و درکلمع رب نیلوک ندوزفا نودب و اب طولب ةویم اب ترذ ینیزگیاج رثا یگژیو
هجوج ین تشرد ناوختسا یاه یتشوگ یاه
یهار همطاف دنمشوه دمحم ،7
2
، *
یوجاوخ راتخم ییاسراپ کمایس ،2
2
7 . شناد یوج یسانشراک دشرا شناد ،یماد مولع هورگ ، .ناریا ،جوسای ،جوسای هاگشناد ،یزرواشک ةدک
2 . .ناریا ،جوسای ،جوسای هاگشناد ،یزرواشک ةدکشناد ،یماد مولع هورگ ،رایداتسا
خیرات لوصو :هلاقم 25 / 77 / 7375 خیرات
شریذپ :هلاقم 24 / 04 / 7376
هديكچ هب شیامزآ نیا ودب و اب طولب ةويم لتخم حوطس زا هدافتسا راثآ يسررب روظنم
هجوج ةريج رد نيلوک ندوزفا ن .دش ماجنا يتشوگ یاه
دادعت 048 ااب يفدااصت ًلامااک حرط ةیاپ رب لیروتکاف شیامزآ بلاق رد هزور کی يتشوگ هجوج هعطق 6
،رااميت 4 و راراكت 44 هاعطق
و رفص( نيلوک لماش يسررب دروم روتکاف ود .دش هدافتسا راركت ره رد هجوج 7
/ 5 طولب ةويم و )هريج دصرد ،رفص(
10 و 45 داصرد
هريج رد .دندوب )هريج ( نیزاغآ یاه
1 - 41 (ينایاپ و )يگزور 44
- 44 داصرد رد هاک نیا نودب دش ترذ نیز یاج طولب ةويم ،)يگزور
هجوج ةیذ ت داد ناشن جیاتن .دوش هداد یريي ت هريج يکاروخ داوم ریاس یواح ةريج اب اه
45 رد ار ندب نزو شیازفا ،طولب ةويم دصرد
ود ( هرود لک و ينایاپ ،نیزاغآ ةر 1
- 44 ( داد شهاک طولب نودب ةريج اب هسیاقم رد )يگزور 50
/
>5 هرود ةمه رد .(p
زا هدافتسا ،اه 10
و
45 حطس یانثتسا هب( طولب ةويم دصرد 10
داد شیازافا ار کارواخ لیدابت بیراض ،رفاص حطاس اب هسیاقم رد )ينایاپ ةرود رد دصرد
( 50 /
>5 ندوزفا .(p
7 / 5 ک دصرد ( داد دوبهب ار هرود لک و نیزاغآ ةرود کاروخ لیدبت بیرض ،هريج هب نيلو 50
/
>5 حطس لباقتم رثا .(p
انعم کاروخ لیدبت بیرض و کاروخ فرصم ،ندب نزو شیازفا ةرابرد نيلوک و طولب هويم طولب ةويم اب هريج ترذ ينیز یاج .دوبن راد
انعم شهاک ثعاب اوختسا لوط هب رتسکاخ نزو صخاش راد
نس رد ين تشرد ن 44
هب .دش يگزور ااب هريج ترذ ينیز یاج ،يلک روط
10 و 45 هجوج دركلمع ،طولب ةويم دصرد هاجوج دراكلمع شهاک زا تسناوتن نيلوک ندوزفا .داد شهاک ار يتشوگ یاه
هایذ ت یااه
.دنک یريگولج طولب هويم اب هدش
دیلك هژاو ويم ،نيلوک ،دركلمع ،ين تشرد ،يتشوگ ةجوج:اه .طولب ة
هرود
19 هرامش
4 ناتسمز 1396
هحفص یاه 904 - 891
همدقم هیذ ت
، شخب زا و روايط شروراپ تعناص ةانیزه ياساسا
هجوج هلمج يام صااصتخا دواخ هب ار يتشوگ یاه
.داهد
.دنتاسه رويط ةريج يلصا کاروخ ود ،ایوس ةلاجنک و ترذ يتادراو ناریا رد رويط ةیذ ت رد يفرصم ترذ ةدمع شخب يم طیارش نیا .تسا ناواراف تلاكاشم زورب ثعاب دناوت
زا
هاجوت لاباق ریدااقم جورخ هلمج عباانم هاب ي تاسباو ،زرا
کارواااخ يگدوااالآ زوراااب لاااامتحا و يجرااااخ ااااب ااااه
نيسکوتوكیام یرادراابنا و تادراو داب طیاراش تلع هب( اه
هار زا يكی .دوش )یزرم زا یريگوالج اای و شهااک یاهراک
دایدج يکاروخ عبانم نتفای و يیاسانش ،تلاكشم نیا زورب ب ةدافتسا و داوام نایا هالمج زا .تاسا عباانم نایا زا هانيه
تسا طولب ةويم ،يکاروخ [
4 ].
،دواجوم تااعلاطا ساسارب
زا شيب 05 ل نج دصرد ليكشت طولب ناتخرد ار ناریا یاه
و لامااش رد رزااخ یااایرد ةاايحان رد ًاتداامع هااک هداد ناتسهوک تاشه .دانراد راراق نارایا برغ رد سرگاز یاه
ل نج رد طولب سنج زا هنوگ
لاماش و بوانج ،لامش یاه
دانراد دواجو رواشک يبرغ [
40 ] داوام یاراد طوالب ةوايم .
و تاردايهوبرک یداایز ریدااقم هالمج زا شزرا ااب یذ م هب يم ليلد نيمه هب و هدوب هتساشن هژیو هب دناوت
عابنم ناونع
دوااش هدافتااسا رواايط ةراايج رد یژراانا [
46 ].
يااخرب جیاااتن
شهوژپ هداد ناشن اه يم هک دنا
اوت اات يکاروخ ةدام نیا زا ن
حطس 40 [ 29 ] اای و 0 / 77 داصرد [ 7 ] هاجوج ةرايج یااه
.درک هدافتسا يتشوگ زا يیلاااب دصرد یاراد طولب ةويم ،ایازم يخرب دوجو اب
هیذ ت دض تابيکرت ننات( یا
رد ار نآ دربرااک هاک هدواب )اه
هب و ماد ةیذ ت يم دودحم رويط هژیو
ننات .دنک تاابيکرت ااه
يلپ ونف توافتم يلوكلوم نزو اب بآ رد لح لباق ةديچيپ يل
( 7555 - 055 و هدراشف هوراگ ود هاب ًلاومعم و هدوب )نوتلاد
هقبط زيلورديه لباق يم یدنب
دنوش [ 17 ] ننات . تايلاعف زا ااه
میزنآ يام یريگوالج يماضه یاه ااب تاابيکرت نایا .داننک
نيئتورپ تارديهوبرک ،اه و مياسلک داننام ينداعم داوم و اه
ااسف هدافتااسا لااباقريغ ار اااهنآ و هداد ليكااشت سكلپاامک رف
يم شواخ ،بولطماان ةزام و ماعط لايلد هب ،نينچمه .دنک ثعاب و هداد شهاک ار کاروخ فرصم هجيتن رد و يکاروخ
يم کاروخ زا هدافتسا يهدزاب شهاک دنوش
[ 18 ].
،نيانچمه
مادنا يخرب رب تابيکرت نیا بولطمان راثآ داننام نداب یااه
دور و دبک تسا هدش شرازگ ه
[ 44 ].
ننات نازيم ندوب لااب ليلد هب زا هدافتسا ،طولب ةويم رد اه
يم نآ هجوج دركلمع شهاک ثعاب دناوت دواش يتشوگ یاه
[ 1 و 40 ].
هرايج فراصم ،ر ید فرط زا نناات یوااح یااه
هب نایا بذاج ،ينداعم داوام اب ننات سكلپمک ليكشت ليلد
يم شهاک ار داوم دهد
[ 15 و 10 ] . اب داوام تايمها هاب هجوت
ناوختسا تملاس رد يندعم هجوج ةیذ ت ،اه
ااب يتشوگ یاه
هريج زوراب شیازافا ثاعاب )موگرواس( نناات یوااح یااه
یراجنهان يم اپ یاه
دوش [ 8 ].
زا هنيهب ةدافتسا یارب ،نیاربانب
کاروخ تاسا مزلا ،طولب ةويم هلمج زا و ننات زا ينغ یاه
ااكما دح ات اهنآ راب نایز راثآ زا ياكی .دواش هداد شهااک ن
نناات بولطماان راثآ شهاک یارب یداهنشيپ یاهراكهار ،ااه
نيامه رد .تاسا هرايج یذا م داوام زا يخرب نازيم ريي ت هتفای ،اتسار اای و نيلوک حطس شیازفا هک تسا هداد ناشن اه
يم هريج نينويتم مس رد دناوت
نناات يیادز هاجوج رد ااه
ااه
دواش عاقاو رثؤم [
6 و 3 ] رد . هاجوج ااب هداش هایذ ت یااه
تايلوباتم ،کيلاگدياسا اای کيناتدياسا دننام يننات تابيکرت ،راردا رد هداش عافد يلصا 4
- .تاسا کايلاگ دياسا لايتم ا
هب گيلاگدياسا هاب لايتم هوراگ ندش هفاضا اب ،ر ید ترابع
عافد و ديلوت و )نويسلايتم دنیآرف(
4 - ،کيلاگدياسا لايتم ا
مس دنیآرف يام ماجنا يیادز
دواش يام رااظتنا ،نیارباانب . دور
هاب و لايتم هوراگ هدانهد تابيکرت ندوزفا و نينوايتم هژایو
هاجيتنرد و نوياسلايتم کیرحت ثعاب دناوتب هريج هب نيلوک مس ننات عفد و يیادز دوش اه
[ 6 ] زاين رايخا شهوژاپ جیاتن .
ناشن نينوايتم اای و نيلوک حطس شیازفا دنمدوس راثآ ةدنهد
ایز راثآ شهاک رب هريج هاجوج رد طوالب ةوايم رااب ن
یااه
تسا يتشوگ [
14 ].
رد طوالب هوايم زا هدافتاسا نااكما ةرابرد يتوافتم جیاتن هجوج ةريج فراط زا و تاسا هداش شرازاگ يتشوگ یاه
ةويم راب نایز راثآ شهاک رب نيلوک يلامتحا رثا ةرابرد ،ر ید مااجنا زا فداه ،نیارباانب .دراد دوجو يمک تاعلاطا طولب هوژپ نیا و طوالب ةوايم زا هدافتاسا بسانم حطس نييعت ،ش شزرا دوابهب رد نيلواک يلاامتحا ليسناتپ يسررب نينچمه
هیذ ت .دوب يکاروخ ةدام نیا یا
شور و داوم اه
دادعت 048 بااک ةیوس هزور کی يتشوگ ةجوج هعطق 055
هجوج .دنتفای لاقتنا شرورپ نلاس هب و یرادیرخ ودب رد اه
یامزآ بلاق رد ،دورو لیروتکاف ش
7
× 4 ًلامااک حراط ةیاپ رب
و راركت راهچ و راميت شش نيب يفداصت 44
هاجوج هاعطق
عایزوت )ياشیامزآ داحاو( راركت ره رد )هدام و رن طولخم(
،رفص( طولب ةويم لماش يسررب دروم روتکاف ود .دندش 10
و
45 و رفص( هريج نيلوک و )هريج دصرد 7
/ 5 )هرايج دصرد
يت شش ،نیاربانب .دندوب تاشاد دواجو يشیامزآ )هورگ( رام
هريج زا يكی اب شرورپ ةرود لوط رد هک هایذ ت رایز یااه
:دندش 1 ؛نيلواک نوداب ،طوالب هويم نودب ةريج . 4
ةرايج .
؛نيلوک اب ،طولب هويم نودب 7
یواح ةريج . 10
ةوايم دصرد
؛نيلوک نودب طولب 4
یواح ةريج . 10
ااب طولب ةويم دصرد
؛نيلوک 0 یواح ةريج . 45
؛نيلواک نوداب طولب ةويم دصرد
6 یواح ةريج . 45
طوالب ةوايم .نيلوک اب طولب ةويم دصرد
هاک نایا نوداب داش هرايج ترذ نیز یاج قوف حوطس رد .دواش هداد هرايج يکارواخ داوام ریااس داصرد رد یريي ت دیارلک نيلوک( دیارلک نيلوک لكش هب زين نيلوک 65
،داصرد
نازيم هب و )کیژلب سکرتون 7
/ 5 دصرد .دش هدوزفا هريج هب هريج
اات کای( نیزااغآ ةرود ود یاراب ياشیامزآ یااه 41
( ينایاپ و )يگزور 44
ات 44 مران اب )يگزور رازافا
UFFDA
دندش ميظنت [
45 ] لودج(
1 .)
هجوج ،شیامزآ ةرود لوط رد شروراپ رتسب یور رب اه
.دنتاشاد ياسرتسد کاروخ و بآ هب دازآ تروص هب و هتفای نزو هجوج يشک اه
،تاسخن زور رد 41
و 44 هاب ياگزور
هدافتاسا اب نزو شیازفا نازيم و تفرگ ماجنا يهورگ لكش هااجوج نزو فلاتااخا زا هرود رااه یاااهتنا و ادااتبا رد اااه
هجوج نزو ،هرود لوط رد .دش هبساحم اای و يفذاح یااه
نزو مياسقت ااب کارواخ لیدبت بیرض .دش تبث هدش لت هاجوج نزو شیازافا رب يفرصم کاروخ لک و هدانز یااه
.دش هبساحم هدش لت ل نج زا طولب ةويم جواسای رهاش فاراطا سرگاز یاه
عمج ياناریا طوالب ،هاقطنم نایا رد بلاغ ةنوگ .دش یروآ
(Quercus brantii L.)
هويم .تسا ،يانک تاسوپ زا دعب اه
و فاص يحطس یور رب باتفآ رون لباقم رد دازآ یاوه رد ديشخب تعرس یارب .دندش شخپ زيمت کاشخ دنیآرف هب ن
هويم ،هلحرم نیدنچ رد ،ندش
زا داعب .دنداش ور و رایز ااه
تشذگ 15 هوايم تابوطر نديسر و زور دوداح هاب ااه
15
هويم ،دصرد عامج کشخ یاه
هاب و هداش باياسآ و یروآ
هريج هب مزلا رادقم ،کاشخ ةداام نازايم .دنداش هدوزافا اه
ةرااصع و مااخ رابيف ،رتاسکاخ ،مااخ يبرچ ،ماخ نيئتورپ داش نييعت طولب ةويم تزا زا یراع [
0 ] . زا داعب ،نيانچمه
هراصع هنومن زا یريگ لانف نازايم ،هداش باياسآ طولب یاه
لمعلاروتاسد سااسا راب هدراشف نناات و ينناتريغ لنف ،لک فرعم زا هدافتسا اب و هطوبرم يالپ ،وتلااک وياس نيلواف یاه
لوناااتوب لواالحم و نوداايلوريپ ياالپ لااينو -
کیرداایرلک
هزادنا گ دش یري [
16 ].
لودج 1 . ریج یذغم داوم و بیكرت ه
یاه شیامزآ رد هدافتسا دروم
)دصرد( هريج تابيکرت ات کی( نیزاغآ
41 )يگزور ( ينایاپ
44 - 44 )يگزور
طولب نودب 10
طولب % 45
طولب % طولب نودب
10 طولب % 45
طولب %
ترذ ةناد 54
/ 06 54
/ 41 54
/ 76 83
/ 61 83
/ 46 83
/ 41
هويم طولب -
10 45
- 10
45
ایوس ةلاجنک 13
/ 73 13
/ 73 13
/ 73 44
/ 71 44
/ 71 44
/ 71
ميسلک تانبرک 40
/ 1 40
/ 1 40
/ 1 76
/ 1 76
/ 1 76
/ 1
ید تافسف ميسلک 64
/ 1 64
/ 1 64
/ 1 10
/ 1 10
/ 1 10
/ 1
يهايگ نغور 86
/ 4 86
/ 4 86
/ 4 46
/ 7 46
/ 7 46
/ 7
هنيماتیو لمكم 40 1
/ 5 40
/ 5 40
/ 5 40
/ 5 40
/ 5 40
/ 5
يندعم لمكم 40 2
/ 5 40
/ 5 40
/ 5 40
/ 5 40
/ 5 40
/ 5
کمن 44
/ 5 44
/ 5 44
/ 5 74
/ 5 74
/ 5 74
/ 5
لا ید - نينويتم 14
/ 5 14
/ 5 14
/ 5 56
/ 5 56
/ 5 56
/ 5
لا - نیزيل -
- -
4 / 5 4
/ 5 4
/ 5
)هدش هبساحم( هريج یذ م داوم بيکرت
3
تخوس لباق یژرنا )مرگوليک /یرلاکوليک( زاسو
4305 4887
4865 7505
4387 4365
)دصرد( ماخ نيئتورپ 45
/ 41 84
/ 45 34
/ 45 56
/ 13 35
/ 18 08
/ 18
)دصرد( ميسلک 37
/ 5 34
/ 5 30
/ 5 86
/ 5 83
/ 5 88
/ 5
)دصرد( هدافتسا لباق رفسف 44
/ 5 44
/ 5 44
/ 5 77
/ 5 77
/ 5 74
/ 5
)دصرد( میدس 18
/ 5 10
/ 5 14
/ 5 14
/ 5 11
/ 5 15
/ 5
)دصرد( نينويتم 46
/ 5 44
/ 5 47
/ 5 76
/ 5 74
/ 5 77
/ 5
)دصرد( نیزيل 33
/ 5 33
/ 5 33
/ 5 30
/ 5 30
/ 5 30
/ 5
1 ار ریز ریداقم ،هریج مرگولیک ره رد لمکم نیا . أت
نیم یم دنک نیماتیو : :A 10555 نیب دحاو نیماتیو ،یللملا 0555:D3
نیب دحاو نیماتیو ،یللملا :E
72
یلیم نیماتیو ،مرگ :K3
0 یلیم نیماتیو ،مرگ :B1
00 / 3 یلیم نیماتیو ،مرگ ::B2
2 / 13 یلیم نیماتیو ،مرگ :B6
00 / 0 یلیم ،مرگ :B9 2 یلیم ،مرگ
:B12
53 / 5
یلیم :میسلک تانتوتناپ ،مرگ 6
/ 11 یلیم :نیساین ،مرگ 0
/ 01 یلیم :نیلوک دیرلک ،مرگ 1
.مرگ
2 لمکم نیا . ار ریز ریداقم ،هریج مرگولیک ره رد أت
نیم یم دنک
،زنگنم : 0 / 110 یلیم
،مرگ ور :ی 0 / 161 یلیم
،مرگ :نهآ 155 یلیم
،مرگ :سم 25 یلیم
،مرگ
:دی 100 / 1 یلیم
،مرگ :موینلس 0 / 5 یلیم مرگ
ریج رد هک نیا هب هجوت اب 3.
ه ویم ،ینایاپ و نیزاغآ یاه ة
نازیم هب طولب 10
و 25 ریج یکاروخ داوم ریاس دصرد رد یرییغت چیه نودب ،دصرد ة
نیزگیاج
ذغم داوم نازیم ،دش ترذ ریج ی
ه .تسین ناسکی اه
نس( نیزاغآ ةرود نایاپ رد 41
ةرود ناایاپ و )ياگزور
نس( شیامزآ 44
هاجوج هاعطق شش ،راميت ره زا )يگزور
،بااختنا يفدااصت لكاش هاب )هدام هعطق هس ،رن هعطق هس(
ساركناااپ و داابک نزو سپااس و دااش راتااشک و يااشک نزو هزادنا ناامز رد ،نيانچمه .دش یريگ ا ،قواف یااه
ناوختاس
هسيک نورد و ادج ين تشرد هدش هداد رارق يكيتسلاپ یاه
یامد رد و 45
- يتناس ةجرد نامز رد .دندش یراده ن دارگ
هنومن ،بسانم خی اه
تدام هاب و هداش يیاشگ 15
رد هاقيقد
يفوراضغ کهلاک و تشوگ سپس و هدش هتخپ شوج بآ ااب( لااتيجید یوزارات زا هدافتسا اب ناوختسا نزو .دش ادج د تق 551 / 5 هزادانا سيلوک اب ناوختسا لوط و )مرگ یرايگ
کای رد ناوختاسا نداد راراق اب ،ناوختسا مجح نييعت .دش یواح جردم ردنليس 405
يليم فلاتاخا نيايعت و بآ راتيل
تاشرد ناوختاسا نزو نيب تبسن .دمآ تسد هب بآ مجح هاب ناوختسا نیا مجح هب ين .داش هباساحم يلاا چ ناوانع
ک نازايم ،نينچمه ،يامتا بذاج یرتموتفورتكپاسا( مياسل
Hitachi Zacast 2300, Japan
موااينومآ شور( رفااسف و )
تاداناو - دش نييعت زين ين تشرد ناوختسا )تادبيلوم [
0 ] .
هب تاعلاطا زا هدافتسا اب فراعم صخااش ود ،هدامآ تاسد
.دنداش هبساحم زين ين تشرد ناوختسا تيعضو و تملاس رتسکاخ نزو ميسقت اب تسخن صخاش لواط راب ناوختاسا
ناوختااسا [
48 ] (يتيااسيتسبار صخاااش و
Robusticity
اااب )
هبساحم ين تشرد ناوختسا نزو موس هشیر رب لوط ميسقت دش [ 44 ] هداد . مران ااب شهوژپ یاه رازافا
لدام هایورSAS
لدام یارب يمومع يطخ 1
هایزجت 43[ ني ناايم و] ااب ااه
هنماد دنچ نومزآ زا هدافتسا تحا حطس رد نكناد یا
جناپ لام
.دندش هسیاقم دصرد ( 1
Yijk=μ+αi+βj+αβij+eijk )
هک ،
Yijk
؛هدهااشم ره رادقم،
، μ
؛تايعمج ني ناايم
αi
راثا ،
؛طولب هويم حطس
βj
؛نيلوک رثا ،
αβij
طوالب هوايم لباقتم رثا ،
و نيلوک و
eijk
.تسا شیامزآ یاطخ رثا،
ثحب و جياتن هدام نازيم داد ناشن طولب هويم يبیرقت هیزجت يبرچ ،کشخ
نوداب هرااصع و مااخ رابيف ،رتاسکاخ ،مااخ نيئتورپ ،ماخ هاب يکارواخ هداام نایا رد نژورتين لدااعم بايترت
73 / 31 ،
33 / 11 ، 18 / 6 ، 8 / 1 ، 4 / 0 و 4 / 66 .تاسا کشخ ةدام دصرد
هدمع و يلصا شخب تزا زا یراع ةراصع ،ر ید ترابع هب طوالب ةوايم ماخ نيئتورپ نازيم .تسا طولب ةويم رد دوجوم ( 18 / 6 ( ترذ اب هسیاقم رد )دصرد 4
/ 8 .تسا رتمک )دصرد
هتفای نیا طوالب هوايم دروام رد يالبق جیااتن ااب قفاوت رد اه
تسا يناریا [
1 ، 14 و 43 ].
هتفای ،نينچمه ياناریا طولب هويم داد ناشن شهوژپ یاه
یاراد 1 / 8 ،لاک لنف دصرد 54
/ 4 ،ينناات رايغ لانف داصرد
58 / 6 ،لک ننات دصرد 80
/ 5 دصرد و هدنوش زيلورديه ننات
47 / 0 هاک تاسا )کاشخ هدام ساسارب( هدرشف ننات دصرد
شرازگ یاتسار رد ریداقم نیا تاسا يالبق یاه
[ 14 و 43 ].
لا نج طوالب ةوايم نناات نازايم ،یر ید شهوژپ رد یااه
،سرگاز 3 / 4 دش شرازگ دصرد [
46 ].
نزو شیازافا رب هريج نيلوک و طولب لتخم حوطس رثا وخ فرصم ،ندب هجوج کاروخ لیدبت بیرض و کار
رد ااه
هرود لوداج رد شیاامزآ التخم یاه 4
هداش هداد نااشن
( نیزاغآ ةرود رد .تسا 1
ات 41 ( يناایاپ ،)ياگزور 44
- 44
( هرود لک نينچمه و )يگزور 1
- 44 هجوج ،)يگزور یااه
اب هدش هیذ ت 45
رفاص حطاس هاب تبسن طولب ةويم دصرد
مک نزو شیازفا ،)طولب نودب هريج(
( دنتشاد یرت 50
/
>5 .(p
زا هدافتسا هچ رگا 10
نزو شیازفا نازيم ،طولب ةويم دصرد
( داد شهاک نیزاغآ ةرود رد ار ندب 50
/
>5 شیازفا رب اما(p
انعم رثا ،هرود لک و ينایاپ ةرود نزو مامت رد .تشادن یراد
هرود هجوج کاروخ فرصم ،شرورپ یاه ريثأات تاحت ااه
انعم اراق طوالب هوايم حطاس راد داد نااشن جیااتن .تافر ن ر
اب هدش هیذ ت ناگدنرپ 10
و 45 يمامت رد طولب هويم دصرد
هرود حطاس یانثتاسا هاب( شیامزآ یاه 10
ةرود رد داصرد
کارواخ لیدابت بیراض ،رفاص حطس اب هسیاقم رد )ينایاپ
( دنتشاد یرتلااب 50
/
>5 هويم زا هدافتسا ،ر ید ترابع هب .(p
هب ار کاروخ لیدبت بیرض طولب ريثأت تحت يبولطمان روط
.داد رارق شهوژپ زا هدافتاسا دانداد نااشن زاين يالبق یااه
حوطااس 45 و 40 دااصرد [ 1 ] نياانچمه و 15
و 45 دااصرد
[ 40 ] هاجوج دراكلمع راب طوالب هويم ريثأات يتاشوگ یااه
.تشاد بولطمان ننااات نيااب سكلپاامک ليكااشت تارداايهوبرک و اااه
و اااه
نيئتورپ نينچمه و زکولگ بذج عنام اه
زا هانيمآ یاهديسا
يام دركلمع شهاک هجيتن رد و هدور دواش
[ 13 ].
،نيانچمه
ننات نيئتورپ حشرت شیازفا ثعاب اه و هدور سونژودنا یاه
يم هدور سوکوم شیاسرف نآ يپ رد راب ًلااامتحا هاک دنوش
هرهب دراد رااب ناایز راثا هرايج نژوراتين یرو [
41 ] شهااک .
ئتوراااپ( هرااايج یذااا م داوااام هدافتاااسا تااايلباق ني
،ااااه
تارديهوبرک نيماتیو ،اه
يبرچ ،اه )ينداعم داوام و اه
[ 17 ]،
هنيمآ یاهديسا سونژودنا عفد شیازفا 13[
راب نایز راثآ و]
مادنا رب هدور و دبک دننام يیاه [
44 ] رااب ناایز راثآ ر ید زا
ننات هب اه يم رامش رااثآ نایا يگدرتاسگ هاب هاجوت اب .دنور
هاجوج دراكلمع شهاک ،بولطمان ااه
راضاح شهوژاپ رد
يم .دوش هداد تبسن اهنآ هب دناوت
لودج 2 رثا . نیلوك و طولب هویم فلتخم حوطس هجوج کاروخ لیدبت بیرض و کاروخ فرصم ،ندب نزو شیازفا رب هریج
یاه
شرورپ فلتخم لحارم رد یتشوگ
)مرگ(ندب نزو شیازفا )مرگ(کاروخ فرصم
کاروخ لیدبت بیرض
ات کی 41
يگزور 44
- 44 يگزور ات کی
44 يگزور ات کی
41 يگزور 44
- 44 يگزور ات کی
44 يگزور ات کی
41 يگزور 44
- 44 يگزور ات کی
44 يگزور
)دصرد( هريج طولب حوطس
a رفص
a 354
a 1474 1374 854
4674
b 7476 14 /
b 1 13 /
b 4 33 / 1
b 10
ab 646
a 1143 1300 817
4385
a 7037 43 /
ab 1 43 /
a 4 50 / 4
b 45
b 655
b 348 1048 854
4416
a 7418 74 /
a 1 68 /
a 4 17 / 4
15 SEM
35 60
40 140
18 57
/ 5 17 / 5 58 / 5
P value
5551 / 5 54 / 5 557 / 5 34
/ 5 14
/ 5 14
/ 5 5553
/ 5 54 / 5 558 / 5
)دصرد( هريج نيلوک حطس
b رفص 643 1507
a 1685 347 4044
a 7466 43 / 1 46 /
a 4 58 / 4
7 /
a 5 603 1145
b 1333 635 4636
b 7766 50 / 1 45 /
b 4 83 / 1
8 SEM
08 07
45 154
10 54
/ 5 11 / 5 56 / 5
P value
553 / 5 75 / 5 44 / 5 5551
/ 5 76
/ 5 43
/ 5 5551
/ 5 63 / 5 51 / 5
ني نايم توافت :a-b
( تسا رادانعم ،نوتس ره رد هباشمان فورح اب اه 50
/
>5 .(p
ني نايم درادناتسا یاطخ :SEM .اه
شیازفا ،نیزاغآ ةرود رد هاجوج ندب نزو
هایذ ت یااه
اب هدش 7 / 5 شیازافا ،رفص حطس اب هسیاقم رد نيلوک دصرد
( داد نااااشن ار یراداااانعم 50
/
>5 هرود رد .(p
44 اااات 44
رااظن زا یرادااانعم توااافت ،شرورااپ هرود لااک و يااگزور ندوزفا .دشن هدهاشم نيلوک حطس ود نيب ندب نزو شیازفا 7 / 5 نیزااغآ ةرود رد هريج هب نيلوک دصرد شهااک ثاعاب
رد يالو داش رفاص حطس هب تبسن کاروخ فرصم رادانعم حطاس ود نياب یراداانعم فلاتاخا ،هرود لک و دشر ةرود شهااک ثاعاب نيلوک ندوزفا نينچمه .دشن هدهاشم نيلوک هرود لاک و نیزاغآ ةرود رد کاروخ لیدبت بیرض رادانعم ( 1 - 44 ( داش رفاص حطاس هب تبسن )يگزور 50
/
>5 رد .(p
ا اب قفاوت ةرايج هاب نيلواک ندوزافا هدش شرازگ ،جیاتن نی
هجوج يم نزو شیازفا دوبهب ثعاب يتشوگ یاه دوش
[ 11 ].
ماس رد نوياسلايتم دانیآرف تايمها هاب هجوت اب يایادز
يم راظتنا ،يننات تابيکرت هوراگ هدنهد تابيکرت ندوزفا دور
هب و ليتم نایا کایرحت ثاعاب دناوتب نيلوک و نينويتم هژیو
رد و دنیآرف مس هجيتن
دنوش کيلاگديسا عفد و يیادز [
6 ] رب .
شیازافا دوبهب ثعاب ،هريج هب نينويتم ندوزفا ،ساسا نيمه هجوج کاروخ لیدبت بیرض و ندب نزو اب هدش هیذ ت یاه
داش لاااب نناات یوااح موگروس [
8 ].
اای و نيلواک ندوزافا
هاجوج دراكلمع شهااک زا تسناوت هريج هب نينويتم یااه
وس اب هدش هیذ ت دانک یريگوالج لااب ننات یواح موگر
[ 6 ] .
و نينوايتم ،نيلواک حطاس شیازافا هداش شرازگ زين ًاريخا هاجوج دراكلمع دوابهب ثعاب هريج نيئتورپ يتاشوگ یااه
تسا هدش طولب ةويم اب هدش هیذ ت [
14 ].
ااب هاطبار رد راضاح شهوژاپ رد ،يلبق جیاتن فلاخرب و کارواخ فراصم ،نداب نزو شیازفا( یدركلمع تافص طولب حطس نيب یرادانعم لباقتم رثا )کاروخ لیدبت بیرض هتفای نیا .دشن هدهاشم نيلوک و هريج تاسا نآ یانعم هب اه
هجوج خساپ هک ريثأات تاحت طولب هويم حطس شیازفا هب اه
هااب نيلوااک ندوزاافا و تاافر ن رارااق هراايج نيلوااک حطااس هريج ،رفص حوطس یواح یاه 10
و 45 راب ،طوالب داصرد کاروخ فرصم
کاروخ لیدبت بیرض و ندب نزو شیازفا ،
حطاس شیازافا يیآراک تروص رد .تسا هتشاد يهباشم رثا يام ،طوالب هوايم رااب ناایز رااثآ شهااک رب نيلوک يتاسیاب
هجوج نيلوک حطس هب هتسب طولب حطس شیازفا لباقم رد اه دانهد زورب دركلمع یاهرتماراپ رظن زا يتوافتم خساپ ،هريج
دهااشم یراثا نينچ هک حوطاس نياب ،ياشهوژپ رد .داشن ه
( ننات لتخم 50
/ 5 ات 33 / 1 ااباف یايبول رد دوجوم )دصرد
( هراايج نينواايتم و 73
/ 5 ااات 410 / 1 لااباقتم رااثا ،)دااصرد
انعم لاباق یژرانا و نژوراتين یااقبا نازيم اب هطبار رد یراد هرايج نينوايتم حطاس شیازفا و دشن تفای هريج مسيلوباتم
اایز رااثآ زوراب زا تسناوتن ااهرتماراپ نایا راب نناات رااب ن
شهااک رد نينويتم يیآراک دش هداد لامتحا .دنک یريگولج ننات بولطمان راثآ ي تاسب هدافتاسا دروام نناات عون هب ،اه
نامه .دشاب هتشاد ننات ،دش هراشا ًلابق هک روط
عوان ود هب اه
ميسقت مکارتم و زيلورديه لباق يم یدنب
یاايبول نناات .دنوش
عون زا اباف نينوايتم حطس شیازفا هک يلاح رد تسا مکارتم
مس یارب هريج لاباق نناات يعوان هاک کاينات دياسا يایادز
ياام ،تااسا زيلورداايه داانیآرف رد .دوااش عااقاو رثؤاام دااناوت
مس هاليتم زا داعب و زيلوردايه کاينات دياسا تسخن ،يیادز
يم عفد راردا قیرط زا ،ندش نناات هاک يلاح رد ،دوش
یااه
رترادیاپ ،مکارتم يم زيلورديه رتمک و هدوب
دنوش [ 75 ] زيلانآ .
ةداام نایا رد دوجوم ننات ةدمع شخب داد ناشن طولب ةويم ،نیارباانب .تاسا )مکاراتم( هدراشف ننات عون زا زين يکاروخ ماس رد نيلواک يیآرااک مداع ناوتب دیاش
ةداام نایا يایادز
.داد تبسن نآ رد دوجوم ننات عون هب ار يکاروخ
هداد برم یاه هرايج نيلواک و طولب ةويم حطس رثا هب طو
لوداج( ساركناپ و دبک يبسن نزو رب 7
يام نااشن ) دانهد
ناس رد ااه مادنا نیا نزو 41
و 44 ريثأات تاحت ياگزور
،طوالب هويم حطس نيلواک
راراق ااهنآ نياب لاباقتم راثا اای و
هريج اب هیذ ت .تفر ن و دابک نزو راب نناات زا يانغ یااه
هجوج ساركناپ
،يتشوگ یاه هتاشادن هارمه هب يناسكی راثآ
شهوژپ يخرب رد .تسا ار دابک نزو لاااب نناات فرصم ،اه
تاسا هدادان راراق ريثأات تحت [
40 و 43 ] رد هاک يلااح رد
انعم شیازفا دبک نزو ،ر ید يخرب .تسا هداد ناشن ار یراد
نناات يمس راثآ هب دبک نزو شیازفا ليلد مادانا نایا راب ااه
تسا هدش هداد تبسن [
4 ].
جیاتن زين ساركناپ نزو دروم رد
هتفای يخرب .تسا هدش شرازگ يتوافتم ناشن اه
مداع ةدنهد
دنتاسه ساركنااپ نزو راب هرايج ننات ريثأت [
40 و 43 ] رد و
هدهااشم ساركنااپ ةزادانا شیازافا ،ر ید يخرب رد ،لباقم تسا هدش [
7 و 14 ] ننات روضح . لااعفريغ ثعاب هريج رد اه
میزنآ ندش ساركناپ یاه
يام نایا تايلاعف ،نیارباانب .دواش
میزنآ ديلوت یارب مادنا يم شیازفا ،رتشيب یاه
نيامه هک دبای
يم شیازفا ار نآ هزادنا ،تيعضو دهد
[ 14 ].
یاهرتماراپ عون
هدزااب و کارواخ فراصم ،ندب نزو شیازفا( يسررب دروم لماوع ،ننات تظلغ ،يکاروخ ةدام عون و ننات عبنم ،)يیاذغ
،هنوگ( يناويح و شیاامزآ ةرود لواط ،)ديلوت حطس و نس
مهم زا ،)نيئتورپ عبنم و حطس( هريج راتخاس
يلماواع نیرات
ننات راثآ هک دنتسه يم رارق ريثأت تحت ار اه
دنهد [ 17 ].
ةمه
ياام لااماوع ناایا جیاااتنرد توااافت داااجیا ثااعاب داانناوت
شهوژپ .دنوش لتخم یاه رثا
نيلوک و طولب لتخم حوطس ياصوصخرب هرايج
تا
نس رد ين تشرد ناوختسا 41
لودج رد يگزور 4
نااشن
نااس رد .تااسا هدااش هداد 41
حوطااس ،يااگزور 10
و 45
رد ناوختااسا مااجح رادااانعم شهاااک ثااعاب طواالب دااصرد ياگژیو ریااس .دش رفص حطس اب هسیاقم يان تاشرد یااه
انعم ريثأت تحت لاباقتم راثا داد ناشن جیاتن .دنتفر ن رارق راد
انعم حطاس نيب یراد ،نزو دروام رد هرايج طوالب و نيلواک
نزو .داش هدهاشم ين تشرد ناوختسا رفسف نازيم و لوط هجوج رد ين تشرد ناوختسا لوط و ااب هداش هایذ ت یاه
هريج یواح یاه 10
رد ،نيلواک نوداب طوالب ةوايم دصرد
هريج اب هسیاقم شهااک ،نيلواک نوداب و طوالب نوداب یاه
ایا هاک يلااح رد داد ناشن ار یرادانعم دروام رد شهااک ن
هجوج یواح ةريج اب هدش هیذ ت یاه 10
طولب ةويم دصرد
تواافت ااهنت هک اجنآ زا .دشن هدهاشم نيلوک اب هدش لمكم يام تاسا نيلواک زا هدافتسا مدع ای هدافتسا ،هريج ود ناوات
یوااح ةرايج هاب نيلواک ندوزفا هک تفرگ هجيتن نينچ 10
کاروخ ةدام نیا راثآ زا ،طولب ةويم دصرد لواط و نزو رب ي
.درک یريگولج ين تشرد ناوختسا
لودج 3 رثا . نیلوك و طولب فلتخم حوطس نس رد سارکناپ و دبك )ندب نزو دصرد( یبسن نزو رب هریج
21 و 42 یگزور
دبک ساركناپ
41 يگزور 44
يگزور 41
يگزور 44
يگزور
هريج طولب حوطس رفص 54
/ 7 65
/ 4 74
/ 5 41
/ 5
10 55
/ 7 41
/ 4 76
/ 5 47
/ 5
45 50
/ 7 70
/ 4 77
/ 5 44
/ 5
10 SEM
/ 5 4
/ 5 51
/ 5 51
/ 5
هريج نيلوک حطس رفص 34
/ 4 73
/ 4 70
/ 5 47
/ 5
7 / 5 17
/ 7 4114
74 / 5 41
/ 5
14 SEM
/ 5 16
/ 5 51
/ 5 51
/ 5
نیگنایم توافت :a-b
تسا رادانعم ،نوتس ره رد هباشمان فورح اب اه
( 50 /
>5 .(p
:SEM
یگنایم درادناتسا یاطخ ن
.اه
نس رد 44 لواط هاب رتاسکاخ نزو صخااش ،ياگزور
حوطس رد ،ناوختسا 10
و 45 ااب هاسیاقم رد طوالب دصرد
لودج( داد ناشن ار یرادانعم شهاک رفص حطس 0
.)
يگژیو تشرد ناوختسا یاه نس رد ين
41 و 44 يگزور
لباقتم رثا .دنتفر ن رارق هريج نيلوک حطس رادانعم ريثأت تحت رادانعم یااهرتماراپ ةراابرد هرايج نيلوک و طولب حطس نيب ی
تشرد ناوختسا نس رد ين
44 .دشن هدهاشم يگزور
نزو ،ماكحتسا ،رتسکاخ نازيم دننام يفلتخم یاهرتماراپ يام ناوختاسا مجح و هاب دانناوت
نيايعت یااهرايعم ناوانع
دنواش هدافتاسا رويط رد ناوختسا تملاس و تيعضو [
47 ].
زااين صخاااش ود نياانچمه هااب
تملاااس یاااهرايعم ناواانع
يم هتفرگ رظنرد ناوختسا نزو ميسقت اب لوا صخاش :دنوش
هباساحم يان تاشرد ناوختاسا لواط رب ناوختسا رتسکاخ يم ناشن صخاش نیا رتلااب نازيم .دوش و رتشيب مکارت ةدنهد
تسا رتشيب تملاس [
48 ] مياسقت ااب يتاسيتسبار صخااش .
ناوختاسا نزو مواس ةاشیر راب ناوختسا لوط تاشرد
يان
يم هبساحم نيیاپ ریداقم .دوش
ناشن رت رتاشيب تملااس ةدنهد
تسا ناوختسا 44[
.]
هاب رتاسکاخ نزو صخااش راداانعم شهااک هب هجوت اب نس رد ناوختسا لوط 44
هاجوج رد ياگزور هایذ ت یااه
اب هدش 10 و 45 يم ،طولب ةويم دصرد هک تفرگ هجيتن ناوت
اوختسا تملاس رب طولب ةويم اب هیذ ت نایز رثا ين تشرد ن
ترذ و ازالک هالاجنک اب هیذ ت هدش شرازگ .تسا هتشاد راب هشوخ هجوج رد اپ تلالاتخا زورب ثعاب یا يم اه
هاک دواش
هب ًلاامتحا کارواخ نیا رد ننات یلااب حوطس دوجو ليلد
ااه
[ تسا ].6 زا هدافتاسا داد نااشن زاين يلبق جیاتن 10
داصرد
و رتسکاخ نازيم هريج رد طولب تاشرد ناوختاسا ماكحتسا
یلاااب حوطاس رااب نایز راثآ هب جیاتن نیا .داد شهاک ار ين دش هداد تبسن طولب ننات [
14 ].
ننات داوام هاب لااصتا اب اه
يم جراخ ناويح سرتسد زا ار اهنآ يندعم دننک
[ 17 ].
نااشن هدش هداد
،میدس ،رفسف ،ميسلک هلمج زا يندعم داوم بذج
و نهآ ،مویزينم ،ميساتپ هاجوج رد تالابک
و يتاشوگ یااه
غرم نينچمه یوااح ةرايج ااب هداش هایذ ت نرواه ل یااه
تفای شهاک لااب ننات اب موگروس [
15 و 10 ] هاب هاجوت ااب .
ناوختسا تملاس رد يندعم داوم مهم رايسب شقن شهاک ،اه
يم اهنآ بذج .دشاب راذگرثا اه ناوختسا تملاس رب دناوت
هب هتفای ،يلک روط ن شهوژپ یاه
زا هدافتاسا داد ناش 10
و 45 هجوج ةريج رد طولب ةويم دصرد ثاعاب يتشوگ یاه
يم دركلمع شهاک يمن ،هريج هب نيلوک ندوزفا و دوش
دناوت
.دنک یريگولج طولب ةويم بولطمان راثآ زورب زا
ینادردق و ركشت هداش مااجنا جواسای ها اشناد يلام تیامح اب شهوژپ نیا نیدااب هااک تااسا وئااسم زا هليااسو
،ها ااشناد مرااتحم نيل
يم یراز ساپس .دوش
عبانم
[ 1
يااقن و م دنمااشوه ،س يابیرغ .]
( ر اااه 1734 ريثأاات )
طولب ةويم زا هدافتسا
(Quercus brantii Lindl)
ماخ
رواالف و درااكلمع رااب هراايج رد هدااش یروآرااف و هجوج روک هدور يبوركيم تادايلوت .يتاشوگ یااه
.يماد 13 : 457 - 417 .
[ 4
ا رااف بوااقعی ،ع ص يناااقمرو .]
و ا ع يااغاد هرااق ،
( ه یرفعج 1780
) ويم زا هدافتسا ة
نناات طولب یرايگ
رايج رد هدش ه
هاجوج يیاذاغ یااه يتاشوگ یااه
،
.يگدنزاس و شهوژپ 13
05:
- 08 .
[3]. Ahmed AE, Smithard R and Ellis M (1991) Activities of enzymes of the pancreas, and the lumen and mucosa of the small intestine in growing broiler cockerels fed on tannin- containing diets. British Journal of Nutrition 65: 189-197.
[4]. Al-Mamary M, Al-Habori M, Al-Aghbari A and Al-Obeidi A (2001) In vivo effects of dietary sorghum tannins on rabbit digestive enzymes and mineral absorption. Nutrition Research 21: 1393-1401.
[5]. AOAC, 1995. Official methods of analysis (16th ed) Association of Official Analytical Chemists, Washington, USA.
[6]. Armstrong WD, Featherston WR and Rogler JC (1973) Influence of methionine and other dietary additions on the performance of chicks fed bird resistant sorghum grain diets.
Poultry Science 52: 1592-1599.
[7]. Bouderoua K, Mourot J and Selselet-Attou G (2009) The effect of green oak acorn (Quercus ilex) based diet on growth performance and meat fatty acid composition of broilers. Asian-Australian Journal of Animal Science 6: 843-848.
[8]. Elkin RG, Featherston WR and Rogler JC (1978) Investigations of leg abnormalities in chicks consuming high tannin sorghum grain diets. Poultry Science 57: 757-762.
[9]. Fuller HL, Chang SI and Potter DK (1967) Detoxification of dietary tannic acid by chicks. Journal of Nutrition 91: 477-481.
[10]. Hassan IAG, Elzubeir EA and El Tinay AH (2003) Growth and apparent absorption of minerals in broiler chickens fed diets with low and high tannin contents. Tropical Animal Health and Production 35: 189-196 [11]. Hossain ME, Das GB, Hasan MM, Shaikat
AH and Bari ASM (2014) The effect of choline chloride supplementation on performance parameters and carcass characteristics of broiler. Iranian Journal of Applied Animal Science 4: 373-378.
[12]. Houshmand M, Hojati F and Parsaie S (2015) Dietary nutrient manipulation to improve the
performance and tibia characteristics of broilers fed oak acorn (Quercus Brantii Lindl). Brazilian Journal of Poultry Science 17: 17-24.
[13]. Jansman AJM )1993( Tannins in feedstuffs for simple stomached animals. Nutrition Research Reviews 6: 209-236.
[14]. Mahmood S, Ajmal Khan M, Sarvar M and Nisa M (2008) Use of chemical treatments to reduce antinutritional effects of tannins in salseed meal: Effect on performance and digestive enzymes of broilers. Livestock Science 116: 162-170.
[15]. Mahmood S, Ali H, Ahmad F and Iqbal Z (2014) Estimation of tannins in different sorghum varieties and their effects on nutrient digestibility and absorption of some minerals in caged White Leghorn Layers. International Journal of Agriculture and Biology 16: 217–
221.
[16]. Makkar HPS (2003) Quantification of tannins in tree and shrub foliage. A laboratory manual. FAO/IAEA.
[17]. Manssori B and Acamovic T (2007) The effect of tannic acid on the excretion of endogenous methionine, histidine and lysine with broilers. Journal of Animal Feed Science and Technology 134: 198-210.
[18]. Medugu CI, Saleh B, Igwebuike JU and Ndirmbita RL (2012) Strategies to improve the utilization of tannin-rich feed materials by poultry. International Journal of Poultry Science 11: 417-423
[19]. Nelson TS, Stephenson EL, Burgos A, Gloyd J and York J (1975) Effect of tannin content on dry matter digestion, energy utilisation and average amino acid availability of hybrid sorghum grains. Poultry Science 54: 1620- 1623.
[20]. NRC )1994( Nutrient Requirements of Poultry. National Academy Press, Washington, DC.
[21]. Nyachoti CM, Atkinson JL and Lesson S (1996) Response of broiler chicks fed a high- tannin sorghum diets. Journal of Applied Poultry Research 5: 239-245.
[22]. Ortiz LT, Alzueta C, Trevino J and Castano M (1994) Effects of faba bean tannins on the growth and histological structure of the intestinal tract and liver of chicks and rats.
British Poultry Science 35: 743-754.
[23]. Rao SK, West MS, Frost TJ, Orban JI, Bryant MM and Roland SRDA (1993) Sample size required for various methods of assessing bone status in commercial leghorn hens.
Poultry Science 72: 229–235.
[24]. Reisenfeld A (1972) Metatarsal robusticity in bipedal rats. American Journal of Physical Anthropology 40: 229–234.
[25]. Rezaei M and Semnaninejad H (2016) Effects of different levels of raw and processed oak acorn (Quercus castaneifolia) on performance, small intestine morphology, ileal digestibility of nutrients, carcass
characteristics and some blood parameters in broiler chickens. Poultry Science Journal 4:
127-138.
[26]. Saffarzadeh A, Vincze L and Csap J (2000) Determination of some anti-nutritional factors and metabolizable energy in acorn (Quercus branti), Pistacia atlantica and Pistacia khinjuk as new poultry diets. Acta Agraria Kaposvariensis 4: 41-47.
[27]. SAS (2005) User’s Guide. Version 9. SAS Institute, Cary, NC.
[28]. Seedor JG, Quarruccio HA and Thompson DD (1991) The bisphosphonate alendronate (MK-217) inhibits bone loss due to ovariectomy in rats. Journal of Bone and Mineral Research 6: 339–346.
[29]. Sinaei Kh and Houshmand M (2016) Effect of dietary inclusion of raw or treated Iranian oak acorn (Quercus brantti Lindl) on the performance and cecal bacteria of broilers.
Poultry Science Journal 4: 73-79.
[30]. Wareham CN, Wiseman J, Cole DJA and Craigon J (1991) The possible role of methionine in the detoxification of faba bean (vicia faba l.) tannins in chick diets. British Poultry Science 32: 1017-1026.
.
Effect of replacing corn with oak acorn with and without addition of choline on performance and tibia characteristics of broilers
Fatemeh Rahi1, Mohammad Houshmand2,Mokhtar Khajavi2, Siamak Parsaei2
1. M.Sc. Student, Department of Animal Science, Faculty of Agriculture, Yasouj University, Yasouj, Iran 2. Assistant Professor, Department of Animal Science, Faculty of Agriculture, Yasouj University, Yasouj,
Iran
Received: February 13, 2017 Accepted: July 15, 2017
Abstract
This experiment was conducted to investigate the effects of dietary inclusion of different levels of oak acorn(OA) with and without choline addition in broilers diet. The total of 528 one-day-old chicks were used in a factorial arrangement based on completely randomized design, with six treatments, four replicates and 22 chicks per each. Two studied factors were choline (0 and 0.3% diet) and OA(0, 15 and 20% diet). In starter (d 1-21) and finisher (d 22-42) diets, corn was replaced with 15 and 20% OA, without any change in percentage of other dietary feed ingredients. The findings indicated that feeding birds with diets containing 20% OA reduced body weight gain during starter, finisher and entire period (d 1-42) of the study when compared to the diet without OA (P<0.05). Dietary inclusion of 15 and 20% OA increased feed conversion ratio (except for 15% OA in finisher phase) compared to the level of 0%, throughout the study (P<0.05). Dietary supplementation with 0.3% choline improved starter and overall feed conversion ratio(P<0.05).There was no significant interaction between OA level and choline for body weight gain, feed intake and feed conversion ratio. Replacing corn with OA resulted in a significant reduction in tibia bone ash weight/length index, at 42-day of age (P<0.05). In conclusion, substitution of corn with 15 and 20% OA reduced the performance of broilers. Addition of choline did not prevent reduction in performance of OA-fed birds.
Keywords: broiler, choline, oak acorn, performance, tibia.
Email: hooshmand@yu.ac.ir
Journal of
Animal Production
(College of Abouraihan – University of Tehran) Vol. 19 No. 4 Winter 2017
