ا 12 / 1 ا
118 / 1 و 1100 / 1 دههههصرد دوههههب
اونرد . تههههی طههههسوت
پوکسورکیم ینور،کلا
نازیم لخلخت و ةزادنا ذفانم راچویب
سکع رادرب ی دت سکع . یاه پوکسورکیم ینور،کلا
ناشن
داد هک سکوت نی راچویب ردنیاب هداهم
یا لهخلخ،م و
نگمهاهن
تسا و
ًاتدمع یاراد نبرک و یرادقم تازلف ییاهیلق .تهسا
هورو یاه یلماهع یحطهس طهسوت هاگ،هسد
Spectra FTIR
نییات هب هجوت اب و دت پ
کی یاه هئارا هدت اهاگ،هسد طهسوت
هههک دههت نخههشم کههیپ
8203 ناههشن دههنهد ة هورههو یاههه
و لیسکوردیه پ
کی یاه 2770 ا 2333 و 2320 ناشن دهنهد ة
هورو یاه - وCH2
- دن،سهCH3
هک طوهبرم ههب تاهییکرت
دنلب ریجنز کیتافیلآ و کیپ یاه 0211 و 0622 طوهبرم ههب
یاهدنویپ ردC=O
هقلح یاه کیتامورآ کیپ و تسا
0122
طوبرم هب لیهسکوردیه هورهو تهسا
راهچویب بهیکرت ارهیز
راد ا یلیسکوردیه کیپ ود ی .تسا
لودج 1 ييایمیش بیكرت و هدنهد لیکشت يكاروخ داوم . ریج
ة )مرگولیك رد مرگ( هياپ
یکاروخ ةدام ( نیزاغآ
0 - 01 )یوزور ( دتر
00 - 24 )یوزور ( ینایاپ
22 - 82 )یوزور
ترذ 28
6 / 61 2
/ 66
( ایوس ةلاجنک 44
)نیئتورپ دصرد 82
6 / 27 23
نادرگبا،فآ نغور 0
0 6
/ 0
( ترذ نتولو 61
)نیئتورپ دصرد 2
/ 6 6
/ 4 1
ید تافسف میسلک 22
/ 0 442
/ 0 2
/ 0
میسلک تانبرک 82
/ 0 04
/ 0 0
/ 0
کمن 24
/ 1 22
/ 1 23
/ 1
شوج ت نیری 2
/ 1 2
/ 1 02
/ 1
ید - لا - نینوی،م 24
/ 1 2
/ 1 07
/ 1
لا - دیرلکوردیه نیزیل 23
/ 1 26
/ 1 06
/ 1
لا - نینوئرت 12
/ 1 142
/ 1 114
/ 1
هنیما،یو لمکم 22 0
/ 1 22
/ 1 22
/ 1
یندام لمکم 22 2
/ 1 22
/ 1 22
/ 1
بیکرت داوم یذغم هیساحم ( هدت دصرد )
تخوس لباق یژرنا یرلاکولیک( زاسو
ک رد )مروولی 11
/ 8111 11
/ 8181 11
/ 8181
)دصرد( ماخ نیئتورپ 21
/ 28 71
/ 21 11
/ 07
نیزیل لباق مضه )دصرد(
22 8
/ 0 01
/ 0 73
/ 1
نینوی،م لباق مضه )دصرد(
61 / 1 22
/ 1 44
/ 1
نیئ،سیس لباق مضه )دصرد(
81 / 1 23
/ 1 22
/ 1
نیئ،سیس + نینوی،م لباق
مضه )دصرد(
71 / 1 31
/ 1 20
/ 1
0 یواح ینیما،یو لمکم مروولیک ره . 8611111
دحاو ب نی نیما،یو یللملا اA
311111 دحاو ب نی نیما،یو یللملا اD3
2 / 2 نیما،یو مرو اE
3 / 1 مرو
نیما،یو اK 2 / 1 مرو اB1 64 / 2 مرو اB2 33 / 00 مرو اB3 72 / 8 اتانو،نپد میسلک مرو 026
/ 0 مرو اB6 4 / 1 مرو اB9 6 یلیم مرو و B12 41 یلیم مرو H2
. 2 یواح یندام داوم لمکم مروولیک ره . 011
ادیارلک نیلوک مرو 63
/ 87 ا)دیسکا( زنگنم مرو 33
/ 88 ایور مرو 21
انهآ مرو 4
اسم مرو
876 / 1 مرو و دی 13 / 1 مرو و موینلس 8 . سا ةنیمآدی لباق مضه هدتدرادنا،سا =یموئلیا
.SID
رد ییاذهغ لیدهیت بیرر و اروخ فرصم اندب نزو تافلت و هرود ره نایاپ هب
تروهص دهت تهیث ههنازور
رد .دن
( شیامزآ نایاپ 82
و رن هدنرپ کی( هدنرپ هاطق ود )یوزور
یشیامزآ دحاو ره زا )هدام هدنرپ کی ههب
تروهص یفداهصت
زا سپ و باخ،نا نوخ
و یهسررب یارهب الاهب دهیرو زا یرهی
تمسق اه دروهم یاههرو،کاف .دندهت را،شک هتلا فل،خم ی
هزادنا و دیک اینطب یبرچ انار اهنیس اهتلا نزو لمات یری و
نار و هنیهس تهتوو ماهخ نیئتورپ و یبرچ .دندوب نادگنس هجوج اه هب ی،توو ی [ چلوف شور هب بیترت
2 هداف،سا اب و ]
( ژویفیر،ناهس زا سهپ .دهت نیهیات لادهلک هاگ،سد زا 8111
رود - 02 )هقیقد هنومن اه هدهت ادج مرس اهدت ه،فرو نوخ ی
و هجنسارف اه مات نیئتورپ انیمویلآ ازکولو لمات ینوخ ی و
زا هداف،ههسا اههب نوههخ کههیروا دیههسا ک
تههی تکرههت یاههه
سراپ نومزآ هزادنا و .دندهت یرهی هداد
اهه ی لهصاح طهسوت
مرن رازفا هخسن(SAS
0 / 7 لاس ) 2110 لدم یارب 0
ههیزجت
و م نیگنای اه نومزآ کمک هب دنچ
هنماد ا ی حطهس رد نهکناد
2 دصرد هسیاقم دندت .
( 0 )
Yij= µ + Ti + eij
رد هک نیا اهطبار
Yij
ا هدهاشم ره یددع رادقم اµ
نیگنایم
تیامج
Ti
ا و رامیت رثا
eij
ا یاطخ تسا یشیامزآ .
ثحب و جیاتن لودج جیا،ن 2
رادقم ینایاپ و نیزاغآ ةرود رد هک داد ناشن
اروخ لیدیت بیرر و ندب نزو شیازفا ا اروخ فرصم توافت نام ا نیب یراد هورو
اه ةرود رد .تهتادن یهشیامزآ ی
و دتر شرورپ ةرود لک هجوج
اه ی رد تهفای هرهیج ةدهننک
یواح( تیﺜم دهات 0
م یلی )نیهسکوتلافآ مرووهلیک رد مرو
هب روط هنام ا اروهخ لیدهیت بیرهر و ره،مک ندهب نزو یراد
( دهنداد ناشن یفنم دهات رامیت هب تیسن ار یرتلااب 12
/
>1 )P
نیب و ندوزفا ی تواهفت ایهفنم دهاهت راهمیت اب اه هنام
ا یراد
دن دوجو ندوزهفا ادتر ةرود رد .تتا 8
مرووهلیک رد مرهو
ةراصع ت نیری و نایب سکوت نی یواهح ةرهیج هب راچویب ردنیاب
شیازفا هب نیسکوتلافآ نام
ا لیدهیت بیرهر و ندهب نزو راد
اپ نیی ( دیماجنا تیﺜم دهات رامیت اب هسیاقم رد رت 12
/
>1 )P
.دن،هتادن یهفنم دهات رامیت اب یتوافت و مهه
هنچ لهک رد نی
ةرود و یههفنم دهاههت راههمیت شرورههپ 8
مرووههلیک رد مرههو
ةراصع ت نیری دهنداد ناهشن ار نزو شیازهفا نیرتلااهب انایب
( 12 /
>1 فرههصم شرورههپ ةرود لههک و دههتر ةرود رد .)P
ریثأت تحت اروخ ج
هری .تفرگن رارق یشیامزآ یاه
کههی زا هداف،ههسا ارههراح شیاههمزآ جیاهه،ن اههب قههفاوت رد تلافآ مس نویلیم رد تمسق ةرهیج رد نیهسکو
ههجوج اهه ی
شیازهفا و ندهب نزو ایفرهصم اروهخ شهاک هب ی،توو [ دیماجنا اروخ لیدیت بیرر 8
شیازهفا و نزو شهاهک .]
رثا رد ییاذغ لیدیت بیرر سکوتلافآ
نی ااه م ی دناوت هب لد لهی
ا اروههخ زا هداف،ههسا یهدزاههب شهاههک مههک
او،ههتا رههثا و یی
تانامم ودننک ی سکوتلافآ نی رهپ ز،نهس رب اه اهدهیپیل و نیئتو
[ دتاب 04 .]
سکوتلافآ نی اه م ی دهیلوت رد شهاک بیس دنناوت
زنآ می یهخرب تهیلااف شهاهک و هداملازول یاه زهنآ
می یاهه
مضه هدننک هوبرک تاردی ااه ئتورپ نی یاهدیهسا و اهدیپیل ااه
زا یهخرب بذهج شهاهک ههب هلئسم نیا هک دنوت کیئلکون ندهب نزو شهاهک نآ لاهیند ههب و یذهغم داوم ههجوج
اهه
یم [ دماجنا 03 .]
زا یههتان یدههیک تلالا،ههخا ههسکوتلافآ
نی و دههتر ااههه
ی،ملاس هدنرپ اه هریج نیئتورپ و یبرچ زا هداف،سا تیلباق و
رارههق ریثأههت تههحت ار ههم
ی [ دهههد 07 هاههیو نیزیرههسیلو .]
ت نیری ءاشغ یریذپذوفن تارییغت زا یریوولج قیرط زا نایب
یم دیک ی،ظفاحم راثآ بجوم یلولس وت
[ د 2 نیدهیربلاو و ]
موزورههکیم دههیپیل نویههسادیسکارپ زا انآ شوههم دههیک یاههه
یردهنکو،یم و هدرهک تهانامم ییارحص زا ار یلولهس یاهه
سر،سا تظفاحم ویتادیسکا یاه م
ی [ دنک 2 ییوراد ناهایو .]
م ی دنهشخب دوهیوب ار شراوهو هاگ،سد یمضه دنیارف دنناوت
[ 02 یذهغم داوهم بذج و مضه نامدنار شیازفا و ] ریثأهت ا
.دراذگب اروخ لیدیت بیرر دویوب رب میق،سم شرازو هدت تسا لهمکم اهب هرهیج ندرهک 2
/ 1 دهصرد
ةیذغت برخم راثآ زا راچویب هجوج
اه اهب ی،توو ی 81pbb
خرن شهاک بجوم و هدرک یریوولج نیسکوتلافآ رهم
و
رد دههتر دوههیوب هههجوج
اههه ههم ی [ دوههت 28 زا هداف،ههسا .]
سکوت نی راچویب ردنیاب ب
ه لد اهب ندت دناب ییاناوت ندوب اراد لی
سکوتلافآ نی و اه مه نچ و شراوهو هاگ،هسد رب تیﺜم راثآ نی
یارب بسانم یم،سیسوکا داجیا م
مهسیناوراورکی دهیفم یاهه
رهبارب رد ناوهیح تهمواقم شیازهفا بیهس شراوو هاگ،سد لماوع شنت از فل،خم ی م
ی [ دوت 6 بهجوم رهما نهیا ههک ]
فا ایذغم داوم بذج شیازفا بیرهر دوهیوب و دهتر شیاز
عوفدم یذغم داوم شهاک قیرط زا اروخ لیدیت م
ی .دوت
نیسکوتلافآ دوجو
B1
ةریج رد هجوج اه رهب ی،هتوو ی
ةهتلا یازجا نزو ههجوج
اهه لودهج( دوهب راذهوریثأت 8
.)
شهاک هب نیسکوتلافآ نام
ا دهت رهجنم هنیهس ییسن نزو راد
( 12 /
>1 )P
لاحرد ی ةمه هک ندوزفا ی سن نزو ااه ار هنیهس یی
.دههنداد شیازههفا دهاههت هورههو اههب هههسیاقم رد هههجوج
اههه ی
رد تفای و نیهسکوتلافآ نودهب هریج ةدننک ج
ههب هدوهلآ ةرهی
هنیهس ةلهضع ییهسن نزو اکیتویبورپ هارمه هب نیسکوتلافآ یواح تیﺜم دهات هورو هب تیسن یرتلااب 0
م یهلی رد مرهو
( دن،ههتاد نیههسکوتلافآ مرووههلیک 12
/
>1 یههبرچ نازههیم .)P
ههفح یواههح تههیﺜم دهاههت ةرههیج رد یههنطب ةر 0
م یههلی مرههو
و دوب لااب نیسکوتلافآ اپ
نیی یواهح ةرهیج رد رادهقم نیرهت
6 مرو ت نیری + نایب 0 م یلی دهت هدهاهشم نیهسکوتلافآ مرو
( 12 /
>1 نیهب نادگنهس و نار اههتلا ییسن نزو رظن زا .)P
هورو اه تواهفت یشیامزآ ی هنام
ا نزو .دهشن هدهاهشم یراد
أت تحت دیک ییسن ههک تهفرگن رارق یشیامزآ یاهرامیت ریث
هب هدولآ ةریج هک دت هداد ناشن رراح شیامزآ اب قباطت رد دیک ییسن نزو رب یریثأت نیسکوتلافآ هجوج
اهه ی،هتوو ی
[ تتادن 07 .]
ی،ظافح رثا بورپ
کهیتوی زا یهتان تیمهس لهباقم رد اهه
سکوتلافآ نی لاهصتا ییاهناوت لهیلد هب اه بورپ
کهیتوی ههب اهه
ههسکوتلافآ نی
هاگ،ههسد رد نیههسکوتلافآ بذههج شهاههک ااههه
هب و شراوو و ءاهشغ زا تظافح نآ لایند
لهباقم ردDNA
مومس نیا تسا
[ 01 اینیئتورپ تاییکرت .]
لپ ی یاهدیراکاهس
و کهیئوکیت اناکیلوودی،پپ سکیرتام ایﺜنخ هلپ
ی کهیئوکیت
یلولس ةراوید رد دوجوم ر،کاب
ی لاصتا رد کی،کلادیسا یاه
هههب ههسکوت نی و اههه یههفنم راههثآ شهاههک نآ
اههه درههکلمع رههب
هجوج اه شهقن ی،توو ی هدهمع
ا اهفیا ار ی هم
ی [ دهننک 01 .]
هب لد یدیک تیمومسم لی ا
طهسوت هدتداجی هسکوتلافآ
نی ااهه
نیئتورهپ ز،نهس تهیلااف شهاهک و دیک یبرچ نازیم شیازفا قافتا یدیک م
ی [ د،فا 22 .]
مه نچ نی سکوتلافآ نی شهاک اب اه
زههنآ می رفههص یاهدیههسا و اههه مههضه یارههب زاههین دروههم یوا
برچ ی عمجت شیازفا و یبرچ مضه راوم بیس ااه نآ
اهه رد
ندب م ی [ دنوت 22 یور هدت ماجنا شیامزآ رد .]
شوم اهه ی
یدهیئونولاف هراهصع اب هیذغت هک دت هدهاشم یهاگشیامزآ ت نیری ةزادهنا شهاهک قهیرط زا ندب نزو شهاک بیس نایب
یهم ندب یبرچ ةدوت [ دوهت
0 رد شیازهفا .]
و نویهسادیسکا
برچ یاهدیسا ز،نسویب شهاک ناکم
مهسی رد یلاهم،حا یاهه
ةراههصع طهسوت ندههب نزو شهاهک و یندههب یهبرچ شهاهک ت نیری [ دن،سه نایب 24
ةراهصع ریثأهت قهیرط زا لهمع نیا .]
ت نیری یخرب نایب یاقلا رب نایب نژ
اه یاهریهسم رد رثؤهم ی
رد اهدیهسا نیا ز،نس شهاک و برچ یاهدیسا نویسادیسکا تروص دیک م
ی [ دریو 24 .]
نوخ مرس نیمویلآ و زکولو رب یشیامزآ یاهرامیت ریثأت هجوج اه ی،توو ی نام
ا ادوین راد لاهحرد
ی ةرهیج ةهیذغت ههک
)تهیﺜم دهاهت( یهندوزفا ةداهم نودهب نیهسکوتلافآ یواح شهاک بجوم نام
ا نازهیم شیازفا و مرس نیئتورپ نازیم راد
کیروا دیسا هجوج
اه ( دت ی،توو ی 12
/
>1 ندوزهفا و )P
8 ةراصع مروولیک رد مرو ت
نیری حطهس شهاهک عناهم ناهیب
مرس لک نیئتورپ هجوج
اه ی،هتوو ی فرهصم
دهننک هرهیج ة
لودههج( دههت نیههسکوتلافآ یاراد 4
.) مههه ههنچ ندوزههفا نی
ههسکوت نی اراههچویب ردههنیاب 6
ةراههصع مرووههلیک رد مرههو
ت نیری مرس کیروا دیسا حطس شهاک بیس راقدر و نایب
هجوج اه توو ی ی،
فرصم دننک رهیج ة لافآ یاراد ة نیهسکوت
دت
.
لودج 3 ریثأت . ج هری )هدنز نزو زا یدصرد( هشلا ءازجا يبسن نزو رب يشيامزآ یاه )هشلا زا یدصرد( هنیس و نار دصرد و
ج هری یشیامزآ یاه
●
P-value
فارحنا رایام
نیگنایم 2 6 2 4 8 2 0 تفص
62 /
1 27/22 23/72 61/02 27/76 27/34 27/83 61/24 هتلا
28 /
1 22/17 22/23 22/02 22/10 23/32 22/16 26/72 نار
10 /
1 1/22 82/12ab 88/88bc 82/32a 82/06ab 82/81ab 82/23c 82/70a هنیس 02
/
1 2/23 2/27 2/28 2/12 2/80 2/24 2/82 دیک
18 /
1 1/00 1/31ab 1/71ab 1/31ab 1/26b 1/72ab 0/02a 1/72ab هرهههفح یهههبرچ ینطب 08
/
1 2/07 2/02 2/24 0/76 2/17 2/28 2/13 نادگنس
هباشمان فورح اب فیدر ره رد ماقرا توافت a-c نام
ا ( تسا راد 12 /
>1 .)p
0●
دهات . یفنم ( نودب هیاپ هریج نیسکوتلافآ
) 2 دهات . تیﺜم ( یاراد هیاپ ةریج م
یلی مرو مرووهلیک رب نیسکوتلافآ )
8 دهاهت . تهیﺜم + 8 مرهو هراهصع
ت نیری نایب 4 دهات . تیﺜم + 6 مرو هراصع ت نیری نایب 2 دهات . تیﺜم + کیتویبورپ ( نیسکتورپ 2
/ 1 )نت رد مروولیک 6
دهاهت . تهیﺜم + دهر راهق -
( دناباروا 2 / 1 نت رد مروولیک )
و 2 دهات . تیﺜم + راچویب دوک ( یغرم 01 .)نت رد مروولیک
لودج 4 ت . أ ریث هریج هجنسارف رب يشيامزآ یاه هجوج مرس یاه
يتشوگ یاه
هریج يشيامزآ یاه
●
P-value نیگنایمرایعمفارحنا 7 6 5 4 3 2 1 تفص
85 /
25 280/59 253/53 290/02 251/37 248/34 241/51 231/72 زكولگ يلیم(
يسد رب مرگ )رتیل
03 /
0 0/37 3/72ab 3/72ab 3/86ab 4/00ab 4/67a 2/84b 4/87a لك نیئتورپ ( سد رب مرگ ي )رتیل 12
/
0 1/98 1/57 1/94 1/71 1/91 1/64 1/91 نیموبلآ
( سد رب مرگ ي )رتیل 01
/
0 0/25 5/81b 5/79b 6/33ab 5/67b 6/33ab 7/08a 5/74b کيروا دیسا ( لیم ي يسد رب مرگ )رتیل
:a-c فورح اب فيدر ره رد ماقرا توافت
ان ينعم هباشم تسا راد
( 05 /
>0 .)P
1●
دهاش ) يفنم ( نودب هياپ هریج نیسكوتلافآ
) ، 2 دهاش ) تبثم ( یاراد هياپ هریج يلیم
مرگ مرگولیك رب نیسكوتلافآ )
، 3 دهاش ) تبثم + 3 مرگ
هراصع نيریش
،نایب
4 دهاش ) تبثم + 6 مرگ هراصع نيریش ،نایب 5 دهاش ) تبثم + کیتویبورپ ( نیسکتورپ
5 / 0 رد مرگولیك ،)نت
6 دهاش ) تبثم + دض چراق - دنابارگا
( 5 / 0 نت رد مرگولیك )
و 7 دهاش ) تبثم + راچویب دوك ( يغرم 10 .)نت رد مرگولیك
وهیلآ رهب نیسکوتلافآ ریثأت مدع لیلد نهیا رد مرهس نیم
تسین نخشم شیامزآ لاحرد
ی رثا رد مرس لک نیئتورپ هک
شهقن دیک .تفای شهاک نیسکوتلافآ هدهمع
ا ز،نهسویب رد ی
ر،شیب ئتورپ نی [ دراد امهسلاپ یاهه 22
.]
هسکوتلافآ نی
اهب اهه
دیت لی ههب ندت لوبا،م
تهی ههب هدنوهت لهص،م یاهه وRNA
میزههنآ تههیلااف رد للا،ههخا بیههس اDNA
ههلپRNA
ی زارههم
هب ه،سباو مDNA
ی هک دنوت
،نرد ز،نهس زا هجی ههب و RNA
یریوولج نیئتورپ نآ لایند هب
لمع هم ی [ دهیآ 22 نیارباهنب .]
یدهیک بیهسآ لوهمام رهثا امرس نیئتورپ حطس رد شهاک زوکیههسکوتلافآ زا یههتان تههسا
تیمومههسم نخاههت و
ینیسکوتلافآ حرطم
هدهت [ تهسا 20 نیهنچمه .]
زا هداف،هسا
ج رد تایکرم ةراصع ةری
هجوج اه نیهسکوتلافآ ههب هدولآ ی
زا یتان مرس انیمویلآ و نیئتورپ شهاک هسکوتلافآ
نی ار اهه
ناریج م ی دنک [ 04 ].
بیهسآ نخاهت انوهخ کهیروا دیهسا نازهیم شیازهفا زا یتان یویلک سکوتلافآ
نی رد اه هجوج اه ی،توو ی تهسا
[ 2 یفنم راثآ .]
سکوتلافآ نی رب اه لک هی اتیرفن امروت لمات اه
وخرپ ههیاپ یاهشغ ندهت میخر امویل،یپا تفاب بیرخت این وهیتارنژد تارییغت و یراجم دادسنا و یزیرنوخ ایلورمولو
لوههبوت اههه [ تههسا هههیلک ی 2
و نیزیرههسیلو .]
نی،ههسروک
ت نیری زا کهیتاپورفن موردنهس رهب ی،ظاهفح راثآ یاراد نایب
رو،کاف نژ نایب شهاک قیرط ه،سه
ا ( یب اپاک ی
Nf-KB 65
)
،کاف لیدیت و ا،ب دتر رو
رد یتاهپورفن دوهیوب و شوهم
اهه ی
ییارحص دن،سه
اهروا حوطهس شهاک ثعاب قیرط نیا زا و
و کیروا دیسا دار
لاکی نویهسکا دازآ یاه هم
ی [ دنوهت 02 .]
یاهدههیئونولاف ههلپ
ی ةههشیر کههیلونف ههت
نیری تاههییکرت ناههیب
،نآ ی )دهیئونولافوزیا( نیدهیربلاو و دن،هسه یوهق ینادیسکا
ههت نیری آ یاراد ناههیب راههث
هه،نآ ی ةدههنرب نیههب زا و کههیتورفن
دار لاههکی شهاههک رد قههیرط نههیا زا و تههسا دازآ یاههه
تنوفع اه [ دراد شهقن یوهیلک ی 0
تاهییکرت تهیﺜم ریثأهت .]
و راقدر سکوت
نی یهفنم راهثآ شهاهک رهب راهچویب ردهنیاب
ههسکوتلافآ نی
رههب اههه لک هههی اههه هههب لد یبذههج را،خاههس لههی
یتاکیلیسونیمولآ هس
داب لخلخ،م و ی نآ
اه تهسا و میدهس .
اههب تاههییکرت نههیا ییایمیههت نام،خاههس رد دوههجوم میههسلک سکوتلافآ
نی مومهس نهیا بذج شیازفا بیس و هدت دناب اه
تاییکرت نیا طسوت م
ی [ دنوت 4 .]
لودج 5 ت . أ هریج ریث هجوج هنیس و نار تشوگ نیئتورپ و يبرچ رب يشيامزآ یاه )دصرد( يتشوگ یاه
هریج يشيامزآ یاه
●
P-value نیگنایمرایعمفارحنا 7 6 5 4 3 2 1 تفص
41 /
1 22/32 20/80 21/11 21/58 20/73 19/37 21/03 هنیس تشوگ نیئتورپ 51
/
0 3/00 4/00 3/66 4/33 4/66 4/66 3/33 هنیس تشوگ يبرچ
02 /
0 0/52 20/51a 18/63bc 18/34bc 19/28ab 18/45bc 17/32c 19/08ab نار تشوگ نیئتورپ 66
/
0 4/33 6/00 5/66 5/33 5/33 6/00 5/00 نار تشوگ يبرچ
:a-c ينعم هباشمان فورح اب فيدر ره رد ماقرا توافت تسا راد
( 05 /
>0 .)P
1●
دهاش ) يفنم ( نودب هياپ هریج نیسكوتلافآ
) ، 2 دهاش ) تبثم ( یاراد هياپ هریج يلیم
مرگ مرگولیك رب نیسكوتلافآ )
، 3 دهاش ) تبثم + 3 مرگ
هراصع نيریش
،نایب 4 دهاش ) تبثم + 6 مرگ هراصع نيریش ،نایب 5 دهاش ) تبثم + کیتویبورپ ( نیسکتورپ
5 / 0 ،)نت رد مرگولیك 6
دهاش ) تبثم +
دض چراق - ( دنابارگا 1 نت رد مرگولیك )
و 7 دهاش ) تبثم + دوك راچویب ( يغرم
10 .)نت رد مرگولیك
لودج جیا،ن 2
ندوزهفا ههک داد ناهشن هسکوت
نی ردهنیاب
شیازهفا بیهس نیسکوتلافآ یواح ةریج هب راچویب هنام
ا راد
نار تتوو نیئتورپ دصرد تهیﺜم دهاهت ةرهیج ههب تیسن
یواههح 0 م یههلی ( دههت نیههسکوتلافآ مرههو 12
/
>1 راههثآ .)p
تانامم ودهننک ی هسکوتلافآ نی
ز،نهس رد اهه ئتورهپ
نی رد اهه
امزآ شی [ تهسا هدیسر تایثا هب یددا،م یاه 04
رهظن ههب .]
م ی هک دسر هسکوت نی راهچویب ردهنیاب ههب
لد لهی و یهووی یاهه
دراد هههک یبذههج را،خاههس و ینام،خاههس ههم
ی ههناوت اههب د
سکوتلافآ نی طهسوت مهس نهیا بذهج زا عنام و هدت دناب اه
برخم راثآ زا یریوولج و شراوو هاگ،سد هسکوتلافآ
نی اهه
[ دوت ندب رب 6
ههنیمز نیا رد هک ] شرازهو
هدهت ههک تهسا
سکوت نی اراهچویب ردنیاب هسکوت
نی هاگ،هسد رد دوهجوم یاهه
شراوو هجوج اه ار ی،توو ی غ
یه،یﺜم راهثآ و هدرک لاافری
لف رب [ دراد شراوو هاگ،سد یبورکیم رو 6
.]
و یچراهق یودوهلآ ههک داد ناهشن شیاهمزآ یهلک جیا،ن و ندهب رد کهیلوبا،م تارهییغت و دیلوت تفا هب نیسکوتلافآ نوخ
هجوج اه یهم ی،توو ی ةراهصع زا هداف،هسا و دهماجنا
ییوراد هایو ت
نیری و نایب سکوت نی رهب یهغرم راهچویب ردنیاب
راثآ شهاک ز
نای لافآ راب نیهسکوت
B1
هرهیج رد ههجوج
اهه ی
.تسا دیفم ی،توو
عبانم
[1]. Aoki F, Honda S, Kishida H, Kitano M, Arai N, Tanaka H, Yokota S, Nakagawa K, Asakura T, Nakai Y and Mae T (2007) Suppression by Licorice flavonoids of abdominal fat accmulation and body weight gain in high-fat diet-induce obese C57BL/6J mice. Bioscience, Biotechnology, and Biochemistry 71: 206-214.
[2]. Al-Habib MFM, Jaffar AA and Abdul-Ameer HH (2007) Aflatoxin B1-induced kidney damage in rats. Journal of faculty of Medicine 49 (1): 147-151.
[3]. Denli M, Blandon JC, Guynot ME, Salado S and Perez JF (2009) Effects of dietary Afla Detox on performance, serum biochemistry, histopathological changes, and aflatoxin residues in broilers exposed to aflatoxin B1.
Poultry Science 88: 1444-1451.
[4]. Eraslan G, Essiz D, Akdogan M, Karaoz E, Oncu M and Ozyildiz Z (2006) Efficacy of dietary sodium bentonite against subchronic exposure to dietary aflatoxin in broilers.
Bulletin of the Veterinary Institute in Pulawy 50: 107-112.
[5]. Folch J, Lees M and Sloane Stanley GH (1957) A simple method for the isolation and purification of total lipides from animal tissues.
Biological Chemistry 226 (1): 497-509.
[6]. Gerlach H and Schmidt H (2012) Biochar in Poultry Farming. Ithaka Journal 1: 262-264.
[7]. Haraguchi H, Yoshida N, Ishikawa H, Tamura Y, Mizutani K and Kinoshita T (2000) Protection of mitochondrial functions against oxidative stresses by isoflavans from Glycyrrhiza glabra. Pharmacy and pharmacology 52(2): 219-223.
[8]. Hashem AM and Mohamed MH (2009) Haemato-biochemical and pathological studies on aflatoxicosis and treatment of broiler chicks in Egypt. Veterinaria Italiana 45(2): 323-337.
[9]. Hoehler D A, Lemme, V R, Bryden W L and Rostagno H S (2005) Feed formulation in broiler chickens based on standardized ileal amino acid digestibility." In Proceedings of the 3rd Mid-Atlantic Nutrition Conference, pp. 78-91.
[10]. Istiqumah L, Damayanti E, Julendra H, Suryani AE, Sakti AA and Anggraeni AS
(2016) Effect of methionine and lactic acid bacteria as aflatoxin binder on broiler performance. In AIP Conference Proceedings 2017 Jun 26 (Vol. 1854, No. 1, p. 020017).
AIP Publishing.
[11]. Jantapan K, Poapolathep A, Imsilp K, Poapolathep S, Tanhan P, Kumagai S and Usuma J (2017) Inhibitory effects of Thai essential oils on potentially aflatoxigenic Aspergillus parasiticus and Aspergillus flavus. Biocontrol Science 22(1): 31-40.
[12]. Kana J, Teguia A and Tchoumboue J (2010) Effect of dietary plant charcoal from Canarium schweinfurthii England maize cob on aflatoxin B1 toxicosis in broiler chickens.
Advances in Animal Biosciences 1: 462-463.
[13]. Kapil Jadhav K.S, Katoch S, Sharma V.K and Mane B.G (2015) Probiotics in broiler poultry feeds:A review. Animal Nutrition and Phisiology 1: 4-16.
[14]. Kumar Dhanapal S, Rao S, Kumar Palahally Govindaraju P, Hukkeri R and Mathesh K (2014) Ameliorative efficacy of citrus fruit oil in aflatoxicosis in broilers: a growth and biochemical study. Turkish Journal of Veterinary and Animal Science 38: 207-211.
[15]. Liu CM, Sun YZ, Sun JM, Ma JQ and Cheng C (2012) Protective role of quercetin against lead-induced inflammatory response in rat kidney throught the ROS-mediated MAPKs and NF-KB pathway. Biochimica et Biophysica Acta (BBA)-General Subjects, 1820(10): 1693-1703.
[16]. Mehrim AI and Salem MF (2013) Medicinal herbs against aflatoxicosis in nile Tilapia (Oreochromis niloticus): clinical signs, postmortem lesions and liver
